Dagiti Masursurom iti Libro a Job no Mangbalakadka

1-2. Apay a narigatan ti tallo a gagayyem ni Job ken ni Elihu a mangliwliwa kenkuana?

IDI napukaw ni Job ti amin a sanikuana, nagpartak a nagwaras ti damag iti adu a tattao iti Daya. Pagaammo ngamin idi ni Job gapu iti kinabaknangna. Ngem ita, napukawnan ti amin. Nadamag met dayta ti tallo a gagayyemna a da Elifaz, Bildad, ken Zofar. Gapu iti dayta, nagdaliasatda a napan iti Uz tapno liwliwaenda ni Job. Ngem idi nakadanondan, nakigtotda iti nakitada.

² Nakaro ti panagsagaba ni Job ta napukawen ti amin a napateg kenkuana. Awanen ti nagadu a karnero, baka, kamelio, ken asnona. Napapatay ti kaaduan nga adipenna. Narpuog met ti balay nga ayan dagiti annakna isu a natayda amin. Ngem saan la a dayta. Adda met nakaro a sakit ni Job. Napno ti bagina iti naut-ot a busali. Idi sumangpeten da Elifaz, Bildad, ken Zofar, nakitada a nakatugaw ni Job iti dapo ken nakaro ti lidayna. Ania ti reaksionda? Pito nga aldaw nga awan imbagbagada kenkuana ta nakitada a nakaro unay ti ut-ot a marikriknana. (Job 2:12, 13) Idi kuan, simmangpet met ti ub-ubing a lalaki a ni Elihu sa nagtugaw iti asidegda. Kalpasan dayta, nagsao met laengen ni Job. Inlunodna ti aldaw ti pannakayanakna ken indawdawatna a matay la koman. (Job 3:1-3, 11) Nalawag a kasapulan unay idi ni Job ti tulong dagiti gagayyemna! Adda idi tsansa dagiti gagayyemna a mangparegta kenkuana ken mangpaneknek no pudnoda a gagayyem. Ngem kasta kadi ti inaramidda? Kitaentayo.

3. Ania ti pagsasaritaantayo iti daytoy nga artikulo?

³ Impaisurat ni Jehova ken Moises dagiti imbaga ken inaramid ti tallo a gagayyem ni Job ken kasta met ni Elihu. Agparang a naggapu iti maysa a demonio ti dadduma nga imbaga ni Elifaz, idinto ta dagiti imbaga ni Elihu ket naggapu ken Jehova. (Job 4:12-16; 33:24, 25) Di ngarud pakasdaawan nga uray no naglaon ti libro a Job kadagiti kasayaatan a balakad, adda met mabasatayo iti dayta a sumagmamano a nagdakes a balakad. Pagsasaritaantayo ita dagiti masursurotayo iti libro a Job no mangbalakadtayo. Umuna, kitaentayo ti saan a nasayaat nga ulidan ti tallo a gagayyem ni Job. Kalpasanna, ammuentayo ti nagsayaat nga ulidan ni Elihu. Ammuentayo met no kasano a posible a nakatulong ti libro a Job kadagiti Israelita ken no kasanonatayo met a matulongan ita.

NO KASANO TI PANANGBALAKAD TI TALLO A GAGAYYEM NI JOB

4. Apay a ni Job ket saan a naliwliwa ti tallo a gagayyemna? (Kitaen met ti ladawan.)

⁴ Sigun iti Biblia, napan ken Job da Elifaz, Bildad, ken Zofar tapno “makipagrikna . . . ken liwliwaenda” idi nadamagda ti nagkas-ang a napasamak kenkuana. (Job 2:11) Ngem saanda a naliwliwa ni Job. Apay? Adda tallo a rason. Umuna, nagkonklusiondan a dagus uray no saanda pay nga ammo ti talaga a situasion ni Job. Kas pagarigan, imbagada a madusdusa kano ni Job gapu kadagiti basolna.a (Job 4:7; 11:14) Maikadua, kaaduan kadagiti imbalakadda ket talaga a saan a makatulong, uray no kasla nagsayaat met a denggen. (Job 13:12) Makasair met dagiti imbagada ken Job. Kas pagarigan, namindua nga imbaga ni Bildad a sumanao ni Job. (Job 8:2; 18:2) Makapasakit met ti imbaga ni Zofar nga ‘awan kano ti nagyan ti isip’ ni Job. (Job 11:12) Maikatlo, uray no saanda met a binugkawan ni Job, dagiti imbagada ken ti pamay-an ti panangibagada ipakitana a dida raraemen ken ipatpateg ni Job. (Job 15:7-11) Ti ketdi nangnangruna a pakaseknan dagita a lallaki ket paneknekan a kamali ni Job imbes a liwliwaen ken pabilgenda ti pammatina.

