Dagiti Nalatak nga Errado a Pannakaawat iti Biblia

NASUROK nga 8,000,000 a pounds sterling! Anian a nakaskasdaaw nga ibayad a maipaay iti maysa a libro! Ngem, idi a ti maso ti nagsubasta nagdisso idiay panaglako a naaramid idiay Londres bayat ti Disiembre 1983, dayta a gatad ti binayadan ti gimmatang, a mangirepresentar iti Pederal a Republika ti Alemania. Ania a libro ti mabalin nga aggatad iti kasta? Dayta ti paset iti Biblia, kinapudnona maysa a maika-12 a siglo a nailadawan a libro dagiti Ebanghelio.

Aniaman dagiti rason a pagbayadan iti kasta a nagdakkelan a gatad a maipaay iti daytoy a manuskrito a libro, makapainteres a ti kasta a gatad a maipaay iti aramid ti arte ti maipaay para iti maysa a paset iti Biblia. Dayta iparangarangna ti panangmatmat dagiti adu a tattao a ti Biblia ket nakapatpateg. Dadduma, nupay kasta, matmatanda ti Biblia a buyogen ti panagsuspetsa ken uray pay pannakarurod. Apay?

Nalatak nga Errado a Pannakaawat

Adu a tattao, nangnangruna kadagiti Protestante a dagdaga, kunaenda a ti Biblia ket kas maysa a daan a biolin a mabalin a makapagtokar kadagiti adu a tuno. Mariknada a ti Biblia mabalin nga usaren a mangpaneknek kadagiti adu nga agsusupadi a sursuro. Kunaenda: ‘Agpannuray amin dayta iti pamay-an a panangipatarusyo iti dayta.’ Umiso kadi daytoy?

Mabalin nga aminen, a ti Biblia mabalin a maadaw iti panangikagumaan a mangsuportar kadagiti nagduduma a kapanunotan. Ngem no dagiti sasao di umiso ti pannakaipatarusna a maisuppiat iti pudno a teksto, saan kadi a ti aramid ti aniaman nga autor mabalin nga agparang a mangkontra iti bagina met laeng? Ket, kinasungdo kadi daytoy? Patien dagiti Saksi ni Jehova a ti napudno wenno nasungdo a panagbasa iti Biblia saanna nga ipalubos dagiti agsusuppiat a panangipatarus kadagiti kangrunaan a sursurona. Ti Biblia a mismo kunaenna, “Nga umuna nga ammuenyo daytoy, nga uray ania a padto ti Kasuratan awan ti maidumduma a pannakaipatarusna.” (2 Pedro 1:20) Iti sabali a pannao, ti puersa a mangtigtignay iti pannakaisurat dagiti padpadto iti Kasuratan ket saan a maysa a natauan a puersa, no di ket dayta ti nasantuan nga espiritu, wenno aktibo a puersa iti Dios. Isu ti umuna kadagiti amin a mammadto ken ti Nangipaltiing iti amin a pudno a padto ti Biblia babaen iti di makita nga aktibo a puersana

Ti sabali pay a nalatak nga errado a pannakaawat a ta, nupay no ti Dios ti napaltiingan a Kristiano a Griego a Kasuratan ket naanus ken naayat, ti Dios iti napaltiingan a Hebreo a Kasuratan ket nauyong ken manangibales. Ti Pranses a manangisalaysay a ni Stendhal nagsurat a ti Dios ket “maysa a nauyong nga agturay, ken, iti kasta, napnuan kadagiti kapanunotan iti panangibales; ti Bibliana saritaenna laeng dagiti nakaam-amak a panangdusa.” Daytoy a kapanunotan saan a nakaskasdaaw, ta nagtaud iti maysa a tao a saan a mamati iti Dios ken agbibiag iti awan laplappedna wenno imoral a panagbiag. Daksanggasat, ta dayta met laeng a kapanunotan ti kapanunotan dagiti adu a mangaw-awag iti bagbagida met laeng a Kristiano, agraman dagiti dadduma a klero.

