“Makasursuro ti Siensia Manipud Nakaparsuaan”
TI ADDA iti ngato ti maysa a paulo iti The New York Times nga Agosto 31, 1993. Kinuna ti artikulo nga umad-adu a sientista a mangdisdisenio kadagiti kabbaro a material ti nainaigen iti tay-ak ti biomimetics. Dinepinar ti Times ti biomimetics kas “ti panagadal iti pannakabukel ken panagandar dagiti biolohikal a material kas modelo agpaay kadagiti artipisial ti pannakaparnuayda a bambanag.”
Binigbig ti artikulo a dagiti nanumo nga ayup iti baybay ken dagiti lawwalawwa mangaramidda kadagiti material a nasaysayaat ngem kadagiti umasping a banag a maparnuay ita dagiti sientista. Ti abalone, kas pangarigan, adawenna ti calcium carbonate, ti pulbos a pakabuklan ti tisa, manipud danum ken mangaramid kadagiti nakaing-ingpis a plato. Sananto sementuan ti adu kadagita a plato babaen iti mortar ti protina ken asukar. Kuna ni Dr. Mehmet Sarikaya a ti pakabuklan ti kappona ket 30 a daras a natibtibker ken natangtangken ngem iti ordinario a calcium carbonate a naaramid idiay laboratorio. “Awanankam iti teknolohia a mangaramid kadagiti palunapin a kas iti kaingpis ti kappo ti baybay,” bigbigenna.
Umasping unay, ti seda ti lawwalawwa ket natibtibker ngem ti landok ken naan-andur ngem nylon. Ad-adalen dagiti sientista ti seda iti pananginanamada a mangaramidda iti amurat a natibtibker ngem iti Kevlar, ti amurat a maus-usar iti panangaramid iti kontra-bala nga aruaten. Nupay kasta, ti narikut a panagaramid ti lawwalawwa ket di pay la matulad ti tao.
“Mamataud dagiti lawwalawwa iti seda babaen iti danum kas solvent iti kadawyan a temperatura ken kapigsa ti angin, ket aglasat dayta kadagitoy amin a tukad tapno agtalinaed a di mabasa, natibker unay a sapot,” kinuna ni Dr. Christopher Viney ti University of Washington idiay Seattle. “Kaskasdi a tapno mapataud ti maysa a natibker nga amurat kas ti Kevlar, rumbeng a maaramid dayta iti sidong ti napigsa nga angin a mausar ti sulfuric acid.” Gapuna, bigbigen daytoy a sientista: “Adu pay ti rumbeng a sursuruenmi.”
Pagpampanunotanyo dayta. No ti kalaingan a teknolohia ti tao dina mapataud ti maaramidan ti nanumo a parparsua iti baybay ken dagiti lawwalawwa, saan kadi a nainkalintegan a patien a dagitoy a parsua ket inaramid ti katan-okan a sirib? Maikanatad nga ipaaytayo ti pammadayaw iti Naindaklan a Diseniador—a dagiti aramidna ikagkagumaan ita a tuladen dagiti sientista—gapu iti awan artapna a kinasigona a nangpunno iti daga iti gapuananna.—Salmo 104:24.