Naangay Dagiti Kombension Idiay Romania Nupay Adda Ibubusor
MAYSA a Kombension Internasional dagiti Saksi ni Jehova a “Dagiti Mensahero ti Nadiosan a Talna” ti nayeskediul idi a maaramid idiay Bucharest, Romania, manipud Hulio 19 agingga iti 21, 1996. Agarup 40,000 a delegado, agraman rinibu nga aggapu iti ganggannaet a pagilian, ti nagplano a bumisita iti daytoy napintas a kabesera ti Europa nga adda dua milion nga umilina. Ti National Stadium, a makalaon iti agtugaw a 60,000, ti naireserba a maipaay iti okasion. Ngem idi agangay, idi Hunio 24, dagiti di umiso ti pannakaammoda nga opisial ti Romania dida impalubos a maangay ti kombension.
Inkagumaan dagiti Saksi ni Jehova a maibabawi koma ti bilin a pannakakanselar ti kombensionda, ngem awan ti naaramidanda. Ngarud, masapul a mabaliwan dagiti urnos tapno ti sumagmamano a ribu a ganggannaet a delegado a naawis nga aggapu iti adu a pagilian ti Europa, Amianan nga America, ken Japan makaatenderda iti kombension idiay Budapest, Hungary, manipud Hulio 12 agingga iti 14. Ti naladawen a panagbalbaliw nagbanag iti dakkel unay a gastos, di kinakombiniente, ken pannakapaay ti adu.
Ngem ania ti mayurnos agpaay kadagiti delegado a taga Romania? Nakiumanda kadagiti opisial dagiti siudad ti Cluj-Napoca ken Brasov, ket kamaudiananna posible ti agkombension sadiay, manipud Hulio 19 agingga iti 21. Nupay kasta, adu a taga Romania ti di nakagteng idiay Cluj-Napoca wenno Brasov. Ngarud, dua pay a kombension ti naaramid idi Setiembre 13 agingga iti 15, ti maysa idiay Baia-Mare ket ti sabali idiay Bucharest.
Apay a nakanselar ti immuna a kombension idiay Bucharest? Ket ania ti nangtignay kadagiti opisial kamaudiananna a mangbalbaliw iti panangmatmatda, ta naangay dagiti kombension idiay Romania, agraman ti naangay idiay Bucharest?
Makin-utek iti Ibubusor?
Bayat ti kombension internasional idiay Budapest, napaliiw ti periodiko ti Hungary a Színes Vasárnap maipapan kadagiti Saksi ni Jehova: “Idiay Bucharest ti immuna a planoda a pangangayan iti tinawen nga internasional a gimongda, ngem gapu iti panangbusor dagiti Kristiano nga Orthodox, saan nga inted dagiti opisial ti Romania ti pammalubos kadagiti Saksi ni Jehova a mangaramid iti kasta.” Simmaknap ti damag a ti simbaan ti makin-utek iti ibubusor. Kas pagarigan, impadamag ti Times Union, maysa a periodiko ti Albany, New York, E.U.A.: “Ni Orthodox Patriarch Teoctist pinakdaaranna dagiti manamati nga Orthodox nga agannadda maipapan kadagiti makuna ‘nga erehes’ a pammati dagiti Saksi ni Jehova.”
Pudno kadi dagiti damag maipapan iti panangbusor ti klero iti kombension? Bueno, idi Hunio, iti isuamin a siudad—kadagiti sanikua ti simbaan, kadagiti pader ken sikigan dagiti patakder, ken kadagiti subway—dagiti umili ti Bucharest nangrugin a napaliiwda dagiti poster a mangpadpadakes kadagiti Saksi ni Jehova. Ti maysa a napauluan “KADAGITI AMIN A TAGA ROMANIA!” nagimtuod: “Masapul kadi itan ti Romania ti maysa a kombension internasional dagiti Jehovita . . . Hulio 19-21? Datayo a Kristiano—busorentayo daytoy a sataniko a kombension!”
Ti sabali pay, nga addaan iti paulo nga “Agannadkayo iti PEGGAD DAGITI JEHOVITA!” ti nagkuna: “Makidangdangadang dagiti Saksi ni Jehova a maibusor iti Kinakristiano . . . Kayatda a pagsisinaen ti umilitayo ken pagaapaen dagiti relihion. . . . DAKAY AMIN A TAGA ROMANIA, busorenyo daytoy a kombension!”
“AGTIGNAYKAYO” ti paulo met ti sabali pay a poster. “Umaw-awag ti Panagkakabsat Dagiti Orthodox ti Romania . . . kadagiti amin a manamati nga Orthodox maipaay iti maysa a panagprotesta, a maangay inton Domingo, Hunio 30.” Nagngudo ti poster: “Kiddawentayo kadagiti autoridad a kanselarenda daytoy a kombension. UMAYKAYO TAPNO MAIKALUYATAYO TI PAMMATI DAGITI AMMATAYO. Sapay koma ta tulongannatay ti Dios!”
