Pannakarikna iti Kinatalged Ita—Panagbalin a Natalged iti Agnanayon
APAY a narigat a masarakan ti kinatalged ken, di agpaut no mabirokan? Saan ngata nga arapaap laeng ti tarigagaytayo a maaddaan iti kinatalged—a namnamaentayo a magun-odan dayta ngem imposible a gun-oden? Ti kasta a panagarapaap ket mabalin nga awagan kas di realistiko a panagbiag.
Ti panagarapaap ituggodna ti panunot a manglipat iti realidad ti biag a napnuan iti peggad ken mangdarepdep iti nasayaat, natalged a kasasaad, nga iwaksina ti aniaman a makaapektar iti dayta nga arapaap. Ngem masansan a dagiti parikut kellaat a singaenda ti kasta a panagarapaap ket pukawenda a maminpinsan ti pannakarikna iti talged, nga ipabigbigda iti agar-arapaap ti napait a kinapudno.
Usigentayo ti maysa a benneg a pagpannurayan dagiti tattao iti kinatalged—lugar. Kas pagarigan, kasla mangyeg ti dakkel a siudad iti naballigi a biag, ragragsak, dakkel a sueldo, ken de kalidad a pagdagusan. Wen, kasla makaipaay dayta iti nabayag a sinegseggaan a kinatalged. Ngem realistiko kadi dayta nga arapaap?
Lugar—Dakkel a Siudad Wenno Dadakkel nga Arapaap?
Kadagiti napanglaw a pagilian, agparang a makaawis ti dakkel a siudad babaen dagiti pablaak a mabalin a mangpagagar iti imahinasion. Dagiti organisasion nga agipabpablaak kadagita ket mabalin a saan nga interesado iti kinatalgedyo ngem ketdi, iti pagkuartaanda. Imbes a dakamatenda dagiti talaga a parikut, iparangda dagiti eksena ti balligi a mangiladawan iti kinatalged. Iti kasta, pagparangenda a ti kinatalged ket adda pakainaiganna iti ipabpablaakda a produkto ken iti nadur-as a siudad.
Utobenyo ti sumaganad a pagarigan. Dagiti opisiales iti maysa a siudad ti Makinlaud nga Africa nangibangonda kadagiti billboard a nalawag a mangipakita a ti panagsigarilio ket awan a talaga ti nakaidumaanna iti pananguram iti nateggedan a kuarta. Paset dayta ti maysa a kampania tapno maballaagan dagiti umilina maibusor iti panagsigarilio. Sinumra daytoy dagiti industria ken agilaklako iti sigarilio babaen ti panangibangon kadagiti agkakapintas a billboard a mangipakita kadagiti makaguyugoy a kinaragsak ken balligi dagiti mannigarilio. Kanayonanna, maysa a kompania ti sigarilio ti nangkawes iti dadduma kadagiti empleadona iti nalabor nga uniporme ken kadagiti naestilo a kallugong a pang-baseball. Nangiwarasda iti sigarilio kadagiti agtutubo iti kalsada, nga iparparegtada iti tunggal maysa a “padasenda dayta.” Adu kadagitoy nga agtutubo ti taga away. Naallilawda iti daytoy nga awis agsipud ta awan ti ammoda kadagiti nasikap a pablaak ket nagbalinda nga adikto iti sigarilio. Dagiti agtutubo a taga away napanda iti dakkel a siudad tapno agsapul iti kinatalged iti kasta, masuportaranda dagiti pamiliada wenno makaurnongda iti kuarta. Ngem nasayang ti adu a kuarta a mabalinda koma nga usaren kadagiti nasaysayaat a panggep.
Saan a dagiti komersiante ti kanayon a mangipabpablaak iti naballigi a biag iti dakkel a siudad. Mabalin a dagiti mangibagbaga ket dagiti tattao nga immakar iti dakkel a siudad a mabain nga agawid kadagiti lugarda. Gapu ta dida kayat ti agparang a napaay, iparammagda ti kasla kinanam-ay ken gapuanan a nasarakanda iti siudad. Ngem no usigentayo a naimbag ti ibagbagada a kasasaadda, ipakitana a ti agdama nga estilo ti panagbiagda ket saan a nasaysayaat ngem ti dati a biagda iti lugarda; narigat ti biagda a kas iti kaaduan nga agnanaed iti siudad.
