Ti Arte ti Panagaramid iti Espresso
Ti kape ket nagbalinen a maysa kadagiti kalatakan nga inumen iti intero a lubong gapu ta binilion a tasa ti makonkonsumo iti kada tawen.
PARA iti dadduma a managkape, ti nagsayaat ti pannakaaramidna nga espresso “ti kasayaatan a kape,” kuna ti pagiwarnak a Scientific American, “yantangay ti espesial a pannakaisaganana ti makagapu nga ad-adda a rummuar ti nanam dagiti bukel ti kape.” Iti dayta a panangisagana, maipaaruyot ti napudot a danum iti pino ti pannakagilingna a bukel ti kape.
“Magusgustuan dagiti tattao ti nadumaduma a kita ti kape a kasta ti pannakaisaganana kadagiti restawran ken kayatda a tuladen dayta iti pagtaenganda,” kinuna ti maysa nga eksperto iti industria ti kape iti Agriingkayo! Posible daytan gapu kadagiti magatangen nga alikamen a pagaramid iti espresso. Isu nga iti dadduma a pagilian, umad-adu ti umin-inum iti espresso a naaramid iti balay.
Managkapeka kadi? Kayatmo kadi ti agbalin a batido iti arte ti panagaramid iti espresso? Ania ti kasapulan tapno makaaramidka iti naimas nga espresso? Inyimtuod dayta ti Agriingkayo! kadagiti eksperto a managkirog iti bukel ti kape a da John ken ti amana a ni Gerardo nga agnanaed idiay Sydney, Australia.
Panangisagana iti Naimas nga Espresso
Iti uneg ti paktoria a pagkirogan iti kape a kukua da John ken Gerardo, naintar iti diding ti nagtutuon a sinako a di pay nakirog a bukel ti kape. “Paglalaokek ti sumagmamano a kita ti bukel ti kape sigun iti nasubokkon a naimas a kombinasion,” kuna ni John. “Adda naisangsangayan a raman ken ayamuom ti tunggal kita ti bukel ti kape isu a makapataud iti nagpaiduma a raman no mailaok iti sabali a kita. Saan a kaskarina ti mamagtitipon kadagiti bukbukel tapno mapataudmo ti raman a kayatmo. Kinapudnona, innem a bulan ti binusbosko a nageksperimento tapno mapataudko ti umiso a raman ti espresso a paborito dagiti kostumermi.” Di ngarud pakasdaawan a dagiti agar-aramid iti kape ket ilimlimedda no kasano ti panangpataudda kadagiti naimas a kombinasion!
Ni Gerardo ket eksperto iti panagkirog gapu ta nabayagen nga ar-aramidenna dayta. Imatmatonanna ti proseso a panagkirog, yantangay ti raman ti espresso ket agpannuray unay iti dayta a proseso. Bayat a maikirkirog dagiti bukel ti kape iti agpuspusipos a napudot a bariles, pumudot dagita agingga a rumagutokda no lumbuak ti linaonda a danum ken carbon dioxide. Dumakkel dagiti bukel a pakaigapuan ti panagbettak dagiti selula iti unegda isu a rummuar dagiti nasayamusom a lana. Dagita met a lana ti pagtaudan ti naisangsangayan nga ayamuom ken raman ti espresso. Ti arte ti panagaramid iti espresso ket agdepende iti kinabatido ti agkirog iti kape—ti panangammo no kasano kapartak ti panangpapudot ken ti kapaut ti panagkirog.
Inton nakirogen dagiti napudot a kimmayumanggi a bukbukel, iyakar dagita ni Gerardo iti basket nga asero sana paanginan iti nalamiis tapno saan a makset. “Kaimasanna unay ti kape kalpasan ti maysa wenno dua nga aldaw manipud pannakakirogda,” kuna ni John. Saanen nga agbaliw ti nanam ti lana ti kape ken nakasaganan a mapespes kalpasan a magiling dagita.