Nangipablaak ken nagiwaras pay dagiti klero iti maysa a tract a nagkuna a dagiti Saksi ni Jehova ket “maysa a napolitikaan nga organisasion dagiti komunista.” Ngem daytoy ket talaga a kinaulbod, ken nalabit pagaammo ti kaaduan a taga Romania dayta. Ammoda a naidaddadanes idi dagiti Saksi ni Jehova ken masansan nga imbalud ida dagiti Komunista iti naglabas a tawtawen.
Kasano a Naapektaran Dagiti Kababalin
Dagus a rimsua dagiti kapanunotan iti uneg ken iti ruar ti Romania a mangbusor iti dinurogan ti simbaan a panangatakar, ket makita dagiti opisial ti gobierno nga umiso laeng nga ipaay kadagiti Saksi ti pribilehio a maipapaay kadagiti sabsabali. Impadles ti Flagrant, maysa a periodiko ti Bucharest: “Ti panangparigat, panangbusor, ken panagluksaw iti daytoy nga umuna a kombension internasional addaanto iti di nakapapati ngem pudno nga epekto. Imbes a mayadayo dagiti tattao kadagiti Saksi, ti tignay rubrobanna ti interes, kinausiuso, panangpanuynoy, ken simpatiada.”
Anian ti kinaagpayso daytoy a padles! Adu a miembro ti Orthodox Church ti nagsurat wenno immawag iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova idiay Bucharest a nangyebkas iti ungetda kadagiti tignay dagiti kleroda. Dagiti addaan pannakaammo a tattao ammoda a saan a pudno ti panangiladawan ti Orthodox Church idiay Romania kadagiti Saksi ni Jehova.
Ni Marius Milla, iti panagsuratna iti periodiko ti Romania a Timishoara, idi Hulio 6, 1996, kinunana: “Kombinsidoak a 99 porsiento kadagidiay sipupungtot a nangakusar kadagiti Jehovita ti di man la naginteres a nakipatang kadakuada wenno timmabuno iti maysa kadagiti gimongda.” Kinunana pay: “Ad-adda pay koma a makapabileg no datayo, a manamati nga Orthodox, ti ad-adda a maseknan kadagiti pasanggir iti matatayo ket ipabiangtayo iti Dios ti garami iti mata ti padatayo a tao.”—Mateo 7:3-5.
Kalpasanna inadaw ni Mr. Milla ti imbitla ti nalatak nga umuna-siglo nga abogado a ni Gamaliel kadagiti panguluen ti relihion a bumusbusor idi kadagiti pasurot ni Jesus: “Dikay makibiang kadagitoy a tattao, no di ket baybay-anyo ida; (agsipud ta, no daytoy a gandat wenno daytoy nga aramid ket naggapu kadagiti tattao, maduprakto dayta; ngem no naggapu dayta iti Dios, dikayto kabaelan a dupraken ida;) ta no saan, amangan ta iti kinaagpaysuanna masarakankayto a mannakilaban a maibusor iti Dios.” (Aramid 5:38, 39) Kas pangserra, insurat ni Milla: “Ti kababalintayo ket maibusor iti demokrasia, di naibatay iti Biblia, ken maibusor iti kagimongan.”
Di nagbayag, ti pammabalaw iti pannakakanselar ti kombension nangrugin a dumteng manipud kadagiti dadduma pay a paset ti Europa ken manipud Estados Unidos. Nangiruar ti Romanian Helsinki Committee iti maysa a padamag iti warnakan a nangkondenar “iti publiko a takder nga impakita ni Patriarch Teoctist, ti pannakabagi ti Orthodox Church ti Romania, a maibusor kadagiti ‘Saksi ni Jehova.’”
Ni Hillary Clinton, asawa ti presidente ti E.U., nairana a bimmisita idiay Romania idi a tiempo. Inlawlawag ti embahador ti E.U. idiay Romania, a ni Alfred Moses, no apay a saan a simrek iti maika-18-siglo a Kretzulescu Church kas pinanggepna: “Ti wayawaya ti relihion ket maysa a prinsipio nga inanamongan ti Konstitusion ti Estados Unidos ti America, agraman ti Konstitusion ti Romania. Ti kaadda dagiti poster iti lugar a kukua ti simbaan a mangipakita iti di panangpanuynoy iti relihion ket maibusor iti espiritu ti demokratiko a kagimongan a nagduduma ti relihion, puli, ken kasasaadna ken iti panggep ti ibibisita ni Mrs. Clinton iti Romania.”
