Turog—Kasano Kapateg?

● Ipakita dagiti agdama a panagadal a mabalin a pito agingga iti pito ket kagudua nga oras kada rabii ti promedio a turog ti taga-Amianan nga America.a Kasano kapateg ti turog? Bayat a matmaturogka, adda agsasaruno a paset ti pannaturog a maawagan iti rapid eye movement, wenno ti paset nga agtagtagainepka, iti kada 60 agingga iti 90 a minuto iti agpatnag. Aktibo unay ti utek bayat dagitoy a paset. Sigun kadagiti managsirarak, ti utek tartarimaanenna ti bagi kadagita a kanito. Kinuna ti dadduma nga eksperto a no masinga ti siklo ti pannaturog, adu ti dakes nga epektona iti bagi. Maapektaran ti panagandar ti utek isu nga aglaladutka nga agtrabaho ken adu a sakit ti tumaud.

Dagiti substansia a kas iti caffeine mabalin a temporario a malapdanda ti chemical compound a mangmandar a masapul a maturogtayo. Ngem no kurang ti turogtayo, ti utek tignayennatayo a maturog, isu a makarideptayo (maaw-awagan dayta iti microsleep). Sigun iti diario a The Toronto Star, “aniaman ti ar-aramidem, ti utekmo nga agkurang iti turog ket pasaray agtuglep iti 10 a segundo agingga iti nasurok a maysa a minuto.” Ipapantayon nga agmanmanehoka iti kapartak nga agarup 50 a kilometro kada oras sa mailibayka iti 10 a segundo. Bayat dayta, nakaadayokan iti nasurok a 100 a metro. Kumapuy met ti resistensiam no kurang ti turogmo ta bayat ti pannaturog, agpatpataud ti bagim kadagiti T cell a pangontra kadagiti pathogen a pakaigapuan ti sakit. Bayat ti pannaturog, agpatpataud met ti bagitayo iti leptin hormone a mangkonkontrol iti ganastayo a mangan. Nalawag a kasapulan ti bagitayo ti turog no kasano a kasapulanna ti umiso a taraon ken ehersisio.

Kanayon kadi a mapuypuyatka gapu iti adu a trabaho? Adu kadi ti pakasikoram wenno maburiboranka no adda met laeng naurnongmo para iti masanguanam? Kinuna ti masirib a ni Ari Solomon: “Nasam-it ti turog daydiay agserserbi, uray pay no bassit wenno adu ti kanenna; ngem ti aglaplapusanan a kukua daydiay nabaknang saan a mangipalubos kenkuana a maturog.”—Eclesiastes 5:12.

[Footnote]