Ti Panangmatmat iti Biblia
No Apay a ti “Liberation Theology” Saan nga Isu ti Sungbat
TI “LIBERATION Theology” ket maysa a kabbaro pay laeng a kapanunotan. Dayta ket pinataud dagiti papadi a Romano Katoliko idiay Sud America a naupay gapu iti makariribuk a kinapanglaw dagiti adu iti arbanda dua a dekada ti napalabasen. Mariknada a ti basta makisarita kadagiti nakapangpanglaw unay maipapan kadagiti naespirituan a bambanag pudno a saan a makatulong kadakuada. Imbes ketdi, dagitoy, dagiti klero, mariknada a kasapulanda ti mangibanag kadagiti dadakkel a panagbalbaliw no dagiti tattao masapul a rumang-ayda iti naespirituan. Dadduma ti nangitandudo pay iti rebolusion.
Siempre, saan a dakes ti panagtarigagay a mangparang-ay iti kasasaad dagiti napanglaw. Ni Jesus a mismo nakarikna iti dakkel a panangngaasi kadagiti tattao idi kaaldawanna. Mabasatayo: “Ket idi nakitana dagiti adu unay a tattao, simnek ti asina kadakuada gapu ta nalidayda ken nawarawarada a kasda la karkarnero nga awan ti pastorda.” (Mateo 9:36) Kinapudnona, inkari ni Jesus ti pannakawayawaya dagidiay a mangipangag kadagiti sasaona, a kunkunana: “Ket maammuanyonto ti pudno ket ti kinapudno luk-atannakayto.” (Juan 8:32) Capuna ti kadi “liberation theology” ti pamay-an ti Biblia a maipaay iti Kristiano a ministro a tumulong kadagiti napanglaw?
Biddut a Teoria
Saan, gapu kadagiti adu a rason. Ti maysa ket, ti nangnangruna a rebbengen ti maysa a Kristiano a ministro isu ti naespirituan a pagimbagan iti arbanna, ket awan ti pammaneknek a no ti kasasaad ti panagbiag ti napanglaw a tao sumayaat, ad-addanto a kayatna ti rumang-ay iti naespirituan. Kinapudnona, dagiti nababaknang a pagpagilian iti Norte America ken Europa, nupay nangato ti kasasaad ti panagbiagda, agsagabada iti nakaro a naespirituan a parparikut. Ti saan a kinamapagtalkan, imoralidad, panangabuso kadagiti ubbing ken kadagiti natataengan, ken ti kinabuklis—tapno inaganan laeng ti sumagmamano—ket nakasaksaknap. Ket kadagiti dadduma a luglugar ti panagayat iti Dios napukawen.—2 Timoteo 3:1-5.
Kasta met, ti “liberation theology” saan nga isu ti pamay-an nga inaramat ni Jesus iti panangtulongna kadagiti napanglaw, ket ni Jesus ti Dakkel nga Ulidan para kadagiti pudno a Kristiano. (1 Pedro 2:21) Idi adda ni Jesus ditoy daga, isut’ nakipagtaeng kadagiti tattao nga inturayan ti maysa a kolonial a pannakabalin ket nagsagabada iti sidong dagiti managkusit a managsingir ti buis. Dagiti awan gawayna kadakuada ti masansan a biktima dagiti nabuklis a miembro dagiti agtuturay. (Mateo 22:21; Lucas 3:12, 13; 20:46, 47) Kaskasdi, saan a nakiraman ni Jesus kadagiti napolitikaan a teoria wenno ti panagpungtot ti kagimongan tapno padpadasen a parang-ayen ti kasasaadda. Imbes ketdi, inkaskasabana “ti naimbag a damag iti pagarian.”—Mateo 4:23.
Kamaudiananna, dagiti ministro iti relihion a mangitantandudo iti “liberation theology” sapsapulenda ti napolitikaan a solusion iti maysa a parikut a mabalin a marisot laeng iti pamay-an ti Dios. Nupay no ti teoriada ket makuna a maysa a teolohia, dayta ket saan a naibatay iti Biblia. Kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Saanda a paset iti lubong, a kas met kaniak a saan a paset iti lubong.” (Juan 17:16) Imposible ti mangparegta iti kinaaktibo iti politika ket saan nga agbalin a “paset iti lubong.”—Santiago 4:4.
Ania ti Pudno a Makatulong kadagiti Napanglaw?
Pudno, no dagiti manangwayawaya a teologo awananda iti naespirituan a mensahe a mainaig a mismo kadagiti napanglaw, mabalin a kunaentayo nga ikaskasabada ti di umiso a mensahe. Tinulongan a naimbag ni Jesus dagiti manangipangag a napanglaw idi kaaldawanna, ket dagiti Saksi ni Jehova kasta met laeng ti ar-aramidenda itatta bayat ti pannakiramanda iti panangikaskasaba ti “naimbag a damag iti pagarian.”—Mateo 24:14.
