«Մեր կյանքը և ծառայությունը» հանդիպման ձեռնարկի հղումներ
ԱՊՐԻԼԻ 13–19
ԳԱՆՁԵՐ ԱՍՏԾՈՒ ԽՈՍՔԻՑ | ԾՆՆԴՈՑ 31
«Հակոբն ու Լաբանը խաղաղության ուխտ են կապում»
it-1, էջ 883, պրբ. 1
Գաղաադ
Խաղաղությամբ լուծելով այն հարցերը, որոնց հետ կապված տարաձայնություններ ունեին՝ Հակոբն ու Լաբանը ուխտ կապեցին իրար հետ։ Այդ առիթով Հակոբը մի քար կանգնեցրեց որպես սյուն և իր «եղբայրներին» ասաց, որ քարերի մի կույտ սարքեն (հավանաբար սեղանի ձևով), որի վրա հաց կերան՝ ի նշան իրենց կապած ուխտի։ Քարակույտի նշանակությանը ներդաշնակ՝ Լաբանը այդ վայրը արամերեն (ասորերեն) կոչեց «Եկար-Սահադութա» (վկա-քարակույտ), իսկ Հակոբն այն անվանեց «Գաղաադ», որը այդ նույն անվան եբրայերեն համարժեքն է։ Լաբանն ասաց. «Այս քարակույտը [եբր.՝ գաղ] վկա [եբր. եդհ] է այսօր իմ ու քո միջև» (Ծն 31։44–48)։ Քարակույտը (ինչպես նաև քարե սյունը) բոլոր անցորդների համար լուռ վկա էր լինելու։ Այն, ինչպես 49-րդ համարում է ասվում, «Դիտարան [եբր. միցփահ]» էր, որը վկայում էր, որ Հակոբն ու Լաբանը համաձայնություն են կապել խաղաղություն պահպանելու իրենց ու իրենց գերդաստանների միջև (Ծն 31։50–53)։ Քարերը հետագայում էլ են կիրառվել այդ կերպով՝ որպես լուռ վկա (Հս 4։4–7; 24։25–27)։
it-2, էջ 1172
Դիտարան
Քարերի կույտ, որ կանգնեցրեց Հակոբը և անվանեց «Գաղաադ» (նշանակում է «վկա քարակույտ») և «Դիտարան»։ Լաբանը այդ ժամանակ ասաց. «Թող Եհովան դիտի իմ ու քո միջև, երբ մենք բաժանվենք իրարից» (Ծն 31։45–49)։ Այդ քարակույտը վկայելու էր այն մասին, որ Եհովան դիտելու ու հետևելու էր, որ Հակոբն ու Լաբանը պահեին իրենց կապած խաղաղության ուխտը։
Փնտրենք հոգևոր գանձեր
it-2, էջ 1087–1088
Թերափիմ
Միջագետքում և հարակից տարածքներում հայտնաբերված հնագիտական գտածոները ցույց են տալիս, որ ընտանեկան ժառանգությունը ստանալու հարցում մեծ դեր ուներ այն, թե ում մոտ էին տան թերափիմները։ Համաձայն Նուզիում հայտնաբերված մի կավե սալիկի արձանագրության՝ փեսան, իր մոտ ունենալով ընտանեկան աստվածները, որոշակի հանգամանքներում կարող էր իրավասություն ունենալ ներկայանալու դատարան ու պահանջելու իր մահացած աներոջ ունեցվածքը (Ancient Near Eastern Texts, edited by J. Pritchard, 1974, pp. 219, 220, and ftn 51)։ Հավանաբար հենց սա ի մտի ունենալով էր Ռաքելը վերցրել իր հոր թերափիմները՝ մտածելով, թե ինքը հիմնավոր պատճառ ունի այդպես վարվելու, քանի որ իր հայրը խաբեությամբ էր վարվել Հակոբի՝ իր ամուսնու հետ (համեմատիր Ծն 31։14–16)։ Ժառանգության իրավունքի հետ կապված