Kinagaget​—Ania Dagiti Pagbanaganna?

Babaen ti koresponsal ti Agriingkayo! idiay Japan

“‘DAGITI inumen a pangpasaranta’ kasta unayen ti kinalatakda, ta nasurok a 200 a kita ti magun-odanen ket adda nagupgop a 900 milion a yen a paglakuan iti tinawen,” kuna ti Mainichi Daily News, ti kangrunaan a diario ti Japan. Ti kinalatak dagitoy a produkto, a makuna a mangipaay iti dagus a bileg kadagiti nabannogan a trabahador, “paneknekanna ti bileg dagiti Hapones nga agtrabaho nupay nabannog, kurang ti turogda ken kasta unay ti kinapudot ti kalgaw,” kuna pay ti report.

Iti ballasiw ti Taaw Pacifico, “dandani maysa iti walo nga Americano ti naipadamag nga agtrabaho iti 60 nga oras wenno ad-adu pay iti maysa a lawas,” sigun iti U.S. Bureau of Labor Statistics. Dagidiay adda iti babaen ti kangatuan a saad nasken nga ipamaysada ti tiempo ken pigsada iti trabaho ta no dadduma agbalinen a kangrunaan a banag ti trabahoda iti biagda.

Iti dandani tunggal kultura, dagiti indibidual a napasnek ken nagaget, maidaydayawda a naimbag ti kababalinda. Uray pay ti mannurat ti Biblia idi ugma kinunana: “Awan sabali a naim-imbag nga agpaay iti tao ngem ti makanna koma ken mainumna, ken iti panangparag-ona iti kararuana iti kinaimbag ti nagbannoganna. Daytoy met nakitak a naggapu iti ima ti pudno a Dios.” (Eclesiastes 2:24) Kaaduanna, mamati pay laeng dagiti tao kadagita a naimbag a kababalin. Ibilangda man dayta a naimbag a kababalin wenno saan, kaaduan a tattao ti agtrabaho manipud agsapa aginggat’ rabii, lima, innem, wenno pito pay nga aldaw iti linawas.

Nupay kasta, ania ti naibanag amin daytoy a kinagaget? Kadagiti pagilian a kas iti Japan ken Alemania, dagiti timmaud a “milagro” iti ekonomia nanipud idi nagpatingga ti Gubat Sangalubongan II ti pagimonan dagiti napanglaw a nasnasion. Agpadpada a rimmang-ay dagitoy a nasion manipud iti pannakaabak a nagbalin a mannakabalin iti ekonomia isu a masapul nga usigen ti dadduma iti lubong. Nupay kasta, aniat’ naaramidan ti kinapasnek iti trabaho kadagiti adu nga indibidual?

Nupay simmayaat iti kasta unay ti kasasaad ti panagbiag idiay Japan, ipadamag ti Mainichi Daily News a kaaduan a Hapones “saanda pay laeng a marikna ti pudno a kinabaknang iti inaldaw a panagbiagda.” Ti dakdakes pay, iti kankanayon a panangsapsapulda iti makuna a nasayaat a panagbiag, adut’ agsakit wenno matay pay gapu iti nalabes a panagtrabaho ken bannog. Kasta met, iti maysa a panagadal idiay Estados Unidos, kakatlo kadagiti tallo ribo a manedyer a nasurbey ti makarikna a nagagetda unay nga agtrabaho, napaksuyanda, ket saanda unay a maragsakan iti trabahoda.

Iparparangarang met dagiti agtartrabaho a babbai ti pakarigatanda. Impalgak ti maysa a surbey ti Italia a dagiti agtartrabaho a babbai iti dayta a pagilian ad-adu iti promedio a 30 nga oras ti panagtrabahoda ngem dagiti assawada iti linawas. Malaksid iti napaut nga oras a panagtrabahoda iti opisina wenno paktoria, masapul nga aywananda pay dagiti trabaho iti balay no agawiddan. Impudno ti maysa nga agtartrabaho a babai iti magasin nga Europeo: “Awanen ti tiempok a makilangen iti kagimongan. Awanen ti tiempok iti bagik. Diak maibturanen ti kastoy a kasasaad.”

Ti ngay biag ti pamilia? “Iti arapaap a nasayaat ken narang-ay a biag ti Americano, isakripisiotayo ti bagi ken pamiliatayo a maipaay iti kuarta ken pannakabalin,” kuna ni Herbert Freudenberger, maysa nga espesialista idiay Nueva York a mangtamtaming iti pannakapaksoy. Kas banag ti panangipamaysa ti asawada iti trabaho, dadduma nga asawa a babbai dagiti negosiante a Briton nga agtartrabaho idiay ganggannaet a daga mariknada a naiputputong ken nalidayda. Ngem saan nga isuda laeng ti naiputputong ken naliday.

Usigenyo dagiti nagbanaganna iti biag ti pamilia idiay Japan, a sadiay kurang pay a kagudua kadagiti amin a nataenganen a mangop-opisina ti agawid sakbay ti alas otso ti rabii. Dadduma nga assawa a babbai ti din mangibilang kadagiti assawada a kas pudno nga asawa; dida kayat idan a makita idiay pagtaengan ta awanen ti tiempoda. Gupgopen ti maysa a komersial ti telebision ti pannakaupay dagiti assawa a babbai, a kunkunana: “Nasalsalun-at dagiti assawa a lallaki no awanda iti pagtaengan.”

Iti naibagan nga immuna, nalawag a ti kinagaget adda pagimbagan ken pagdaksanna. No nalabes, agbalin a dakes dayta. Gapuna kasano a ti kinagaget saan nga agbalin a pakarigatan, no di ket pudno a nasayaat a kababalin ken gubuayan iti kinaragsak?

Iti kasumbangirna, aniat’ pagdaksanna no ipangpangruna dagiti tao ti trabaho ngem kadagiti isuamin wenno itultuloyda ti agtrabaho aniaman ti pagbanaganna? Usigentayo a naimbag dagitoy nga aspeto ti kinagaget.