Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .
Dagiti Ngay Nite Klab?
”KASAPULANMI ti aglinglingay.” “Mapankami laeng agsala.” “Mapanda amin.” “Kayatmi laeng ti agragsak.” Sumagmamano nga agtutubo kastat’ panangilawlawagda iti reporter ti Agriingkayo! no apay a masansan a mapanda kadagiti nite klab. Dagita a lugar a papanan no rabii nakalatlatakda kadagiti adu nga agtutubo, ket no addada kakastoy iti komunidadyo, mabalin a napanunotyo pay ti mapan a mismo.
Itatta, adu nga agtutubo ti umar-arak kadagiti sumaganad a kita iti nite klab, kas deskribiren ti magasin a Friday: “Uray ania a tiempo ti panawen ti party ket dayta a tiempo isut’ rabii. Para iti di maigawgawid, ti party saan a sumardeng. Ti kankanayon a panagsalsala agsaknap iti siudad a nakaad-adu dagiti nalamiis nga inumen, ti aggilapgilap a silsilaw a neon ken makatignay a musika a di mangpatugaw kenka. ‘Itan dagiti klab addaandan ti banag a maipaay iti kayat ti tunggal maysa. . . . Addada dagiti klab a mangawis iti pagayatan dagiti agtutubo a propesional, estudiante ti kolehio, dagiti bakla ken dagiti natataengan.’”
Para kadagiti babaknang, addada dagiti klab a mangsapul iti dakkel a bayad iti sango, nangina a kawes, ken uray pay ti umiso a kababalin tapno makastrek. Kadagiti saan nabaknang, addada dagiti klab a kalalaingannat’ kasasaadna a mangipaay iti nalaklaka a presio iti panagraragsak. Ket para kadagiti agtutubo nga ubing unay (wenno dagiti saan pay a nasikap unay) tapno makastrek kadagiti klab dagiti nataengan, adda dagiti “klab a mangiserbi laeng iti ‘juice’” ken “dagiti bar iti soda,” a maipagarup nga awanan iti arak.
Saan a narigat a maawatan no apay a dagiti nite klab makaallukoy kadagiti adu nga agtutubo. No agtutuboka, gagangay laeng ti agtarigagay iti ‘good time.’ (Idiligyo ti Eclesiastes 11:9.) Ti maysa a rabii a panagsala mabalin a kasla nasalun-at a pamay-an iti panangikkat iti rigat iti panageskuela ken panagtrabaho. Ngem kasano a makagunggona dagiti nite klab?
Ni Sonya, nga agtutubo a babai a kankanayon a mapan kadagiti nite klab, aminenna: “Kasla pagarupenyo a saan a dakes. Agsalaka ket tagiragsakem ti bagim. Ngem masansan saan laeng a dayta ti banagna. Mangrugikan a mapan kadagiti rabii no dagiti musika ken ti bunggoy nakaragragsakda. Din agbayag am-ammomon dagiti kanayon a mapmapan, ket kanayonka metten a mapan. Ti panggep ket tapno agsala—ken maam-ammo ti maysa. Ket dayta man ti kalatmo wenno saan, kanayon a kastat’ kalatda.” Aglablabes kadit’ panagsao ni Sonya?
Dagiti Nite Klab Itatta
Ti buya iti disco sangapulo a tawenen a napalabas naglataken a kas lugar a pagtaudan iti seksual nga imoralidad, panangabuso ti droga, ken uray pay ti homoseksualidad.a Ket bassit laeng ti nagbaliwanna nanipud idi. Nupay no ti musika (idiay Estados Unidos, masansan a maawagan musika iti paglinglingayan wenno musika ti sala) ket nagbaliw dagiti addangna, ti kasasaad kadagiti adu a luglugar a papanan iti rabii ket makaam-amak a pakalaglagipan iti imoral a buya iti disco.
