Baratụa Wo Pịrịwẹrị Ye-ine Timi Tuulaamụ Fun

1-2. (a) Fịrịmọpaaowei Paul Hebrew fun gẹẹ Judea bọọ emi bịnaotubo pịrị ifiemị, inyenrinbụọ mị tebara kị timi ma o? (b) Tetuu kị duonị Paul gẹẹ fun mị agbẹị ifie ka bo bara wo mọ gbaa a paaemi a o?

JESUS fịdẹ bị, alaghatimi Jerusalem mọ Judea mọ inyenrinmịnị Hebrew Christtuuduo-otubo kụrọ ifieama duosụọ mị. Bọlọụ Christtuuduo-otu itu bị mịẹpaamọdẹ bị, alaghatimi ámịnị kụrọ ụyamọye a sụọmị. (Acts 8:1) Anịa timi sia kụraị bụọdẹ ifiebị, ámịnị ba sịlị bụụdọọnye nana mị, kaanghaba, bụọdẹ ifie bọọ korotimi opu mọụn kị bịsẹ sịlị bụụdọọnye bị mịẹpaamọ mị. (Acts 11:​27-30) Anịa timi bo 61 C.E. laa ifiebị, Christtuuduo-otubo dọlọ dọọ nana mị. Bịsẹ ovuru kị Jehovah wó yalịyalị tẹmẹ kọn Paul pịrịwẹrị fun gẹẹ akị bịsẹ bịnaotubo pịrị mị—fun mị kọkọ agbẹị ifie ka bo mị.

² Bịsẹ Christtuuduo-otubo nana wẹrịemi dọọ mị timi alagha duonị Paul gẹẹ á pịrị fun mị kọkọ agbẹị ifie ka bo mị. Jesus gbaa wẹrị bụrụ-egberi bị, alaghatimi paabein mịnị, alaghatimi Jew-otubo daabụọ gbein gọgọlọ mịnị. Paul bei paa dọụmịnị akpotu bị, baratụa bịnaotubo pịrịmu tolumọyeama gbaa á pịrị mị. (Luke 21:20) Anịa Paul mọ bịnaotubo mọ bịsẹ akpotu paamụ ifie nimigha. Bịsẹ bara kị gbaa kpọ, ámịnị kọọ emi ifiebị akị angọ tọlọmọwẹrị ánị peibolou mọ bá ánị ye-ine yọ mọ mịẹ kụrọmọ a paaemi.—Heb. 10:25; 12:​1, 2.

3. Bei tịẹkiri bị tetuu kị duonị Christtuuduotu Hebrew fun bọọ dịsẹnana agbẹị-emi a o?

³ Dụba Hebrew bịnaotubo paamọ akpotu dẹịn-emi akpọtụ kị wo paamọ dọụmịnị. (Matt. 24:21; Rev. 16:​14, 16) Anịduonị Jehovah gbaa akị bịṣe bịnaotubo pịrịwẹrị baratụa á pịrị yeama wo mọ ditụa mịnị. Bịsẹ yebo baratụa wo pịrị mịnị.

“KASỤỌDẸ KỊMỊ A PAA”

4. Te bụụdọọnye kị Christtuuduotu a paadẹ Jew otubo laa ma o? (Foto kpọ dii.)

⁴ Bọlọụ ifiemị, Jehovah Jew-otubo kị sẹlẹwẹrị mị, Jerusalem kị Jehovah daabụọ tịbịyọ a timi mị, bá Jew-otubo karịwarị ka timi Jehovah karịtimi mi. Bịsẹ yo bụọmọ kpọ karịbụọ tịbị-otubo Moses olokobo diwẹnịmụ bara ka kị Jew-otubo tolumọtimi mị. Ámịnị bịṣe olokobo kị diwẹrị fịyaị fị, benikoro bá zịnị ibe otuama mọ inyenrintimi mi. Anịa Jesus fịị ifie duobosẹ, Jehovah ba Jew-otu kụnmịnị ịkịanbo akị wẹnịfịrị fa. Jew Christuuduo-otubo kpọ bịsẹ Moses olokobo kị diwẹnịtimi duonị, yebị kụrọ á pịrị mị. (Heb. 10:​1, 4, 10) Yebị kụrọ fịrịmọpaaowei Peter kpọ pịrị mị. (Acts 10:​9-14; Gal. 2:​11-14) Jew Christtuuduo-otubo aya tolumọyeama kị dii wẹnịdẹ yọ duonị, Jew karịbụọ tịbị-otubo ánị ụyamọ mị.

