Ընտանեկան տագնապ—Մեր ժամանակը յատկորոշող նշան մը

ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ տագնապ. շատերու համար անիկա նշան մըն է թէ ամուսնութեան եւ ծնողութեան աւանդական կանոնները այլեւս անգործնական են։ Ուրիշներ զայն կը նկատեն որպէս քաղաքական, տնտեսական եւ ընկերային փոփոխութեան հետեւանք։ Տակաւին ուրիշներ զայն կը նկատեն որպէս արդի արուեստագիտութեան պատահարներէն մէկը։ Իրականութեան մէջ, այն խնդիրները, որոնց դէմ ընտանիքները կը պայքարին ներկայիս, շատ աւելի մեծ իմաստ ունեցող բանի մը կը մատնանշեն։ Նկատի առէք Աստուածաշունչին խօսքերը Բ. Տիմոթէոս 3։1–4–ին մէջ.

«Գիտցիր թէ վերջին օրերը չար ժամանակներ պիտի գան. վասնզի մարդիկ պիտի ըլլան անձնասէր, արծաթասէր, ամբարտաւան, հպարտ, հայհոյիչ, ծնողներու անհնազանդ, ապերախտ, անսուրբ, անգութ, անհաշտ, բանսարկու, անժուժկալ, դաժանաբարոյ, բարին չսիրող, մատնիչ, յանդուգն, գոռոզ, աւելի հեշտասէր քան թէ աստուածասէր»։

Արդեօք այս խօսքերը ներկայ խնդիրներուն ուղղակի արմատը չե՞ն արտայայտեր։ Յստակ է, ուրեմն, որ ներկայ ընտանեկան տագնապը ուղղակի հետեւանքն է ներկայ աշխարհի վերջին օրերուն ընթացքին տեղի ունենալիք մարգարէացուած վիճակներուն։ Իսկ համոզիչ ապացոյցներ կան թէ նեղութեան այս շրջանը սկսաւ 1914–ին։a Անկէ ի վեր, Բանսարկու Սատանայ կոչուած գերմարդկային հոգեղէն արարածին ազդեցութիւնը մասնաւորաբար մահաբեր եղած է։—Մատթէոս 4։8–10. Ա. Յովհաննու 5։19

1914–էն ի վեր երկրի շրջակայքը արգելափակուած ըլլալով, Սատանան «շատ բարկացած է, գիտնալով որ քիչ ժամանակ պիտի կենայ»։ (Յայտնութիւն 12։7–12) Քանի որ Սատանան երդուեալ թշնամին է Աստուծոյ «ուրկէ ամէն ազգատոհմ երկնքի մէջ ու երկրի վրայ անուն կ’առնէ», զարմանալի՞ է որ երկիրը վտանգաւոր վայր մը եղած է ընտանիքներու համար։ (Եփեսացիս 3։15) Սատանան վճռած է ամբողջ մարդկութիւնը Աստուծմէ հեռացնել։ Ան ի՞նչ լաւագոյն կերպով կրնայ ընել ասիկա քան ընտանիքներուն վրայ խնդիրներով յարձակում գործելով։

Ընտանիքները այսպիսի գերմարդկային յարձակումէն պահպանելու համար, այդպէս կոչուած մասնագէտներուն ճարտար տեսութիւններէն աւելին կը պահանջուի։ Սակայն եւ այնպէս, Աստուածաշունչը Սատանայի մասին կ’ըսէ. «Անոր խորհուրդները գիտենք»։ (Բ. Կորնթացիս 2։11) Անոր յարձակումի կարգ մը մասնայատուկ կերպերը գիտնալը որոշ չափով պաշտպանութիւն մըն է մեզի։

Դրամը եւ Գործը

Սատանային յարձակման ամենէն ուժեղ զէնքերէն մէկն է տնտեսական ճնշումը։ Մեր օրերը «չար [դժուարին (ՆԱ)] ժամանակներ» են, կամ, ինչպէս ուրիշ թարգմանութիւն մը (Revised Standard Version) Բ. Տիմոթէոս 3։1–ը կը թարգմանէ. «Ճնշումի ժամանակներ»։ Զարգացումի վրայ եղող երկիրներու մէջ, կարգ մը խնդիրներ՝ ինչպէս անգործութիւնը, ցած ամսականը եւ հիմնական կարիքներու պակասը, շատ մը դժուարութիւններ կը պատճառեն ընտանիքներուն։ Սակայն, յարաբերաբար աւելի հարուստ Միացեալ Նահանգներուն մէջ իսկ, տնտեսական ճնշումները լուրջ հետեւանքներ կ’ունենան։ Միացեալ Նահանգներէն փորձագիտանք մը յայտնեց որ ընտանեկան կռիւներուն գլխաւոր պատճառներէն մէկը դրամն է։ Զօրաւոր Ընտանիքներու Գաղտնիքներ (Անգլ.) խորագրով գիրք մը կը բացատրէ որ գործին պահանջներուն գոհացում տալու համար տրամադրուած «ժամանակը, ուշադրութիւնը [եւ] կորով»ն ալ կրնան «նենգ թշնամի» մը ըլլալ, որ կը մաշեցնէ ընտանեկան կապը։

