Ti Pannakidangadangko nga Agbiag
DUAPULO a tawen ti napalabasen siak ken ni asawak nga Ingrid padpadakkelenmi ti dua nga ubbing a lallaki idiay Lima, Peru, ken tagtagiragsakenmi ti naan-anay, okupado a biag. Nupay ti sekular a trabahok inramanna ti panagbaniaga kadagiti dadduma a pagilian idiay Sud America, kaskasdi nga adda linawas nga eskediolmi para iti pannakigimong iti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova ken iti panangiraman kadagiti kinapudno ti Biblia kadagiti sabsabali iti publiko a ministerio. Kalpasanna, idi 1973, bayat nga addaak pay laeng iti naladaw a 20’s, nangrugi a nagsagabaak iti sakit ti ulo ken masansan a panagladingit. Kimmaro ti panagsaksakit ti ulok ken ti panagladladingitko bayat ti simmaruno a dua a tawen ken simmansan. Kasapulan ti panangikagumaan tapno maaguantaak ti inaldaw nga aramidko. Malagipko pay laeng ti maysa a panagbiahe mainaig iti negosiok idiay Quito, Ecuador, iti Bambantay ti Andes. Bayat a dimsaagak iti eroplano iti dalan a pagdissuan, kasla maduyduyok ti ulok iti sakit a saanko a maibturan nga uray la ti nalagipko laeng nga aramiden ket lumugan iti sumaruno nga eroplano nga agsubli idiay Lima. Napanak a dagus iti doktorko. Nabayagen nga ag-agasannak maipaay iti tension, a patienna a daytoy ti makagapu iti panagsaksakit ti ulok. Ngem idi sinukimatna ti likud dagiti matak, nadlawna nga adda naputed nga ur-urat ti dara. Isu a naipanak iti ospital. Pinatalgedan dagiti panangsukimat nga adda tumor iti utekko. Ngem ti mas nakaam-amak a damag ket ti tumor nagdakkelan ken kasla kimpet iti utek a ta saan a maoperaan. Iti las-ud ti makabulan, kinuna ti doktor, agbalinakton a bulsek. Kalpasanna agbalinakton a paralitiko ken matay kalpasan tallo a bulan. Uray la a nakigtot ni Ingrid iti dayta a damag, nga isu ti immuna a nakaawat iti resulta. Impakaammona a dagus dayta iti manangko, ni Heidi, idiay Los Angeles, California, E.U.A., ken kiniddawna kenkuana a sumapul iti maysa a siruhano nga umannugot a mangopera kaniak a di mangyalison iti dara—kasapulan dayta kadakami gapu iti natibker a determinasionmi a tungpalen ti Nainkasuratan a bilin nga adayuan ti dara.—Aramid 15:28, 29. Kalpasan laeng ti tallo a makapadanag nga aldaw, agturongkamin idiay Los Angeles. Idi matannawaganmi ti Caribbean, kinuna ni Ingrid kaniak: “Kitaem, nagpintasen dagita nga isla, buyogen ti napudaw, ken nadarat a playada!” Timman-awak ngem awan ti makitak. Kumudkudrepen ti panagkitak!
Ti Immuna a Pannakidangadang
Idi nakasangpetkamin idiay Los Angeles, naipanak a dagus idiay UCLA (University of California at Los Angeles) Medical Center. Idi Oktubre 6, 1975, inoperaannak ni Dr. Walter Stern. Idi nakariingak, naragsak ti langa ni Ingrid ngem uray pay kasta nakigtotak iti naimbag a damag—naikkatdan ti intero a tumor! Dayta ket kas kadakkel ti bola ti baseball, a masarakan iti akinkannawan a frontal lobe ti utek. Ngem nabungon dayta iti mismo a kulapotna ken rimmuar a sibubukel.
Ti napardas a panangagas ti nalawag a nangisalakan iti biagko. “Sumagmamano laengen nga aldaw, ket awanka koman a kaduami,” kinuna ti doktor. Ngem sibibiagak ken naan-anay pay laeng ti panagpanunotko! Nalaus ti ragsakmi!
Nupay kasta, ti panawen ti panagpaimbag nangipaay kadagiti bukodna a pakadanagan. Umuna, adda nagbalay a dara iti gurongko, a nangted iti parikut. Ta nupay kasapulak ti anticoagulant a mangrunaw iti nagbalay a dara sakbay a mabtak ken dumanon iti napateg nga organo, kasapulak met ti coagulant tapno pabassiten ti panagpadara ti utek. Anian a pannakabang-ar idi nagballigi dagiti doktor a nangtaming iti panagbalanse dagitoy dua nga agkontra nga agas!
