Dagiti Kristiano ken ti Pannakaklaseklase ti Panagbiag

BABAEN TI KORESPONSAL TI AGRIINGKAYO! IDIAY INDIA

ANIA ti mapanunotmo no mangngegmo ti termino a “pannakaklaseklase ti panagbiag”? Nalabit mapanunotmo ti India ken ti minilion a di nairaman iti naklaseklase a panagbiag​—dagiti maipupuera. Nupay ti pannakaklaseklase ti panagbiag ket paset ti Hindu a relihion, ikagkagumaanen dagiti Hindu a repormador nga ikkaten dagiti epektona kadagiti nababbaba ti klase ti panagbiagda ken kadagiti maipupuera. Gapu itoy, aniat’ makunam no nadamagmo nga adda pannakaklaseklase ti panagbiag uray kadagiti relihion nga agkunkuna a Kristianoda?

Ti Posible a Nagtaudan ti Pannakaklaseklase ti Panagbiag Idiay India

Saan laeng nga idiay India ti pakapaspasamakan ti pannakabingaybingay dagiti umili iti urnos ti kagimongan a pakariknaan dagiti dadduma a natantan-okda. Napasaranen dagiti amin a kontinente ti sabasabali a kita ti panangidumduma iti kasasaad ti panagbiag. Ti nakaidumaan ti pannakaklaseklase ti panagbiag idiay India ket gapu iti kinapudno a nailaok iti relihion ti proseso ti pannakaparmek ti kagimongan nasurok a 3,000 a tawenen ti napalabas.

Nupay di masinunuo ti nagtaudan ti naklaseklase a panagbiag, tuntonen ti dadduma nga autoridad dagiti nagtaudanna iti kadaanan a sibilisasion ti Indus Valley iti moderno a Pakistan. Kasla ipakita ti arkeolohia a dagiti immuna a nagindeg sadiay ket pinarmek idi agangay dagiti tribu a naggapu iti amianan a laud, iti kadawyan a maawagan a “migrasion dagiti Aryano.” Iti librona a The Discovery of India, awagan ni Jawaharlal Nehru daytoy kas “ti immuna a dakkel a panagtipon ken panagkappon ti kultura,” a nagtaudan “ti puli dagiti Indian ken ti kangrunaan a kultura dagiti Indian.” Daytoy a panagkappon, nupay kasta, ket saan a nagresulta iti panagkaykaysa dagiti puli.

Kuna ti The New Encyclopædia Britannica: “Ikalintegan dagiti Hindu ti iyaadu dagiti naklaseklase a panagbiag (jātis, literal ti ‘pannakaipasngay’) babaen ti pannakabingay ti uppat a klase, wenno dagiti varna, gapu iti panagiinnasawa (banag a maiparit kadagiti sinurat dagiti Hindu iti dharma). Nupay kasta, agannayas dagiti moderno a teorista a mangipagarup a dagiti naklaseklase a panagbiag ket timmaud iti panagduduma ti nakayugalian a ritual ti pamilia, panangidumduma gapu iti puli, ken kas resulta ti nadumaduma ken paglaingan a trabaho. Pagduaduaan met ti adu a moderno nga eskolar no ti simple a sistema ti varna ket teoretikal laeng a kalat ti kagimongan ken relihion ket impaganetgetda a ti komplikado unay a pannakabingay ti kagimongan dagiti Hindu iti gistay 3,000 a klase ti panagbiag ken lallalo pay a nababbaba a klase ti panagbiag ket nalabit addan uray pay idi ugma.”

Iti sumagmamano a tiempo, nagiinnasawa ti nadumaduma a klase, ket saan unay a nagminar dagiti sigud a panangidumduma gapu iti kolor ti kudil. Dagiti nainget a pagannurotan a mangtartarawidwid kadagiti klase ket pinatanor idi agangay ti relihion, a nailanad kadagiti kasuratan a Veda ken ti Pagannurotan (wenno Dagiti Paglintegan) ni Manu, maysa a pilosopo a Hindu. Insuro dagiti Brahman a dagiti nangatngato a klase ti panagbiagda ket nayanakda a nadalus nga isut’ nakaidumaanda kadagiti nababbaba ti klase ti panagbiagda. Impaganetgetda kadagiti Sudra, wenno kadagidiay kababaan ti klase ti panagbiagda, ti panamati a ti nanumo a trabahoda ket imbilin ti Dios a pannusa kadagiti nadangkes nga aramidda iti dati a panagbiagda ket aniaman a panggep a mangdadael iti bangen a pannakaklaseklase ti panagbiag ti mamagbalin kadakuada a kas dagiti maipupuera. Ti panagiinnasawa, pannakipangan, panagsakdo iti isu met la a pagsakduan, wenno iseserrek ti maysa a Sudra iti isu met la a templo ti pakapukawan ti tao a nangatngato ti klase ti panagbiagna iti nangato a kasasaad ti panagbiagna.