Պարագաները ստիպած են որ մեծ թիւով կիներ գործի շուկայ իջնեն։ Գրող Վանս Փագարտ կը տեղեկագրէ. «Ներկայիս, Ամերիկացի երախաներուն եւ երեք տարեկանէն վար եղող մանուկներուն առնուազն մէկ չորորդին մայրերը որոշ արտաքին գործով մը կը զբաղին»։ Մանուկներուն անյագ կարիքներուն հոգ տանիլը, ինչպէս նաեւ անոր կից գործ մը ունենալը, տաժանելի եւ սպառիչ աշխատանք մը կրնայ ըլլալ, բացասական ազդեցութիւն մը ունենալով թէ՛ ծնողքին եւ թէ զաւակներուն վրայ։ Փագարտ կ’աւելցնէ թէ Միացեալ Նահանգներուն մէջ մանուկներու պատշաճ հոգածութեան կարգադրութիւններուն պակասին պատճառաւ, «ներկայիս քանի մը միլիոն մանուկներ պէտք եղած հոգածութիւնը չեն ստանար իրենց վաղ տարիներուն»։—Մեր Վտանգուած Զաւակները, Անգլ.։

Աշխատանքի վայրն ալ յաճախ կը նսեմացնէ ընտանեկան ներդաշնակութիւնը։ Բազմաթիւ աշխատաւորներ իրենց գործակիցներուն հետ անօրէն կապեր կ’ունենան։ Իսկ ուրիշներ յաջողութեան սին տենչանքէ կը տարուին եւ իրենց ընտանեկան կեանքը կը զոհեն գործի ասպարէզին համար։ (Բաղդատել Ժողովողի 4։4։) Մարդ մը որպէս վաճառորդ ա՛յնքան մխրճուեցաւ իր գործին մէջ որ իր կինը ինքզինք նկարագրեց որպէս «իրապէս այրի ծնող» մը։

Ամուսնական Կապերու Տկարացում

Ամուսնական հաստատութիւնն ալ յարձակման ենթարկուած է։ Մտերիմ Շրջապատը (Անգլ.) խորագրով գիրքը կ’ըսէ. «Անցեալին, կ’ակնկալուէր որ ամոլ մը ամուսնացած մնար, ի բացառեալ երբ կողակիցներէն մէկը ամուսնութեան դէմ մեծ յանցանք գործէր. պոռնկութիւն, անգթութիւն, ծայրայեղ անտարբերութիւն։ Հիմա շատեր ամուսնութեան նպատակը կը նկատեն որպէս անձնական իրագործում մը»։ Այո, ամուսնութիւնը նկատուած է որպէս տխրութեան, ձանձրոյթի, կամ առանձնութեան դեղորայք մը եւ ոչ թէ՝ ուրիշ անհատի մը հետ կենսատեւ կապ մը։ Հիմա գլխաւոր հետաքրքրութիւնն է թէ ի՛նչ կրնաք ձեռք ձգել ամուսնութենէն եւ ոչ թէ ի՛նչպէս կրնաք նպաստել անոր։ (Հակադրել Գործք 20։35–ին հետ։) «Ամուսնութեան շուրջ արժէքներու այս հիմնական փոփոխութիւն»ը մեծապէս տկարացուցած է ամուսնական կապերը։ Երբ անձնական իրագործում մը իրենց ըմբռնումէն վեր է, զոյգերը յաճախ ամուսնալուծման կը դիմեն որպէս արագ լուծում մը։

Այս «վերջին օրեր»ուն ապրող մարդիկ Աստուածաշունչին մէջ մարգարէաբար նկարագրուած են որպէս ‘աստուածպաշտութեան կերպարանքը ունեցողներ, բայց անոր զօրութիւնը ուրացողներ’։ (Բ. Տիմոթէոս 3։4, 5) Շատ մը մասնագէտներ կը խորհին որ կրօնքին հանդէպ անտարբերութիւնը դեր մը ունեցած է ամուսնութեան տկարացման մէջ։ Իր գրքին մէջ (The Case Against Divorce), Տոքթ. Տիան Մէտվէտ գրեց. «Ըստ շատ մը կրօնքներու, Աստուած ըսաւ որ ամուսնութիւնը մնայուն պիտի ըլլար։ Երբ վստահ չէք Աստուծոյ մասին, կամ երբ Իրեն չէք հաւատար, այդ պարագային ձեր ուզածը կ’ընէք»։ Այս պատճառով, երբ ամուսնութիւն մը խնդիրներ ունենայ, ամոլները ողջախոհ լուծումներ չեն փնտռեր։ «Անոնք հապճեպով վերջ կը դնեն ամուսնութեան»։