Iti maysa nga artikulo maipapan iti musika iti pagtaengan iti magasin a Life, kuna ti maysa a napasnek iti nite klab: “Ti musika ti sala iti pangrugian pay laeng kanayon nga addaan rikna ti tribo—nadagsen a kumpas ken makagargari a rikna, a mangallukoy agingga a ringbawannakan ti naan-anay a ragsak. Adda kurang iti kinariribuk ti siudad, ket ti musika iti paglinglingayan punnuenna dayta a rumrumsua a kinakawaw.” Kuna ti taga Nueva York a mangay-aywan ti maysa a programa iti radio a ni David Piccioni: “Ti panggep isut’ panangpennekmo iti bagim iti agpatnag.”
Gapu iti nabiit pay a pagay-ayatda a sala a kas ti imoral a lambada, kinuna ti magasin a Mademoiselle: “Sekso: rimmuardan kadagiti banio ket nagsublidan kadagiti lugarda—iti pagsasalaan. Kadagidi immuna nga al-aldaw (iti ’70s), ti pagsasalaan isut’ pakagargarian iti sekso ket ti banio isut’ maipaay iti sekso ken dagiti droga. Itan a maseknanen ti isuamin iti AIDS, dagiti banio ti panggargarian ket ti pagsasalaan ti pangbuyaan kadagiti dadduma a tattao nga agdedenna. Wenno agpammarang nga agdenna.” Wen, ti musika mabalin a mausar a mangpataud iti rikna a mangikkat iti pananglapped iti moral ket gargarienna ti seksualidad.
Panangam-ammo iti Siasino?
Dadduma a klab nalatakda met a luglugar a pangam-ammuan kadagiti kasungani a sekso. Nupay kasta, ania a kita ti tattao ti maam-ammoyo? Maysa a babai a dati a mangrikrikus kadagiti nite klab aminenna: “Adu a tattao sadiay agbibiagda nga imoral ket interesadoda a makidenna iti maysa. No maawis kenka, igatangandaka iti adu nga inumen ket makikaduada kenka iti agpatpatnag a mangibagbaga kadagiti naimbag, makaay-ayo a bambanag iti pananginanama a tumulokka kadagiti pagayatanda.”
Dadduma a luglugar nadisenioda pay a mangawat kadagitoy imoral nga ar-aramid. Ni Doris, maysa nga agtutubo a babai a kankanayon a mapmapan iti nite klab, kunaenna: “Addada klab nga addaan kadagiti pagtugawan nga addaan kadagiti kama wenno bassit a sopa a sadiay ti papanan dagiti adu maipaay iti panaginnagep ken panaginnarikap. Adu a naasawaan a lallaki ti adda sadiay nga awan dagiti assawada. Dadduma addada sadiay a manginanama a makasabet iti maysa a maipaay iti maysa-rabii a pannakidenna wenno pannakilinnailo iti sumagmamano a rabii, ket dagiti dadduma agsapsapulda iti asawa.” Nagserra ni Doris: “Ti kasasaad idiay nite klab ket makagargari iti imoralidad. Kasta unay ti pannakausar ti arak agingga iti parbangon, ket mapasamak ti aniaman.”
Ti buya iti nite klab nainaig met iti nakaro a panagusar iti droga. Maysa a makinkukua iti klab naipadamag a nagkuna: “Ti kasasaad ket . . . interamente a naigamer iti droga.” Ti droga ken ti alkohol masansan a masarakan uray pay kadagiti maipagarup nga awanan ti arak a paginuman laeng iti juice. Ni Jesse, a maysa pay a kanayon a mapmapan kadagiti nite klab, inayonna: “Ti marihuana ken asuk ti sigarilio masansan a punnuenda ti angin. Kaaduan a tattao sadiay agkawesda iti pamay-an a manggargari iti lasag: Nakipet ken makagargari a kawes, naalas nga estilo, aglablabes nga alahas.”
Panagannad
Nanipud pay idi ugma, ti musika ken panagsala nausardan a manggargari kadagiti tattao nga agaramid iti dakes. Kas pangarigan, nabasatayo dagiti Israelitas a naminsan “nakikatugawda a mangan ken uminom. Naaddaandat’ ‘good time’.” Daytoy ramanenna ti nalaaw a musika ken ti awan ressatna a panagsalsala. Nupay kasta, daytoy a “good time” ket pakpakauna iti dakes a panagrukbab iti ladladawan ken ti di malapdan a kinalulok.—Exodo 32:6, 17-19, 28.
