Ego Ọ̀ Bụ Ọga Gị Ka Ọ̀ Bụ Odibo Gị?
Ị̀ NA arịa ọrịa ego? E kwuola na ọrịa a ji imeriime mmadụ n’ụwa taa. Gịnị bụ ọrịa ego?
Dr. Roger Henderson, bụ́ onye na-eme nnyocha banyere ọrịa uche ná mba United Kingdom, chepụtara okwu bụ́ “ọrịa ego” na nso nso a ma jiri ya kọwaa otú ahụ́ na-adị ndị mmadụ na otú àgwà ha na-adị ma ha chegbuwe onwe ha n’ihi ego. Ihe ndị e ji ama onye ọrịa a ji bụ na o nwere ike na-eku ume ọkụ, ma ọ bụ isi ana-awa ya, agbọ ana-enu ya, ọkọ aghaa ya n’ahụ́, afọ amachie ya, obere ihe ana-ewe ya iwe, obi ana-amapụ ya, ma ọ bụkwanụ ya ana-esiri ya ike ikweta na ihe ga-adị mma. Henderson kwuru, sị: “Nsogbu ego bụ otu ihe so akpata nchekasị.”
O kwesịghị iju anyị anya na n’ọnwa ndị na-adịchabeghị anya, e nwekwuola ndị ego na-akpatara nchegbu. Nsogbu ego e nwere n’ọtụtụ mba na nso nso a emeela ka a kwụsị ọtụtụ ndị n’ebe dị iche iche n’ụwa ọrụ, mee ka ọtụtụ ndị gharazie inwe ụlọ obibi, nakwa ka ego ndị mmadụ chekwara funahụ ha. E nweela nnukwu ụlọ ọrụ ego ndị dakpọrọlanụ, mba ndị kachadị nwee ego n’ụwa emeela atụmatụ ndị ga-enyere ha aka ka akụnụba ala ha ghara ịdakpọ kpamkpam. N’obodo ndị na-emepe emepe, otú ihe oriri na ihe ndị ọzọ dị mkpa ná ndụ si ada ọnụ emeela ka ndị mmadụ na-echegbu nnọọ onwe ha.
Ihe gbasara ego na-echegbukwa ndị mmadụ mgbe ihe dị mma. N’afọ ndị na-adịchabeghị anya nke ọtụtụ mba bịara nwee ego, ihe nchegbu ego na-akpata mere ọtụtụ ndị abụghị ihe e ji ọnụ ekwu. Dị ka ihe atụ, akwụkwọ akụkọ ndị South Africa a na-akpọ The Witness kọrọ na “imefusị ego, inwe oké uru ahịa, na ịchụ akụnụba ọnwụ ọnwụ” na-agbasa ebe niile n’Africa dị ka ọrịa. Akwụkwọ akụkọ ahụ kwukwara na ụfọdụ ihe ndị e ji ama “ọrịa” a bụ “nchekasị, iji ụgwọ, imefusị ihe, ịrụ oké ọrụ, mmadụ iche na e nyeghị ya ihe ndị dị ya mkpa, anyaụfụ, na ike ụwa ịgwụ mmadụ.” E kwuru na ọ bụ ego ndị Africa na-enwetakwu mere ka ha gharazie ibi ndụ obi ụtọ.
Tupu mba dị iche iche enwee nsogbu ego na nso nso a, akụnụba mba India bụ a kwaa a kwụrụ. Magazin bụ́ India Today International kwuru na ọ bụ n’afọ 2007 ka mba ahụ “maliteziri nnọọ imefusị ego ka à na-anwụ anwụ.” Ma, n’oge ahụkwa, ndị ọchịchị nke mba ahụ na-echegbu onwe ha na ego a mba ha malitere inwe ga-akpatakwu ọgba aghara na ime ihe ike.
N’oge ahụkwa, ndị na-eto eto e nwere ná mba United States na-emefusị ego ha n’ịzụ ihe ndị dara oké ọnụ. Ma ego ahụ ha na-emefusị anaghị eme ha obi ụtọ. Ndị na-eme nnyocha kwuru na inwe oké ego so n’ihe ndị bụ́ isi mere ndị mmadụ ji egbu onwe ha, aghọ ndị aṅụrụma, na ndị ike ụwa gwụrụ. Otu nnyocha e mere gosiri na “ọ bụ naanị ihe dị ka otu onye n’ime Ndị America atọ ọ bụla” nwere ike ịsị na ya “nwere ezigbo obi ụtọ” n’agbanyeghị akụnụba ya.
