No Kasano a ti Kinapudno Binaliwannak Manipud Kriminal a Nagbalin a Kristiano
DIMMAKKELAK iti maysa a bassit nga iti iti Maine. Kasla kankanayon a mairamanak iti dadduma a kita ti babassit a kinapilio. Idi natiliwnak ni tatangko iti kasta a kinapiliok, naikulongak iti pagipempenan iti sungrod. No dadduma nalidayak, nangnangruna kalpasan ti ipapatay ni tatangko—isut’ natay idi maika-11 a kasangayko.
Idi immakarak iti dakdakkel nga ili, nairamanak saan laeng a kadagiti babassit a kinapilio, dagiti ad-adda a serioso a bambanag a kas ti panagtakaw kadagiti tagilako agraman ti panangloob. Linoobanmi ti maysa a tiendaan ti hardware tapno kitaen laeng no kabaelak. Kankanayon a bassit laeng ti alaek. Ad-adda a daytat’ pagragsakak ngem ti aniaman a banag. No subliak a kitaen, pagarupek a ti kaaduan a makagapu iti dayta isut’ adu unay a panagbuybuya iti TV—kasla maawisak kadagiti nararanggas a pabuya.
Dimmakdakes dagiti krimenko. No ad-adda a makalisiak iti dayta, ad-adda met a tumurturedak. Idin natiliwak. Agtawenak idi iti 15 wenno 16 años, “a gumatgatang” iti uneg ti maysa a supermarket iti alas dos iti agsapa—saan nga umiso a tiempo maipaay iti dayta. Agsipud ta ubingak, naikabilak iti pannakapaliiw iti uneg ti innem a bulan. Awan ti nasursurok manipud iti daytoy a kapadasan; nagtultuloy dagiti babassit a panagtakawko.
Idi agtawenakon iti 21, dadakkelen dagitoy. Maysa a rabii ti karerak iti krimen nagpatingga iti panangpapatay. Kalpasan ti panangloobko iti nagkadua a tiendaan iti hardware ken tiendaan iti taraon ti animal, inluganko ti tinakawko iti likudan ti maysa kadagiti trakda, limmagtoak-pinaandarko dayta, ket pimmanawakon. Bayat iti ipapanawko, pampanunotek a dakkel a banag ti naaramidak. Natakawanen dayta a tiendaan iti namin-ano a daras, ket ti makinkukua nangaramiden iti sarikedked. Awan ti makastrek manen iti lugar. Ngem nakastrekak! Pudno a nalaingak!
Ngem saan a nagbayag. Saanen nga agandar ti trak, gapuna pinanawak dayta ket napanak iti maysa a balay nga agsapul iti sabali a lugan. Maysa a lalaki iti balay ti nakakita kaniak nga agsipsiput iti aglawlaw ket binutbutengnak a mangayab iti polis. Diak kayat nga umayda, yantangay kalkalpasko pay laeng a tinakawan ti tiendaan. Nagammangawak, inasutko ti paltogko, ket pinaltogak. Ti panagsarangetmi nagtungpal iti ipapatayna ket nagtarayakon.
Nagkaling-etanak. Nagbutengak. Agpipikelak. Umuna a nagturongak idiay Augusta, inkanalko ti tinakawko a kotse, ket rinugiakon a binallasiw ti rangtay. Kinitak ti danum iti baba. ‘Lumagtoak?’ Pinanunotko. Napanunotko ti panagbekkel iti namin-adu a daras bayat dagiti simmaruno nga aldaw, ngem diak maaramid dayta. Gapuna intultuloyko ti naglemlemmeng iti dua a tawen.
Kamaudiananna nagluganak iti bus a napan idiay Boston. Itan simmardengen dagiti polis nga agsapsapul kaniak, ngem mabutengak pay laeng. Iti bus, lumugan dagiti nakauniporme a tattao, ket agammangawak. Iti daytoy a tiempo imbellengkon ti paltog. Kalpasan ti panangpatayko iti dayta a lalaki, awanen ti pakasapulak iti dayta. Idi nakagtengak idiay Boston, agpasiarak iti aldaw ket maturogak kadagiti basuraan wenno kadagiti pagibangbangonan iti rabii. Ti bassit a kuartak ket di nagbayag nagastoskon a maipaay iti taraon. Nagturongak manen iti panagtakaw kadagiti tagilako iti maminsan wenno mamindua, ngem diak kayaten dayta itatta. Ti kinatured, ti ragsak, ti karit iti panagtakaw ken ti pannakalisi iti dayta—awan amin dagitan.
Nakagun-odak iti trabaho, nakasarakak iti nalaka a kuarto, nangusarak iti alias, ket agnernerbiosak tunggal makakitaak iti polis. No adda makitak a maysa nga umad-adani, magnaak iti sabali a dalan. Kankanayon a naannadak, a diak pay lablabsingen ti linteg iti jaywalking, ta maamakak a matiliw. Kasta ti kasasaadko, maysa a pagragsakanna ti agtakaw idi naminsan, itan ket maysa a riribuken-basol a pugante.
