Ti Pannakabukel ti Kappo
NAPALIIWYO kadin a nakalaklaka a tukkolen ti tisa? Ngem ita, padasenyo a tukkolen ti kappo ti nalabaga nga abalone. Amangan no kasapulanyo ti martilio a mangtukkol iti dayta. Ngem maymaysa met laeng a material ti nangbukel iti kappo ti abalone ken ti tisa—calcium carbonate. Isuna laeng ta naiduma ti pannakabukel ti kappo. Naiduma unay ta 40 a daras a natibtibker ngem ti tisa.
Kasano ti panangaramid ti abalone itoy a paglaingan iti enhenieria? Natakwatan dagiti sientista idiay University of Washington, idiay Seattle, E.U.A., ti dadduma kadagiti palimed daytoy a biruruko iti baybay. Usaren ti abalone ti maymaysa a kasla pinggan a kappona kas mangsalaknib a pader iti ruarna. Tapno nalagda daytoy, dumakkel ti kappo a natukan-tukad. Ti makinruar ket narusrusangger. Ngem ti makin-uneg, a maawagan nacre, ket nasileng ken aganninag ti kinapintasna; ket agpannuray ditoy ti kinalagda ti kappo.
Dagiti sientista iti Washington naammuanda a daytoy a makin-uneg a tukad “nabukel nga addaan iti napino, naglaok a ladrilio-semento ken apug,” kuna ti Science News. Agarup one millionth laeng ti maysa a metro ti kalawa, dagitoy a babassit a ladrilio ti napagdedekket babaen iti semento nga inaramid a mismo ti abalone, maysa a nalagda a pagpigket a suksukimaten pay laeng dagiti sientista. Kunaen dagiti sientista a dagiti natukan-tukad a mikroskopiko a “ladrilio” maanduranda ti pannakaitupak babaen ti panagrisiris dagiti agdedenna a tukad. Kabayatanna, dagiti organiko a natukan-tukad a semento pagkakapetenna dagiti tumaud a berri babaen iti naisangsangayan a “pennet.” Isuamin, ti kappo mabalin nga addaan iti lima a mekanismo a panglapped iti pannakabuong!
Maawis a naimbag dagiti sientista iti nakaskasdaaw ti kalagdana a kappo ti abalone ta padpadasenda ti mangpataud iti umasping a pamay-an iti panagaramid kadagiti nalagda a ceramics. No agballigida, awan duadua nga umawatdanto iti aglaplapusan a pammadayaw. Anian a nakalkaldaang a ti Naindaklan a Diseniador, nga ikagkagumaanda a tuladen dagiti ar-aramidna, mammano a maipaayan iti pammadayaw iti awan pakaipadisanna a kinalaingna!—Job 37:14.