Երիտասարդներ՝ Յարձակումի Ենթարկուած

Զաւակներն ալ կը տագնապին ներկայ ճնշումներէ։ Ահռելի թիւով զաւակներ վայրագօրէն կը ծեծուին, կը նախատուին կամ սեռային գետնի վրայ կը լլկուին իրենց իսկ ծնողներուն կողմէ։ Ամուսնալուծման պատճառաւ, միլիոնաւոր ուրիշներ կը զրկուին իրենց երկու ծնողներուն սիրալիր հոգածութենէն եւ ծնողական բաժանումին վիշտը յաճախ անոնց ամբողջ կեանքին կ’ազդէ։

Երիտասարդները ուժեղ ազդեցութիւններու ենթակայ են։ Ամերիկացի երիտասարդ մը 14 տարեկանին, միայն հեռատեսիլ դիտելով, ականատես եղած կ’ըլլայ 18,000 սպանութիւններու եւ բռնութեան, ապօրինի սեռի, սեռային այլասերումի եւ ոճիրի անթիւ ուրիշ ձեւերու։ Երաժշտութիւնն ալ մեծ ազդեցութիւն կը բանեցնէ երիտասարդներուն վրայ, որու պարունակութիւնը ընդհանրապէս շատ թելադրիչ, բացայայտօրէն սեռային, կամ նոյնիսկ սատանայական է։ Դպրոցներու մէջ երիտասարդներուն բարեշրջութեան նման վարկածներ կ’ուսուցուին, որոնք Աստուծոյ եւ Աստուածաշունչի հանդէպ հաւատքը կը տկարացնեն։ Ընկերներու ճնշումը շատերուն կը մղէ որ նախամուսնական սեռային յարաբերութիւններու եւ խմիչքի, կամ թմրեցուցիչի գործածութեան անձնատուր ըլլան։

Ընտանեկան Տագնապին Արմատները

Ընտանիքներու վրայ յարձակումը ուրեմն բազմակողմանի է եւ կրնայ աւերիչ ըլլալ։ Ի՞նչ բան կրնայ օգնել ընտանիքներուն որ գոյատեւեն։ Ընտանեկան խորհրդատու Ճոն Պրէտշօ կը թելադրէ. «Ծնողական մեր կանոնները լրջօրէն չեն այժմէականացած 150 տարիներուն։ ... Ես կը հաւատամ որ հին կանոնները այլեւս ի զօրու չեն»։ Սակայն, մարդակերտ յաւելեալ կանոնները լուծումը չեն։ Եհովա Աստուած է ընտանիքին Հեղինակը։ Ան ոեւէ մէկէ աւելի լաւ գիտէ թէ ընտանեկան կեանքը որքան կարեւոր դեր մը կը խաղայ մեր անձնական ուրախութեան մէջ եւ թէ ի՛նչ բանի կարիքը կայ, որպէսզի ընտանիք մը ուրախ եւ զօրաւոր ըլլայ։ Պէ՞տք է զարմանանք որ իր Խօսքը՝ Աստուածաշունչը լուծում մը կը հայթայթէ ընտանեկան տագնապին։

Այդ մատեանը կը բացատրէ թէ ընտանեկան կեանքը ի՛նչպէս սկսաւ ծուռ ընթանալ։ Մարդկային առաջին զոյգը՝ Ադամն ու Եւան, գեղեցիկ պարտէզի մը մէջ դրուեցան եւ ամբողջ երկիրը համերկրային դրախտի մը վերածելու վարձահատոյց գործը տրուեցաւ անոնց։ Աստուած հրահանգեց որ Ադամ ընտանիքին գլուխը ըլլար։ Եւան իր գլուխին հետ պիտի համագործակցէր որպէս անոր «օգնական»ը, կամ «լրացուցիչ»ը։ Բայց Եւան ըմբոստացաւ այս կարգադրութեան դէմ։ Ան իր ամուսնոյն գլխաւորութիւնը յափշտակեց եւ Աստուծոյ անոնց տուած միակ արգելումին անհնազանդ գտնուեցաւ։ Ադամ ալ իր գլխաւորութենէն հրաժարեցաւ եւ իր կնոջ միացաւ այս ըմբոստութեան մէջ։—Ծննդոց 1։26–3։6