5. Ania ti resulta ti balakad ti tallo a gagayyem ni Job?

⁵ Idi nalpasen a nagsao da Elifaz, Bildad, ken Zofar, lallalo a kimmaro ti saem a marikrikna ni Job. (Job 19:2) Dayta ti rason a narikna metten ni Job a masapulen nga idepensana ti reputasionna. Ngem daydiay laeng ta ti kapatgan idin kenkuana ket ti panangpaneknekna a nalinteg isuna. Gapu iti dayta, ti la addan a naibagbagana. (Job 6:3, 26) Nalawag a saan a maitunos iti pampanunot ni Jehova dagiti imbaga ti tallo a gagayyem ni Job. Saan met a naasi ti panangtratoda kenkuana. Inusar ngarud ida ni Satanas a mangupay ken Job. (Job 2:4, 6) Kasano a posible a nakatulong ti pakasaritaan ni Job kadagiti Israelita ken kasano met a makatulong kadatayo ita?

6. Ania ti posible a nasursuro dagiti panglakayen iti Israel iti saan a nasayaat nga ulidan ti tallo a gagayyem ni Job?

⁶ No kasano a posible a nagunggonaan dagiti Israelita. Idi inteden ni Jehova dagiti lintegna kadagiti Israelita, nangpili kadagiti panglakayen nga agserbi kas ukom maitunos kadagiti nalinteg a pagalagadanna. (Deut. 1:15-18; 27:1) Masapul a dumngeg nga umuna dagitoy a lallaki sakbay a mangbalakad wenno mangukomda. (2 Cron. 19:6) Masapul met nga agsaludsod wenno agimbestigarda nga umuna, imbes nga ipapanda nga ammodan ti amin a banag. (Deut. 19:18) Masapul met a naasi ken nasingpet ti pannakisaritada kadagiti mapan agpatulong kadakuada. Apay? No ngamin saan a kasta ti aramidenda, mabalin nga agpangadua dayta a tao a mangibaga iti talaga a marikriknana. (Ex. 22:22-24) Nagadu la ketdi ti posible a nasursuro dagiti panglakayen ti Israel iti pakasaritaan ni Job.

7. Malaksid kadagiti panglakayen iti Israel, siasino pay dagiti mabalin a mangbalakad, ken kasano a posible a nakatulong kadakuada ti pakasaritaan ni Job? (Proverbio 27:9)

⁷ Siempre, saan laeng a dagiti nataengan a lallaki ti mabalin a mangbalakad idi idiay Israel. Agtutubo man wenno nataengan, lalaki man wenno babai, mabalinna a balakadan ti padana nga Israelita tapno ad-adda a suminged ken Jehova ken mailintegna ti saan a nasayaat nga ar-aramidenna. (Sal. 141:5) Kasta ti aramiden ti maysa a pudno a gayyem. (Basaen ti Proverbio 27:9.) Posible a nakatulong kadagiti Israelita ti panangpampanunotda iti saan a nasayaat nga ulidan ti tallo a gagayyem ni Job tapno maammuanda ti saanda nga ibaga ken aramiden no mangbalakadda.

8. Ania dagiti masapul a liklikantayo no mangbalakadtayo? (Kitaen met dagiti ladawan.)

⁸ No kasano a magunggonaantayo ita. Kas Kristiano, kayattayo la unay a tulongan dagiti kakabsat no maipasangoda iti rigat. Ngem tapno maaramidtayo dayta, masapul a saantayo a tultuladen ti tallo a gagayyem ni Job. Kasano? Umuna, masapul a ditay agkonklusion a dagus. Siguraduentayo nga ammotayo ti amin a detalye sakbay a mangbalakadtayo. Maikadua, masapul a ti Biblia ti kangrunaan a pagpannurayantayo, imbes nga iti bukodtayo a kapadasan, kas iti masansan nga inaramid ni Elifaz. (Job 4:8; 5:3, 27) Maikatlo, saan koma a makapasakit wenno makapaupay ti panagsasaotayo. Adda met ketdi dagiti agpayso nga imbaga ni Elifaz ken ti kakaduana. Kinotar pay ngarud dayta ti maysa kadagiti nangisurat iti Biblia. (Idilig ti Job 5:13 iti 1 Corinto 3:19.) Ngem kaaduan kadagiti imbagada maipapan iti Dios ket saan nga agpayso ken lallalo pay ketdi a nangpakaro iti saem a marikrikna ni Job. Gapu iti dayta, nakapungtot ni Jehova kadakuada ken imbilangna a kinaulbod dagiti imbagada. (Job 42:7, 8) No ngarud mangbalakadtayo, masapul a siguraduentayo a dagiti ibagatayo ket saan a mangpadakes ken Jehova wenno mangiparikna a saanna nga ay-ayaten dagiti adipenna. Ammuentayo itan dagiti masursurotayo iti ulidan ni Elihu.