հարցերում թերափիմների կարևորությունը երևում է նաև նրանից, որ Լաբանը այդքան ջանք թափեց դրանք հետ վերցնելու համար, մինչև անգամ իր հետ վերցրեց իր եղբայրներին ու հետապնդեց Հակոբին՝ անցնելով յոթ օրվա ճանապարհ (Ծն 31։19–30)։ Ինչ խոսք, Հակոբը բոլորովին անտեղյակ էր, թե Ռաքելն ինչ էր արել (Ծն 31։32), և ոչ մի տեղ չի ասվում, թե նա երբևէ փորձել է, թերափիմներն օգտագործելով, ժառանգություն պահանջել Լաբանի որդիներից։ Հակոբը ոչ մի առնչություն չուներ կուռքերի հետ։ Այդ թերափիմներից, ըստ ամենայնի, ձերբազատվեցին այն ժամանակ, երբ Հակոբը իր տնեցիներին պատվիրեց իրեն հանձնել բոլոր օտար աստվածները և դրանք թաղեց Սյուքեմի մոտ գտնվող մի մեծ ծառի տակ (Ծն 35։1–4)։
ԱՊՐԻԼԻ 20–26
ԳԱՆՁԵՐ ԱՍՏԾՈՒ ԽՈՍՔԻՑ | ԾՆՆԴՈՑ 32–33
«Պայքարո՞ւմ ես օրհնություն ստանալու համար»
it-2, էջ 190
Կաղ
Հակոբի կաղությունը։ Երբ Հակոբը մոտ 97 տարեկան էր, նա մի անգամ ամբողջ գիշեր գոտեմարտեց մարմնավորված հրեշտակի հետ։ Նա այնքան ժամանակ բաց չթողեց Աստծու հրեշտակին, մինչև որ վերջինս չօրհնեց նրան։ Այդ գոտեմարտի ժամանակ հրեշտակը դիպավ Հակոբի ազդրի հոդին, և այն տեղախախտվեց (Ծն 32։24–32; Օս 12։2–4)։ Այդ կաղությունը այդուհետ հիշեցում կլիներ Հակոբի համար, որ թեև, ինչպես հրեշտակն ասաց, նա «մարտնչեց Աստծու [Աստծու հրեշտակի] և մարդկանց հետ և ի վերջո հաղթեց», իրականում սակայն նա չէր հաղթել Աստծու զորեղ հրեշտակին։ Միայն Աստծու կամքով ու թույլտվությամբ էր, որ Հակոբը կարողացավ մարտնչել հրեշտակի հետ։ Եհովան դա թույլ տվեց, որ Հակոբը հնարավորություն ունենա փաստելու, թե որքան լավ է հասկանում Աստծու օրհնությունը ստանալու կարևորությունը։
it-1, էջ 1228
Իսրայել
1. Սա այն անունն է, որ Աստված տվեց Հակոբին, երբ վերջինս մոտ 97 տարեկան էր։ Դա եղավ այն գիշերը, երբ Հակոբը անցավ Հաբոկի գետահովտով, որպեսզի գնա ու հանդիպի իր եղբայր Եսավին, ու ճանապարհին նա գոտեմարտեց մեկի հետ, ով, ինչպես պարզվեց, հրեշտակ էր։ Քանի որ Հակոբը հաստատակամություն դրսևորեց այդ պայքարում, Աստված փոխեց նրա անունը ու կոչեց՝ «Իսրայել»՝ որպես իր օրհնության գրավական։ Ի հիշատակ այս դեպքերի՝ Հակոբը այդ վայրը «Փանիել» կամ «Փանուել» կոչեց (Ծն 32։22–31; տես ՀԱԿՈԲ № 1)։ Ավելի ուշ Բեթելում Աստված հաստատեց Հակոբի անվանափոխությունը։ Դրանից հետո՝ մինչև իր կյանքի վերջը, Հակոբին հաճախ կոչում էին իր նոր անունով՝ Իսրայել (Ծն 35։10, 15; 50։2; 1Տգ 1։34)։ Սակայն Աստվածաշնչում «Իսրայել» անվան ավելի քան 2 500 հիշատակումներից շատերը վերաբերում են Հակոբի սերունդներին՝ որպես ժողովուրդ (Ելք 5։1, 2)։
