Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Ania ti Rumbeng nga Aramidek no Agapa Dagiti Dadakkelko?

SIGURADO a maapektaranka no agapa dagiti dadakkelmo. Ngamin, ay-ayatem ida ken agpampannurayka iti suportada. Isu a no kasla dida agkatunosan, mabalin a masikoranka. Apay a no dadduma ket agkontra dagiti dadakkelmo?

Nagduma a Panangmatmat

Kinuna ni Jesus a no agkallaysa ti lalaki ken babai, “maymaysadanton a lasag.” (Mateo 19:5) Ngem kayat kadi a sawen dayta a rumbeng a kanayon nga agpada ti panangmatmat da tatang ken nanangmo? Saan met ketdi. Kinapudnona, adda dagiti tiempo a di agkinnaawatan ti siasinoman a dua a tao, uray ti agassawa a talaga nga agkapanunotan.

No adda dagiti di pagtunosan dagiti dadakkelmo, dina kaipapanan a dandanidan agsina. Dakkel ti posibilidadna nga agin-innayatda pay laeng, uray no adda dagiti gundaway a marurodda iti maysa ken maysa. Apay ngarud nga agsupiatda? Nalabit, gapu ta agduma ti panangmatmatda iti dadduma a banag. Saan met ketdi a kanayon a dakes dayta, wenno dina met kaipapanan a marakrakraken ti panagasawada.

Kas panangyilustrar: Napadasam kadin ti nagbuya iti sine a kaduam ti nasinged a gagayyemmo ket nadlawmo a nagduduma ti kapanunotanyo maipapan iti binuyayo? Mabalin a mapasamak dayta. Uray dagiti tattao a nasinged iti maysa ken maysa adda latta pagdudumaan ti panangmatmatda iti bambanag.

Mabalin a kasta met dagiti dadakkelmo. Nalabit agpadada a maseknan iti pinansial a kasasaad ti pamiliayo, ngem agduma ti opinionda iti panagbadyet; mabalin nga agpadada a mayat nga agbakasion ti pamilia, ngem agduma ti kapanunotanda maipapan iti makuna a panagaliwaksay; wenno nalabit agpadada a magagaran nga agballigika iti panageskuelam, ngem agduma ti pamay-anda a manggutugot kenka. Ti punto ket saan a kasapulan nga agpada a kanayon ti kapanunotan ti dua a tao tapno makuna nga agtunosda. Uray ti agassawa a maymaysa a lasag mabalin nga adda latta pagdumaan ti panangmatmatda iti bambanag.

Ngem apay nga adda dagiti gundaway nga itulok dagiti dadakkelmo nga agapada gapu laeng iti nagduma a panangmatmatda? Apay nga umanay la a pagap-apaandan dagiti kasla babassit a banag a kas iti nagduma nga opinionda idinto ta mabalinda met koma a pagtungtongan laeng dayta?

Gapu iti Kinaimperpekto

Ti kinaimperpekto ti mabalin a makagapu iti adu a panagapa dagiti nagannak. Kuna ti Biblia: “Maitibkoltayo amin iti adu a daras. No ti asinoman saan a maitibkol iti sao, daytoy ket perpekto a tao.” (Santiago 3:2) Imperpekto dagiti dadakkelmo ket kastaka met. Amintayo ket makaisawang no dadduma iti ditay koma kayat nga ibaga. Adda met dagiti gundaway a makaisaotayo iti makasair a kas “kadagiti panangsugat ti kampilan.”—Proverbio 12:18.

Nalabit napaliiwmo a naaramidmo metten ti kasta. Kas pagarigan, adda kadi malagipmo a gundaway a naginnaalaankayo iti sao iti maysa a gayyemmo? Nalabit adda. Kinuna ti maysa nga agtutubo nga agnagan iti Marie:a “Adda ket addanto latta rumsua a di pagkinnaawatan ti dua a tao. Kinapudnona, dagidiay ipatpategko unay ti mabalin a makaaramid iti banag a pakasairak unay, nalabit a gapu ta dakkel ti inanamaek kadakuada!” Nagadu ti inanamaen dagiti Kristiano nga agassawa iti tunggal maysa yantangay nangato ti pagalagadan nga impasdek ti Biblia a surotenda. (Efeso 5:24, 25) Gapu ta imperpektoda, sigurado nga agkamalida a dua wenno ti maysa kadakuada. Kuna ti Biblia: “Amin nagbasol ken agkurang iti dayag ti Dios.”—Roma 3:23; 5:12.

