Watchtower ONLINE A LIBRARIA
Watchtower
ONLINE A LIBRARIA
Iloko
  • BIBLIA
  • PUBLIKASION
  • GIMONG
  • g91 7/8 pp. 3-4
  • Panangammo iti Pudno a Kinataom

Awan video-na ti napilim.

Pasensiakan, adda problema iti pannakai-load ti video.

  • Panangammo iti Pudno a Kinataom
  • Agriingkayo!—1991
  • Subtitulo
  • Umasping a Material
  • Dakkel ti Paset ti “Genetics”
  • Ti Ngay Taraon, dagiti Allergy, ken ti Aglawlaw?
  • Aniat’ Paset ti Relihion?
  • No Kasanot’ Panangbaliwyo iti Kinataoyo
    Agriingkayo!—1991
  • Apay Agbalbaliw?
    Agriingkayo!—1991
  • Panangpadakkel iti Naalikuteg nga Ubing
    Agriingkayo!—1994
  • Iturongyo ti Biagyo Itan!
    Agriingkayo!—1996
Kitaen ti Ad-adu Pay
Agriingkayo!—1991
g91 7/8 pp. 3-4

Panangammo iti Pudno a Kinataom

NO AGSARMINGKAYO, aniat’ makitayo? Ti pisikal a langayo. Ngem ibagana kadi no aniat’ pudno a kinataoyo? Ibagana kadi no aniat’ panangmatmat dagtii dadduma kadakayo kas maysa a tao? Ammoyo kadi no ania ti pudno a kinataoyo? Ammoyo kadi no kasano a timmanor idi damo pay laeng ti personal a kababalinyo? Wen, kasano a napataudyo ti personalidadyo?

No agsarimadengkayo a mangusig kadagiti amin a bambanag a nangbukel iti personalidadyo, nalabit madlawyo nga adut’ nakaimpluensia kadakayo—mabalin a dadduma a tattao wenno dadduma a bambanag. Bayat dagiti naganus pay a tawtawen ti panagdakkeltayo, kaaduan kadatayo bassit laeng ti maaramiddanna iti panangipasdek kadagiti ug-ugali ken pamay-antayo. Gapuna sukimatentayo dagitoy a mangbukel ti personalidad a nangimpluensia kadakayo—dadduma kadakuadat’ nangimpluensia kadakayo mabayag pay sakbay nga adda gundawayyo nga agtignay maipapan iti kababalinyo.

Dakkel ti Paset ti “Genetics”

Kasanot’ kasaknap ti panangapektar ti genetics kadakayo? Ti balabala ti DNA, a masarakan kadagiti chromosomes a mangiyallatiw kadagiti matawid a kababalin, awitenna dagiti deskripsion ken dagiti paglintegan iti panagdakkel ti tungal tao. Gapuna kasano kaadu iti indibidual a kababalinyo ti impluensiaan ti genitiko? Kasla narigat pay laeng a paneknekan ti aniaman a pakainaigan dagiti genes ken ti personalidad. Nupay kasta, agparang nga addada dagiti pamay-an a kasla adda pategna. Kas pangarigan, adu kadagiti ugali a natawidyo ti direkta a mainaig iti kababalinyo. Gapuna, dadduma a tattao matawidda ti naul-ulimek a kababalin bayat a daddumat’ gagangay a mannakilangen.

Ti masikog a babai magunggonaanna wenno madangranna ti di pay naipasngay nga anakna babaen kadagiti tigtignayna, panagis-isipna, ken rikriknana. Kasano kaadu a talna wenno pannakarurod ti naipaay kadakayo bayat ti kaaddayo iti aanakan ni inayo? Kasanot’ kaadu ti nasursuroyo iti tuno ti boses dagiti dadakkelyo, ti musika nga im-imdenganda? Kasanot’ pannakaapektaryo iti taraon a kanen ni inayo? No uminum iti inumen nga addaan alkohol wenno agtomar iti droga, kasanot’ pannakaapektarna kadakuada? Inton maipasngaykayon, naipasdeken dagiti pagannayasanyo ket nalabit narigaten a baliwan.

Ti Ngay Taraon, dagiti Allergy, ken ti Aglawlaw?

Bayat a dumakkelkayo iti kinaubingyo, mabalin a dadduma a sustansia ti taraon apektaranna ti kababalinyo. Dagiti pangpasam-it, artipisial a kolor, ken dagiti pangpreserbar—makaipaayda amin iti di makita nga impluensia iti kababalinyo. Ti sobra a kinaalikuteg, nakaro a panagdandanag, panagrurod, panagut-ot ti nerbio, ken nalabes ken di matengngel a tigtignay ket sumagmamano laeng kadagiti resulta. Ti polusion manipud kadagiti tambutso ti kotse, dagiti ipugso ti industria, ken dadduma a sabidong iti aglawlaw buklenna met dagiti kababalin. Wenno, iti personal a tukad, mabalin nga adda allergyyo a mangapektar iti kasta unay kadakayo ngem mabalin nga awan dakes nga epektona kadagiti adda iti aglawlawyo.