Dagiti kabbaro nga agsapsapul iti kinatalged mabiktimada kadagiti mananggundaway kangrunaanna kadagiti dakkel a siudad. Apay? Kaaduan kadakuada ti awanan iti gundaway a maaddaan iti nasinged a gagayyem ken adayoda kadagiti kapamiliada. Awan ti mangbalakad kadakuada tapno matulonganda a lumiklik iti silo ti materialistiko a biag iti siudad.
Saan a naguyugoy ni Josué nga agsigarilio. Naamirisna met a dina kabaelan ti agbiag iti siudad. Iti kasona, ti laeng kasayaatan a naitukon ti siudad isu ti dakkel, napaay nga arapaap. Nabigbigna nga awan ti pudno a kinatalged iti siudad; talaga a saan a sadiay ti lugar a pakaibagayanna. Ti rikna ti kinakawaw, kinanumo, ken pannakapaay ti nanglapunos kenkuana, isu a nagpakumbaba ket nagsubli iti lugarda.
Madanagan a baka uyawenda. Ngem naimpusuan nga inawat ti pamilia ken gagayyemna. Gapu iti suporta ti pamiliana, iti nakairuamanna a lugar, ken iti pammateg dagiti gagayyemna iti Nakristianuan a kongregasion, di nagbayag nariknana a nataltalged ti kasasaadna ngem idi adda iti dakkel a siudad, a dagiti arapaap ti adu a tattao nagbalin a didigra. Iti siddaawna, ti naregget a pannakipagtrabaho iti amana iti talon ti talaga a nangipaay kenkuana ken iti pamiliana iti dakdakkel a sapul ngem iti mabalinna a magun-odan iti siudad.
Kuarta—Ania a Talaga ti Parikut?
Mangted kadi ti kuarta iti rikna ti kinatalged? Ni Liz a taga Canada, kunana: “Kas maysa nga agtutubo, patiek a ti kuarta ti mangikkat iti panagdanag.” Nagayat iti maysa a nabaknang a lalaki. Di nagbayag nagkasarda. Nariknana kadi ti kinatalged? Intuloy ni Liz: “Idi nakiasawaak, addaankami iti napintas a pagtaengan ken dua a lugan, ken gapu ta nabaknangkami matagiragsakmi ti nganngani amin a banag a kas kadagiti material a sanikua, panagpasiar iti dadduma a lugar, ken panaglinglingay. Ngem masdaawak, ta pakadanagak pay laeng ti maipapan iti kuarta.” Inlawlawagna no apay: “Adu unay ti mabalin a mapukawmi. Agparang a no aduanka, ad-adda a saanka a natalged. Ti kuarta saanna nga inikkat ti danag wenno pakaringgoran.”
No mariknayo a saankayo a natalged ta awanankayo iti nawadwad a kuarta, saludsodanyo ti bagiyo, ‘Ania a talaga ti parikut? Talaga kadi a gapu iti kaawan ti kuarta, wenno kaawan ti nainsiriban a panangusar iti kuarta?’ Bayat a pampanunotenna ti napalabasna, kuna ni Liz: “Nautobko ita a ti saan a nainsiriban a panaggastos ti talaga a makagapu dagiti parikut ti pamiliami idi ubingak pay. Gumatangkami babaen ti credit card, isu a kanayon nga adda utangmi. Nangyeg daytoy iti pakaringgoran.”
Nupay kasta, nataltalged ita ti rikna da Liz ken ti asawana nupay basbassit ti kuartada. Idi naadalda ti kinapudno a linaon ti Sao ti Dios, insardengda ti panagdengngeg kadagiti makaguyugoy a pablaak maipapan iti kuarta ken sinurotda ti nadiosan a sirib, agraman dagitoy a sasao: “No maipapan iti daydiay umim-imdeng kaniak, agtaengto iti kinatalged ket saanto a masinga manipud alinggaget ti didigra.” (Proverbio 1:33) Kayatda nga ad-adda a naragsak ti biagda ngem iti maited ti dakkel nga urnong iti banko. Ita, kas misionero iti adayo a pagilian, da Liz ken ni lakayna isursuroda kadagiti nabaknang ken napanglaw a tattao nga asidegen nga iyeg ni Jehova a Dios ti pudno a kinatalged iti sangalubongan. Mangyeg daytoy a trabaho iti naan-anay a pannakapnek ken kinatalged a naisaad iti natantan-ok a panggep ken nasaysayaat a kababalin, saan nga iti masapulan a kuarta.