Pannakaklaseklase ti Panagbiag iti Moderno a Kasasaad

Kalpasan a nakapagwayawayan idi 1947, nangaramid ti sekular a gobierno ti India iti konstitusion a nangiparit iti panangidumduma iti naklaseklase a panagbiag. Tangay nabigbigna ti kinamarigrigat dagiti Hindu a nababbaba ti klase ti panagbiagda iti ginasuten a tawen, imbilin ti gobierno ti pannakaireserba dagiti takem iti gobierno agraman dagiti maibutos a saad ken lugar kadagiti pagadalan para kadagiti scheduled caste ken tribu.a Ti termino a nausar kadagitoy a grupo dagiti Hindu ket “Dalit,” a kaipapananna “maimammameg, mairurrurumen.” Ngem kinuna ti paulo ti nabiit pay a periodiko: “Kidkiddawen Dagiti Dalit a Kristiano Dagiti Naireserba a Kalinteganda [dagiti maitutop a bingayda iti panggedan ken pagadalan].” Apay a kastoy ti napasamak?

Dagiti nalawa ti saklawenda a benepisio ti gobierno a naited kadagiti Hindu a nababbaba ti klase ti panagbiagda ket naibasar iti kinapudno a nailupitlupitda gapu iti naklaseklase a panagbiag. Isu a nairason a dagiti relihion a saan a nangannurot iti naklaseklase a panagbiag dida magun-odan dagitoy a benepisio. Nupay kasta, gapu ta nababbaba ti klase ti panagbiagda, wenno untouchable-da, nakomberteda, kuna dagiti Dalit a Kristiano a mapaspasaranda met ti panangidumduma, saan laeng a kadagiti Hindu no di ket uray kadagiti ‘padada a Kristiano.’ Agpayso kadi daytoy?

Dagiti Misionero ti Kakristianuan ken ti Pannakaklaseklase ti Panagbiag

Adu a Hindu ti kinomberte dagiti Portugues, Pranses, ken Britano a misionero, Katoliko man ken Protestante, kabayatan dagidi panawen ti panangkoloniada. Nagbalin a makuna a Kristiano dagiti tattao manipud iti amin a klase ti panagbiag, dadduma a manangaskasaba inallukoyda dagiti Brahman, dadduma dagiti Untouchable. Ania ti epekto ti pannursuro ken kababalin dagiti misionero iti naigameren a panamati iti naklaseklase a panagbiag?

Kadagiti Britano idiay India, kuna ti autor a ni Nirad Chaudhuri a kadagiti simbaan “saan a mabalin a makikatugaw ti kongregasion dagiti Indian kadagiti taga Europa. Ti panangipapanda a natantan-ok ti pulida a nangibatayan ti Britania iti panagturayna iti India ket saan a nailemmeng ti Kristianidad.” Iti panangipakitana iti umasping a kababalin, impadamag ti maysa a misionero idi 1894 iti Board of Foreign Missions ti Estados Unidos a ti panangkomberte kadagiti tattao a nababbaba ti klase ti panagbiagda ket “panangurnong iti basura iti Simbaan.”

Nalawag a ti panangipapan dagiti nagkauna a misionero a natantan-ok ti pulida ken ti pannakailaok ti kapanunotan dagiti Brahman kadagiti pannursuro ti simbaan ti nangnangruna a nakaigapuan ti sibabatad a panangannurot ti adu nga agkunkuna a Kristiano iti naklaseklase a panagbiag idiay India.

Ti Pannakaklaseklase ti Panagbiag Kadagiti Relihion Ita

Kinuna ti Katoliko nga Arsobispo a ni George Zur, bayat ti panagdiskursona iti Komperensia Dagiti Katoliko nga Obispo iti India idi 1991: “Saan laeng a dagiti Hindu a nangatngato ti klase ti panagbiagda no di ket uray dagiti Kristiano a nangatngato ti klase ti panagbiagda ti mangtrato kadagiti nakomberte manipud iti scheduled caste kas nababbaba ti klase ti panagbiagda. . . . Naisina dagiti lugarda kadagiti simbaan ken pagitabonan. Malais ti panagiinnasawa ti saan nga agpada ti klase ti panagbiagda . . . Adu kadagiti klero ti mangidumduma iti klase ti panagbiag.”