NO KASANO A BINALAKADAN NI ELIHU NI JOB

9. Idi nagsardengen a nagsao dagiti gagayyem ni Job, apay a kasapulanna unay ti tulong, ken kasano nga impaay dayta ni Jehova?

⁹ Nagbayag ti nabara a panagdidiskusion da Job ken ti tallo a gagayyemna. Nakaad-adu ti imbagada nga uray la immabut iti 28 a kapitulo ti Biblia. Ket ipakita ti kaaduan nga imbagada a masuron ken makapungtotda. Isu met la gayam a nagtultuloy ti pannakaupay ni Job! Kasapulanna latta ti maliwliwa ken mailinteg. Kasano a tinulongan ni Jehova ni Job? Inusarna ni Elihu a mangbalakad kenkuana. Ngem apay nga ita la nga agsao ni Elihu? “Ubingak,” imbagana, “idinto ta lallakaykayon. Isu nga inggawidko ti bagik ta raraemenkayo.” (Job 32:6, 7) Narikna ti ub-ubing a ni Elihu ti marikrikna met ti adu ita. Ania dayta? Saan a kas kadagiti ub-ubing, masansan a nasirsirib ken ad-adun ti kapadasan dagiti lallakay. Nupay inan-anusan ni Elihu ti dimngeg ken Job ken kadagiti gagayyemna, dinan mateppelan ti basta agulimek lattan. Imbagana: “Saan a gapu ta lakayen ti maysa ket masiriben, saan met a dagiti laeng lallakay ti umiso ti pannakaawatda.” (Job 32:9) Ania ti simmaruno nga imbaga ni Elihu, ken kasano ti panangibagana iti dayta?

10. Ania ti inaramid nga umuna ni Elihu sakbay a binalakadanna ni Job? (Job 33:6, 7)

¹⁰ Sakbay a binalakadan ni Elihu ni Job, kayatna nga agkalma nga umuna ni Job tapno nalaklakana nga awaten ti ibalakadna. Ania ngarud ti inaramid ni Elihu? Umuna, kinontrolna ti emosionna. Apay? Mabasatayo ngamin iti Biblia nga idi damo, nakapungtot unay ni Elihu. (Job 32:2-5) Ngem saan man la a nagsao iti mangsair iti rikna ni Job. Imbes ketdi, napakumbaba ken nainggayyeman ti pannakisaritana kenkuana. Kas pagarigan, imbaga ni Elihu ken Job: “Kitaem! Agpadata iti sango ti pudno a Dios.” (Basaen ti Job 33:6, 7.) Pinaneknekan met ni Elihu a dengdenggenna a naimbag ni Job. Ti agpayso, sakbay a nangbalakad ni Elihu, inulitna ti dadduma a kangrunaan nga imbaga ni Job bayat ti namin-innem a batangna a nagsao. (Job 32:11; 33:8-11) Kasta met laeng ti inaramidna idi binalakadanna ni Job.—Job 34:5, 6, 9; 35:1-4.

11. Kasano ti panangbalakad ni Elihu ken Job? (Job 33:1)

¹¹ Idi balakadanen ni Elihu ni Job, saanna nga imparikna nga awan serserbi ni Job. Imbes ketdi, rinaemna daytoy a matalek a lalaki. Kas pagarigan, inusar a mismo ni Elihu ti nagan ni Job, idinto ta agparang a saan nga inaramid dayta da Elifaz, Bildad, ken Zofar. (Basaen ti Job 33:1.) Posible a nalagip met ni Elihu ti riknana idi madama ti nabara a saritaan ni Job ken ti gagayyemna. Kayatna la unay met koma ti makiraman iti saritaanda. Isu nga idi balakadannan ni Job, inikkanna iti gundaway nga agsao. (Job 32:4; 33:32) Nalawag a saan met a nagpangadua a mangkorehir ken Job kadagiti saan a nasayaat a naibagana. Siaasi nga impalagipna ti sirib, pannakabalin, hustisia, ken napudno nga ayat ni Jehova. (Job 36:18, 21-26; 37:23, 24) Sigurado a nakatulong ti nasayaat a balakad ni Elihu tapno maisagana ni Job ti bagina nga umawat iti ad-adu pay a balakad nga aggapu met itan iti Namarsua kenkuana. (Job 38:1-3) Kasano a posible a nakatulong ti ulidan ni Elihu kadagiti Israelita, ken kasano met a makatulong dayta kadatayo ita?