Փնտրենք հոգևոր գանձեր
it-1, էջ 980
Աստված Իսրայելի Աստվածն է
Փանիելում Եհովայի հրեշտակի հետ գոտեմարտելուց հետո Հակոբին տրվեց նոր անուն՝ Իսրայել, և իր եղբոր՝ Եսավի հետ հաշտ ու խաղաղ հանդիպումից հետո Հակոբը բնակություն հաստատեց Սոկքոթում և ապա՝ Սյուքեմում։ Այնտեղ նա Եմորի որդիներից հողակտոր գնեց, որտեղ էլ կանգնեցրեց իր վրանը (Ծն 32։24–30; 33։1–4, 17–19)։ Դրանից հետո նա այնտեղ մի զոհասեղան կանգնեցրեց և այն կոչեց «Աստված Իսրայելի Աստվածն է», կամ՝ «Աստված՝ Իսրայելի Աստված» (Ծն 33։20)։ Զոհասեղանի այդ անվան մեջ ընդգրկելով իրեն նոր տրված «Իսրայել» անունը՝ Հակոբը ցույց տվեց, որ ընդունում և բարձր է գնահատում այդ անունը, ինչպես նաև այն, որ Աստված իրեն ապահով վերադարձրել էր Ավետյաց երկիր։ Այդ արտահայտությունը Աստվածաշնչում միայն մեկ անգամ է հանդիպում։
ԱՊՐԻԼԻ 27–ՄԱՅԻՍԻ 3
ԳԱՆՁԵՐ ԱՍՏԾՈՒ ԽՈՍՔԻՑ | ԾՆՆԴՈՑ 34–35
«Վատ ընկերակցության ողբերգական հետևանքները»
w97 2/1, էջ 30, պրբ. 4
Սյուքեմ. քաղաք լեռնահովտում
Քաղաքի երիտասարդ տղամարդիկ ի՞նչ աչքով կնայեին այդ կույս աղջկան, որը կանոնավորաբար գալիս էր իրենց քաղաք, ըստ երևույթին, առանց որևէ մեկի ուղեկցության։ Տոհմապետներից մեկի որդին «նկատեց նրան.... վերցրեց նրան, պառկեց նրա հետ ու բռնաբարեց»։ Ինչո՞ւ էր Դինան կրակի հետ խաղում՝ ընկերակցելով անբարո քանանացիների հետ։ Գուցե պատճառն այն էր, որ նա իր հասակակից աղջիկների հետ շփման կարիք ուներ կամ գուցե համառ էր ու ինքնագլուխ, ինչպես իր եղբայրներից ոմանք։ Կարդա «Ծննդոց» գրքում արձանագրված պատմությունը և փորձիր պատկերացնել, թե հավանաբար ինչ մեծ ամոթ ու խոր ցավ զգացին Հակոբն ու Լիան՝ տեսնելով այն ողբերգական հետևանքները, որ բերեց նրանց դստեր այցելությունները Սյուքեմ քաղաք (Ծննդոց 34։1–31; 49։5–7; տես նաև «Դիտարան», 1985 թ., հունիսի 15, էջ 31, անգլ.)։
Փնտրենք հոգևոր գանձեր
it-1, էջ 600, պրբ. 4
Դեբորա
1. Ռեբեկայի դայակը։ Երբ Ռեբեկան հեռացավ իր հոր՝ Բաթուելի տնից ու ճանապարհ ընկավ դեպի Պաղեստին, որ ամուսնանար Իսահակի հետ, Դեբորան գնաց նրա հետ (Ծն 24։59)։ Երկար տարիներ նա ծառայեց Իսահակի տանը և ապա՝ հավանաբար Ռեբեկայի մահից հետո՝ Հակոբի տանը։ Դեբորան մահացավ, ըստ ամենայնի, Ռեբեկայի ու Իսահակի ամուսնությունից մոտ 125 տարի անց ու թաղվեց Բեթելի մոտակայքում գտնվող մի մեծ ծառի տակ։ Ծառին տրված անվանումից (Ալոն-Բախութ, նշանակում է «լացի վիթխարի ծառ») երևում է, թե որքան սիրելի էր նա դարձել Հակոբի ու նրա ընտանիքի համար (Ծն 35։8)։