Ti Arte ti Panagaramid iti Espresso
“Ti panagaramid iti espresso ti kasayaatan ken karirigatan kadagiti amin a pamay-an ti panagaramid iti kape,” inlawlawag ni John. Tapno makaaramidka iti naimas nga espresso, nasken a kabesaduem ti tallo a kangrunaan a proseso: pananggiling kadagiti bukel (1), panangsedsed iti nagiling a bukbukel iti filter basket ti coffee machine (2), ken panangipaaruyot iti umno a kaadu ti danum iti nagiling a kape (3). “Nagpateg ti umiso a pannakagiling dagiti bukel,” kuna ni John. “No nagurdo ti pannakagilingna, agbalin a nadaruy ken naamnaw ti espresso. No napino met unay, napait ken kasla nakset ti ramanna. Nagurdo man wenno napino ti pannakagiling ti kape, inton agaruyoten ti espresso iti tasa, ti kremana—ti bimmalitok a tarabutab iti rabaw ti kaar-aramid nga espresso—ti mangipasimudaag no kasano kasayaat ti pannakapespes ti lana ti nagiling a kape.”
No nakagilingen ni John iti sumagmamano a bukbukel, agusar iti maysa a remienta a maaw-awagan iti tamper tapno masedsedna a naimbag dagita iti filter basket ken malantagna ti rabaw dayta. Kalpasanna, ikabilna ti filter basket iti coffee machine sana pagandaren. Pagammuan ta agaruyoten ti napudot ken kayumanggi a likido manipud iti pannakaimbudona. Dandani insigida a mailasin ti batido a ni John no nagurdo unay ti nagiling a kape. “Masansan a makapamin-aduka nga agaramid sakbay a makapataudka iti naimas nga espresso,” kuna ni John. “Padasenta manen ti agaramid ngem agusarta iti napimpino ken ad-adda pay a sedsedenta tapno nabambannayat ti panagaruyotna.”
Kasta ti inaramid ni John sana pinaandar manen ti coffee machine. Nabambannayat itan ti panagaruyot ti aduan iti krema nga espresso a kas iti kapalet ti napudot a diro. Bayat nga agayamuom manen ti kinabanglo dayta, ipasimudaag ti isem ni John a kalkalainganen ti templa ti inaramidna. “Nasken nga ideppentayon ti coffee machine no lumitnawen ti agaruyot iti dayta,” kinunana. Awan pay 30 a segundo dayta. Imbagana a “no itultuloy pay a pagaruyoten, napaitton dayta ken aduan unayen iti caffeine.”
“Panagkunak ket nakaaramidtan iti nakaim-imas nga espresso,” kuna ni John, bayat a palpaliiwenna ti napalet, suabe, ken agpaut a krema ti inaramidna. “Kayatyo ti agkape?”
Masansan a kaykayat ti dadduma a tattao ti puro nga espresso, a gagangay a maaw-awagan iti short black. Iti sabali a pannao, awan ti ilaokda iti dayta malaksid iti nalabit sangkabassit nga asukar. Ngem ti dadduma, nayonanda iti napudot a gatas tapno makaaramidda iti cappuccino, latte, wenno dadduma pay a kita ti espresso. “Malalaokan itan iti gatas ti nasurok a 90 a porsiento ti amin a mailaklako nga espresso,” sigun iti Fresh Cup Magazine.a
Sigurado a makaparagsak ti agiinnestoria no adda pagsasanguanyo a paboritoyo a kape wenno tsa. “Dagiti naimas nga inumen paglalanglangenna dagiti tattao,” kuna ni John. “Nalabit dayta ti kasayaatan maipapan kadagita!”
[Footnote]
a Pampanunotem kadi no rumbeng para iti maysa a Kristiano ti uminum iti kape ken tsa gapu ta naglaon dagita iti makaadikto a droga a caffeine? Nalabit kayatmo a basaen ti artikulo a “Salsaludsod Dagiti Agbasbasa” iti Abril 15, 2007 a ruar Ti Pagwanawanan a kadua daytoy a magasinmi.
[Kahon/Ladawan iti panid 15]
PANAGGATANG KEN PANANGIDULIN ITI KAPE
“Saan unayen a nananam dagiti nakirog a kape kalpasan ti makalawas, ti nagiling a kape kalpasan ti maysa nga oras manipud pannakagilingna, ken ti katemtempla a kape kalpasan ti sumagmamano a minuto,” kuna ti maysa nga impormasion maipapan iti panaggatang iti kape. Gapuna, no gumatangka iti bukbukel ti kape, ti kasayaatan ket gumatangka iti saggabassit samo idulin dagita iti nalamiis ken nasipnget a disso. Ngem dimo ikabil iti refrigerator, ta mabalin nga agagsep iti agneb isu a saanton a nananam. Ken aramidem a dagus ti kape kalpasan a nagilingmo dagita.
[Picture Credit Line iti panid 15]
Retrato 3: Dagiti ladawan ket impaay ti Sunbeam Corporation, Australia