Ihe Mere na Ndị Ọzọ Anaghị Arịa Ọrịa Ego
Ma e nwere ọtụtụ ndị ọzọ, ma ndị ogbenye ma ndị ọgaranya, bụ́ ndị na-adịghị etinyecha uche ha n’akụnụba ma n’oge ihe dị mma ma n’oge ihe siri ike. Gịnị mere ụfọdụ ji arịa ọrịa ego, ndị ọzọ anaghị arịa ya?
N’otu nnyocha a kpọrọ The Meaning of Money, ndị mere nnyocha ahụ kwuru na ‘ihe banyere ego na-enu ụfọdụ ndị enu n’ahụ́, nakwa na ego na-achị ha. Nke a nwere ike ịkpatara mmadụ oké echiche na ọrịa uche.’ Ma, ha kwukwara, sị: “Ndị na-ahazi otú ha si emefu ego ha na-enwekarị ike ijide onwe ha, onwe ha na-ejukwa ha afọ. Ọ bụ ha na-achị ego, ọ bụghị ego na-achị ha . . . Ihe anyị na-ekwu bụ na ndị na-ahazi otú ha si emefu ego ha nke ọma agaghị na-enwekarị nchegbu, nke ha jikwanụ adọlịgbu onwe ha.”
Olee otú gịnwa si ele ego anya? Olee otú akụnụba ụwa a nke na-abịa taa laa echi si emetụta gị? Ego ọ̀ bụ ọga gị ka ọ̀ bụ odibo gị? O nwere ike ihe ndị ahụ e ji ama onye ọrịa ego ji anaghị arịa gị. Ma, ànyị bara ọgaranya ma ànyị dara ogbenye, ego nwere ike ịkpatara onye ọ bụla n’ime anyị nchegbu. Ka anyị tụlezie mgbanwe ndị ọ ga-abụ i mee n’otú i si emefu ego gị, obi erukwuo gị ala, gị enwekwuokwa obi ụtọ ná ndụ.
[Igbe/Foto dị na peeji nke 4]
Ego nwere ike bụrụ ọga gị ma ọ bụrụ na . . .
◻ Ị naghị achọ itinye ọnụ mgbe ọ bụla e kwutere okwu ego n’ihi na ọ na-amapụ gị obi
◻ Ọ na-akpatakarị esemokwu n’ezinụlọ gị
◻ Ị na-emefu ego aghara aghara
◻ Ị na-echegbukarị onwe gị banyere ụgwọ ndị i ji
◻ Ị maghị ego ole ị na-akpata
◻ Ị maghị ego ole ị na-emefu
◻ Ị maghị ego ole i ji n’ụgwọ
◻ Ego i ji n’ụgwọ na-ehikarị nne karịa ego ole i chere na ọ bụ
◻ Ị naghị akwụkarị ụgwọ ndị i ji n’oge
◻ Ị naghị enwe ike ịkwụzu ụgwọ ihe ndị ị zụrụ n’aka mgbe ị kwesịrị ịkwụ ha
◻ Ị na-eji ego ị chọrọ iji mee ihe ndị ọzọ akwụ ụgwọ ndị i ji
◻ Ị gbasaa ọrụ, gị agaa rụwa ọrụ ọzọ iji nweta ego ga-ezuru gị ịkwụ ụgwọ ndị i ji
◻ Ị gbaziiri ego iji kwụọ ndị mbụ ị gbaziiri
◻ Ị na-eji ego i chekwara echekwa akwụ ụgwọ mmefu ndị ị na-eme mgbe mgbe
◻ Ego na-akọkarị gị tupu ọnwa agwụ
◻ Ọ na-agụsi gị agụụ ike inwe nnukwu ego
◻ O nwere otú ahụ́ na-adị gị ma ọ bụkwanụ otú àgwà gị na-adị ma i chegbuwe onwe gị maka ego
[Ebe E Si Nweta Foto]
Ebe e si nweta ya: Akwụkwọ bụ́ Money Sickness Syndrome, nke Dr. Roger Henderson dere