Nagbalin a Pagpapatayan Kadagiti Monarch Dagiti Pagitalimengan ti Nakaparsuaan
ITI nakaskasdaaw a panagtayab, iti dayta a kalgaw dagiti kulibangbang a monarch idiay Canada ken ti makin-amianan nga Estados Unidos inukradda dagiti kolor-kahel ken nangisit a payakda ket kimmayabkabda a pimmanaw iti Canada, a bimmallasiw iti Estados Unidos, ket aguurnongda iti maysa a lugar iti laud ti Mexico City. Sadiay, idi 1986, adda inaramid ti gobierno ti Mexico a lima a pagitalimengan kadagiti bambantay a 3,400 metro ti kangatona a nasaknapan kadagiti kayo a fir. Sigun iti 1994 a census, agarup 60 a riwriw a monarch ti mapan iti pagitalimengan iti kalam-ekna.
Pagay-ayat dagiti monarch ti kaykayo a fir ta mangpataud dagiti kayo iti napuskol a linong a mangsalaknib kadagiti kulibangbang iti nalamiis a tudo ken niebe. Maiparit ti panagtroso kadagitoy lima a pagitalimengan, ngem dayta dina mapasardeng ti di legal a panagtroso. Maseknan dagiti sientista ti kulibangbang a ti “panagpukan ti kayo a fir kadagiti pagitalimengan ti Mexico, nupay iparit ti Gobierno, ad-adda nga agpeligro dagiti monarch iti bagyo ken lamiis. . . . Ti pannakapukaw dagiti kayo ken dagiti linong nga ipaayda ad-addanto nga agpeligro dagiti kulibangbang iti tudo ken niebe.” Ti pannakapukan ti kayo dadaelenna ti mangsalaknib a linong. Kas kinuna ni Lincoln Brower, zoologo idiay University of Florida idiay Gainesville, maipapan iti mangsalaknib nga abbong dagiti monarch: “No nakarkaro ti pannakadadael dagitoy a kabakiran, ad-adu met ti abut ti linongda.”
“Ti dakes a panniempo ken ti pannakapukan dagiti kayo makapapatay kadagiti kulibangbang,” kinuna ti The New York Times. Kalpasanna impadamagna ti panagtinnag ti niebe iti pagitalimengan idi rabii ti Disiembre 30, 1995: “Kinuna dagiti ranger ken biologo ti kabakiran ti gobierno a nagpasiar iti paset ti pagitalimengan nga adda dagiti nabunton a niebe nga agkaiwaris dagiti rinibribu a timmangken a monarch, ket nakaad-adu ti kulibangbang a nagaburan iti niebe.”
Patalgedan ti retrato iti ngatuen daytoy a panid ti nakalkaldaang nga estoria.
[Picture Credit Line iti panid 31]
Jorge Nunez/Sipa Press