5. Bịsẹ ifiebị Christtuuduotubo te ye kị duo angọ kẹkẹre agbeị-emi a o?

⁵ Maa kịmị ikpudu kị Judea a timi Christtuuduo-otubo penimọ timi mị. Bọlọụ ikpudu mị anị Jew karịbụọ tịbị otubo. Ámịnị Christtuuduo-otubo Jew karịbụọ ma barasindẹ duonị, ikpe karịbụọ k’emi bara ka kị á dimọ mị. Bịsẹ yọ bụọmọ kpọ, itu bolou kpọ zụa bịnaotu gbaa amọ bịnaotubosẹ mọkpọ Moses olokobo, zụayaị mịẹ agbẹị-emi. Kaanghaba ụyamọye a sụọ dọụgha yọ kị duonị ámịnị bịsẹ bara gbaa mịnị. (Gal. 6:12) Teeki baratụa Christtuuduo-otubo pịrịwẹrị gesii bọọ tịẹkụrọtimi mịnị a o?

6. Paul te mịẹmụye ka kị bịnaotubo kụrọmọ ma o? (Hebrews 5:14–6:1)

⁶ Paul gẹẹ Hebrew bịnaotubo pịrị fun bị, ámịnị olomubara akị Ọkpọnanaowei egberi tolumọmụ bara ka kị á kụrọmọ mị. (Hebrews 5:14–6:1 goo.) Paul Hebrew fun bị akị Christtuuduo-otu karịbụọ mị yelaa Jew karịbụọ dẹịn-emi bara mịẹgaan bịnaotubo pịrị mị.a Christtuuduo-otu olomu bara kọn Bible tolumọ angọ pịrịdaba, baratụa á pịrịwẹrị ikpe tolumọyebo lelei bá á daatịẹmọmụ bara Paul mọ nimi wẹrịemi.

7. Mị gbaị erein kpọ te bụụndọọnyeama kị wo laa mịnị a o?

⁷ Hebrew Christtuuduo-otubo paamọ bara bị, wo ifie kpọ biin kịmịama iroromịnị bá gbaamịnị egberibo Jehovah dọụbara mọ kẹnịsụọmọgha. Jehovah Iseriotu Bible oloko peiwẹrị ánị barabo akị lịkaị-lịkaị zọzọ anga inyenrinbụọ atụagha duonị, zụa kịmịama wo gbaseimọmịnị. Ámịnị bolousei otu kọn wo tịịnmịnị. Akpọ otubo ye-iroromịnị bara mọ, Jehovah ye-iroromịnị bara mọ bẹbẹpaa kụrọmọ bọlọụ bọlọụ ka múmịnị. (Prov. 17:15) Anịduonị, omịnị wo penimọmịnị otubo wo mịẹ suusụọ dọụmịnị ụwọụbo leleipẹlẹ wẹrị á daatịẹmọmụ yọmị ebibara kị yelaaemi. Omịnị benebene á bụọmọ wẹrị wo mịẹ malafamọwẹrị wo Jehovah karịmịnị yọ tịẹmọ kụmọ.—Heb. 13:9.

8. Omịnị tebara kị mịẹtimi tẹmẹ angama kasụọdẹ kịmị a paa mịnị?

⁸ Omịnị kpọ Paul gẹẹ Hebrew Christtuuduo-otubo pịrị egberi mị akị adụdụ ghọ wẹrị agbẹị-emi. Omịnị kọkọ tẹmẹ anga bọọ kasụọ agbẹị-emi. Tẹmẹ anga bọọ kasụọmụ yọmị, omịnị olomubara akị Bible tolumọ wẹrị Jehovah nimi bá ebibara wo ye-iroromịnị bara kpọ nimi. Omịnị angọdịẹpaamọ Jehovah pịrịwẹrị benibiledẹ kpọ mokpọ bịsẹ bara kị mịẹ bọlọụ amúmịnị. Omịnị Jehovah karịtimi aladẹ kị gbaa kpọ, ifiebosẹ Bible goo bá tolumọ agbẹị-emi. (Ps. 1:2) Omịnị ifiebosẹ bẹtịbị Bible tolumọ angọ pịrị mịnị aba baratụa wo pịrịwẹrị Paul gẹẹ akị Hebrew bịnaotubo pịrị fun bọọ gbaa wẹrịemi peibolou nanamịnị.—Heb. 11:​1, 6.

