Panagregget a Mangpadisi iti Vatican Manipud iti UN
IMPADAMAG ti nakabase idiay Roma nga ahensia iti panagipadamag nga Inter Press Service (IPS) nga “inlungalong ti maysa nga internasional nga aliansa ti nasurok a 70 a non-governmental organisations (NGOs) wenno pribado nga organisasion ti maysa a sangalubongan a kampania a mangpadisi iti Vatican manipud iti United Nations.” Iti agdama, maysa a permanente a managpaliiw ti Vatican, wenno saan a miembro nga estado, iti organisasion ti UN. Nanipud pay idi 1964 a kasta ti saad ti Vatican.
Apay a daytoy a grupo dagiti NGOs, nga idi arinunos ti Abril itay napan a tawen ket nagbalin a 100 nga organisasion iti intero a lubong, dina anamongan ti saad ti Vatican idiay UN? Irason dagiti NGOs a narelihiosuan ngamin ti pannakabalin ti Vatican ken saan a napolitikaan nga estado. Imbaga ti presidente ti Catholics for a Free Choice a ni Frances Kissling iti IPS a saan a busoren ti aliansa ti kalintegan ti Vatican a mangyebkas iti panangmatmatna, ngem “ti problema isut’ kalintegan daytoy a saan nga estado a maaddaan iti posision a kas iti posision dagiti gobierno.”
Umanamong ti direktor ti International Programmes idiay Centre for Reproductive Law and Policy a ni Anika Rahman. Inadaw ti IPS ti imbagana a “no bigbigen ti UN ti Santa Sede kas maysa nga estado nga addaan kadagiti pribilehio kas permanente a managpaliiw gapu iti narelihiosuan nga autoridadna, mangar-aramid ti sangalubongan nga organisasion iti pagtuladan a mabalin a kiddawen ti dadduma pay a relihion.” Kinunana pay: “Tapno masierto nga awan ti aniaman a partikular a relihion nga itandudo ti United Nations, rumbeng a di mapalubosan dagiti narelihiosuan a grupo a kas ti Iglesia Romana Katolika a makipaset iti daytoy a timpuyog kas saan a miembro nga estado.”
Ngem kasano ngay ti argumento a maysa nga estado ti Vatican isu a maikari iti agdama a saadna? “Mapagduaduaan ken makaallilaw dayta,” kinuna ni Ms. Kissling iti maysa nga interbiu. “Ti kapanunotantayo a maysa nga estado ti Vatican ket sigun iti depinasion idi maika-15 a siglo maipapan iti kinaestado idinto ta kinapudnona, ti Santa Sede ti agturturay nga estruktura ti relihion.” Imbagana pay a dagiti termino a “Vatican” ken “ti Santa Sede” ket “agpada a tuktukoyenda ti Iglesia Romana Katolika.”
Kaaduan a sakit ti nakem dagiti NGOs maibusor iti agdama a posision ti Vatican idiay UN ket maigapu iti panangmatmat ti Vatican kadagiti isyu a nainaig iti populasion. Kas pagarigan, inusar ti Vatican dagiti komperensia ti UN kas ti International Conference on Population and Development idi 1994, idiay Cairo, ken ti Women’s Conference idi 1995, idiay Beijing, tapno iyebkas ti panangbusorna iti panagplano ti pamilia. “Tangay mangaramid ti UN iti kaaduan a desisionna babaen ti panagnunumo ti tunggal miembro,” kuna ti IPS, “ti agsisimparat a kapanunotan a kas iti kapanunotan ti Vatican dinadaelnan dagiti negosasion kadagiti isyu a nainaig iti populasion, pananglapped iti panaganak, kalintegan ti babbai ken pannakaaywan ti salun-at dagiti makabael nga agbalin nga ama ken ina.”
Sigun ken ni Ms. Kissling, “ti maitutop a papel ti Vatican ket ti papel ti maysa nga NGO—a kaasping ti amin a dadduma pay nga NGOs a pannakabagi dagiti Muslim, Hindu, Budista, Bahai ken dadduma pay a narelihiosuan nga organisasion.” Kayat ti aliansa a mangaramid ti sekretario-heneral ti UN a ni Kofi Annan, ken kamaudiananna ti General Assembly ti UN iti opisial a panangrepaso iti saad ti Vatican iti uneg ti kadakkelan a napolitikaan a gunglo iti lubong.
[Dagiti ladawan iti panid 31]
Maysa nga opisial ti Vatican nga agpalpalawag idiay UN
[Dagiti Credit Line]
UN/DPI Rinetrato ni Sophie Paris
UN photo 143-936/J. Isaac