Kinuna ni Obispo M. Azariah, iti Church of South India, maysa a United Protestant Church, iti librona a The Un-Christian Side of the Indian Church: “Dagiti Scheduled Caste (Dalit) a Kristiano ket idaddaduma ngarud ken irurrurumen dagiti padada a Kristiano iti uneg ti nadumaduma a relihion saan a gapu iti mismo a basolda no di ket gapu ta naipasngayda iti nababa a klase ti panagbiag, uray pay no Kristianodan iti maika-2, maika-3 wenno maika-4 a kaputotan. Nupay bassit ti bilangda iti Simbaan, ipakpakita latta dagiti Kristiano a nangato ti klase ti panagbiagda ti panangidumdumada uray pay kalpasan ti adun a kaputotan, a dida man la iyap-aplikar ti pammati ken al-alagaden ti relihionda.”

Ti imbestigasion ti gobierno kadagiti problema dagiti agkakagrupo iti nababa a klase ti panagbiag idiay India, a pagaammo kas ti Mandal Commission, natakkuatanna a dagiti agkunkuna a Kristiano idiay Kerala ket nabingaybingay “iti nadumaduma nga etniko a grupo gapu iti nagtaudanda a klase ti panagbiag. . . . Uray kalpasan a nakomberteda, dagiti nakomberte a nababbaba ti klase ti panagbiagda ket matrato latta kas dagiti Harijanb . . . Agsisina dagiti agkakarelihion a Siriano ken Pulaya nga agaramid kadagiti narelihiosuan a ritualda iti nagduduma a pasdek.”

Kastoy ti kinuna ti maysa a padamag iti Indian Express idi Agosto 1996 maipapan kadagiti Dalit a Kristiano: “Idiay Tamil Nadu, naisina ti pagindeganda kadagiti nangatngato ti klase ti panagbiagda. Idiay Kerala, awan daga ti kaaduan kadagiti obrero, ken agtartrabahoda para kadagiti Siriano a Kristiano ken dadduma a nangangato ti klase ti panagbiagda nga agtagikua iti daga. Pulos a di makipangan wenno makapagiinnasawa dagiti Dalit ken dagiti Siriano a Kristiano. Iti adu a kasasaad, agdaydayaw dagiti Dalit iti bukodda a simbaan, a maawagan ‘simbaan dagiti Pulaya’ wenno ‘simbaan dagiti Paraya.’” Dagitoy ket nagan dagiti lallalo pay a nababbaba ti klase ti panagbiagda. Ti Anglicano a porma ti “paraya” ket “pariah.”

Dagiti Reaksion Gapu iti Di Pannakapnek

Dagiti grupo ti aktibista nga ordinario nga umili, kas iti FACE, (ti Forum Against Christian Exploitation), ti mangkidkiddaw iti gobierno kadagiti benepisio para kadagiti Kristiano a Dalit. Ti kangrunaan a pakaseknanda ket ti ekonomiko a tulong kadagiti Kristiano a komberte. Dagiti sabsabali, nupay kasta, maseknanda iti pannakatratoda iti simbaan. Iti maysa a surat ken ni Pope John Paul II, agarup 120 a nagpirma ti nangikuna nga “inawatda ti Kristianidad tapno mawayawayaanda iti naklaseklase a panagbiag” ngem saanda a mapalubosan a sumrek iti simbaan ti purokda wenno makiraman kadagiti serbisio ti simbaan. Napilitda nga agibangon iti balbalay iti maymaysa nga eskinita a di man la dap-awan ti Kristiano a nangato ti klase ti panagbiagna​—wenno uray ti kura paroko! Umasping ti kinuna ti maysa a mariribukan a Katoliko a babai: “Talaga a napateg kaniak ti panageskuela ti anakko iti nagsayaat a kolehio. Ngem napatpateg pay nga isut’ bigbigen koma dagiti karelihionanna [a Katoliko] kas kabsatda.”

Nupay ikagkagumaan dagiti dadduma a pasayaaten ti kasasaad dagiti Dalit a Kristiano, adu ti din makaan-anus. Ikagkagumaan dagiti napolitikaan a partido kas iti Vishwa Hindu Parishad (Sangalubongan nga Organisasion Dagiti Hindu) nga isubli dagiti nakomberte a Kristiano iti ummong dagiti Hindu. Impadamag ti Indian Express ti seremonia a tinabunuan ti 10,000 a tattao, a nasurok nga 600 kadagita a “Kristiano” a pamilia ti nagsubli iti Hinduismo.

