Երբ արտաքինը դառնում է անվերահսկելի մտահոգության առարկա

ՇԱՏ հաճախ հայելու մեջ նայելիս նկատում ենք, թե որ հարցում հարդարանքի կարիք ունենք։ Այդ պատճառով կարգի ենք բերում մեր հագուստը, սանրվածքը կամ էլ մի փոքր կոսմետիկա ենք օգտագործում, որից հետո անցնում ենք մեր գործերին։ Արտաքինի մասին նման մտահոգությունը նորմալ է և տեղին։ Սակայն ոմանք ընկնում են ծայրահեղությունների մեջ, ինչի հետևանքով առիթ են տալիս այնպիսի հիվանդության զարգացմանը, որը բժիշկները անվանում են մարմնաձևային խանգարում (դիսմորֆոֆոբիա)։

Բժշկական մի աղբյուրում այս հիվանդությունը նկարագրվում է իբրև «խոր մտահոգվածություն արտաքին որևէ արատի մասին, որը մեծ վհատություն է պատճառում մարդուն կամ անդրադառնում է նրա գործունեության վրա հասարակական, աշխատանքային և այլ կարևոր ոլորտներում» («The Merck Manual of Diagnosis and Therapy»)։a Քանի որ հիվանդը կարող է պատկերացնել, թե արատ ունի, կամ չափազանցնել որևէ աննշան թերություն, այդպիսի վերաբերմունքը սեփական անձի նկատմամբ կոչվում է նաև երևակայական տգեղություն։

Ինչպես նշում է Հարավային Ֆլորիդայի (ԱՄՆ) համալսարանի պրոֆեսոր Քևին Թոմսոնը, մարմնաձևային խանգարումը հազվադեպ է ու «ամենայն հավանականությամբ անհանգստացնում է ընդհանուր բնակչության 1–2 տոկոսին և ամբուլատոր հոգեկան հիվանդների 10–15 տոկոսին»։ Այնուամենայնիվ, Թոմսոնն ավելացնում է. «Որոշ մասնագետներ համոզված են, որ այդ հիվանդության բացահայտման դեպքերը կշատանան, քանի որ բարելավվում են այն ախտորոշելու մեթոդները։ Բացի այդ, մարդիկ ավելի ու ավելի շատ են մտահոգվում իրենց արտաքինով»։ Թեպետ մարմնաձևային խանգարումը կարող է զարգանալ բոլոր տարիքային խմբերին պատկանող անհատների մոտ, սովորաբար այն սկսվում է պատանեկան հասակում։ Չափահաս հիվանդների շրջանում կանանց և տղամարդկանց թիվը հավասար է։ Այս առումով հիվանդությունը անհամեմատ տարբերվում է սնուցման խանգարումներից, որոնցով շատ ավելի հաճախ տառապում են կանայք։

Արտաքինի մասին նման հիվանդագին մտահոգությունը, որ բնորոշ է մարմնաձևային խանգարումով տառապողներին, սովորաբար ստիպում է մարդուն շատ հաճախ նայել հայելու մեջ և որոշ դեպքերում մեկուսանալ։ Իսկ որ ավելի վատ է, «այս խանգարմանը ուղեկցող վհատությունն ու ակտիվության նվազումը կարող են հանգեցնել կանոնավոր հոսպիտալացման կամ էլ ինքնասպանություն կատարելու փորձերի»,— ասվում է վերը հիշատակված աղբյուրներից մեկում («Merck Manual»)։ Զարմանալի չէ, որ այդ հիվանդներից ոմանք դիմում են կոսմետիկական վիրահատության։ «Սովորաբար ես խորհուրդ չեմ տալիս այդպես վարվել,— ասում է բժշկական գիտությունների դոկտոր Կատարին Ֆիլիփսը՝ այս հիվանդության մասին մի գրքի հեղինակ։— Վիրահատությունը ոչինչ չի փոխում, և մարմնաձևային խանգարումով տառապողների մեծ մասը հաճախ գալիս է այն եզրակացության, որ դա որևէ օգուտ չտվեց»։b

Երբեմն այս հիվանդությունը ի հայտ է գալիս շատ վաղ տարիքում։ Մի հաղորդագրության մեջ պատմվում էր վեցամյա մի տղայի մասին, «որը համոզված էր, թե իր ատամները դեղին են, փորը՝ մեծ, իսկ մազերը՝ անդուր։ Այդ «արատներից» և ոչ մեկը ուրիշների համար նկատելի չէր։ Ամեն առավոտ նա գրեթե մեկ ժամ սանրում էր իր մազերը, ու եթե չէր կարողանում «ճիշտ» տեսքի բերել դրանք, գլուխը թրջում էր ջրում և վերսկսում իր հարդարանքը՝ հաճախ ուշանալով դասերից» («George Street Journal»)։c Մի անգամ բժշկի սենյակ մտնելիս նա նույնիսկ կռացավ, որպեսզի ստուգի իր տեսքը՝ նայելով աթոռի փայլուն հատվածի մեջ։