“WO ỤNDỤBO ZỤỌMỤ PEIBOLOU NANA”

9. Hebrew bịnaotubo tetuu kị duonị kụrọ peibolou dọụwẹrị ma o?

⁹ Hebrew bịnaotubo Judea bọọ paamọ opu akpotu bọọ zụọbụọmọye nana dọụmịnị aba, ámịnị kụrọ peibolou dọụ wẹrịemi. (Heb. 10:​37-39) Jesus berifaanye akị wo tuuduotubo pịrịwẹrị mị, army-otu Jerusalem tụayọrọ daba, ámịnị baịn ama duo serii dá ogunbo emiyọ bọọ mú kị Jesus mọ gbaa mị. Jesus bịsẹ gbaa egberi bị kịmịsẹ kị gbele-emi, Jerusalem amabị emi otubo mọ bá Judea kala amabo emi otubo kpọ. (Luke 21:​20-24) Bịsẹ ifiebị, army-otu bo ama mọ sụụ dọụmịnị aba, ama kịmịbọ baịn Jerusalem bara emi amabo ka mú sọwẹịtimi mị. Anịduonị Jerusalem a timimụ yọ dịị a, baịn akị ogunbo emiyọ ka ámúmụ egberi bị kụrọ peibolou kị dọụ wẹrịemi.

10. Kụrọ peibolou Jehovah karịmịnị ụbọ dịnẹmọwẹrị teekị mịẹ mịnị a o? (Hebrews 13:17)

¹⁰ Hebrew bịnaotubo, eti akị ituma bọlọụdamịnị otubo atụamụ yọ kpọ dọụ wẹrịemi. Jesus kị bei kịmịbo sẹlẹ wẹrịemi, kaanghaba ámịnị bịsẹ ifiebị mịẹmụ yeama gbaa bịnaotubo pịrịmị, gbaamaba baịn serii agbẹị-emi ifie mọ bá akị baịn serimu bara mọ gbaa wẹrịemi. (Hebrews 13:17 goo.) Hebrews 13:17 bị kọn “gbaa bara mịẹ” gẹẹ wẹrịemi Greek egberi ụngbọ bị kọn kịmị eti akị zịnị ụbọ atụa wẹrịemi duonị bịsẹ ụbọ gbaa bara mịẹmịnị yọ kị bịmọ wẹrịemi. Ụbọ kị yọ bọọ tịbịemi kị duonị ubọ gbaa bara mịẹmịnị bara fa. Anịduonị Hebrew Christtuuduo-otubo eti kọn bọlọụdamịnị bịnaotubo atụa dẹkị akpotu bomụ ifie laa agbẹị-emi. Akpotu naa paagha ifiebị, bịnaotubo itu-kosuotu gbaa bara mịẹmịnị aba, akpotu ifie laa daba, itu-kosuotu gbaa bara mịẹmụ yọmị ba kụrọgha fa.

11. Kụrọ peibolou tebara ka kị yelaa Christtuuduotu pịrịemi a o?

¹¹ Bei tịẹkiri bị kịmịama bei akpọ bị famụ bara peigha, omịnị gbaa á pịrị daba zụaotu wo dẹrịmịnị. Anịduonị wo kpọ Hebrew bịnaotubo bara peibolou nana agbẹị-emi. (2Pet. 3:​3, 4) Bible bị opu akpotu gbelemọ yọmị zụa yeama gbaa wẹrịemi kpọ, omịnị naa mọkpọ biin yeama nimigha. Pebidá wosẹ bei akpọ bị agbẹị ifie laa daba famịnị kụrọ peibolou nana, bá bịsẹ ifie laa daba Jehovah wo kekeremụ eti kpọ nana.—Hab. 2:3.

12. Opu akpotu laa daba teeki baratụa wo pịrịwẹrị zụọbụọmọye nana mịnị a o?

¹² Omịnị akị “peibolou nana kịḷịkịlị odubowei” bọọ nana wẹrịemi eti mịẹ kụrọmọ dẹịnmịnị, Jehovah bei kịmịbo ka kị wo kekeremịnị. (Matt. 24:45) Roman sụụ-otubo bo Jerusalem tụayọrọ ifiebị, kaanghaba itu bọọ bọlọụdamịnị otubo mịẹmụ bara gbaa akị Hebrew bịnaotubo pịrị mị, bịse bara kị, opu akpotu laa daba, Jehovah ogbo bọọ bọlọụdamịnị otubo mịẹmụ bara gbaa wo pịrị mịnị. Anịduonị bei kị kọkọ eti akị bei kịmịbo atụa agbẹị-emi ifiebị. Omịnị mị tịẹkiri kpọ ánị gbaa bara mịẹghaba, opu akpotu laa daba, omịnị nimi mịẹgha fa.