Addaanak ti maysa a bassit a libro dagiti proverbio, ket basaek dayta no dadduma. Kalpasanna nalagipko ti libro dagiti Proverbio iti Biblia. Nangalaak iti Biblia ket rinugiak a binasa dayta. Diak ammo no apay. Pulos a saankam a relihiuso a pamilia. Idi agtawenak iti 13, ni nanangko napan kadagiti sumagmamano a gimgimong idiay Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova. Awan ti pakibiangak iti dayta, ket dina met intultuloy dayta.
Uray pay itatta, iti panagbasa ti dadduma a paset ti Biblia, diak pampanunoten ti pananggun-odko iti relihion. Ngem maumaakon iti panaglemlemmeng, ti kankanayon a panagsipsiput, a pampanunotek amangan no agur-uray dagiti autoridad iti sumaganad a suli tapno tiliwendak. Pagarupko nga iti unegko sapsapulek ti maysa a banag, nupay diak ammo no ania dayta.
Makabasbasaak kadagiti bambanag a namagbalin kaniak nga usiuso. Kayatko a maawatan. Adut’ salsaludsod iti panunotko, ket diak ammo ti pagturongak a maipaay kadagiti sungbat. Pagarupek a gapu ta napan ni nanang idiay Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova, inkeddengko ti mapan sadiay. Agnerbiosak maipapan iti dayta. Diak sigurado iti panangawat a magun-odak, ngem napanak. Nabara ti pannakaabrasak. Adut’ nangabrasa kaniak; maysa a Saksi ti nangiyadal iti Biblia kaniak.
Kadagiti simmaruno a bulbulan, nagungaren ti konsiensiak. No ad-adu ti masursurok, ad-adda nga agpanunotak, ‘Diak mabalin ti agtultuloy a kastoy. Masapul nga adda mapasamak. Mabalin nga isardengko ti agadal iti Biblia wenno isukok ti bagik.’ Di nagbayag nabigbigko a diak maisardeng ti panagadalko iti Biblia, ngem nakaam-amak ti sabali a pili. Diak kayat dayta. Diak kayat ti mabalud.
Daytat’ karirigatan a pangngeddeng nga aramidek, ngem inaramidko. Idi agtawenakon iti 24, napanak iti maysa kadagiti panglakayen iti kongregasion, ni Willard Stargell. Imbagak kenkuana a nakapapatayak iti maysa a lalaki ket isukokon ti bagik.
“Siguradoka a daytat’ kayatmo nga aramiden?” inimtuodna.
“Siguradoak.”
“Tumulongak iti pamay-an a kabaelak. Kayatmo kadi a kuyogenka a mapan iti estasion ti polis?”
“Wen mayatak.”
“Bueno, adda asamblea dagiti Saksi ni Jehova iti daytoy a ngudot’ lawas,” impalagipna kaniak. “Tabunuanta dayta, kalpasanna mapanta iti estasion ti polis inton agsapa ti Lunes.”
Kayatko dayta a kapanunotan. Kayatko ti tumabuno iti asamblea, ngem maamakak met a mangpanunot iti ipapanko iti estasion iti polis. Ginundawayak ti pannakaitantan dayta. Gapuna nakikuyogak kenkuana a napan iti asamblea ket tinagiragsakko dayta. Iti agsapa ti Lunes napankami iti estasion ti polis, ket insukok ti bagik.
Saan a mamati ti polis. Mammano ti mangisuko iti bagida—awan ti sumuko gapu iti panangpapatay! Inawaganda ti polis idiay Bangor, Maine, tapno makasigurado. Maysa ket kagudua nga aldaw kalpasanna, addaak iti pagbaludan iti distrito iti Bangor. Iti sumaganad nga aldaw maysa a lokal a Saksi ti simmarungkar kaniak. Idi naaramid ti bista, immay ni Stargell idiay Maine tapno agparang a saksik. Sadiay impudnok ti panagtakaw ken ti panangpapatay; ti paulo dagiti damdamag a nangiwaragawag ti resulta sinaritanak a kas “Nakalma Bayat ti Panangsentensia ti Hues iti Pannakabalud Agingga iti Tungpal-Biag.” Makabulan kalpasanna addaakon idiay pagbaludan iti estado iti Maine, nga agserserbi iti 15 a tawen agingga iti tungpal-biag. Sadiay immay met simmarungkar dagiti Saksi kaniak.