Ngarud dagiti agtutubo a Kristiano masapul a liklikanda ti pannakairaman iti aniaman a kasasaad a mabalin a dagdagus nga agbalin a ‘nalabes a ragragsak,’ wenno ‘naderrep a daydaya.’ (Galacia 5:19, 21; Byington) Palagipannatayo ti 1 Corinto 15:33: “Saankay a maallilaw. Dagiti dakes a pannakikuyog dadaelenda dagiti nasayaat a kababalin.” Pudno kadi a maigamer ti maysa a tao ti bagina iti kasasaad ti party a kadua dagiti indibidual a “nakudrepan ti panagpampanunotda, ken naisina iti nadiosan a panagbiag” ket saanto a madaksan? (Efeso 4:18) Ket kas inamin ti maysa nga agtutubo a babai: “Ti nasinged a pannakilangen ken pannakipagayam mabalin ken masansan a mapataud [kadagiti dadduma a kanayon a mapan iti nite klab].” Kasano ti panangapektar daytoy iti espiritualidadyo?
Daddumat’ mabalin nga agrason, nupay kasta, a ti sungbat isut’ panangikuyog iti maysa a grupo dagiti pada a Kristiano. Nupay kasta, ti kinalinteg mabalin a rumang-ay laeng iti Nakristianuan a kasasaad. (Santiago 3:18) Ket ti kasasaad kadagiti adu a nite klab nadisenio a manggargari kadagiti rikrikna a “naindagaan, inaanimal, dinedemonio,” imbes a naespirituan.—Santiago 3:15.
Ipapantayon, saan nga amin a nite klab ket kas iti kinamanaglablabes iti naisalaysay ditoy, ket di met nainkalintegan ti panangkondenar kadagiti amin a restauran nga addaan kadagiti panagsalsala wenno paglinglingayan. Ngem namalakad ni Pablo kadatayo a “siguraduenyo no ania ti pagayatan ti Apo.” (Efeso 5:10) Ket no maawiskayo iti maysa a lugar a dikay pagaammo wenno mapagduaduaan ti pakasarsaritaanna, masapul nga agannadkay a naimbag iti panangawat iti awis.—Proverbio 14:15.
Mabalin nga imtuodenyo ti bagiyo kadagiti saludsod a kas iti: Siasino dagiti mapan, ken ania ti pakasarsaritaanda. Aniat’ ammo dagiti dadakkelyo wenno dagiti dadduma a mapagtalkan a nataengan maipapan iti lugar a mismo? Aniat’ kasasaadna? Ania a kitat’ tattao ti kankanayon a mapan sadiay? Penkenna laeng aya dagiti agtutubo? No kasta, kasanot’ pannakabalinna a makaay-ayo ti atmosperana? No adda panaglinglingay, aniat’ mangbukel iti dayta? Ania a kitat’ musika ti mapatokar? Lugar kadi dayta a pagianan laeng dagiti manangsuporta iti dayta, wenno daytat’ maysa a sosial a lugar a mabalin a mangpilit kenka a makilaok kadagiti dadduma?
Ni Doris, a nadakamat itay, admitirenna: “Pagbalinen ni Satanas dagiti nite klab a makakayaw, makaparagsak, makaguyugoy, makalinglingay,—aniaman a kasapulan tapno masulisogtayo.” Ngem dikay maallilaw kadagiti rumimrimat a nite klab! Napaneknekanda a napeggad a palab-og kadagiti adu nga agtugtubo. Sumapul kadagiti maanamongan, makagunggona a pamay-an a manglinglingay iti bagbagiyo.b
[Footnotes]
a Kitaenyo ti Agriingkayo! nga Agosto 22, 1979.
b Maipaay kadagiti suhestion maipuon kadagitoy, kitaenyo ti kapitulo 37 ti libro a Dagiti Saludsod nga Iyimtuod ti Agtutubo—Dagiti Sungbat nga Epektibo, nga impablaak ti Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Ladawan iti panid 16]
Adu kadagiti kanayon a mapan kadagiti nite klab ad-adda nga interesadoda iti imoral a sekso ngem iti panaglinglingay