13. Tetuu kị duonị Hebrews 13:5 bọọ gbaa wẹrịemi egberi bị, bịsẹ ifiebị yelaa ma o?

¹³ Hebrew bịnaotubo baịnmụ ifie korumịnị bị, ámịnị “sịlị tarị” inyenrinbụọ nanagha fa, ámịnị Jehovah karịmụ yọ ka kị bọlọụdá mịnị. (Hebrews 13:5 goo.) mọụn mọ ingo inyenrinbụọ mọ zụa bịnaotuama gbele kụrọmọ mị. (Heb. 10:​32-34) Anịa ámịnị bịsẹ ifiebị ebiegberi duonị bịsẹ bụụdọọnyebo inetimi kị gbaa kpọ, zụa kịmịama sịlị kị á zụọmụ bara iroro kpọ paaemi. Anịa kẹnị sịlị kpọ laa bomịnị akpotu duo á zụọgha fa. (Jas. 5:3) Gesii bị, nana yeama mọ sịlị mọ kị tariemi kịmịsẹ, bịsẹ nanayebo a barasinwẹrị baịn sẹrimụ yọmị kụrọemi.

14. Kụrọ peibolou tebara ka kị wọ nanaye nanamụ yọ gbele-emi a o?

¹⁴ Mị akpọ mị kọkọ famụ peibolou wo mọ nana wẹrịemi ifiesẹ, baratụa wo pịrịwẹrị nanaye tari inyenrinbụọ nanagha fa. Opu akpotu laa daba, sịlị ye a paagha fa. Bible gbaa amọ kịmịotu “ánị silverbo akị ụwọụbịrịbo ka gbẹịn tangbei mịnị.” Ámịnị bo dọụ erịmịnị “ánị nana wẹrịemi silverbo mọ bá goldbo mọ nimi Jehovah boloukọn erein duo á zụọgha fa.” (Ezek. 7:19) Wo ụndụsẹ akị sịlị kị dọụ baịnmụ yọ dii a, omịnị baratụa wo warịbolou gbalị ba ebibara Jehovah karịmụ iroroama kị tọn angọ pịrị agbẹị-emi. Anịduonị, agbẹịgha bara saafị, anịghakpọ wo ifiesẹ akị nanayeama kekeremụ yọbị dọlọ kpọ kịlịkịlịgha. Omịnị, wo nanayebo bụọmọwẹrị wo ụndụbo yelaadẹịn ye a paamọkụmọ. (Matt. 6:​19, 24) Omịnị timi bei akpọ famụ ifie korumịnị bị sịlị bá zịnị yeama kpọ wo peibolou daditimi bịsẹ ifie laa mịnị.

“ÁMỊNỊ YE-INE KI DỌỤ WẸRỊEMI”

15. Tetuu kị duonị Hebrew Christtuuduo-otubo kọkọ ye-ine inyenrinbụọ dọụ kụrọmọ ma o?

¹⁵ Yebo Judea ibema sei dẹịnmịnị mị, Hebrew Christtuuduo-otubo ánị peibolou kẹrị kụrọmọmụ yomị ye-ine inyenrinbụọ dọụ wẹrịemi. (Heb. 10:36) Zụa Hebrew bịnaotuama penimọyeama inedẹ wẹrị kị gbaa kpọ, biin otuama dọọ mọkpọ timi ifie kị bo gesii nimi mị. Anịduonị Paul ánị ukiemọ mị, ámịnị ụyamọye asụọmụ bara akị angọ tọlọmọ bá Jesus bara fịị kị paa kpọ fịmụ bara gbinipẹlẹ. (Heb. 12:4) Biin kịmịama bo Christtuuduo-otu a paamịnị yọmị bịịn Jew otuama mịẹ boloukọn wẹrị akpotu gbein inyenrinbụọ mịẹdịa mị, zụa kụraịama bụọdẹ ifie Paul Jerusalem a timi egberigbaatimi ifiebị, 40 dẹịn-emi kịmịama bẹnịwẹrị “bịẹnkan angọ pịrịwẹrị gbaa amọ, ámịnị Paul baaghasẹ, fịyaị fịgha fa, bá beni kpọ bougha fa” bara gba mị. (Acts 22:22; 23:​12-14) Bei ụyamọyebo k’emi kị gbaa kpọ, bịnaotubo mọkpọ gbeleiwẹrị yetolumọ, egberigbaa bá ánị peiboloubo mịẹ kụrọmọ agbẹị-emi.

