Nakalasatak iti Flight 801

TIMMAN-AWAK iti tawa bayat nga aglanlandingkami idiay Guam. ‘Karkarna dayta,’ kinunak iti bagik. ‘Kasla nakasipsipnget.’ Agpayso, pasado alas dose ti rabii, ken narigat a makita ti ruar gapu iti napigsa a tudo. Ngem ayanna ngayen dagiti pamiliar a silaw iti puro ken ti nalawag a runway iti eropuerto? Bin-ig a nakudrep a silaw kadagiti payak ti jumbo jet-mi ti makitak.

Maysa kadagiti flight attendant-mi ti nangibaga kadagiti kadawyan a pakaammo kas panagsagana iti panaglanding, ket nangngegko ti panagdisso ti engranahe ti eroplano iti daga. Kellaat nga adda napigsa nga uni bayat a nagdarusdos ti eroplanomi iti daga. Din makontrol ti panagtaltag ti eroplano, ken kimpet a naimbag dagiti pasahero iti pasamano ti tugawda sada impukkaw, “Aniat’ mapaspasamak?”

Sumagmamano a kanito kalpasanna, dinungpar ti naglugananmi a Boeing 747 ti sikigan ti turod, lima a kilometro manipud iti eropuerto, a nalawag a gapu iti di umiso a kalkulasion ti piloto. Kas resulta dayta a didigra iti eroplano idi Agosto 6, 1997, pimmusay ti agdagup iti 228 a pasahero ken miembro ti crew. Maysaak kadagiti 26 laeng a nakalasat.

Sakbay ti panagluganko idiay Seoul, Korea, inyakar ti maysa a pannakabagi ti eroplano ti naituding a pagtugawak. Pinagtugawnak iti nabatbati a tugaw iti first class. Naragsakanak nga uray la tineleponuak ni baketko a ni Soon Duck a mangsabat koma kaniak idiay eropuerto ti Guam. Pulos a diak impagpagarup a nakagunggona gayam dayta a pannakabalbaliw ti pagtugawak.

Ti Pannakaidungpar ken ti Eksena Kalpasanna

Gapu iti kinasipnget ti aglawlaw, mabalin a di naammuan ti crew ti aniaman a dumteng a didigra. Nagpardas ti pannakapasamak dagiti amin a banag! Iti apagkanito, insaganakon ti bagik iti karirigatan a kasasaad, ket ti simmaganad a banag a malagipko, addaakon iti daga iti ruar ti eroplano, a nakaseat-belt pay laeng iti tugawko. Diak sigurado no napukaw ti puotko wenno saan.

‘Tagtagainep kadi daytoy?’ pinampanunotko. Idi naamirisko a saan, ti immuna a napanunotko ket no ania ti reaksion ni baketko no madamagna ti pannakaidungpar. Idi agangay, imbagana a pulos a di naawanan iti namnama. Uray pay idi adda nakangngeganna idiay eropuerto a pitpito a pasahero ti nakalasat, patienna a maysaak kadagiti pito.

Napagkapat ti eroplanomi, a naiwaraswaras iti lasonglasong a kasamekan. Nagkaiwara dagiti bangkay iti sadinoman. Gumilgil-ayab ti dadduma a paset ti eroplano, ket nangngegko dagiti panagbettak a napakuyogan iti nakaap-aprang a panagasug ken panagsangit. “Arayatendak! Arayatendak!” impakpakaasi dagiti timek. Nagdisso ti tugawko iti 1.8 metro ti katayagna a saw grass, ket iti nakaam-amak a lawag dagiti gil-ayab, nakitak ti maysa a narangkis a turod iti asideg. Agalas 2:00 idi iti parbangon, sa nagtultuloy ti panagtudona.

Naimayengak a diak man la napanunot di la ket ta nadunorak, agingga a nadlawko ti maysa a balasitang nga aguy-uyaoy iti likudanna ti naluknisan a kudil ti ulona. Dagus nga inarikapko ti ulok ket natakkuatak nga agdardara gapu iti sugat iti ngatuen ti makinkannigid a matak. Rinugiak a sinukimat ti amin a paset ti bagik ket natakkuatak nga adu pay ti babassit a sugatna. Ngem yaman pay ta awan ti kasla grabe. Nupay kasta, adda mangparalisar nga ut-ot iti gurgurongko, isu a diak makagaraw. Agpadpadada a natukkol.

Idi agangay, idi nakagtengak iti ospital, dineskribir dagiti doktor a “saan a grabe” dagiti dunorko. Ket agpayso a saanda a grabe, no idilig kadagiti dadduma a nakalasat. Maysa a lalaki ti ginuyodda manipud iti nadadael a paset ti eroplano nga awanen dagiti gurongna. Nakaro ti pannakauram dagiti dadduma, agraman ti tallo a nalasatanda ti pannakaidungpar ngem natayda met la idi agangay, kalpasan ti adu a lawas a nakaro a panagpaut-ot.

Madanagan Gapu Kadagiti Gil-ayab

Imbes a panunotek dagiti dunorko, nagbalawak no madanondak ngata dagiti mangarayat iti umiso nga oras. Gistay nadadael a naan-anay ti makintengnga a paset ti eroplano, a nagsaadan idi ti tugawko. Maur-uram ti nabatbati, ket nasaem nga ipapatay ti sinagaba dagiti pasahero a napupok. Diakto pulos malipatan dagiti agpapaarayat nga ikkisda.

