Awanan Amma a Pampamilia—Agbalbalinen a Gagangay Kadagitoy a Tiempo
ANIA ti makunayo a kapatgan unay a parikut ti kagimongan iti kaaldawantayo? Patien ti dandani 80 a porsiento kadagiti napagsaludsodan ti Gallup idiay E.U. a dayta a parikut isu “ti kaawan ti ama iti pagtaengan.” Sigun iti Gallup, nasurok a 27 a milion nga annak idiay Estados Unidos ti agbibiag a naisina kadagiti pudpudno nga ammada, ket sipapartak nga umad-adu dayta a bilang. Kuna ti maysa a report ti United Nations Children’s Fund nga agarup 50 a porsiento kadagiti puraw nga annak a naipasngay idiay Estados Unidos nanipud idi 1980 ti “mangbusbos iti sumagmamano a paset ti kinaubingda iti pamilia nga agsolsolo ti nagannakna. Kadagiti nangisit nga annak, agarup 80%.” Gapu iti dayta, pinanaganan ti USA Today ti Estados Unidos a “ti pagilian iti lubong a kaaduan iti pamilia nga awanan amma.”
Nupay kasta, kuna ti maysa nga artikulo iti The Atlantic Monthly: “Ti iyaadu dagiti nariribuk a pamilia ket saan laeng nga iti kagimongan dagiti Americano a mapaspasamak. Kasta met la ti mapaspasamak iti dandani amin a narang-ay a pagilian, agraman iti Japan.” Ket nupay narigat a magun-odan ti estadistika, agparang a mapaspasaran ti adu a napanglaw a pagilian ti isu met la a krisis. Sigun iti magasin a World Watch, “masansan a baybay-an dagiti lallaki [kadagiti napanglaw a pagilian] dagiti assawa ken annakda gapu iti dumegdegdeg a kinarigat ti biag.” Kinapudnona, impalgak ti surbey iti maysa a pagilian iti Caribbean a kadagiti amma nga addaan iti annak nga agtawen iti walo, 22 laeng a porsiento ti aktual a nakipagnaed kadagiti annakda.
Gagangay uray idi panawen ti Biblia dagiti annak nga awanan amma. (Deuteronomio 27:19; Salmo 94:6) Ngem ti kangrunaan idi a makagapu nga agbalin nga awanan amma dagiti annak isu ti ipapatay ti ama. “Kadagitoy nga aldaw,” kuna ti mannurat a ni David Blankenhorn, “ti panangbaybay-a ti ama ti kangrunaan a makagapu iti kinaawan ti ama.” Kinapudnona, kas makitatayto, ti iyaadu dagiti annak nga awanan amma ti mangpaneknek nga adu a tattao kadagitoy a panawen ket awanan iti “nainkasigudan a panagayat.” Sigun iti Biblia, daytoy ket maysa la a pammaneknek nga agbibiagtayon “kadagiti maudi nga al-aldaw.”—2 Timoteo 3:1-3.
Ngem para kadagiti ubbing, trahedia kadakuada a mismo ti kinaawan ti ama iti biagda. Dayta ti pangrugian ti maulit-ulit a saem ken riribuk a mabalin nga agpaut dagiti ibungana. Isu nga iti daytoy a serye, salaysayenmi daytoy a kasasaad, saan a tapno mangupay kadagiti agbasbasa, no di ket tapno mangipaay iti impormasion a mabalin a tumulong kadagiti pamilia tapno mapasardeng daytoy makadadael a kasasaad.