Gout​—Kasano a Tumaud ken Ania Dagiti Makagapu?

TI GOUT ket maysa kadagiti kadawyan unay a kita ti arthritis. Mabalin a nakaut-ut-ot dayta. “Ti gout ket resulta ti di umiso a pannakarunaw ti uric acid iti bagi,” kuna ti libro nga Arthritis. Maysa met dayta a “sakit a nalawag no ania ti makagapu​—ti kaadda dagiti uric acid crystal iti synovial fluid (pannakalangis) ti susuop . . . , nangruna iti tangan ti saka.”

Ti uric acid ket rugit ti bagi nga agrikrikus iti dara. Resulta met dayta ti pannakarunaw dagiti substansia a maawagan iti purine. No umadu ti uric acid, kaaduanna a gapu ta saan a naan-anay a mayisbo dayta, dagiti kasla dagum a kristal ket maurnong iti susuop iti puon ti tangan ti saka, nupay mabalin met nga apektaranna ti dadduma pay a susuop. Mabalin nga agebbal ken lumteg ti susuop, nabara a masagid, ken nakaro ti ut-otna.a “Uray masagid la bassit kasla din maanduran ti napalalo nga ut-otna,” kuna ti adda gout-na nga agnagan iti Alfred.

“No di maagasan, kadawyanna nga agarup makalawas nga agkedar ti gout,” sigun iti impormasion nga impablaak ti Arthritis Australia. “Mabalin nga adu a bulan wenno tawtawen a saan a sumro ti gout. No saan a nasayaat ti pannakaagasna, mabalin a nabibiit ti panagkedarna, [mabalin a] kumarkaro pay ti panagkedarna ken mabalin a permanenten a madadael dagiti susuop. No dadduma, saanen nga umimbag dayta.”

Maysa ti gout kadagiti kita ti arthritis a kalakaan a maagasan. Kadawyanna a mausar ti colchicine wenno dagiti agas a pangsumra iti panagebbal ken awanan iti steroid (nonsteroidal, anti-inflammatory drug). No masansan wenno nakaro ti panagkedarna, makatulong ti allopurinol a panglapped iti iyaadu ti uric acid. Posible kadi a malapdan ti panagkedar ti gout? Wen, no sipapanunot ti addaan iti gout kadagiti makagapu iti dayta.

Dagiti Makagapu a Sumro

Dagiti kangrunaan a makagapu ket ti edad, sekso, ken matawid. Sigun iti dadduma nga eksperto, nasurok a 50% kadagiti agsakit iti gout ket adda kapamiliada a nagsagaba iti kasta. Kuna ti nadakamaten a ni Alfred: “Adda gout ni tatangko ken ni lolok.” Lallaki met ti kangrunaan a maapektaran, aglalo dagiti agedad iti 40 agingga iti 50. Kinapudnona, mamitlo wenno mamimpat a daras nga ad-adu ti lallaki a maaddaan iti dayta a sakit ngem iti babbai​—a manmano a maaddaan iti dayta sakbay nga ag-menopause-da.

Sobra a kinalukmeg ken taraon: Kuna ti Encyclopedia of Human Nutrition: “No maipapan iti taraon dagiti addaan iti gout, kasla saanen a naisentro dayta kadagiti aduan iti purine no di ket iti panangagas kadagiti sakit a mainaig iti metabolismo a gagangay a konektado iti gout: sobra a kinalukmeg, insulin resistance syndrome, ken dyslipidemia,” wenno abnormal a kaadu ti lipid iti dara a kas iti kolesterol.

Nupay kasta, irekomenda met ti dadduma nga eksperto ti panangkissay iti pannangan kadagiti taraon nga aduan iti purine, kas iti bubod, dadduma a kita ti ikan, ken dagiti nalabaga a karne a kas iti karne ti baka.b

Arak: Ti nalabes nga iyiinum iti arak lapdanna ti pannakayisbo ti uric acid isu a maurnong dayta.

Sakit: Sigun iti Mayo Clinic, idiay United States, mabalin a sumro ti gout gapu iti sumagmamano a sakit a kas iti “di maag-agasan nga alta presion (hypertension) ken dagiti di maagasan a sakit a kas iti diabetes, adu unay a taba ken nangato a kolesterol iti dara (hyperlipidemia), ken iyiilet dagiti urat (arteriosclerosis).” Mabalin met a sumro ti gout no ti maysa ket “kellaat nga agsakit wenno agsakit iti grabe wenno nadangran, ken di makapagna gapu iti pannakaidalit,” kasta met no adda sakitna iti kidney wenno bekkel. Nabatad a ti tangan ti saka ti kangrunaan a maapektaran iti gout gapu ta nakapkapuy ti sirkulasion ti dara iti dayta ken nalamlamiis ti temperaturana​—dua a kasasaad a mangpaadu iti maurnong a uric acid.

Agas: Dagiti agas a mangpadegdeg iti panagkedar ti gout ket dagiti chemotherapy drug, nababa ti dosisna nga aspirin, thiazide diuretic (agas a mangpalaka iti panagisbo, a gagangay nga agas para iti alta presion), ken antirejection drug a maited kadagiti pasiente a nagpa-transplant.

Lima a Panglimitar iti Panagkedarna

Gapu ta nainaig ti panagkedar ti gout iti estilo ti panagbiag, makatulong dagitoy a singasing kadagiti addaan iti gout tapno malimitaran ti panagkedarna.c

1. Yantangay ti gout ket sakit a nainaig iti metabolismo, ikagumaan koma dagiti addaan iti kasta a manteneren ti husto a timbangda babaen ti panangkontrolda iti kaadu ti ipapaunegda a calorie. Kanayonanna, ti sobra a timbang parigatenna dagiti susuop a mangaw-awit iti dagsen ti bagi.

2. Liklikan dagiti pangdarasan a pamay-an ti panagdieta. Mabalin ngamin a temporario a paaduen dagita ti uric acid iti dara.

3. Dika mangan iti adu unay a protina a nagtaud iti animal. Isingasing ti dadduma nga iti maysa nga aldaw, agingga la koma iti 170 a gramo ti kanem a karne a puro lasag, agraman itlog, karne ti manok, ken ikan.

4. No uminumka iti arak, kalkalainganna laeng. No agkedar ti gout-mo, nasaysayaat no dika pulos umin-inumen iti arak.

5. Kaaduem ti uminum iti likido nga awan laokna nga arak. Makatulong dagita tapno marunaw ti uric acid ket mayisbo wenno mailing-et dayta.d

Dagita a singasing ti mangipalagip kadatayo iti bilin ti Biblia nga agbalintayo a “natimbeng” ken saantayo nga uminum iti “adu nga arak.” (1 Timoteo 3:2, 8, 11) Sigurado nga ammo ti naayat a Namarsua kadatayo ti kasayaatan para kadatayo.

[Footnotes]

[Diagram/Ladawan iti panid 24]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Limteg a susuop

Synovium

[Ladawan]

Dagiti naurnong a uric acid crystal