Ti sugat bayat ti 12 nga oras nga operasion iti akinkannawan a frontal lobe—ti paset ti utek a nainaig iti emosion—ket mabalin nga isu ti pakaigapuan ti nalaus a ragsakko, panagrayray ti emosion, a saan a makontrol ti agas. Iti las-ud ti innem a bulan kalpasan panagsublimi idiay Lima, nagbiddutak iti panangipapanko iti kabaelak nga aramiden, a kasla tay naragsak a kanayon ti isipko. Kalpasan ti sumagmmano a bulan immapay kaniak ti nakaro a panagliday ta ngangnganik payen pinanunot ti agbekkel. Makaparagsak ta kalpasan ti makatawen nagsubli ti normal a kasasaadko ken nabaelakon ti nagtrabaho kas iti dati.
Nadutokanak kas maysa a panglakayen iti kongregasion Kristiano, ket ti karit itan isut’ panangbalanse iti annongek iti kongregasion, pamilia, ken negosio. No kasta a saanak nga agbiahe maipaay iti negosio, mangiyurnosak iti tiempo a kaduak dagiti ubbingko. Ti paboritomi a pagpalabasan ti tiempo isut’ panagsakay iti motorsiklo iti nadarat, nabato a turturod iti kaparanget ti Lima. Ti simmaruno a siam a tawen ket kasla nagbiit nga aglabas a di mapupuotan. Tinagilag-ankon ti napabaro a salun-atko.
Kalpasanna, idi Mayo 1985, nadlaw ni Ingrid a nabessagak ken saanak a naganaygay. Saanmi nga impagarup nga adda manen tumor iti utekko agingga nga iti maysa a rabii kayatko koman ti maturog ngem diak makaturog. Naparalisaren ti akinkannigid a paset ti bagik. Impasidongdak dagiti doktor iti moderno a kita ti X ray, iti Cat scan, ket ti resultana kinasapulanna a maipanak manen idiay Los Angeles.
Nagsubli ti Pannakidangadang
Idi Hunio 24, 1985, inoperaandak manen ni Dr. Stern ken ti grupona. Nagtubo manen ti tumor, ket ita napan iti likud nga agturong iti parietal lobe ti utek—ti paset a mangkonkontrol iti panaggaraw dagiti gurong. Kas banagna, di makagunay ti kannigid a takkiag ken gurongko. Nairingpas ti operasion kalpasan ti walo nga oras, ngem nabati pay laeng ti 25 porsiento ti tumor iti uneg.
Ti takkiag ken gurongko ket nagtalinaed a paralisado bassit kalpasan ti operasion. Naipasidongak iti cobalt radiation treatment iti sumagmamano a lawas tapno agsardeng ti panagdakkel ti tumor. Ngem dua a bulan kalpasan ti operasion, agkuyegyegak metten. Nupay dagitoy ket makontrol ti agas, idi agangay simmansanda ken ad-adda a narigat nga igawid. Bimmasit ti maaramidak. Kabaelak a tamingen ti sumagmamano a sekular a trabahok manipud iti pagtaengan, ngem ti pangta ti panagkuyegyeg ket kankanayon nga umapay a kasla napuskol nga ulep. Ti pannakaringbaw iti makaallilaw a banag iti unegko ket di agsarday a pagtaudan ti pannakaupay.
Gapu ta saanko nga ammo no kaano nga umatake ti sakitko, insardengkon ti mangidaulo kadagiti gimong iti Kingdom Hall. Ngem babaen ti tulong ni Jehova, nabaelak pay ti nangiraman iti pannakaammo manipud Biblia kadagiti tattao a mayat nga agadal idiay pagtaenganda. Ti regular a panangaramidko iti daytoy ti nangipamaysa iti panunotko iti Gubuayan ti pigsa, ni Jehova a Dios, ken kasla kinissayanna ti pannakaburiburko iti saan a natalged a pisikal a kasasaadko.
Kamaudiananna, idi Mayo 1988, inatakenak ti panagkuyegyeg a nangparalisado iti intero a kannigid a bagik. Kaskasdi, dagiti CAT scan ipakitada nga amin ket normal, a saan a dimmakel ti tumor. Ti konklusion ket dagiti panagkuyegyeg mabalin a paset ti panagimbag. Nupay kasta, nagsublikami idiay Los Angeles maipaay iti kanayonan a nasaknap a panangsukimat.
Ni Dr. Stern, a namindua a nangopera kaniak a di nagusar iti dara, ket nagretiron. Ngem sikakaasi nga inturongnakami ken Dr. Donald Becker, ulo ti UCLA Department of Neurosurgery. Immannugot ni Dr. Becker a mangopera no daytoy ti kasapulan ken, maigiddato iti dayta, mangbigbig iti naibatay-Biblia a panagraemmi iti dara babaen ti dina panangyalison kaniak iti dara.