Թույլ մի տուր աշխարհին ձևավորել քո տեսակետը

Պարբերագրերը, թերթերը և հեռուստատեսությունը «ռմբակոծում» են մարդկանց իդեալական կազմվածք ունեցող անհատների պատկերներով։ Գովազդային գործակալների տրամաբանությունը պարզ է. տվյալ կազմվածքը ներկայացրու իբրև նորմա, և մարդիկ պատրաստ կլինեն ծախսելու դժվարությամբ վաստակած իրենց գումարը՝ նման տեսք ունենալու համար։ Եթե սրան ավելացնենք հասակակիցների ճնշումը ու թերևս ընկերների և հարազատների անխոհեմ նկատողությունները, ապա զարմանալի չի լինի, թե ինչու ոմանք անհավասարակշռված տեսակետ ունեն իրենց արտաքինի վերաբերյալ։d Ինչ խոսք, անհավասարակշռված վերաբերմունքը դեռ հոգեկան խանգարման նշան չէ։

Սխալ է մտածել, որ եթե դու գեղեցիկ չես, ապա ուրիշները քեզանով չեն հետաքրքրվի։ Սովորաբար մարդիկ արտաքինին նայելով չէ, որ ընկերներ են ընտրում։ Ճիշտ է, սկզբնական շրջանում տեսքը որոշակի դեր խաղում է, սակայն իրականում բնավորությունը, բարոյական չափանիշներն ու արժեքներն են ամրացնում ընկերական կապը։ Ինչ–որ տեղ մեզանից յուրաքանչյուրին կարելի է նմանեցնել գրքի. այն կարող է գեղեցիկ կազմ ունենալ, սակայն եթե բովանդակությունը ձանձրալի լինի, ապա ընթերցողները շատ արագ այն մի կողմ կդնեն։ Մինչդեռ եթե գիրքը հետաքրքիր լինի, ընթերցողները չեն կտրվի նրանից՝ ինչպիսին էլ որ լինի կազմը։ Ուրեմն՝ ինչո՞ւ ձեր ուշադրությունը չկենտրոնացնեք ձեր հատկությունների վրա։ Հենց սա է քաջալերում Աստծո Խոսքը՝ Աստվածաշունչը (Առակաց 11։22; Կողոսացիս 3։8; Ա Պետրոս 3։3, 4)։

Եվ իրատես լինենք. տարիքի հետ մեր արտաքինը փոխվում է։ Եթե կյանքը, ընկերությունը և երջանկությունը կախված լինեին երիտասարդ, գեղեցիկ տեսք ունենալուց, ինչպիսի՜ տխուր ապագա կսպասեր մեզ բոլորիս։ Այնինչ մենք կարող ենք բոլորովին այլ ապագա ունենալ։ Ինչպե՞ս։

Գեղեցկություն, որը չի խամրի

Առակաց 16։31–ում ասվում է. «Փառաց պսակ է ալեւորութիւնը. [եթե] արդարութեան ճանապարհում կ’գտնուի»։ Եհովայի և նրա տեսակետն ունեցող բոլոր մարդկանց աչքում Աստծո ծառայության մեջ ծերացող անհատները չեն կորցնում իրենց գեղեցկությունը։ Իրականում, այն եռանդի ու նվիրվածության շնորհիվ, որ նրանք ցուցաբերել են, ալևորությունը փառքի պսակ է դառնում նրանց համար։ Այդ թանկագին անհատները արժանի են մեր սիրուն և խոր հարգանքին (Ղեւտացոց 19։32)։

Ավելին, իր խոստացած նոր աշխարհում Եհովան կվերացնի ժառանգված մեղքի հետևանքները իրեն նվիրված բոլոր մարդկանցից՝ ծեր թե երիտասարդ։ Օրըստօրե նրանք կտեսնեն և կզգան, որ իրենց մարմինը նորոգվում է, և ի վերջո ֆիզիկապես կհասնեն կատարելության գագաթնակետին (Յոբ 33։25; Յայտնութիւն 21։3, 4)։ Ինչպիսի՜ ոգևորիչ հեռանկար։ Կցանկանայի՞ք լինել այդ անհատների թվում։ Եթե այո, ապա ջանացեք ձեր ուշադրությունը կենտրոնացնել այն գեղեցկության վրա, որն իսկապես արժեքավոր է, և թույլ մի տվեք այս աշխարհի դաժան ու սին մտածելակերպին ձևավորել ձեր տեսակետը։ Այդպես վարվելով՝ դուք շատ ավելի երջանիկ կլինեք ու շատ ավելի գեղեցիկ (Առակաց 31։30)։

[Ծանոթագրություններ]