Ti kinapudno a ta agpada kadagiti paspaset a naisurat iti Hebreo ken kadagiti paspaset a naisurat iti Griego, ti Kasuratan nalawag ti panangibagana nga adda laeng “maymaysa a Dios.” (1 Corinto 8:6; Deuteronomio 6:4) Dagiti dua a paset ipakitada a ti Dios ket naasi, nainkalintegan, naayat, ken natibker. (Exodo 34:6, 7; Salmo 103:6-8; 1 Juan 4:8; Hebreo 12:28, 29) Dadduma kadagiti mangiyebkas iti ayat ken pannakaseknan a sasao iti Kasuratan ti masarakan iti Hebreo a paset iti Biblia, kas iti Salmo. Maisupadi iti dayta, ti “Baro a Tulag” naglaon kadagiti nakalawlawag a deskripsion iti nakaro a panangdusa a maipaay kadagiti nadangkes. (2 Tesalonica 1:6-9; Apocalipsis, kapitulo 18 ken 19) Ti Biblia nanipud iti pangrugian agingga iti ngudo mangipaay iti maysa a nagsayaatan a namnama a maipaay kadagiti nalinteg. (Genesis 22:17, 18; Salmo 37:10, 11, 29; Apocalipsis 21:3, 4) Gapuna, ti Biblia ket agtutunos iti bagina met laeng manipud rugi agingga iti ngudo.

Maysa a “Protestante a Libro”?

Maysa nga errado a pannakaawat a gagangayen kadagiti ginasgasut a milion a Katoliko iti lubong a ta ti Biblia ket maysa a “Protestante a libro.” Dagiti napasnek a Katoliko saanda a mapabasol iti daytoy a kapanunotan. Bayat dagiti adun a siglo ti Iglesia Katolika Romana imparitna ti panangbasa iti Biblia iti aniaman a pagsasao malaksid iti Latin. Daytoy ti nangikabil iti Kasuratan a saan a magun-odan dagiti kaaduan a paspasurot a Katoliko. Pudno, nanipud 1897 ken nangnangruna pay nanipud iti maikadua a Konsilio ti Vaticana (1962-1965), dagiti Katoliko addaanda ti kalintegan a mangbasa ti gagangay a pagsasao iti Biblia nga inanamongan ti Roma. Ngem naigameren a naimbag dagiti tradision. Gapuna kadagiti pagpagilian a kaaduanna ti Katoliko, ti panagbasa ti Biblia ti kaskasdi pay laeng a mainaig iti Protestantismo.

Adu kadagiti paspasurot a Katoliko a kadagiti nabiit pay a tawtawen nakagun-odda iti Biblia saanda pay laeng a piduten dayta nga awan ti panagamak. Apay a kasta? Agsipud ta ti simbaanda kaskasdi nga isurona pay laeng a ti panagbasa iti Biblia ket mabalin a makadangran. Apay? Agsipud ta ti Iglesia Katolika Romana kunaenna a ti Biblia saan a naglaon iti naan-anay a paltiing iti Nakristianuan a kinapudno; dayta masapul a makompleto pay laeng babaen iti “tradision.” Iti librona a La Parole de Dieu (The Word of God), ni Georges Auzou, maysa a propesor a Katoliko iti Sagrado a Kasuratan, nagsurat: “Ti tradision umun-una, lingdanna, maipakuyog ken ringbawanna ti Kasuratan . . . [Daytoy] tulongannatayo a mangawat no apay a ti Iglesia saanna a pulos nga inaramid ti panagbasa iti Biblia wenno panagadal iti Biblia a nainget nga obligasion ti maysa wenno maysa a naan-anay a kasapulan.”

Apay a Basaen ti Biblia?

Nupay kasta, adu a napasnek a Katoliko iti lubong ti manggunggun-od iti Biblia ken sapsapulenda ti tulong a mangawat iti dayta. Pudno met dayta kadagiti adu a maup-upay a Protestante ken uray pay dagiti dadduma a nangikabilen iti namnamada iti komunismo, sosialismo, wenno siensia.

Iti panangusig kadagiti rason a maipaay iti napabaro a panaginteres kadagiti naespirituan a bambanag, ti relihiuso a mannurat a ni Alain Woodrow nagsurat iti inaldaw a pagiwarnak iti Paris a Le Monde: “Umuna daytoy ket maysa a gagangay a tignay iti pannakaupay nga inyeg ti saan a naballigi a dakkel a sistema iti kapanunotan, panagis-isip, politika, ken siensia.” Nangipaay pay kadagiti dadduma a rason a “pannakaupay kadagiti ig-iglesia ti institusion gapu iti pannakinaminda kadagiti napolitikaan ken pinansial a pannakabalin daytoy a lubong,” ken, kamaudiananna, ti awaganna “panagamak iti naimpadtuan a panangipalgak.”

Mabalin a maysakayo kadagidiay a nangirugin a nagbasa iti Biblia. No kasta, masapul nga ammuenyo no kasano ti panangaramidyo iti panagbasayo iti Biblia a nabungbunga.