Pammaneknek iti Panangandingay ti Dios
Nangangay idin dagiti Saksi ni Jehova kadagiti kombension idiay siudad ti Cluj-Napoca, ket inawat manen ida dagiti opisial sadiay idi naikedked ti panangusarda iti National Stadium idiay Bucharest. Ngem makalawas laengen sakbay a mangrugi ti nayeskediul a kombension idi napirmaan ti kontrata [ti pannakausar] ti estadium idiay Cluj-Napoca. Kayat idi a maammuan ti maysa a reporter no “Kasano a posible ti mangorganisar iti kasta a dakkel a kombension iti kasta a nakaab-ababa a tiempo?”
“Nagkaykaysakami nga organisasion,” kinunada kenkuana. “Nairuamkami a mangangay kadagiti kombension. Ngem kangrunaan iti amin, ni Jehova a Diosmi an-andingayennakami.”
Pudno unay a babaen iti tulong ni Jehova ken panangandingayna nga adut’ naileppas iti kasta nga ababa a tiempo. Agasenyo ti nasurok a 20,000 a tattao a nagtataripnong iti tallo nga aldaw iti nakaab-ababa a pannakaiwaragawag! Ti kangatuan a bilang ti timmabuno ket 22,004, ket 799 ti nabautisaran. Impadamag ti periodiko nga Adevărul de Cluj kalpasan ti kombension: “Ti pakasaritaan nga impaay dagitoy a tattao ket kanayon a nakaisemda ken isuamin-kararua ti panangaramidda iti isuamin a banag. Nakaskasdaaw ti panagkaykaysada . . . Nangipakitada iti mapagulidanan a disiplina iti panagtigtignayda ken ekstraordinario ti kinadalusda.”
Ti napasamak idiay Brasov ti nangnangruna a makaawis, ta ti pannakaanamong ti panangangay iti kombension naipaay laeng dua nga aldaw sakbay a mangrugi ti nayeskediul a kombension! Ngem, nagun-odan ti 7,500 a pagdagusan kadagiti pribado a pagtaengan. Idi nakipatang ti maysa a Saksi iti kaarrubana, nangpadagusda iti 30 a delegado. Ket pinadagus ti kongregasion dagiti Saksi idiay Brasov ti 500 a delegado. Dadduma a delegado ti nagdagus kadagiti tolda iti asideg ti pagkombensionan; ket idi nagtudo, bimmaba dagiti managpadagus a tattao kadagiti asideg nga apartment ket inawisda ida a mapan kadagiti apartmentda.—Idiligyo iti Aramid 28:2.
Adda restriksion ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova idiay dominado ti Orthodox a Bulgaria, a kabangibang ti Romania iti abagatan. Idi dagiti bus a napno kadagiti Saksi a taga Bulgaria nagturong idiay Bucharest, nalawag nga ammon dagiti opisial ti aduana ti nagbaliw a lugar ti kombension. Idiay Brasov adda dagup a 1,056 a taga Bulgaria a nangtagiragsak iti naan-anay a programa iti bukodda a pagsasao. Adda dagup a 12,862 a timmabuno iti kombension ti Brasov, ket 832—nga 66 ti taga Bulgaria—ti nabautisaran.
Idi Setiembre, naangay ti babbabassit a kombension idiay Baia-Mare ken Bucharest para kadagidiay saan a nakapan idiay Cluj-Napoca ken Brasov. Adda dagup ti timmabuno a 5,340 kadagitoy dua a kanayonan a kombension, ket 48 ti nabautisaran. Gapuna, iti napalabas a kalgaw a “Dagiti Mensahero ti Nadiosan a Talna” a kombension idiay Romania, agdagup iti 40,206 ti timmabuno ket 1,679 ti nabautisaran. Sigurado a ti bendision ni Jehova adda kadagidiay mangikagkagumaan nga agserbi kenkuana idiay Romania!
Kinuna ti maysa a pannakabagi dagiti Saksi ni Jehova idiay Bucharest: “Iti las-ud ti tallo a lawas, nakagun-odtayo ti pannakaipablaak a katupag ti adu a tawen a panangasaba iti intero a pagilian. Ti impagarup ti Orthodox Church iti Romania a lapped kadatayo ti aktual a nagbanag nga irarang-ay ti naimbag a damag.”
[Ladawan iti panid 24]
Ti Bucharest ket napintas, moderno a siudad
[Dagiti ladawan iti panid 25]
Dagiti poster a nangpadakes kadagiti Saksi ni Jehova
[Ladawan iti panid 26]
Dagiti kandidato ti bautismo idiay Bucharest
[Ladawan iti panid 26]
Idiay Brasov, a sadiay napatgan ti pannakaangay ti kombension dua nga aldaw laeng sakbayna
[Ladawan iti panid 26]
Kangatuan a bilang a 22,004 iti kombension idiay Cluj-Napoca