Mulmula—Napateg a Pagtaudan Dagiti Agas
Pattapattaen dagiti eksperto nga agtaud iti mulmula ti kemikal ti kakapat iti amin nga agas a masansan wenno sagpaminsan nga us-usaren ita ti tattao. Masansan a daytoy ti dakamaten dagidiay mangitantandudo iti nadumaduma a makaagas a mulmula.
Kaaduan a panagsukisok a maaramid kadagiti makaagas a mula ket naiturong iti panangilasin kadagiti makaagas a ramen. Ti aspirin a nagtaud iti salicin, a masarakan iti ukis ti kayo a puraw a karawawe ti kangrunaan a pagarigan.
Apaman a mailasin, dagiti makaagas a ramen a masarakan iti mula ket mabalin a maireseta iti umdas ken naum-umiso a dosis. Kuna ti maysa a reperensia: “Ti panagala iti umdas nga ukis ti karawawe tapno magun-odan dagiti pagimbagan ti aspirin wenno ti pananggun-od iti umdas a foxglove tapno magun-odan ti naan-anay a makaispal nga epekto ti digitalis ket nalaklaka nga amang nga aramiden babaen ti panagtomar iti pildoras ngem iti pannangan kadagiti natural a substansia.”
Iti sabali a bangir, mabalin nga adda pagdaksanna ti panangilasin kadagiti makaagas a ramen ti maysa a makaagas a mula. Ti maysa ket mabalin a mapukaw ti aniaman a sustansia ken makaagas nga epekto ti dadduma a substansia nga adda iti mula. Kanayonanna, dadduma kadagiti organismo a mangpataud iti sakit ket agbalin a naandur kadagiti agas a mangpapatay kadakuada.
Ti kinina, a substansia a maala iti ukis dagiti kayo a cinchona ket maysa a pagarigan dagiti pagdaksan ti panangilasin kadagiti makaagas a ramen ti maysa a makaagas a mula. Nupay mapapatay ti kinina ti adu a parasito a mangpataud iti malaria, umad-adu dagiti parasito a dina mapapatay bayat a matay ti dadduma. Inlawlawag ti maysa a reperensia: “Ti kasta a kinaandur ket nagbalinen a dakkel a problema iti tay-ak ti medisina.”
[Dagiti Ladawan iti panid 15]
Magun-odan ti aspirin iti kayo a puraw a karawawe
[Credit Line]
USDA-NRCS PLANTS Database/Herman, D.E. et al. 1996. North Dakota tree handbook
[Dagiti Ladawan iti panid 15]
Ti kayo a cinchona, a pakagun-odan ti kinina
[Credit Line]
Impaay ni Satoru Yoshimoto