Apay Agbalbaliw?

SUMAGMAMANO kadatayo ti mangamin nga adda dagiti naisangsangayan a pagkapuyantayo. Anian a pudno unay dagiti sasao manipud iti taga Scotland a bumiberso a ni Robert Burns: “O, no adda laeng koma Pannakabalin a mangted kadatayo ti abilidad a makakita ti bagbagitayo kas ti pannakakita dagiti dadduma kadatayo”! Wen, nalaka laeng ti mangsapul iti biddut kadagiti dadduma ket dagdagus a mangipaay iti balakad ken ipakita no kasano a maparang-ayda. Ngem ti aniaman a singasing a kasapulantayo a mangbalbaliw iti kababalintayo mabalin a saktanna ti nakemtayo. Dayta saktanna kadi ti nakemyo?

Agsardeng iti apagkanito ket panunoten ti maysa a naan-anay a lubong a sadiay tunggal maysa ket nadalus, nasalun-at, naragsak, ken napudno; a sadiay uray dagidiay agturay naasi ken mannakaawat, interesado a mangaramid iti naimbag kadagiti dadduma; a sadiay awan kinabuklis, ken awan manggundaway iti padana a tao; a sadiay natulnog dagiti ubbing iti nadekket, manangipateg a nagannak; a sadiay awan ti panagpungtot—awan kinaranggas, awan krimen, awan imoralidad; a sadiay agtalek dagiti tattao ken makaay-ayoda; a sadiay tagiragsakenda ti biag a buyogen ti kinatalged ken kinatalingenngen.

Makitayo kadi ti bagiyo nga adda iti kasta a lubong, no addanto pay kasta nga Arapaap a lubong? Bueno, ti naimbag a damag manipud iti Biblia ket iti mabiiten umayto ditoy daga ti kasta a lubong. Isut’ gapuna a ti napateg a saludsod ita ket: Adda kadi aniaman a kababalinyo a mabalin a manglapped kadakayo a sumrek iti kasta a makaay-ayo a komunidad? Kasano karigat, no panunotenyo ti panangikagumaan a maikari iti biag iti kasta a paraiso?—Isaias 65:17-25; 2 Pedro 3:13.

Uray pay ita, sakbay a dumteng ti kasta a baro a lubong, maparang-ay kadi ti biagyo no binalbaliwanyon ti kababalin ken ugaliyo? No kasta, apay a dikay agbalbaliw? Posible ti panangaramid iti kasta. Laglagipenyo, dagiti espisipiko nga impluensia ti nangbukel ken nangmolde iti kababalinyo idi damo, gapuna babaen ti ad-adda pay a panangtengngel ken panaginteres, mabalin a balbaliwan ti kababalinyo uray pay itan.

Nupay kasta, mabalin nga agrasonkayo: ‘Ngem pudno kadi a makapagbalbaliwak? Pinadasko idin, iti adu a daras, ket diak nagballigi. Awan nagbaliwak, ket awanen ti maaramidak iti dayta!’

Usigenyo ni Pablo, maysa nga apostol ni Jesu-Kristo. (Roma 7:18-21) Nagbalbaliw ni Pablo manipud iti naranggas a tao, nalinteg iti bagina met laeng a bumusbusor kadagiti Kristiano a nagbalin a maysa a Kristiano a mismo. Isut’ nagbalbaliw agsipud ta kayatna ti agbalbaliw. Isut’ di naupay gaput’ pagkapuyan wenno gapu iti impluensia ti genetiko. Di mamati a di pulos mabalbaliwan ti dati a personalidadna. Kasapulanna ti adu a panangikagumaan. Ngem nakaawat ti adu a tulong.—Galacia 1:13-16.

Sadinot’ naggapuan daytoy a tulong?