Nagdisso ti tugawko iti asideg ti pannakaagong ti eroplano. Sangadeppa la ti kaadayok iti ayan ti dadael. Babaen ti itatalliawko, makitak dagiti gil-ayab. Nabutnganak di la ket ta kumayamkam kaniak dagiti gil-ayab, ngem yaman pay ta saan.

Naarayat Met Laengen!

Nagbayag ti panaglabas dagiti minuto. Naglabas ti nasurok a maysa nga oras. Kamaudiananna, nasarakan ti sumagmamano a mangarayat ti lugar a nakaidungparan idi agarup alas 3:00 ti parbangon. Nangngegko ti saritaanda iti tapaw ti turod, a masmasdaawda iti nakitada. Maysa kadakuada ti nagpukkaw: “Adda kadi tao dita?”

“Adda,” impukkawko met. “Arayatendak!” Kasta met laeng ti impukkaw ti dadduma a pasahero. Maysa a mangarayat ti inawagan ti maysa kas “Ted.” Isu nga impukkawko met, “Hey Ted, addaak ditoy!” ken, “Ted, arayatennakami!”

“Umaykamin! Basta aguraykayo,” ti sungbat.

Ti tudo, a mabalin a nangispal iti adu manipud kadagiti gil-ayab, ti nanglapped iti isasalog iti nagalis a bakras. Kas resultana, maysa pay a naunday nga oras ti limmabas sakbay a nakagteng dagiti mangarayat kadagiti nakalasat. Kaslattay di agpatingga ti oras a nabusbosda a nangsapul kaniak.

“Addakamin,” kinuna ti dua a mangarayat a naka-flashlight. “Dika madanagan.” Kinadua ida ti dua pay a mangarayat, ket nagtitinnulongda a nangbagkat kaniak. Dua ti nangiggem kadagiti takiagko, ket ti dua pay ti nangiggem kadagiti gurongko. Nakaut-ut-ot ti pannakaibagkat iti kasta a wagas, nangnangruna ta agkaraikaglisda iti kapitakan. Kalpasan ti pannagna iti saan unay a pangadaywen, indissodak. Maysa kadakuada ti nangala iti stretcher, ket inyakardak iti ayan ti helicopter ti militar a mangipan kaniak iti maysa nga ambulansia iti tapaw ti turod.

Nakitak Met Laengen ni Baketko!

Idi laeng alas 5:30 ti parbangon a nakagtengak iti emergency room. Gapu iti kaadu dagiti dunorko, didak palubosan dagiti doktor nga agtelepono. Isu nga idi laeng alas 10:30 iti agsapa a naammuan ni baketko a nalasatak ti pannakaidungpar, gistay siam nga oras kalpasan a naidungpar ti eroplano. Maysa a gayyem a nakakita iti naganko iti listaan dagiti nakalasat ti nangipakaammo kenkuana.

Idi napalubosan met laengen ni baketko a mangkita kaniak, idi agarup alas 4:00 iti malem, diak dagus nailasin. Kimmapuy dagiti sentidok gapu kadagiti agas a para iti ut-ot. “Pagyamanan ta sibibiagka,” ti immuna nga imbagana. Diak malagip ti saritaan, ngem idi agangay, imbagana a ti insungbatko kano ket: “Saan a siak ti pagyamanam. Agyamanka ken ni Jehova.”

Panangyurnos Kadagiti Maipangpangruna

Bayat nga agpapaungarak idi idiay ospital, pamiliar kaniak ti nariknak nga ut-ot. Idi 1987, kurang a makatawen kalpasan nga immakarkami idiay Guam manipud Korea, natnagak manipud iti andamio ti maikapat a kadsaaran iti maysa nga aksidente iti konstruksion a nakatukkolan ti dua a gurongko. Talaga a dayta ti nangbalbaliw ti biagko. Nabayagen nga idagdagadag ni manangko, maysa kadagiti Saksi ni Jehova, a makiadalak iti Biblia. Ti innem a bulan a panagpaungarko ti nangted kaniak iti gundaway a mangaramid iti daytoy. Kas resultana, kadaydi met la a tawen, indedikarko ti biagko ken Jehova a Dios ket insimbolok daytoy babaen iti panagbautisar iti danum.

Sipud idi naidungpar ti eroplano, sangkapanunotko ti paboritok a teksto a kunana: “Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna ti pagarian [ti Dios] ken ti kinalintegna, ket isuamin dagitoy sabsabali pay a bambanag mainayondanto kadakayo.” (Mateo 6:33) Bayat nga agpapaungarak manipud iti pannakaidungpar ti eroplano, naaddaanak iti gundaway a mangusig manen iti biagko.

Iti nakabilbileg a pamay-an, ti pannakaidungpar ti Flight 801 ti nangipaganetget kaniak iti kinapateg ti biag. Nakalaklakaak la koma a natay! (Eclesiastes 9:11) Kas resultana, kasapulak ti sumagmamano nga operasion a mangtarimaan iti bagik, ket nasurok a makabulan a nagpaimbagak iti ospital.

Ita, kayatko nga ipakita iti Naindaklan a Namarsua kadatayo a talaga nga apresiarek ti nakaskasdaaw a sagutna a biag, agraman ti probisionna para kadagiti tattao a mangtagiragsak iti agnanayon a biag iti paraiso a daga. (Salmo 37:9-​11, 29; Apocalipsis 21:3, 4) Maamirisko a ti kasayaatan a panangipakita iti kasta nga apresasion ket babaen ti panangitultuloyko a mangipangpangruna kadagiti interes ti Pagarian iti biagko.​—Naipatulod.

[Pictute Credit Line iti panid 23]

US Navy/Sipa Press