Ania daytoy naimbag a damag? Para iti kaaldawantayo, dayta ti kinapudno a ti Pagarian ti Dios naipasdeken kadagiti langlangit ket iti mabiiten pukawennanton ti amin a kinadakes ken panangilupitlupit ditoy daga. (Apocalipsis 11:15, 18) Iti kastoy a pamay-an, ti Pagarian ti Dios risotennanto iti agnanayonen dagiti parparikut iti kinapanglaw ken panangilupitlupit. Iti panagsarita maipapan iti epekto iti panangituray iti Pagarian ti Dios, kunaen ti Biblia: “Ket punasennanto ti amin a lulua kadagiti matada, ket awanton ni patay, ket awanto metten ti sasaibbek wenno sangsangit wenno rigrigat. Dagiti immuna a bambanag napalabasdan.” (Apocalipsis 21:4) Anian a nagtan-ok a namnama a maipaay kadagiti naimbag-panagpuspusona!
Ngem kasano a daytoy a kinapudno maipapan iti Pagarian ti Dios tulonganna dagiti napanglaw itatta? Bueno, laglagipenyo ti kinuna ni Jesus: “Ket maammuanyonto ti pudno ket ti kinapudno luk-atannakayto.” (Juan 8:32) Ti kinapudno tulonganna ti maysa a mangtagiragsak iti wayawaya manipud iti nakabasol a konsiensia, wayawaya manipud iti panagbuteng iti masanguanan, ken wayawaya manipud kadagiti narelihiusuan nga an-anito.
Kasta met, ti tao a nakaammo iti daytoy a kinapudno makagun-od iti dua a nakabilbileg a Gagayyem. Ti maysa isu ni Jesu-Kristo, nga itan agturturayen kas Ari ti Pagarian ti Dios. Ti sabali isu ni Jehova a Dios a mismo, isu a kunaen ti Biblia: “lyallatiwmo ta awitmo ken Jehova, ket saranayennakanto. Dinanto ipalubos a magaraw ti nalinteg.” (Salmo 55:22) Uray pay no ti napanglaw ket agbiag iti sidong ti manangilupitlupit a napolitikaan wenno ekonomiko a sistema, dagitoy a naasi a Gagayyem ti mabalin a tumulong kenkuana a makapagballigi babaen iti kongregasion Kristiano.
Mainayon pay, ti panangipangag iti kinapudno maipapan iti Pagarian ti Dios ti mangiturong iti tao a mangikkat kadagiti dakes nga ug-ugali ket mangusar iti kasayaatan a pamay-an iti aniaman a gameng nga adda kenkuana. Saan, ti napanglaw saan nga agbalin a nabaknang gapu laeng ti panagbiagna iti Nakristianuan a panagbiag. Ngem no ipangpangrunana ti Pagarian ti Dios ket agbiag a maitunos kadagiti nalinteg a pagalagadanna, iti maysa a pamay-an wenno iti sabali maipaay dagiti nasken a kasapulan iti biag. Kas iti inkari ni Jesus: “Itultuloyyo ngarud, a biruken nga umuna ti Pagarian ti Dios ken ti kinalintegna, ket isuamin dagitoy a bambanag mainayondanto kadakayo.”—Mateo 6:33.
Ni Ari David idi ugma nangited iti makapabileg-puso a pammaneknek iti pamay-an ti panangipateg ti Dios iti kukuana. Kinunana: “Nagubingak, ket ita lakayakon, ngem diak pay nakakita iti sililinteg a nabaybay-an, ken kadagiti putputotna man a makipalpalama iti kanen.” (Salmo 37:25) Addada nakaad-adu nga ulidan kadagiti Saksi ni Jehova itatta a mangpaneknek a kastoy ti kasasaad.
Capuna, imbes a sapulen ti temporario a pannakabang-ar babaen kadagiti natauan a teoria ken kadagiti teolohia, dagiti amin, agraman dagiti napanglaw, ket maparegtada a mangtagiragsak kadagiti pudpudno a gunggona nga agtaud iti panagserbi iti Dios. Dagidiay a mangaramid iti kasta umanamongda ken ni apostol Pablo, a ti “nadiosan a debosion mangted ti gunggona iti isuamin, ta adda kari iti biag nga agdama ken iti mapasungad.”—1 Timoteo 4:8.
[Ladawan iti panid 23]
Ti panagturay ti Pagarian ti Dios isu ti kakaisuna a solusion iti kinapanglaw ti lubong