No kasta, dimo koma pakasdaawan no adda sumagmamano a pagrikiaran dagiti dadakkelmo. Kinapudnona, insurat ni apostol Pablo a dagiti naasawaan mapasaranda ti ‘rigat iti lasag’ wenno “ut-ot ken ladingit,” kas panangipaulog ti The New English Bible. (1 Corinto 7:28) Ti naturay nga amo, nakaro a trapik, di ninamnama a babayadan ket sumagmamano laeng kadagiti mangpaaburido kadagiti nagannakmo.

No laglagipem nga imperpekto dagiti dadakkelmo ken no dadduma, adu a karit ti pakaipaspasanguanda, maawatam no apay nga agapada. Kasta ti naamiris ni Marie isu a kinunana: “Kasla masansan itan nga agapa dagiti dadakkelko. No dadduma, pagarupek a naumadan iti maysa ken maysa. Ngem inton agangay, bigbigek a narigat ti kasasaadda ta 25 a tawenen nga agassawada ket saan a kaskarina ti mangaywan kadakami a lima nga annakda!” Nalabit maipakitam met ti ‘pannakipagrikna’ no amirisem ti nagadu a rebbengen nga ibakbaklay dagiti dadakkelmo.—1 Pedro 3:8.

No Kasano a Madaeram

Nalabit maamirismo nga imperpekto dagiti dadakkelmo ken adda dagiti pakarikutanda iti inaldaw. Ngem kaskasdi a ti saludsod ket, Ania ti maaramidam no agapada? Surotem dagitoy a singasing:

◼ Dika makibiang. (Proverbio 26:17) Saanmo a pagrebbengan ti mangbalakad wenno mangsolbar kadagiti pagrikiaran dagiti dadakkelmo. No makibiangka, amangan ta sikanto pay ketdi ti pagballatekan ti pungtotda. “Pinadasko idi nga anawaen ida, ngem masansan nga ibagada a diak makibibiang,” kinuna ti 18 anyos a ni Charlene. Bay-am ida a mangsolbar iti parikutda.

◼ Taginayonem ti umiso a panangmatmat. (Colosas 3:13) Kas nadakamaten, nupay pasaray agapa dagiti dadakkelmo, dina kayat a sawen nga agsinadan. Isu a dika unay agdanag no agapada sagpaminsan. Kastoy ti makuna ti 20 anyos a ni Melanie maipapan kadagiti dadakkelna: “Uray no agapada, ammok nga agin-innayatda pay laeng ken ipatpategda ti pamiliami. Agkappiadanto met laeng.” Mabalin a kasta met laeng ti aramiden dagiti dadakkelmo no agapada.

◼ Ikararagmo dagiti pakadanagam. Dimo bukbukodan dagiti pakaringgoram. Kuna ti Biblia: “Ipalladawmo ti dadagsenmo ken Jehova a mismo, ket isu saranayennakanto.” (Salmo 55:22) Makatulong unay ti kararag. Kastoy ti insurat ni apostol Pablo kadagiti taga-Filipos: “Maipakaammo koma dagiti dawatyo iti Dios; ket ti talna ti Dios a mangringbaw iti isuamin a panunot saluadannanto dagiti pusoyo ken dagiti pannakabalin ti isipyo babaen ken Kristo Jesus.”—Filipos 4:6, 7.

◼ Dimo baybay-an ta bagim. Di nainsiriban ti masikoran unay gapu iti maysa a banag a dimo makontrol. No masikoranka, maapektaran ti salun-atmo. Kuna ti Biblia: “Ti panagdanag nga adda iti puso ti maysa a tao isunto ti mamagrukob iti dayta.” (Proverbio 12:25) Padasem nga iliwliwag ti pakasikoram babaen ti pannakikaduam kadagiti makaparegta a gagayyem ken pannakipasetmo kadagiti makagunggona nga aramid.

