Agimtuod Dagiti Agtutubo

Apay a Didak Maawatan Dagiti Nagannakko?

PANUNOTEM DAYTOY A SITUASION.

Alas sais iti rabii ti Biernes. Agap-apura ti 17 anyos a ni Jim a rummuar iti balayda. “Innakon, ‘Pang, ‘Mang!” kunana bareng no didan saludsodan pay.

Ngem saan a kasta ti napasamak.

“Ania nga oraska nga agawid, Jim?” insaludsod ni nanangna.

Simmardeng ni Jim. “Um . . . a . . . , didak urayenen!” Linuktanna a dagus ti ridaw tapno makapanaw koman. Ngem impukkaw ni tatangna, “Agurayka James!”

Simmardeng manen ni Jim, ket nangngegna ti serioso a boses ni tatangna: “Ammom ti urnos ditoy balay. Masapul a nakaawidkan iti eksakto nga alas dies!”

“Ni Papang met,” inreklamo ni Jim, “ammoyo kadi a nakababain no ibagak kadagiti gagayyemko a masapul a nasapaak nga agawid?”

Saan latta nga immanamong ni tatangna. Inulitna: “Masapul a nakaawidkan iti eksakto nga alas dies!”

NALABIT napadasam metten ti umasping iti dayta. Maipapan man dayta iti curfew, musikam, gagayyemmo, wenno kawesmo, adda dagiti pagannurotan nga ipatpatungpal ti nagannakmo, ket estriktoda kadagita. Kas pagarigan:

“Idi agassawadan ken Mamangko, nakaes-estrikto ti agsiuman kaniak maipapan iti amin a paboritok a musika. Kapilitan nga imbellengko ti amin a koleksionko a CD!”​—Brandon.a

“Kritkritikarennak ni Nanang gapu ta awan kano ti gagayyemko. Ngem no agpakadaak nga agpasiar, dinak met palubosan. Dina kano ngamin am-ammo ti kaduak nga agpasiar. Makapasuron!”​—Carol.

“Saan a kayat ni Tatang ken ti madrastak ti nakipet a T-shirt. Nakalawlawa ti kayatda nga isuotko. Ipapilit met ni Tatang a no saan a pagattumeng ti shorts, nakiting unayen dayta.”​—Serena.

Ania ti maaramidam no saankayo nga agkakatunosan iti nagannakmo? Mabalin ngata a makisaritaka kadakuada maipapan iti dayta? “Masansan a didak dengdenggen dagiti nagannakko,” kinuna ti 17 anyos a ni Joanne. Kinuna met ti 15 anyos a ni Amy, “No madlawko a didak maawatan dagiti nagannakko, diak lattan agun-uni.”

Ngem dika sumuko a dagus! Nalabit ad-adda a nakasagana dagiti nagannakmo a dumngeg kenka ngem iti pagarupmo.

Panunotem: Uray ti Dios ket nakasagana a dumngeg no adda kayat nga ibaga ti tattao kenkuana. Kas pagarigan, dimngeg ni Jehova ken Moises idi nagsao maipapan kadagiti nasukir nga Israelita.​—Exodo 32:7-14; Deuteronomio 9:14, 19.

Mabalin a para kenka, saan a kas iti Dios ti kinanainkalintegan ti nagannakmo. Siempre, dakkel ti nakaidumaan ti pannakisarita ni Moises ken Jehova maipapan iti masakbayan ti intero a nasion no idilig iti pannakisaritam kadagiti nagannakmo maipapan iti naladaw nga oras ti panagawidmo. Kaskasdi nga adda prinsipio a pagpadaan dagita.

No nainkalintegan ti ibagam, nalabit kayatdaka a denggen dagidiay addaan iti autoridad​—ti nagannakmo iti daytoy a situasion.

Tapno agballigika, napateg no kasano ti panangibagam iti kiddawmo! Makatulong kenka dagiti sumaganad a pamay-an tapno mas epektibo ti panangaramidmo iti dayta:

1. Ammuem ti problema. Isuratmo iti baba ti maysa a kasla diyo pagtutunosan kadagiti nagannakmo.

․․․․․

2. Ammuem ti riknam. Isuratmo iti baba ti panagriknam iti kapanunotan ti nagannakmo​—nasairka man, nalidayan, nabainan, nariknam a didaka nagtalkan, wenno dadduma pay. (Kas pagarigan: Iti eksena iti rugi daytoy nga artikulo, kinuna ni Jim a mabain kadagiti gagayyemna gapu ta estrikto dagiti nagannakna iti curfew.)

