Singkamas—Makapasalun-at a Merienda Dagiti Mexicano
Babaen iti mannurat ti Agriingkayo! idiay Mexico
Saan a naimas dagiti bulong ken natangkenan a bunga ti singkamas (jicama ti awagna iti Mexico), maysa a kumalatkat a mula a kapamilia ti patani. Ngem nasayaat no kasta, ta saan a makan dagitoy. Ti bagasna a naikali iti uneg ti daga ti naimas a paset daytoy a mula.
Sipud idi un-unana, mangmanganen dagiti Mexicano iti singkamas. “Ania ti naramanam” ti kaipapanan ti naganna a nagtaud iti pagsasao a Nahuatl. Makapasaraaw uray no makitam laeng ti ladawan ti naiwa-iwa a singkamas a natimplaan iti tubbog ti lemon, asin, ken namekmek a pamienta.
Ania ti raman ti singkamas? Kuna ti dadduma nga umarngi iti raman ti mansanas ken ti water chestnut. Ti mula a singkamas ket naggapu iti Mexico ken iti Sentral America. Nakadanonen dayta kadagiti pagilian ti Pilipinas, China, ken Nigeria. Ita, maimulmulan iti adu a pagilian, a sadiay maluto, maituno, maatsara, ken mailaok kadagiti salad ken sopas.
No agluto dagiti taga-Daya, ti singkamas ti kasukat dagiti water chestnut. Ti kinasarangsangna ti maysa a maipatpateg a kalidad daytoy a nateng uray no naluton. Agpayso daytoy nangnangruna iti singkamas de leche a pagtaudan ti kasla gatas a tubbog, a pakaidumaan ti singkamas de agua. Makapainteres ta agpadpada a tumaud daytoy manipud iti isu met la a bukel.
Nagsayaat ti singkamas a meriendaen. Nasustansia, makabang-ar, nasarangsang, natubbog, nalaka a matunaw, ken bassit ti calorie-na. Idi sinukimat ti organisasion a mangsuksukimat iti sustansia, natakuatan nga addaan iti 540 a calorie ti 100 a gramo a naprito a patatas, idinto ta 40 laeng ti calorie iti kasta met la a kaadu ti singkamas! Calcium, phosphorus, ken bitamina-C ti dadduma pay a sustansia ti singkamas.
Kas nasao itay, malaksid iti bagasna, saan a makan ti kaaduan a paset ti mula a singkamas, ngem naserbi latta dagita. Addaan dagiti bukelna kadagiti elemento a nasamay a pagpatay kadagiti insekto, ket dagitoy ti mausar nga insektisidio no mamekmekda. Dagiti bukel nasamayda met a laok dagiti agas ti kudil. Addaan met dagiti ungkayna kadagiti nalagda nga amurat a mausar a pagaramid kadagiti iket.
Agduduma ti kadakkel dagiti bagas ti singkamas, manipud iti kurang pay a 300 a gramo agingga iti nasurok a maysa a kilo. Mabalin nga i-refrigerator iti agarup tallo a lawas. No manganka iti singkamas, bugguam sa ukisam, ken malaksid no nakagangganus, ikkatem ti makinruar nga amuratna.
Isu a no adda singkamas iti lugarmo, apay a dimo padasen a meriendaen? Mabalin a sumalun-atka!