Ti Pudno a Nakristianuan a Dalan

No insuro la koma dagiti misionero dagiti narelihiosuan nga organisasion dagiti pannursuro ni Kristo a naibasar iti ayat, awan koma “dagiti Brahman a Kristiano,” awan koma “dagiti Dalit a Kristiano,” awan koma “dagiti Paraya a Kristiano.” (Mateo 22:37-​40) Awan koma dagiti nagsisina a simbaan para kadagiti Dalit ken panaglalasin no pannangan. Ania daytoy mangwayawaya a sursuro ti Biblia a mangikkat iti panangidumduma iti kasasaad ti panagbiag?

“Ta ni Jehova a Diosyo isu ti Dios dagiti didios . . . , nga awan idadumana a tao, wenno di agala iti panuksok.”​—Deuteronomio 10:17.

“Ita bagbagaankayo, kakabsat, babaen ti nagan ni Apotayo a Jesu-Kristo a rebbeng nga agsaokayo amin a sangsangkatunos, ket awan koma dagiti panaglalasin kadakayo, no di ket naan-anay nga agkaykaysakayo koma iti isu met laeng a panunot ken iti isu met laeng a wagas ti panagpampanunot.”​—1 Corinto 1:10.

“Babaen iti daytoy maammuanto ti isuamin a dakayo dagiti adalak, no addaankayo iti ayat iti maysa ken maysa.”​—Juan 13:35.

Isursuro ti Biblia nga inaramid ti Dios amin a sangatauan manipud iti maymaysa a tao. Kunana pay nga amin a kaputotan dayta a maymaysa a tao rumbeng a ‘sapulenda ti Dios, ket masarakanda, tangay saan nga adayo manipud iti tunggal maysa kadatayo.’​—Aramid 17:26, 27.

Idi ti panamaglalasin gapu iti saad iti panagbiag ket simrek iti kongregasion Kristiano idi unana, napaltiingan ni mannurat a Santiago a mangkondenar a sibabatad iti dayta. Kinunana: “Addaankayo kadagiti panamaglalasin gapu iti saad iti panagbiag ket nagbalinkayo nga uk-ukom a mangipapaay kadagiti nadangkes a pangngeddeng, saan aya a kasta?” (Santiago 2:1-4) Ti pannursuro ti pudno a Kristianidad dina ipalubos ti aniaman a kita ti naklaseklase a panagbiag.

Kasapulan ti Kapanunotan ti Baro a Lubong

Minilion kadagiti Saksi ni Jehova ti situtulok a nangbalbaliw kadagiti dati a pammati ken kababalin a nasursuroda iti adu a nadumaduma a relihion. Dagiti pannursuro ti Biblia ti nangikkat iti puso ken panunotda kadagiti pagarup a natantan-ok wenno nanumnumoda, gapu man dagitoy iti panangparmek dagiti nangkolonia, puli, panaglalasin dagiti puli, wenno ti naklaseklase a panagbiag. (Roma 12:1, 2) Adda nalawag a pannakaawatda iti awagan ti Biblia a “baro a daga,” a “pagtaengan ti kinalinteg.” Anian a nagdaeg a namnama kadagiti riniwriw nga agsagsagaba ditoy daga!​—2 Pedro 3:13.

[Dagiti Footnote]

[Blurb iti panid 25]

“Ti Dios saan a mangidumduma, no di ket iti tunggal nasion anamonganna ti tao nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti kinalinteg.”​—Aramid 10:34, 35

[Kahon/Ladawan iti panid 23]

Ania ti Panagriknam?

Wen, ania ti panagriknam no ipupueradaka dagiti tattao nga agkunkuna a Kristianoda? Maysa a Kristiano a nakomberte dagiti inapona manipud iti nababbaba a klase ti panagbiag iti Hinduismo a pagaammo kas Cheramar wenno Pulaya, isalaysayna ti maysa a pasamak idiay pagnanaedanna nga estado ti Kerala sumagmamano a tawenen ti napalabas:

Naawisak iti kasar a sabali ti relihion ti sumagmamano kadagiti sangaili. Idi nakitadak idiay panganan, medio adda riribuk, ket kinuna dagidiay miembro ti Orthodox Syrian Church a dida makidaya malaksid no makitada a pumanawak, tangay saan a mabalin a makipanganda iti maysa a pulayan. Idi saan nga immabuloy ti ama ti nobia iti pammutbutengda, pimmanawda ti padaya. Idi nakapanawdan, naidasar ti taraon. Ngem dagidiay nagidasar kadagiti lamisaan, dida impuni ti bulong ti plantain a nanganak ken dida dinalusan ti nanganak a lamisaan.

[Ladawan]

Maysa a tipikal a simbaan idiay Abagatan nga India, a pakimisaan dagiti nababbaba laeng ti klase ti panagbiagda