◼ Makisaritaka kadagiti dadakkelmo. Nupay dika makibiang iti panagapada, saan met ketdi a dakes no ibagam a maap-apektaranka iti panagapada. Mangpilika iti umiso a gundaway a makasaritam ti maysa kadakuada. (Proverbio 25:11) Makisaritaka buyogen ti “naalumamay a kababalin ken nauneg a panagraem.” (1 Pedro 3:15) Dika mangbabalaw. Ilawlawagmo laeng no ania ti epektona kenka ti panagapada.

Paregtaendaka nga iyaplikarmo dagita a singasing. Ti panagreggetmo ket posible nga apresiaren dagiti dadakkelmo. No saanda man a maapresiar dayta, mariknamto ti pannakapnek ta ammom nga adda naaramidam a mangkontrol iti reaksionmo nupay saanmo a makontrol dagiti dadakkelmo.

Ad-adu pay nga artikulo manipud iti serye nga “Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .” ti masarakam iti Web site a www.watchtower.org/ype

[Footnote]

UTOBEM DAGITOY

◼ Apay nga agapa no dadduma dagiti nagannak?

◼ Ania ti ibagam ken ni adingmo no maap-apektaran iti panagapa dagiti dadakkelyo?

[Kahon iti panid 20]

PALAGIP KADAGITI NAGANNAK

Di maliklikan a rumsua ti di pagkinnaawatan iti nagbaetan ti agassawa. Ngem agdepende kadakayo no kasanoyo a risuten dagita. No agapakayo a nagannak, maapektaran unay dagiti agtutubo nga annakyo. Nasken a pakaseknanyo dayta, yantangay posible a matuladdakayto inton makiasawada. (Proverbio 22:6) No adda diyo pagkinnaawatan, apay a diyo usaren dagita kas gundaway tapno maipakitayo dagiti epektibo a pamay-an ti panangrisut kadagita? Padasenyo dagiti sumaganad:

Dumngegkayo. Kuna ti Biblia nga agbalintayo a “nasiglat no iti panagdengngeg, nainayad no iti panagsao, nabannayat no iti panagpungtot.” (Santiago 1:19) Diyo pakaruen ti kasasaad babaen ti ‘panangsubad iti dakes iti dakes.’ (Roma 12:17) Uray no kasla saan a dumdumngeg ti asawam, adda latta pagimbaganna no dumngegka.

Ikagumaanyo nga ilawlawag ti bambanag, imbes a mangbabalaw. Sitatanang nga ibagayo iti asawayo no ania ti riknayo iti inaramidna. (“Ammom, nasaktanak idi . . .”) Pengdanyo ti pagannayasan a mangakusar ken mangbabalaw. (“Dinak pay ikabkabilangan.” “Dinak man la pulos denggen.”)

Urayenyo nga agkalmakayo. No dadduma, nasaysayaat no sayonto laeng risuten ti diyo pagkinnaawatan inton kalmadokayon a dua. Kuna ti Biblia: “Ti panangirugi iti rinnupir ket kas iti maysa a mangibubuang iti dandanum; gapuna sakbay a tumbuak ti riri, pumanawkan.”—Proverbio 17:14.

Agpinnakawankayo ken no maitutop, agpadispensarkayo kadagiti annakyo. Kinuna ti 14 anyos a ni Brianne: “No dadduma, kalpasan a nagapa dagiti dadakkelmi, agpadispensarda kadakami kenni manongko agsipud ta ammoda a naapektarankami.” Maysa kadagiti kapatgan a maisuroyo kadagiti annakyo ket ti sipapakumbaba a panangibaga iti, “Ladingitek.”

Tapno ad-adu pay ti maammuanyo nga impormasion, kitaenyo dagiti ruar ti Agriingkayo! nga Enero 8, 2001, panid 8-14, ken Enero 22, 1994, panid 3-12.

[Ladawan iti panid 19]

Dika mangbabalaw. Ilawlawagmo Iaeng no ania ti epektona kenka ti panagapada