Vatican II—Bendision Wenno Lunod?
TAWEN 1962 idi idiay Vatican. Iti sango ti maysa a masmasdaaw nga obispo, linukatan ti papa ti maysa a tawa iti palasiona idiay Vatican. Iti kasta impakita ni Papa Juan XXIII ti inanamaenna iti Maikadua a Vatican Council (1962-65): mangipastrek iti presko nga angin iti Iglesia Katolika, a mangiyeg iti aggiornamento, panangpamoderno.
Ania a panagbalbaliw ti inyeg ti konsilio iti iglesia? Nasken pay laeng daytoy a saludsod, ta nasaknap pay laeng a mapagdedebatean ti Vatican II ken dagiti nagbanaganna itatta.
‘Kinapudno Kadagiti Dadduma a Relihion’
Kayat ni Papa Juan XXIII dagiti panagbalbaliw—madlaw unay dayta. Dagiti teologo nga agpatpataud kadagiti kabbaro a kapanunotan a nakondenar sumagmamano a tawen sakbayna naawisda kas eksperto idiay Vatican Council. Dagiti turayen nga Orthodox ken Protestante naawisda met kas managpaliiw.
Daytoy baro a kababalin nagbanag iti kasta unay a panagbalbaliw ti wayawaya iti relihion ken konsiensia. Iti adu a siglo napinget a kinondenar ti simbaan dagitoy a kapanunotan; ni Gregorio XVI, maysa a maika-19-siglo a papa, dineskribirna pay ida a kas “kinamaag.” Nupay kasta, idi 1964, ti kaaduan iti konsilio inanamonganna ti maysa a linteg a mangbigbig a tunggal tao adda kalinteganna a mangpili iti bukodna a relihion. Saan laeng a naan-anay ken simple a wayawaya daytoy, kas inlawlawag ti magasin a Notre Histoire: “Manipud iti dayta a kanito nga agtultuloy, maawaten nga adda kinapudno a masarakan kadagiti dadduma a relihion.”
Kalpasan ti Vatican II intultuloy ti simbaan ti pagalagadanna nga ad-adda a manangipalubos kadagiti dadduma a relihion. Iti panangipakitana itoy, sinarungkaran ni Papa Juan Paulo II ni Ari Hassan II iti Morocco, maysa a naespirituan a pangulo a Muslim. Bimmisita met iti simbaan a Protestante ken iti maysa a sinagoga idiay Roma. Malagip ti adu a Katoliko ti 1986 a gimong idiay Assisi, Italia, a sadiay ni Papa Juan Paulo II inawisna dagiti papangulo ti dadakkel a relihion iti lubong tapno agkararagda iti sibayna maigapu iti kappia.
Vatican II—Lunod?
Kadagiti dadduma, ti makabang-ar “a nalamiis nga angin” a ninamnama ni Papa Juan XXIII ket saan laeng a basta pul-oy ti angin. Tapno paneknekan ti opinionda, dinakamatda ti nalatak a palawag a sadiay kinuna ni Papa Paulo VI, a nangsuno ken Juan XXIII, a nakastrek iti simbaan ti “asuk ni Satanas.” Inlawlawag ti libro a La Réception de Vatican II a, babaen iti deklarasionna, kasla “innaig ni [Paulo VI] ti irarang-ay a pinataud ti konsilio iti pamay-an a maikontra iti pagimbagan ti simbaan.”
Adut’ mannakimisa a kastoy met ti panangmatmatda. Maysa a nabiit pay a surbey impalgakna a dandani kagudua kadagiti Katoliko idiay Francia pagarupenda a “ti simbaan linabsannan ti panangipilitna kadagiti reporma.” Dagiti kritiko ti Vatican II inakusarda ti simbaan a saan a nagmatalek kadagiti tradisionna ngem minulitanna ti bagina babaen iti kinamoderno. Kunaenda a ti simbaan sinuportaranna dagiti panagbalbaliw a nangkintayeg iti Makinlaud a kagimongan ken nangpataud iti krisis iti iglesia.
Vatican II—Bendision?
Kadagiti dadduma saan koma a ti konsilio ti mapagduaduaan. Kunaenda a dagiti damo a pagilasinan iti kinakapuy ti simbaan ket nalawag a nakitan sakbay pay ti Vatican II. Kinuna ti inaldaw a pagiwarnak a Pranses a La Croix: “Ti kinarasay dagiti propesion a kinapadi ken saan a kinapadi idiay Makinlaud a pagpagilian mamatmatan koma a mainaig iti kaaduan a krisis iti kagimongan ken dagiti pagbanaganna kadagiti Kristiano a komunidad: Nakaad-adu a Kristiano ti nangipalubos iti bagbagida nga agbalin a nakamodmoderno ti kapanunotan ken ideolohiada.”
Kaskasdi a marikna dagiti dadduma a nasken dagiti panagbalbaliw nga inrekomendar ti Vatican II. Sabali pay a mannurat ti La Croix ti nagkuna: “Mabalin nga . . . agsiddaaw ti maysa no ania koma ti nagbalinan ti iglesia no nagtalinaed iti mismo a panangmatmatna.” Kamaudiananna, ilawlawag dagiti nadumaduma a managkomento a Katoliko a ti iglesia ket maysa nga organisasion a buklen dagiti imperpekto a tattao, a naglasaten dayta iti krisis idi napalabas ket lasatenna manen daytoy. Ni Gilles, a naadaw iti napalabas nga artikulo, kastoy ti kunana: “No ibagatayo dagiti parikut ti iglesia, maibaga kadatayo a ti iglesia adda iti tengnga a mismo ti krisis ti kinatin-edyer ket lumabasto dayta nga awan epektona.”
No responsable ti Vatican II kadagiti positibo wenno negatibo a panagbalbaliw, adda dakkel nga epekto dayta kadagiti Katoliko, kas makitatayonto iti sumaganad nga artikulo.
[Ladawan iti panid 6]
Ti Maikadua a Vatican Council ti nangituggod iti panagbalbaliw ken pannakariribuk
[Credit Line]
UPI/Bettmann Newsphotos