Nagduduma ti panangawat dagiti balud kaniak. Inang-angawdak gaput’ ‘kinamaagko a nangisuko iti bagik,’ nangnangruna ta insardengen ti polis ti panangsapsapul kaniak. Idi naammuanda nga inaramidko dayta gaput’ panagadalko iti Biblia, riniawandak, nga inawagandak ‘maysa a karnero iti tengnga dagiti lobo.’ Kankanayon a pagsasawandak, ngem didak malmaluen. Kaaduanna, suminsinaak kadagiti balud.
Ti kinapudno ti nagbalin a salaknibko. Kabayatanna nabigbigda a ‘daytoy a lalaki ket maysa a Saksi ni Jehova. Isut’ neutral. Dina kayat ti makiraman iti aniaman kadagitoy a panagririri iti uneg.’ Kasta met, ammodan a didak laklakuan iti droga wenno allukoyen a mangtakaw iti banag maipaay kadakuada. Nabigbig met dagiti opisiales iti administrasion a diak labsingen dagiti paglintegan. Daytat’ nangsalimetmet a nalinis ti rekordko ket inikkandak ti ad-adu a wayawaya.
Iti maysa a tiempo bayat daytoy a tiempo, naisiasiak iti panangsapulko iti kinapudno ti Biblia. Saan a gapu ta ingagarak nga inkeddeng a diakon ituloy dayta. Daytat’ di panangipangag iti Hebreo 2:1, a sadiay napakdaarantayo a masapul a “ditay maiyayus a maiyadayo.” Nupay kasta, naiyayusak. Uray pay iti pagbaludan, ti materialismo ti mabalin a mangsilo kadakayo! Naluktan ti gundaway a makaaramidak kadagiti makaawis a bambanag a maidisplay iti showroom ti pagbaludan. Mabalin a gatangen dagiti bisita dagitoy a bambanag, ket kaaduan a kuarta ti mapan kadagiti balud a nangaramid kadakuada. Gapuna nairamanak iti panagsapul iti kuarta, ket nagsagaba ti personal a panagadalko.
Idin pinampanunotko: ‘Apay nga insukom ti bagim? Apay a simmublika ket napanka nagpabalud? Ket itan insardengmon ti panagadalmo iti Biblia? Awan ti mamaay dayta! Nasaysayaat pay koman a dika insuksuko ti bagim.’ Paset iti parikutko ket narigatko a patien a pudno a pinakawannakon ni Jehova gapu iti panangpapatayko iti maysa a lalaki. Maysa kadagiti guardia ket maysa a Saksi, ket nakitana a malidayak gapu itoy. Gapuna insalaysayna kaniak ti dadduma a bambanag nga inaramidna idi isut’ nagserserbi idiay Vietnam sakbay ti panagbalinna a Saksi.
“Aniat’ mamagbalin kenka a naisangsangayan unay?” inimtuodna. “Kitaem dagiti amin a sibilian a biag a sungsungbatak. Idi rinaut ti squadko dagiti barbario ti Vietnam, papatayenmi dagiti dinosdosena a tattao, adu kadakuada ti awan basolna a babbai ken ub-ubbing. Pagarupem kadi a daytat’ di mangriribuk kaniak itatta? Diak malipatan dayta! Ngem mariknak a ni Jehova, ti Dios ti agnanayon nga asi, pinakawannakon. Dakdakes pay ti inaramidko ngem ti inaramidmo. Pinapataymo ti maysa a lalaki; diak pay ammo no mano ti pinatayko!”
Daytat’ kasapulak. Pinagpanunotnak, a pinampanunotko ti asi ni Jehova ken ti pammakawanna kadagidiay pudno nga agbabawi. Gapuna insardengkon ti materialistiko a pagsapulak ket nagsubliak iti eskediolko nga agadal iti Biblia. Ket kasta ti kasasaadko nanipud idin.
Kamaudiananna, maysa a linawas a panagadal iti Biblia ti naikondukta kaniak, ket maminsan iti makabulan mapalubosanak a rummuar a kadua dagiti Saksi kadagiti asamblea iti ruar. Iti naminsan, dua a sabali a balud ken siak ti agad-adal iti Biblia. Ad-adda ti panagtalekda kadakami ket naikkankami kadagiti ad-adu a pribilehio. Ammo dagiti opisiales a saan a masapul a sipsiputandakami a kankanayon. Naminsan napalubosankami a mapan kadagiti tunggal selda a mangited kadagiti tracts, agraman ti imbitasion iti maysa nga slide show dagiti Saksi ni Jehova. Nasurok a 20 ti timmabuno.
Ni Jehova, ti naespirituan a taraon babaen iti organisasionna, ken ti naayat a tulong dagiti matalek a kakabsat ti nangtaginayon kaniak. Bayat ti kaaddak idiay pagbaludan nakaawatak kadagiti makaparegta a kard ken sursurat manipud kadagiti Saksi, ket daytoy ti maysa a naespirituan a tunika a nangitan-ok iti espirituk. Amin daytoy ti nangiturong iti bautismok iti danum idi 1983 a mangisimbolo iti dedikasionko a mangaramid iti pagayatan ni Jehova—kalpasan ti pito a tawen a naan-anay a pannakasipsiput idiay pagbaludan ti estado iti Maine.
