Փողը ձեր տե՞րն է, թե՞ ձեր ծառան
ՏԱՌԱՊՈ՞ՒՄ եք արդյոք «փողի հիվանդությամբ»։ Ըստ վիճակագրության՝ աշխարհի բնակչության մեծ մասը վարակված է այս հիվանդությամբ։ Իսկ ի՞նչ է դա։
Առաջին անգամ «փողի հիվանդությունը» բնորոշվեց Դոկտոր Ռոջեր Հենդերսոնի կողմից, որը Միացյալ Թագավորությունում զբաղվում է մտավոր առողջության հետ կապված խնդիրներով։ Աշխտանշաններն են՝ շնչառական անբավարարությունը, գլխացավերը, սրտխառնոցը, մաշկի ցանը, վատ ախորժակը, անտեղի բարկությունը, նևրոզը և բացասական մտքերը։ Հենդերսոնը նշում է. «Հիմնականում սթրեսի պատճառը փողի մասին անհանգստությունն է»։
Զարմանալի չէ, որ վերջին ժամանակներում փողի հետ կապված մտահոգությունները վատ ազդեցություն են թողնում շատ մարդկանց առողջության վրա։ Ներկայիս ֆինանսական ճգնաժամի հետևանքով բազմաթիվ երկրներում շատերը մեծ գումարներ են կորցնում, ինչպես նաև դառնում են գործազուրկ և մնում են անտուն։ Ֆինանսական մեծ ընկերություններ սնանկանում են։ Անգամ ամենահարուստ երկրները միջոցներ են ձեռնարկում այդ ճգնաժամը կանխելու համար։ Իսկ զարգացող երկրներում սննդամթերքի և այլ ապրանքների թանկացումը մտահոգության առիթ է տալիս։
Փողի հետ կապված խնդիրները սովորական բան են դարձել նույնիսկ հարուստ երկրներում։ Օրինակ՝ հարավաֆրիկյան թերթերից մեկում նշվում էր, որ «սպառողական ապրանքների պահանջարկի մեծացումը, շատ եկամուտ ունենալու ձգտումը և նյութապաշտությունը» վարակիչ հիվանդության պես տարածվում են։ Թերթում թվարկվում էր «փողի հիվանդության ախտանշանները». դրանք են՝ «սթրեսը, պարտքերի կուտակումը, փողի շռայլումը, արտաժամ աշխատանքը, ինչ–որ բանից զրկված լինելու զգացումը, նախանձը և դեպրեսիան» (The Witness)։ Աֆրիկայում ապրող մարդկանց ցածր կենսապայմանների համար նույնպես «փողն է մեղավոր»։
Հնդկաստանի տնտեսության մեջ վերջին ֆինանսական ճգնաժամից առաջ աննախադեպ աճ գրանցվեց։ «Ինդիա թուդեյ ինթերնեշնլ» լրագրում նշվում էր, որ 2007 թ.–ին մարդկանց «եկամուտը զգալիորեն ավելացավ» (India Today International)։ Սակայն կառավարությունը մտավախություն ուներ, որ այդ բարգավաճման արդյունքում կխարխլվի երկրի կայունությունը և նույնիսկ բռնությունների ալիք կբարձրանա։
Իսկ Միացյալ Նահանգներում երիտասարդները ավելի մեծ գումարներ են ծախսում շքեղ իրերի վրա, սակայն երջանիկ չեն։ Հոգեբանները նշում են, որ հարբեցողության, դեպրեսիայի և ինքնասպանության հիմնական պատճառներից մեկը շատ փող ունենալն է։ Մի հետազոտության համաձայն՝ Ամերիկայում «միջին հաշվով երեք հոգուց մեկն էլ իրեն երջանիկ չի զգում»։
Մեդալի հակառակ երեսը
Մյուս կողմից, սակայն, շատերը փողի հետ կապված այդքան էլ խնդիրներ չունեն։ Ինչո՞ւ։
«Փողի նշանակությունը» վերնագրով մի զեկույցում նշվում էր, որ մարդկանց ղեկավարում է փողը։ Ըստ հոգեբանների՝ արդյունքում մարդիկ սթրեսի մեջ են ընկնում և մտավոր ու էմոցիոնալ հիվանդություններ են ձեռք բերում։ Մասնագետները նաև ասում են. «Իսկ նրանք, ովքեր խելամտորեն են տնօրինում իրենց բյուջեն, այնպիսի զգացում ունեն, թե իրենք են կառավարում ամեն բան և ավելի հավասարակշռված են այս հարցում։ Նրանք փողի տե՛րն են և ոչ թե ծառան....։ Մենք կարող ենք վստահ ասել, որ այդպիսի մարդիկ մշտապես լարված չեն, քանի որ ավելի քիչ են սթրեսի ենթարկվում» (The Meaning of Money)։
Իսկ ի՞նչ է փողը ձեզ համար։ Աշխարհի անկայուն տնտեսական վիճակը ազդո՞ւմ է ձեզ վրա։ Փողը ձեր տե՞րն է, թե՞ ծառան։ Գուցե դեռևս, այսպես կոչված, փողի հիվանդության ախտանշանները նկատելի չեն։ Այդուհանդերձ, լինեք հարուստ թե աղքատ՝ միևնույն է, փողի հետ կապված անհանգստություններ կունենաք։ Սակայն եթե ճիշտ տնօրինեք ձեր գումարը, կվայելեք ներքին խաղաղություն և ավելի երջանիկ կլինեք։ Տեսնենք, թե ինչպես է դա հնարավոր։