Mainayon pay kadagitoy nga impluensia, ti kababalin dagiti dadakkelyo, dagiti pagay-ayatda ken dida kaykayat agraman dagiti panangidumdumada a nakairuamanyon manipud pay kinamaladaga, adda epektona kadakayo ket iti dadduma a pamay-an pinormada ti personalidadyo. Ti resultana ket adu kadagiti ugaliyo ken ti kaaduan a panangmatmatyo iti biag isarmingna laeng ti ugali ken panangmatmatda. Mabalin a maupaykayo kadagiti bambanag a mangupay kadakuada. Agannayaskayo a mangpalubos kadagiti bambanag a palubosanda. Ket mammano a madlawyo a tultuladenyo ti kababalinda agingga nga adda mangibaga kadakayo nga agtigtignaykayo kas iti ama wenno iti inayo. Apektarannakayo met ti pinansial a kasasaadda ken ti kasasaadda iti kagimongan, a kas met ti sangakaarrubaanyo ken ti aglawlawyo iti eskuelaan. Dagiti gagayyemyo ken kakuykuyogyo dakkel met ti impluensiana kadakayo. Nalabit ti nakaro nga aksidente (kadakayo wenno iti nasinged a gayyem), dadduma a lokal a didigra, wenno uray pay ti makariribuk a paspasamak iti lubong inapektarannakayo. Wenno mabalin a dadduma a trahedia, kas iti diborsio wenno nakaro a sakit, adda epektona iti personalidadyo.

Mailasinyo kadi, no panunotenyo, ti aniaman kadagita nga impluensia?

Aniat’ Paset ti Relihion?

Iti teoria, rebbeng a tulongannakayo ti relihion nga agbalin a nasaysayaat a tao, a pasayaatenna ti moral a kababalinyo, moral a pagalagadanyo, ken ti inaldaw nga ar-aramidyo. Mano kadagiti prinsipio wenno pagalagadan nga ipatpategyo ken dagiti tigtignayyo ti inapektaran ti relihion? Nupay rebbeng koma a lapdan ti relihion ti di mapagtalkan, kriminal a kababalin, adut’ tattao nga inapektaran ti pannakaiyam-ammoda iti relihion iti sabali a pamay-an. Mabigbigda ti adu a kinamanaginsisingpet ken ti pannakaipaganetget dagiti namaterialan imbes a naespirituan a pagaladan kadagiti ig-iglesia ket agbanag iti pannakarurodda. Mabalin nga agbalinda payen nga awan a pulosen ti relihionna, awananen iti espiritualidad ken namnama.

Mabalin a makapanunotkay kadagiti dadduma nga impluensia iti ruar a mangapektar iti kababalin. Mangbusboskay laeng ti sumagmamano a kanito a mangpanunot iti aniaman a bambanag a mabalin a mangapektar kadakayo agingga ita. Mailistayo kadi ti dadduma kadakuada? Narigat ti maimpluensiaan laeng kadagiti kinapudno, saan a kadagiti personal a rikrikna wenno panangidumduma ket agpanunot iti kastoy, ngem adda pagimbagan ti panangikagumaan ket mabalin a makatulong daytoy kadakayo. Kasano a kasta?

Bueno, no mailasinyo ti maysa nga impluensia wenno makagapu iti negatibo a kababalinyo, no mailasinyo dayta kadagiti dadduma nga impluensia, mabalin a nasaysayaat ti panangtengngelyo iti dayta, mabalin pay a mabaliwanyo dayta. No matengngelyo, wenno maikkatyo pay, ti dakes nga impluensia, agbalinkayo a naiduma a tao, nga agtignay iti nasaysayaat a pamay-an kadagiti dadduma.

Siempre, daytat’ maysa a karit. Ngem yantangay adu kadagiti impluensia iti kababalinyo ti impaay dagiti dadduma a tattao wenno kasasaad a dikay mabalin a tenglen, apay a dikay agtignay ket balbaliwan a mismo ti kasasaadyo? No dayta kaipapananna ti irarang-ay, apay a dikay balbaliwan ti kinataoyo?

[Blurb iti panid 4]

Dagiti tignay ken rikna iti masikog a babai mabalin nga apektaranna ti di pay naipasngay nga anakna

    Dagiti Publikasion iti Iloko (1984-2025)
    Ag-log out
    Ag-log in
    • Iloko
    • I-share
    • Ti Kayatmo a Setting
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pagannurotan iti Panagusar
    • Pagannurotan iti Kinapribado
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ag-log in
    I-share