16. Hebrews fun bị tebara ka kị baratụa wo pịrịwẹrị agbẹị bara kọn ụyamọye dii a paaemi a o? (Hebrews 12:7)

¹⁶ Teeki baratụa Hebrew bịnaotubo pịrịwẹrị á laamịnị penimọyebo ine mịnị a o? Áminị agbẹị bara akị ánị dadiyebo dii agbẹị-emi bara Paul mọ nimi wẹrịemi kị duonị ómịnị á kụrọmọ mị. Jehovah zụa ifieama bịṣe ụyamoye duo wo tolumọ kpọ paaemi bara Paul mọ gbaa á pịrị mị. (Hebrews 12:7 goo.) Bisẹ tolumọye mị wo barịị wo nanagha wẹrị ebi inyenrinbụọama nana kpọ paaemi. Anịduonị Hebrew bịnaotubo bịsẹ bara kọn ánị dadiye mị didaba, baratụa á pịrịwẹrị inetimi dụụ laa mịnị.—Heb. 12:11.

17. Ụyamọye inemụ yọmị, Paul te tolumọye kị nanadẹ wẹrị ma o?

¹⁷ Hebrew Christtuuduo-otubo ebibara ụya inemụ yo gbinipẹlẹ agbẹị-emi bara Paul mọ gbaa á pịrị mị. Paul Christtuuduo-otubo ụyamọdẹ wẹrị mị bá wó angọzii kpọ biin ụya-ama a sụọdẹ, anịduonị kọkọ kụrọ á pịrị mụ bara Paul mọ nimi wẹrịemi. Bá mịẹdẹ kị laa inemụ yebo kpọ Paul mo nimi wẹrịemi. (2Cor. 11:​23-25) Anịkị duonị Paul laa baratụa á pịrịwẹrị inemụ yebo gbaa á pịrị mị. Paul, ámịnị ụyamọye a sọụdẹ ifiesẹ Jehovah ka sẹsẹrẹị agbẹị-emi bara akị bịnaotubo ukiemọ mị. Paul angọzi kpọ gbaamị: “Jehovah kị baratụa ị pịrịmịnị owei; Ịmịnị malafagha fa.”—Heb. 13:6.

18. Te nimiye kị baratụa wo pịrịwẹrị ụyamọye ine mịnị a o?

¹⁸ Mị tịẹkịrị kpọ wo binaotubo zụayaị ụyamọye inemịnị. Omịnị ifiebosẹ tẹẹ á pịrị bá baratụa á pịrị. Omịnị bịsẹ bara mịẹ daba, á tarị wẹrịemi bara kị mịẹdịamịnị. (Heb. 10:33) Anịa Bible bị gaan kị gbaa wẹrịemi “Jesus gbelemọwẹrị Ọkponanaowei kị karị dọụmịnị kịmịsẹ á pịrị ụyamọ mịnị.” (2Tim. 3:12) Anịduonị, wosẹ angọ tolọmọwẹrị bọlọụ bọọ emi bụụdọọnyebo koru agbẹị-emi. Pebịdá wosẹ beinmọ beinmọ bara eti akị Jehovah atụa. Wo laadẹ bụụdọọnyesẹ, Jehovah wo barịmụ eti nana. Bá agbẹị ifie laa daba, Ọkpọnanaowei ụ karịmịnị kịmịbosẹ zụọ mịnị.—2Thess. 1:​7, 8.

19. Angọ tọlọmọ wẹrị opu akpotu korumụ yọmị te yeama kị wo mọ mịẹ mịnị a o? (Foto kpọ dii.)

¹⁹ Paul gẹẹ Hebrew fun bị kọkọ baratụa bọlọụ Christtuuduo-otubo pịrịwẹrị angọ tọlọmọwẹrị paamo akpotu koru mị. Paul á kụrọmọwẹrị olomubara Ọkpọnanaowei egberi bọọ suotuu nimi mị. Bịsẹ bara ámọ mịẹ daba, baratụa á pịrịwẹrị ánị peibolou seimọ dọụmịnị tolumọyebo leleiwẹrị angọ kekere mịnị. Bịsẹ yọ bụọmọ kpọ, Paul gbaa á pịrị ámọ, ámịnị ánị peibolou mịẹ kụrọmọ anịkị ámịnị laa saramọ Jesus mọ itu bọọ bọlọudámịnị otubo mọ gbaa bara mịẹdẹ. Paul mọkpọ baratụa Christtuuduo-otu pịrịwẹrị ụya inemụ ye gbaa mị, ámịnị Jehovah ụyabo kọn á tolumọmịnị bara kị dimọ. Pebidá wo kpọ mị Bible tolumọyebo dii wẹnị. Bịsẹ bara mịẹdaba wo kpọ laa wo peibolou kẹrịkụrọmọ wẹrị inetimi dụụ laa mịnị.—Heb. 3:14.