mustafahacalaki/DigitalVision Vectors via Getty Images
ԱՐԹՈ՛ՒՆ ԿԵՑԷՔ
Արհեստական խելացիութիւնը մեզի պիտի օգնէ՞ կամ վնասէ. Աստուածաշունչը ի՞նչ կ’ըսէ
Վերջերս, աշխարհի կառավարիչները, գիտնականները եւ թեքնոլոճի–ի մասնագէտները խօսեցան արհեստական խելացիութեանa ազդեցութեան մասին։ Անոնք ընդունեցին որ ատիկա շատ արժէքաւոր է, բայց նաեւ ըսին որ մտահոգ են որ ատիկա սխալ կերպով գործածուի։
«Արհեստական խելացիութիւնը ամէնէն զօրաւոր թեքնոլոճի–ներէն մէկն է, որ կրնայ մարդոց կեանքը բարելաւել... Նոյն ատեն, ատիկա կրնայ մեծ վտանգի տակ դնել մեր ապահովութիւնը, մեր ձեռքէն առնել մեր գաղտնիութիւնը եւ մարդկային իրաւունքներէն ոմանք, ինչպէս նաեւ ատիկա կրնայ մեզի համար դժուար դարձնել վստահիլ ժողովրդավարութեան» (Քամալա Հարիս, ԱՄՆ–ի փոխնախագահ, 4 մայիս 2023)։
«Ճիշդ է որ արհեստական խելացիութիւնը հետաքրքրական լուծումներ ունի առողջապահական մարզին մէջ, բայց միւս կողմէ, ատիկա կրնայ մեծ վնաս հասցնել մարդոց ֆիզիքական եւ զգացական առողջութեան», գրեց միջազգային բժիշկներու եւ առողջապահական մասնագէտներու խումբ մը, որուն առաջնորդն է՝ բժշ. Ֆրետերիք Ֆետերշփիլը։ Այդ յօդուածը լոյս տեսաւ 9 մայիս 2023–ին (BMJ Global Health)b։
«Մարդիկ արդէն արհեստական խելացիութիւնը կրնան գործածել սուտ լուրեր տարածելու համար։ Մօտ օրէն, ատիկա կրնայ պատճառ ըլլալ, որ մարդիկ իրենց գործը կորսնցնեն։ Թեքնոլոճի–ի մասնագէտներէն ոմանք շատ մտահոգ են, որ ապագային արհեստական խելացիութիւնը կրնայ մարդոց վնասել» (The New York Times, 1 մայիս 2023)։
Ժամանակի ընթացքին, աւելի յստակ պիտի դառնայ որ մարդիկ արհեստական խելացիութիւնը լա՞ւ նպատակներու համար պիտի գործածեն, թէ ոչ՝ գէշ նպատակներու համար։ Աստուածաշունչը ի՞նչ կ’ըսէ։
Ինչո՞ւ գիտութեան մէջ թափուած ջանքերը մարդիկը անապահով վիճակի մէջ կը ձգեն
Աստուածաշունչը ցոյց կու տայ, որ մարդիկ ինչո՛ւ չեն կրնար վստահ ըլլալ, որ թեքնոլոճի–ն միայն լաւ նպատակներու համար պիտի գործածուի։
1. Նոյնիսկ եթէ մարդիկ լաւ նպատակ ունին, անոնք չեն կրնար սկիզբէն գիտնալ, որ իրենց գործերուն ժխտական ազդեցութիւնները ի՛նչ պիտի ըլլան։
«Ճամբայ կայ, որ մարդուն շիտակ կ’երեւնայ, բայց անոր վերջաւորութիւնը մահուան ճամբան է» (Առակաց 14։12)։
2. Մէկը չի կրնար գիտնալ որ ուրիշներ ինչպէ՛ս պիտի գործածեն կամ օգտագործեն իր ձեռքի գործը։
«Ինձմէ ետքը գալու մարդուն պիտի թողում [աշխատութիւնս]։ Ո՛վ գիտէ թէ անիկա իմաստո՞ւն պիտի ըլլայ թէ անմիտ։ Բայց պիտի տիրէ իմ բոլոր աշխատութիւններուս վրայ, որոնք արեւուն տակ կատարեցի, որոնց մէջ իմաստութիւն ցուցուցի» (Ժողովող 2։18, 19)։
Այս անորոշութիւնը ցոյց կու տայ, որ ինչո՛ւ Ստեղծիչի մը առաջնորդութեան պէտք ունինք։
Որո՞ւ կրնանք վստահիլ
Մեր Ստեղծիչը կը խոստանայ, որ բնա՛ւ պիտի չձգէ որ մարդ արարածը կամ մարդոց հնարած որեւէ թեքնոլոճի կործանէ Երկիր մոլորակը կամ մարդկութիւնը։
«Երկիրը միշտ կը կենայ» (Ժողովող 1։4)։
«Արդարները պիտի ժառանգեն երկիրը ու յաւիտեան անոր մէջ պիտի բնակին» (Սաղմոս 37։29)։
Մեր Ստեղծիչը Աստուածաշունչին միջոցաւ մեզի ուղղութիւններ կու տայ։ Եթէ այդ ուղղութիւններուն հետեւինք, խաղաղ եւ ապահով ապագայ մը պիտի ունենանք։ Այս նիւթին մասին Աստուածաշունչէն աւելի՛ն գիտնալու համար, կարդա՛ «Ապահով ապագայ ունենալու նկատմամբ վստահելի ուղղութիւններ կա՞ն» յօդուածը (արաբ.) եւ «Իսկական յոյս՝ աւելի լաւ ապագայի մը մասին» յօդուածը։
a Արհեստական խելացիութիւնը (կամ՝ բանականութիւնը) կամ ԱԽ կապ ունի համակարգիչներու կամ համակարգչային սիսթեմ–ներու, ցանցերու կամ թեքնոլոճի–ներու հետ, որոնք ծրագրուած են մարդոց մտածելակերպէն եւ վարքէն սորվելու կամ ատոնք ընդօրինակելու։
b Ֆրետերիք Ֆետերշփիլի, Ռութ Միչըլի, Աշա Ասոքանի, Քարլոս Ումանայի եւ Տէյվիտ ՄըքՔոյի կողմէ լոյս տեսած յօդուածին վերնագիրն է՝ «Արհեստական խելացիութեան վտանգները մարդոց առողջութեան եւ գոյութեան վրայ»։