Աստուածային կարգադրութենէն այս շեղումին աւերիչ ազդեցութիւնը անմիջապէս բացայայտ եղաւ։ Այլեւս մաքուր եւ անմեղ չըլլալով, Ադամն ու Եւան ամօթի եւ յանցաւոր ըլլալու զգացումը ունէին։ Ադամ, որ նախապէս իր կնոջ մասին խանդավառութեամբ, բանաստեղծական բառերով, արտայայտուած էր, հիմա անտարբերութեամբ անոր կ’ակնարկէր որպէս «այն կինը, որ ինծի հետ ըլլալու տուիր»։ Բացասական այդ ակնարկը պարզապէս ամուսնական թշուառութեան սկիզբն էր։ Իր գլխաւորութիւնը վերստին ձեռք ձգելու Ադամի սին փորձերուն արդիւնքը պիտի ըլլար իր ‘կնոջ իշխել’։ Եւան, իր կարգին, զօրաւոր «փափաք» մը պիտի ունենար իր ամուսնոյն հանդէպ, հաւանաբար չափազանց եւ անհաւասարակշիռ կերպով մը։—Ծննդոց 2։23. 3։7–16

Զարմանալի չէ որ Ադամի ու Եւայի ամուսնական պայքարը վնասակար հետեւանք մը ունեցաւ իրենց սերունդին վրայ։ Անոնց անդրանիկ որդին՝ Կայէնը, պաղարիւն մարդասպան մը եղաւ։ (Ծննդոց 4։8) Կայէնի սերունդէն Ղամէք ընտանեկան կեանքին անկումին նպաստեց պատմութեան առաջին բազմակինը ըլլալով։ (Ծննդոց 4։19) Ադամն ու Եւան ոչ միայն մեղքի եւ մահուան կտակը նուիրեցին, այլ հիւանդ ընտանիքի մը օրինակը, որ ցարդ մարդկային ցեղին վիճակը եղած է։ Այս վերջին օրերուն ընթացքին, ընտանեկան անհամաձայնութիւնը իր բարձունքին հասած է։

Բարգաւաճ Ընտանիքներ

Սակայն, բոլոր ընտանիքներն ալ չեն ընկրկիր ներկայ ճնշումներուն ներքեւ։ Օրինակի համար, ամուսին մը իր կնոջ եւ երկու աղջիկներուն հետ կ’ապրի Միացեալ Նահանգներու պզտիկ համայնքի մը մէջ։ Թէեւ իրենց դրացիներէն շատեր ծնող–զաւակի միջեւ սերունդի խրամատ մը ունին, բայց ան եւ իր կինը այս փորձառութիւնը չունին, ոչ ալ կը մտահոգուին որ իրենց աղջիկները թմրեցուցիչի կամ սեռի փորձառութիւնը պիտի ունենան։ Երկուշաբթի երեկոնները, երբ ուրիշ երիտասարդներու աչքերը հեռատեսիլին փակած են, անոնց ամբողջ ընտանիքը ճաշասեղանին շուրջ հաւաքուած Աստուածաշունչի մասին կը խօսակցի։ «Երկուշաբթի գիշեր մեզի համար մասնաւոր գիշեր մըն է հաւաքուելու եւ խօսելու համար», կը բացատրէ ան։ «Մեր աղջիկները ազատ կը զգան իրենց խնդիրները պատմելու մեզի»։

Նիւ Եորք Քաղաքին մէջ կայ նաեւ առանձին ծնող մը, որ իր երկու աղջիկներուն հետ ընտանեկան անսովոր միութիւն մը կը վայելէ։ Ի՞նչ է այս կնոջ գաղտնիքը։ «Մինչեւ շաբաթավերջ, հեռատեսիլը մառած կը պահենք», կը բացատրէ ան։ «Ամէն օր Աստուածաշունչի համարի մը մասին կը խօսինք։ Նաեւ երեկոյ մը որոշած ենք Աստուածաշունչի ընտանեկան խօսակցութեան համար»։

Այս երկու ընտանիքներն ալ Եհովայի Վկաներ են։ Անոնք ընտանիքներու համար Աստուածաշունչի խրատը կը գործադրեն եւ յաջողութիւն կը գտնեն։ Բայց անոնք բացառութիւն չեն կազմեր։ Անոնց նման հարիւր հազարաւոր ընտանիքներ կան, որոնք ընտանեկան կեանքի մասին այդ գրքին մէջ տրուած կանոններուն հետեւելով լաւ արդիւնքներ ձեռք կը ձգեն։b Ի՞նչ են այդ կանոնները։ Անոնք ինչպէ՞ս կրնան օգտակար ըլլալ ձեզի եւ ձեր ընտանիքին։ Պատասխանները ստանալու համար, ձեզ կը հրաւիրենք որ էջ 17–էն սկսող յօդուածը կարդաք։

[Ստորանիշ էջ 4]

[Ստորանիշ էջ 6]