Dua a tawen kamaudiananna, kalpasan iti siam a tawen a naan-anay a pannakasipsiput, naiyakarak iti asideg a pagbaludan a mammanon ti pannakasipsiputko. Makatawen ket kagudua, naiyakarak iti pagbaludan a mabaybay-an nga agtrabaho idiay Bangor. Sadiay maibaon dagiti balud nga agtrabaho kadagiti proyekto, nga agawidda iti ngudo ti aldaw iti pagbaludan. Innem a bulan kalpasanna napanak iti immuna a pannakabistak maipaay iti parole. Awan kadagiti guardia wenno dagiti balud ti mangipagarup a makapasaak iti dayta. “Awan ti makaipasa iti umuna a tiempo,” kinunada. “Awan a pulos!”
Ngem nakapasaak. Pudno, mammano ti makapasa iti umuna a tiempo. Gagangay nga agulbod ti balud ket padasenna a kontraen ti parole board, ngem nangngeganda amin dayta idin. Makitada dayta. Basta sinangok ida ket kinunak, ‘Kastoyak, kastoy ti inaramidko, daytoy ti nangbalbaliw kaniak, ket daytoy ti planok nga aramiden.’ Imbagak kadakuada ti panagadalko ti Biblia, ti panagbalbaliw nga inaramidna kaniak, ken ti panagbalinko a maysa a Saksi ni Jehova. Makitada dagidiay a panagbalbaliw.
Pagarupek a ti kinapudno nga insukok ti bagik, nga agpadpada a nasayaat dagiti kababalinko ken dagiti rekordko, ket dagiti prinsipio ti Biblia a naadalko ket naiparangarangda iti kababalinko ken ugalik—amin dayta ti agsarita maipapan kaniak. Mainayon pay nagkararagak ken Jehova ken nagtaklinak kenkuana. Pampanunotek a mabalin nga adda banag nga aramidenna kaniak, ket inanamaek a daytat’ saan a panagtangsit. Nupay kasta, impaay ti board ti paroleko. Idi Pebrero 1987, kalpasan ti 12 a tawen idiay pagbaludan, nawayawayaanakon.
Idi Abril 30, 1988, nangasawaak iti maysa a Saksi ni Jehova. Isut’ addaan iti tallo nga annak manipud iti immuna a panagasawa. Kas maysa a pamilia, addaankam iti linawas a panagadal iti Biblia. Tabunuanmi dagiti amin a gimgimong idiay Kingdom Hall. Ikasabami ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios iti balaybalay. Sarungkaranmi dagiti amin nga interesado, ket mangiyadalkami iti Biblia kadagiti pagtaengan kadagidiay agtarigagay iti dayta. Kalpasan iti sumagmamano a tawen a limitado a panangasaba idiay pagbaludan ken ti awan a pulos a pannakigimgimong, anian a nagsayaatan ti makiraman a “buyogen iti wayawaya iti panagsao” kadagiti amin a Nakristianuan nga ar-aramid dagiti Saksi ni Jehova!—Aramid 28:31.
Amin daytoy ket posible gapu ta ti umiso a pannakaammo iti Sao ti Dios ti namagbalin kaniak a mangikkat iti daan a kriminal a personalidadko ken mangikawes iti baro a Nakristianuan a personalidad a naipadron iti ladawan ken kaasping ni Jehova a Dios.—Colosas 3:9, 10.
Pudno unay, iti kasok ‘ti sao ti Dios ket natadem ken napigsa’ a mangisina kaniak iti napalabasko ken mangisubli kaniak iti nasayaat a pakasarsaritaan a maysa a managtungpal-linteg a miembro iti kagimongan ken maysa a manangaskasaba iti naimbag a damag iti Pagarian ti Dios. (Hebreo 4:12) Amin ket pakaidayawan ni Jehova, “ti Ama dagiti asi ken Dios ti amin a liwliwa.”—2 Corinto 1:3.—Nailimed ti nagan gapu iti kalikagum.
[Blurb iti panid 18]
Maysa a rabii ti karerak iti krimen nagpatingga iti panangpapatay
[Blurb iti panid 19]
Mabalin nga isardengko ti panagadal iti Biblia wenno isukok ti bagik
[Blurb iti panid 20]
Saan a mamati ti polis. Mammano ti mangisuko iti bagida—awan ti sumuko gapu iti panangpapatay!
[Blurb iti panid 21]
Napalubosankami a mapan iti tunggal selda a mangited kadagiti tracts ti Biblia