Panangarapaap ti Sangalubongan a Talna​—Addaan Depekto a Sirmata

TI PANANGINANAMA ti sangalubongan a talna ket ngumatngato. Iti bennegna idiay The Toronto Star, nagsurat ni Carol Goar: “Dagiti tulag maipaay iti kappia ket agramramaram manipud Afghanistan nga agturong Angola. Dagiti pinasempaset a sussusik a kasla naatap sumagmamano a bulan ti napalabas ipakpakitada dagiti pagilasinan ti panagkalmana. Ket ti Naciones Unidas lumaslasaten iti makaparagsak a pannakaiyanak manen.” Daytoy, kuna ni Goar, ti nangted “sangalubongan nga epidemia ti pananginanama.” Ti editorial idiay USA Today umar-arngi a nagkuna: “Bumbumtaken ti talna iti intero a lubong.”

Ti nangnangruna a nagpateg kadagiti nabiit pay isut’ dineskribir ti UN Chronicle kas “ti agdama a nasayaat a relasion ti Union Soviet ken ti Estados Unidos.” Ti panangpaawid kadagiti tropa, dagiti makapasiddaaw a paspasamak iti Dumaya nga Europa, panagpapatang maipapan ti panagkissay ti buyot ken ig-igam​—dagitoy a paspasamak ti nangparayray ti namnama a dagiti dadakkel a pannakabalin nalabit isardengdan ti pannakilumba iti armas. Iti lubong a sadiay ti panaggasto a militar ti maipadpadamag a mangib-ibus iti ekonomia iti nasurok nga 850 bilion a doliar kada tawen, daytoy ket maabrasa unay a namnama.

Nupay kasta, kasano ngata kapudno ti arapaap ti tao maipaay iti sangalubongan a talna? Uray dagiti optimistiko unay a managpaliiw admitirenda a daytat’ dakkel nga ilalagto manipud panangkissay ti armas agturong iti panangikkat ti armas. Ti nuklear a disarmamento agkasapulan ti awan kapadana a rukod ti agsinnumbangir a panagtalek. Ngem, nakalkaldaang, dagiti dadakkel a pannakabalin addaandat’ naundayen a historia ti agsinnumbangir a kinaawan talek. Kas naipadto iti Biblia, daytoy ti tiempon a dagiti tattao napaneknekandan a “saanda a napudno iti aniaman a tulagan [“manangdadael ti talna,” King James Version].”​—2 Timoteo 3:3.

Malaksid pay, saan a tunggal maysa ket kumbinsido a ti panangikkat kadagiti nuklear nga ig-igam ket mangyeg talna. Uray no dagiti nasnasion maallukoyda a mangitambaken kadagiti namuntuon a nuklear nga ig-igamda, dagiti gagangay nga ig-igam kaskasdi a makapapatayda a silalaing. Ti Gubat Sangalubongan I ken II mangteddat’ nasaem a pammaneknek iti daytoy a kinapudno. Mainayon pay, ti teknolohia a kasapulan a mangpartuat manen kadagiti nuklear nga ig-igam ket kaskasdi nga addanto pay​—a sisasagana ken agur-uray iti umuna a pagilasinan ti napolitikaan a gulo. Dadduma, kas ti sientista politika a ni Richard Ned Lebow, inkalinteganna pay: “Nalabit ti panangsalimetmet ti sumagmamano a nuklear nga ig-igam ti mamag-annad kadagiti tattao.”

Ngem la ketdi no adda pay nuklear nga ig-igam, ti anniniwan ti nuklear a pannakaikisap laisenna ti aniaman a naikuna a naragpaten a talna; kasta met agtultuloyto dagiti saan a namilitariaan a problema a mangtaktakaw kadagiti milnilmilion iti talna ti inaldaw a panagbiagda. Nagsao ni Javier Pérez de Cuéllar a sekretario-heneral ti NU maipapan ti “parikut ti minilmilion kadagiti padatayo a makipagili nga awan pagtaenganda wenno agbibiagda iti naan-anay a kurang a kasasaad ti paglinongan. Ti problema agtultuloy a dumakes a dumakes.” Innayon pay nga impadamag ti UN Chronicle a ti di narang-ay nga ekonomiko sinaplitna ti “dua a kakatlo ti sangatauan, iti dadduma a kaso dagiti tukad ti kinapanglaw ken kinakirang saanda a mailasin manipud panagsagaba gaput’ gubat.” Ket ania met ti kasasaad ti napattapatta a 12 milion a rephuiado ti lubong? Ti kadi panangkissay ti armas wenno uray pay ti naan-anay a disarmamento ti mangyeg talna iti biagda?

Nalawag, ti arapaap ti tao maipaay ti sangalubongan a talna ket maysa nga addaan depekto a sirmata​—arrap, nakuriteng, limitado. Adda aya nasaysayaat a namnama maipaay iti talna? Talaga nga adda. Iti napalabas a bilang daytoy a magasin, nakitatayo a ti Biblia mangted ti sigurado a namnama maipaay iti talna.a Din agbayag ni Jesu-Kristo, kas Ari ti Pagarian ti Dios, iyegnanton ti talna a lab-awanna ti aniaman nga arapaap ti tao. Ngem anianto ti kaipapanan a talaga daytoy a talna iti sangatauan? Ti sumaganad nga artikulo ti mangisalaysay iti daytoy.

[Dagiti Footnote]