Ti Agpayso a Kallugong ti Panama—Naaramid Idiay Ecuador?
BABAEN TI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY ECUADOR
NAALLILAW kadi ti kustomer? Iti maysa nga agpalpaliiw, nalabit a kasta. Ket no nagbayad ti kustomer iti $300 para iti agpayso a kallugong ti Panama. Ngem daytat’ inruar ti tindero manipud iti kahon a silalawag a namarkaan iti “Naaramid Idiay Ecuador”! Kinukusit? Saan. Kinapudnona, talaga a naaramid idiay Ecuador ti pudno a kallugong ti Panama. Ngem kasano a timmaud ti kasta a di umiso a nagan? Ken apay a ginasut a doliar ti gatad dayta a kallugong?
Idi ngalay ti 1800, kellaat a simmangpet idiay California ti nagadu nga agsapsapul iti balitok babaen iti Isthmus wenno akikid a daga ti Panama a mamagsilpo iti Sentral ken Abagatan nga America. Sadiay a gimmatangda kadagiti kallugong a naggapu idiay Ecuador. Idi agangay, napanaganan dagiti kallugong babaen ti lugar a paggatangan kadagitoy imbes a ti lugar a naggapuanda. Aniaman ti napasamak, nagbalin a nakalatlatak ti kallugong ti Panama. Idi 1849, kas pagarigan, nagilako ti Ecuador iti dadduma pay a pagilian iti nasurok a 220,000 kadagitoy! Kalpasanna, idi 1855 maysa a Pranses nga agnanaed idiay Panama ti damo a nangiruar kadagitoy a kallugong iti internasional a peria idiay Paris. Dagiti Pranses a makaammo iti uso nagustuanda ti pino a material a paglaga ket daytat’ dineskribir pay ti dadduma a “kasla lupot a paglaga.” Di nagbayag, dandani amin ket agkallugongen iti kasta!
Kellaat a limmatak ti kallugong ti Panama idi apagtapog ti maika-20 a siglo idi a nagparang iti sangalubongan a warnakan ti retrato ti presidente idi iti E.U. a ni Theodore Roosevelt a nagkallugong iti nagpintas ti estilona a fino. Kellaat nga immadu ti mayat a gumatang iti dayta nagpintas ti estilona a kallugong. Dagiti nalatak a kompania iti intero a lubong nangrugidan nga aglako iti kasta. Idiay Turkey, dagiti linteg a nainaig iti kinamoderno ti nangiparit iti tradisional a kallugong a maawagan fez idi 1925 ket naibilin ti pannakausar dagiti kallugong ti Panama. Idi 1944, ti kallugong ti Panama ti nagbalin a kangrunaan a tagilako ti Ecuador iti dadduma pay a pagilian.
Idi ngalay ti maika-20 a siglo, nagkupas ti kinalatak dagiti kallugong. Nupay kasta, nagtalinaed ti pannakaipatpateg ti nagsayaat ti pannakalagana a kallugong ti Panama a maar-aramid idiay Ecuador. Kinapudnona, ikagumaan dagiti eksperto nga agar-aramid iti kallugong iti intero a lubong ti gumun-od iti kasayaatan a kallugong ti Panama. Nagustuan dagiti nalatak a tattao idi un-unana agingga iti kaaldawantayo ti kinaelegante ti kallugong ti Panama. Dayta ti nangarkos iti ulo da Winston Churchill, Nikita Khrushchev, Humphrey Bogart, ken Michael Jordan—no dakamaten ti sumagmamano laeng.
Siempre, adda dadduma pay a nalaka ken adu a mapatpataud a peke a kallugong ti Panama. Nupay kasta, adu kadagitoy ti agsisina; di man la makastrek ti angin iti dadduma kadagitoy. Maisupadi iti dayta, ti agpayso a kallugong ti Panama ket nalag-an, adda pagserkan ti angin, ken agpaut. Tunggal maysa ket linaga ti ima isu a naisalsalumina. Ti presioda ket manipud iti sumagmamano a doliar para kadagiti nakerkersang a kallugong agingga iti nasurok a $1,000 para kadagiti naisalsalumina unay, a kas iti superfino ti Montecristi. Maikeddeng ti kalidad babaen ti kinapino ken agpapada a pannakalagana agraman ti agpapada a kolorna. Ngem kanayon a laglagipem daytoy: Idiay laeng Ecuador a maaramid ti agpayso a kallugong ti Panama.
[Kahon/Dagiti ladawan iti panid 26, 27]
Ti Panagaramid iti Kallugong ti Panama
Kasano a maaramid ti kallugong ti Panama? Ti kasla palma a mula ti pakagun-odan iti nalap-it ngem nalagda a paglaga a maawagan toquilla. Maitutop unay dagiti kapatagan iti kosta ti Ecuador a pagmulaan ken pagpaaduan iti daytoy a mula. Dagiti agar-aramid iti kallugong ti Ecuador ket maibilang a maysa kadagiti kalaingan a lumalaga iti lubong, ket anian ti kinapulidoda! Innem wenno ad-adu pay a bulan ti kasapulan tapno makalagada iti de kalidad a superfino ti Montecristi. Talaga nga ababa ti tunggal material a paglaga iti kallugong. Ngem iti agpayso a kallugong ti Panama, saanmo a pulos a maibaga no nagpatinggaan ken nangrugian ti material a paglaga. Kanayonanna, nasedsed ti pannakalaga dagiti material nga uray la a di maslep iti danum!
Agdinamag ti ili ti Montecristi gapu kadagiti kallugong a nagpipintas ti pannakalagada. Nasapa wenno mumalemen ti panaglaga dagiti eksperto iti Montecristi tapno di sumikkil gapu iti kinabara dayta a lugar ti nalap-it a material a paglaga. Rugianda ti pannakatuktokna babaen ti siaannad ken patimbukel a pananglagada iti material agingga a madanon ti matarigagayan a diametro. Kalpasanna, ti pannakatuktokna ket mayusong iti nagtimbukel a bloke ti kayo tapno nalaka ti panaglaga ti lumalaga nga agparikus iti tunggal sikigan. Kalpasan ti adu a lawas, agtultuloy ti panaglagana iti anggulo a 90° agingga a mabukel ti pannakabulong ti kallugong. Ti naan-anay a panangtabas, panangdalus, ken panangikulada a napakuyogan ti nadumaduma a pamay-an ti panangleppas ti mangpataud iti agdindinamag a kallugong ti Panama.
[Dagiti ladawan]
Malambong ken maibilag dagiti nakulanitan a bulong sakbay a malaga
[Ladawan iti panid 27]
Ni Winston Churchill ti maysa kadagiti adu a nalatak a tattao a nagusaren iti kallugong ti Panama
[Credit Line]
Retrato a kukua ti U.S. National Archives