․․․․․

3. Agpanunotka a kas man la sika ti ama wenno ina. Panunotem nga adda anakmo a tin-edyer ket diyo pagtunosan ti insuratmo iti Pamay-an 1. Kas ama wenno ina, ania ti kangrunaan a pakaseknam, ken apay? (Kas pagarigan: Iti damo nga eksena, nalabit madanagan ti nagannak ni Jim maipapan iti kinatalged ti anakda.)

․․․․․

4. Usigem manen ti problema. Sungbatam dagiti sumaganad:

Ania ti makitam a pagsayaatan ti kapanunotan dagiti nagannakmo?

․․․․․

Ania ti maaramidam tapno dida madanagan?

․․․․․

5. Ibagam dagita kadagiti nagannakmo ket pagsasaritaanyo dagiti solusion. No aramidem dagiti nadakamat a pamay-an​—ken iyaplikarmo dagiti singasing iti kahon a “Dagiti Singasing iti Pannakisarita”​—nalabit maamirismo a mabalinmo gayam ti makisarita kadagiti nagannakmo iti makaay-ayo a wagas. Kasta ti kasasaad ni Kellie. “Awan ti nasayaat a maganabmo no makirinnikiarka, ken sigurado a maabakka,” kinunana. “Ti pamay-ak ket makisaritaak kadagiti nagannakko. Masansan nga adda mapagaanamonganmi amin.”

Ad-adu pay nga artikulo iti serye a “Young People Ask” ti mabasa iti Web site a www.watchtower.org/ype

[Footnote]

[Kahon iti panid 20]

DAGITI SINGASING ITI PANNAKISARITA

“Imbes a makirikkiarka, nasaysayaat no denggem ken ikagumaam a tarusan ti kapanunotan ti nagannakmo tapno kastanto met ti aramidenda kenka.”​—Rianne.

Basaem ti Filipos 2:3, 4.

“Dika sumungbat nga awan daydayawna! Kanayon idi a kasta ti ar-aramidek. Ngem naamirisko a maliklikak gayam ti makisinnungbat (ken madusa) no la ket ta kontrolek ti dilak!”​—Danielle.

Basaem ti Proverbio 17:27; 21:23.

“Agurayka agingga a kalmadon ti amin, no madlawmo a nakasaganan a dumngeg dagiti nagannakmo.”​—Collette.

Basaem ti Proverbio 25:11.

“Nasken a maammuan ti nagannakmo a raraemem ida ken talaga a dumdumngegka iti ibagbagada. Isu a sakbay nga ibagam ti kaririknam, ipasiguradom pay laeng kadakuada a nangngegmo ken naawatam ti ibagbagada.”​—Emily.

Basaem ti Proverbio 23:22; Santiago 1:19.

[Kahon iti panid 20]

PASET TI BIAG

Saan met ketdi nga amin a di panagkatunosan ket nasken a pagsasaritaan. No dadduma, nasaysayaat no ‘agsaoka iti pusom, . . . ket agulimekka.’ (Salmo 4:4) Kinuna ti balasitang a ni Beatrice: “No mapanunotko a ti problema ket saan unay a napateg iti sumaganad nga aldaw, palabsek ken lipatek laengen dayta.”

[Kahon iti panid 21]

AGDAMAGKA ITI NAGANNAKMO

Ania ti ar-aramidenyo idi no adda diyo pagkinnaawatan kadagiti nagannakyo? No maisubliyo ti napalabas, adda kadi sabali nga aramidenyo? No wen, ania dayta?

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 21]

TI KUNA DAGITI KAPATADAM

Wyndia​—Ikagumaak ti agpanunot sakbay nga agsaoak. Ikabilangak ti kapanunotan dagiti nagannakko, ken agkararagak sakbay nga adda aniaman nga ibagak. No ammok a ti kayatko koma nga ibaga ket mitsa ti riri, diak pay la agun-uni agingga a kabaelakon ti makisarita a sikakalma.

Ross​—No bumara ti piditpiditko, ibagak iti bagik a maperdi laeng ti aldawko no makiririak idinto ta mabalin met a saan a mapasamak dayta. Manmanoakon a makapungtot ita no idilig idi ub-ubingak pay.

Ramona​—Panagkunak ket kanayon a nainsiriban ti dumngeg iti kapanunotan dagiti nagannakko. Saan met siguro nga aginnaddayo dagiti opinionmi ken mabalin a saan a kas iti kakaro ti eks-ekspektarek ti dimi pagtutunosan.