Dikay Paallilaw Kadagiti Langa
NAKIDAGUSKAMI iti naimeng a balay ti gayyemmi iti kakaykaywan ket naturogkami iti baba iti sinan-basement nga apartment-na. Isu a kabinnatog ti matami dagiti tawa no addakam iti uneg ken kabinnatog ti daga no iti ruar. Iti umuna nga agsapa, iti agarup alas 6, nariingak iti karkarna a sagdudua nga uni ti tuktok a kaslattay aggapu iti nadumaduma a paset ti apartment. Tangay kayatko a maammuan, bimmangonak ken nagpagnapagnaak iti kosina tapno kitaek no ti refrigerator wenno ti heater ti paggapgapuan ti uni. Saan met. Tangay nasdaawak, kellaat a nangngegko nga aggapgapu ti uni iti siled ti pamilia. Nagnaak a siiinayad, ket iti nakasdaawak, nakitak ti natayengteng ti labagana a tumatayab iti ruar, maysa a cardinal, a mangraraut kadagiti pasamano ti tawa! Nagkaraakar iti nadumaduma a tawa iti aglikmut ti balay—iti siled a pagiddaan, iti pagdigusan, iti siled a pagbuyaan iti TV—sadinoman a tawa a kabinnatog ti daga. Pinagpanunotnak.
Bayat a siuulimek nga immasidegak iti tawa, nasarakak ti pamalatpatak iti misterio—maysa a kabaian a cardinal iti ruar, sumagmamano laeng a pulgada ti kaadayona, ti sikokontento a mangtuktuktok iti bukbukel. Ngem apay a sipsiplagen ti kalakian ti tawa? Agparang a napagkamalianna ti anniniwanna kas karibalna a cardinal ken ikagkagumaanna a bugawen dayta! Naallilaw gapu iti langa.
Napasingkedak idi agangay a daytoy ti pakaigapuan ti karkarna a kababalin ti billit. Iti librona a The Cardinal, kuna ni June Osborne a ti kalakian a cardinal “mangaramid iti aniaman a kasapulan tapno masigurado a natalged ti teritoriana a daga manipud iti amin a kakikitana a kumalamikam a kalakian. . . . Saan[na] laeng a bugawen dagitoy a karibalna, naammuan a . . . dungparenna ti bukodna nga anniniwan kadagiti hubcap [ti dalig], sarming ti kotse, wenno de sarming a tawa ken ruangan.” Sa innayonna ti maysa a komento nga anamonganmi: “Talaga a makaisturbo daytoy iti natalna a biag ti makimbalay.” Natakuatanmi nga agpayso dayta iti tunggal agsapa.
Aniat’ maaramidan tapno sumardeng daytoy a nakairuaman ti kalakian a kababalinna? Isingasing ti mannurat a ni Osborne: “No dadduma kasapulan a kaluban dagiti nasileng a banag tapno maisubli ti talna ken kinaulimek . . . , ken makatulong pay daytoy a mangatipa iti panangdangran a mismo ti billit iti bagina kadagitoy gistay-panagpakamatay a panangsiplag.”—Naipatulod.