Agpudno Dagiti Simbaan

“Pinausig ti Papa ti Simbaan.” “Inkisision ken Anti-Semitismo ​—Isagsagana ti Simbaan ti Mea Culpa-na.”a “Mea Culpa Gapu iti Holocaust.” “Agpadispensar Dagiti Metodista Kadagiti Indian iti Adayo a Laud.”

NAKABASAKAY kadin kadagiti paulo ti damag a kas kadagitoy? Agparang a sumansansan ti panangawat dagiti simbaan iti pammabasol ket iti kasta agpadpadispensarda iti naaramidanda kadagiti naglabas a siglo. Masansan a maitamtampok iti damag dagiti kabbaro a mea culpa wenno panagpadispensar ti papa.

No Agkiddaw iti Pammakawan ti Papa

Iti nagbaetan ti 1980 ken 1996, ‘binigbig [ni Juan Paulo II] dagiti biddut a naaramid ti Simbaan iti historia wenno nagkiddaw iti pammakawan’ uray kaskasano iti 94 a daras, kuna ti komentarista iti Vatican a ni Luigi Accattoli iti librona a Quando il papa chiede perdono (No Agkiddaw iti Pammakawan ti Papa). Sigun ken Accattoli, “iti Iglesia Katolika, ti laeng papa ti addaan karbengan a mangkiddaw iti pammakawan.” Ket naaramidnan daytoy, a tuktukoyenna dagiti kontrobersial unay a pasamak iti pakasaritaan ti Katoliko​—dagiti Krusada, gubat, panangsuporta kadagiti diktadora, panaglalasinlasin kadagiti simbaan, anti-Semitismo, dagiti Inkisision, Mafia, ken panangidumduma iti puli. Iti memorandum a naipatulod kadagiti kardinal idi 1994 (nga ibilbilang ti dadduma a kapatgan a dokumento ti papa), insingasing ni Juan Paulo II ti “sapasap a panagipudno kadagiti basol a naaramid kabayatan ti maikadua a milenio.”

Sinurot ti sumagmamano nga obispo ti inaramid ti papa. Idi Disiembre 1994 impadamag ti pagiwarnak ti Italia nga Il Giornale: “Adu nga Americano nga obispo ti nagparang iti telebision ket nagkiddawda iti pammakawan iti publiko.” Ania ti makagapu? Gapu iti panangtagibassitda iti parikut maipapan kadagiti papadi a pedofilia, a nakadangran iti adu nga agtutubo a biktima. Idi Enero 1995 impadamag ti pagiwarnak a La Repubblica maipapan iti “maysa a banag nga idi laeng a napasamak iti pakasaritaan ti moderno-panawen a Katolisismo”​—ti panagulimek ni Papa Pius XII mainaig iti Holocaust ket naipaayan iti atension. Idi Enero 1995 impadamag ti isu met laeng a pagiwarnak a dimmawat dagiti obispo nga Aleman iti pammakawan gapu iti “adu a panagbiddut” dagiti Romano Katoliko a nangsuporta kadagiti krimen nga inaramid dagiti Nazi. Binabalaw met a mismo ti nadumaduma nga iglesia a Protestante ti bagbagida.

Apay?

Paregtaennatay ti Biblia nga agkiddaw iti pammakawan no makabasoltayo, ket adu ti nangpadayaw kadagiti simbaan idi binabalawda a mismo ti bagbagida. (Santiago 5:16) Ngem apay nga ar-aramiden dagiti simbaan daytoy? Kasano koma a makaapektar daytoy iti panangmatmattayo kadakuada?

[Footnote]