12. Kasano nga inusar ni Jehova dagiti propetana a tumulong iti ilina, ken kasano a posible a nagunggonaan dagiti Israelita iti nasayaat nga ulidan ni Elihu?

¹² No kasano a posible a nagunggonaan dagiti Israelita. Iti intero a pakasaritaan ti Israel, nangibaon ni Jehova kadagiti propetana tapno ipakaammoda ti panggepna ken tapno mailinteg dagiti Israelita. Kas pagarigan, bayat ti tiempo dagiti Uk-ukom, nagserbi ni Debora kas pannakaina ti Israel babaen ti panangtedna kadagiti instruksion a mangiwanwan iti dayta a nasion. Nagserbi met ni Samuel kas pannakangiwat ni Jehova sipud idi agtutubo pay. (Uk. 4:4-7; 5:7; 1 Sam. 3:19, 20) Sa idi tiempo dagiti ar-ari, dandani agsasaruno dagiti propeta nga imbaon ni Jehova a mangpabileg iti ilina tapno agtalinaedda iti nadalus a panagdaydayaw. Idi met nagsukirda, nangibaon kadagiti propeta a tumulong tapno makapagsublida kenkuana. (2 Sam. 12:1-4; Ara. 3:24) Posible a nakatulong ti ulidan ni Elihu a naisurat iti libro a Job kadagita a matalek a lallaki ken babbai tapno ammoda ti ibagada no mangbalakadda ken no kasanoda nga ibaga dayta.

13. Kasanotayo a maparegta dagiti kakabsat?

¹³ No kasano a magunggonaantayo ita. Kas Kristiano, matuladtayo ni Elihu ken dagiti propeta no ipakaammotayo ti naimbag a damag a mabasa iti Biblia. Ngem adda pay sabali a pamay-an a matuladtayo ida. Liwliwaen ken pabilgentayo dagiti kapammatiantayo babaen iti sasaotayo. (1 Cor. 14:3) Dagiti koma panglakayen ti nangnangruna a mangaramid iti dayta. Masapul a kanayon a nasingpet ken naayat ti pannakisaritada no ‘liwliwaenda’ dagiti kakabsatda, uray dagiti malidliday ken dagidiay ‘ti la adda a maibagbagada.’—1 Tes. 5:14; Job 6:3.

14-15. Kasano a matulad dagiti panglakayen ti ulidan ni Elihu no adda masapul a balakadanda?

¹⁴ Panunotem daytoy a situasion. Naammuan ti maysa a panglakayen a madepdepres ti maysa a sister a kakongregasionda. Nagsayaat ta binisitana ti sister a kadua ti sabali pay a brother tapno paregtaenda. Idi kasarsaritadan ti sister, imbagana ti amin a negatibo a marikriknana. Makigimgimong ken mangaskasaba met kano nga agpayso, ngem saan a naragsak. Ania ti aramiden ti panglakayen?

¹⁵ Umuna, masapul nga ammuenna no apay a kasta ti marikrikna ti sister. Tapno maaramidna dayta, masapul nga agsaludsod ken denggenna a naimbag ti sungbatna. Pagduaduaanna kadi no ay-ayaten pay isuna ni Jehova? Adda kadi dagiti ‘pakaringgoranna iti biag’? (Luc. 21:34) Maikadua, masapul a mangpanunot ti panglakayen iti pangkomendaranna iti sister. Ngamin, uray no madepdepres, makigimgimong ken mangaskasaba met latta. Ken maikatlo, apaman a naawatanen ti panglakayen ti situasion ti sister ken ti rason no apay a maup-upay, usarennan ti Biblia a mangipasigurado nga ay-ayaten isuna ni Jehova.—Gal. 2:20.

ITULTULOYYO TI AGSURSURO ITI LIBRO A JOB

16. Ania ti aramidentayo tapno ad-adu pay ti masursurotayo iti libro a Job?

¹⁶ Talaga nga adu ti masursurotayo iti libro a Job! Naammuantayo iti napalabas nga artikulo no apay nga ipalpalubos ti Dios ti panagsagaba. Naammuantayo met no kasanotayo nga ibturan dagiti rigat a mapaspasarantayo. Ket kas naammuantayo iti daytoy nga artikulo, makaipaaytayo amin iti epektibo a balakad no tuladentayo ti ulidan ni Elihu, saan ket a ti tallo a gagayyem ni Job. Isu a sakbay a mangbalakadka, makatulong la ketdi no sublianam dagiti nasursurom iti libro a Job. Ket no medio nabayag metten a saanmo a nabasa daytoy a nagpintas a libro, ikalatmo koma a basaen manen iti kabiitan a tiempo. Sigurado nga adunto pay ti agkakapateg a masursurom iti libro a Job.