Nangrugin ti panangsukimat. Ngem ita a gundaway, malaksid dagiti ladawan ti CAT-scan ken angiogram ti utek, maysa a kabbaro, di unay nalatak a pamay-an a maawagan MRI (magnetic resonance imaging) ti nairaman. Napasingkedan nga, wen, addada tumor—talloda amin!
Sakbay ti aldaw ti operasion, maysa a nakaam-amak a banag ti natakkuatan—saan nga agbalay ti darak! Ti agas a tomtomarek tapno makontrol dagiti panagkuyegyeg ket daddadaelenna dagiti platelet iti dara. Isu nga iti simmaruno a dua ket kagudua a lawas, daytoy a panangagas ket in-inut a nasukatan iti sabali nga awanan iti daytoy a dakes nga epekto. Ti panagbalbaliw ket makadidigra gapu ta idi nakumpleton, nagsagabaak iti agsasaruno a nakaro a panagkuyegyeg.
Ti Maikatlo nga Operasion
Kamaudianna nadanonen ti aldaw ti operasion, Agosto 1, 1988. Iti 6:00 t.b., nagpinnakadakami ken Ingrid. Sumagmamano a minutos kalpasanna addaakon iti siled a pagoperaan. Kalpasan 12 nga oras, rimmuar ni Dr. Becker tapno ipakaammona ken Ingrid a naikkatdan amin a tumor—uray ti paset a nabati manipud iti maikadua nga operasion tallo a tawen kasakbayanna—ken bassit a dara laeng ti naikkat kaniak!
“Ngem adda pay mangpadpadanag kaniak,” inlawlawag ni Ingrid. “Anianto ngata ti kasasaad ti isip ni Hans no makariing? Mabigbignakto pay ngata kas asawana?” Iti kabigatanna, pinastrek dagiti doktor ni Ingrid tapno kitaennak. Idi nagmulagatak, kinunak. “Schatzi,” ebkas ti panangipateg a naynayko nga usaren. Ket, kas kunana, “Pangrugian daytoy ti baro nga aldaw!”
Agtultuloy ti Pannakidangadang
Kaskasdi, ti panawen ti panagpaimbagko ket kasla di pulos agpatingga. Dua a tawen kalpasanna, nasarakan dagiti kabbaro a tumor a mangsingsinga iti panagimbagko. Isu nga idi Nobiembre 26, 1990, inoperaanda manen ti utekko iti maikapat a daras. Dua pay a tumor ti naikkat. Addaak manen a nakatugaw iti wheelchair, ket dagiti aldawko napno manen iti naut-ot a panangwatwat iti gurong tapno matignay ti utek a manglagip no kasanonak a papagnaen manen.
Nupay kasta, di nagbayag nagsubli dagiti tumor, natakkuatan dagiti doktor nga addaanak iti malignant tumor. Ti kaudian a pannakaoperak ket idi Hulio 16, 1991; kaskasdi saan a mabalin nga operaan ti sumagmamano a tumor. Naipasidongak iti naisangsangayan a panangagas babaen ti radiasion tapno bumassit ken marunaw dagita. Namnamaenmi nga agballigi dayta, ngem ti panagpaimbagko ket nagbalin nga ad-adda a narigat.
Ti panangpanunot kadagiti inanamak iti masanguanan maibatay iti pisikal a kabaelak ket mangiturong laeng iti pannakaup
ay. Ti laeng nainsiriban nga aramiden isut’ panangipamaysa kadagiti naespirituan a banag. A kasla naisurat nga agpaay kaniak a personal, kunaen ti Biblia: “Ta ti panangwatwat iti bagi bassit ti magunggona; ngem ti kinasanto mangted ti gunggona iti isuamin, ta adda kari iti biag nga agdama, ken iti mapasungad.”—1 Timoteo 4:8.
Ti biag a mapasungad ket biag nga agnanayon iti baro a lubong ti Dios. Ipakita ti pammaneknek nga asidegen dayta, wen, nga iti mabiiten agtarayakton ken aglagto a kas iti ugsa. (Isaias 35:6) Ket no matayak sakbay nga umay dayta a baro a lubong, ti panagungar ket naipanamnama kadagidiay matalek ken Jehova. Saan a babaen ti aniaman a kinabileg iti pasettayo a maragpat ti biag nga agnanayon, no di ket babaen ti simamatalek a panangserbitay ken Jehova, a Diostayo.—Kas insalaysay ni Hans Augustin.
[Ladawan iti panid 23]
Siak ken ni Ingrid