Laglagipenyo daytoy napateg a kinapudno: Adayo a napatpateg ti panagbalin a nabaknang iti Dios ngem ti maaddaan iti material a kinabaknang. Iti intero a Nasantuan a Kasuratan, saan a ti panagpabaknang ti maipagpaganetget, no di ket ti pannakaadda iti nasayaat a takder iti imatang ni Jehova, takder a mabalintayo a taginayonen babaen ti agtultuloy a panangaramid iti pagayatan ti Dios buyogen ti pammati. Iparegta kadatayo ni Kristo Jesus nga agbalin a “nabaknang iti Dios” ken agurnong iti “gameng iti langlangit.”—Lucas 12:21, 33.
Saad—Sadino ti Papananyo?
No ipapanyo a ti pananggun-od iti natan-ok a saad iti kagimongan ti mangted iti kinatalged, saludsodanyo ti bagiyo: ‘Siasino kadagiti adda saadna iti kagimongan ti talaga a nakagun-od iti pudno a kinatalged? Ania a saad ti nasken a ragpatek?’ Ti naballigi a propesion ti mabalin a mangted kadakayo iti di umiso a rikna ti kinatalged, a mangitunda iti pannakapaay wenno, dakdakes pay, makadidigra a pagbanagan.
Dagiti aktual a kapadasan ipakitada a ti naimbag a nagan iti Dios mangipaay iti adayo a nataltalged a kasasaad ngem ti nagan iti imatang ti tao. Ni laeng Jehova ti makaipaay kadagiti tattao ti sagut a biag nga agnanayon. Iramanna dayta ti panangisurat iti nagantayo, saan nga iti directory ti tao, no di ket iti libro ti biag a kukua ti Dios.—Exodo 32:32; Apocalipsis 3:5.
No iwaksiyo ti panagarapaap, kasanoyo a matmatan ti agdama a kasasaadyo, ken ania ti realistiko a manamnamayo iti masanguanan? Awan ti tao nga addaan iti amin a banag. Kas kuna ti maysa a masirib a Kristiano, “naadalko a saantayo a magun-od ti amin a banag iti biagtayo, masapul nga adda laeng pilientayo.” Kabayatanna, basaenyo ti kahon a “Naisalaysay Idiay Benin.”
Ita, sungbatanyo dagitoy a saludsod: Ania ti napateg a panggep wenno kalatko iti biag? Ania ti kanam-ayan a pamay-an tapno maibanag dayta? Naunday kadi ken di natalged ti dalan a sursurotek idinto ta ti talaga a kayatko ken ti kabaelak a gun-oden ket maragpat babaen ti saan unay a komplikado a pamay-an?
Kalpasan a mangbalakad maipapan iti relatibo a pateg dagiti material a banag no maidilig iti pateg dagiti naespirituan a banag, kinuna ni Jesus a salimetmetan ti “simple,” wenno “nakapokus” a mata. (Mateo 6:22; footnote iti New World Translation of the Holy Scriptures—With References) Inlawlawagna a dagiti kangrunaan iti biag ket dagiti naespirituan a banag ken kalat a naisentro iti nagan ti Dios ken iti Pagarianna. (Mateo 6:9, 10) Dagiti sabali a banag ket saan unay a napateg wenno saan a rumbeng a pangipamaysaan iti atension.
Adu a kamera ita ti automatiko a nakapokus kadagiti banag nga adayo ken asideg. Adda kadi pagannayasanyo nga agbalin a kasta? “Nakapokus” kadi ti panunotyo iti nganngani amin a makitayo a banag—kayatna a sawen, napateg, matarigagayanda amin ken, matmatanyo a mabalin a magun-odan? Uray no saan unay a kasta, nalaka a mabaybay-an ti kangrunaan a pakaseknan dagiti Kristiano, ti Pagarian, gapu iti adu a makapaawis a banag, a tunggal maysa ti mangala iti atensionyo. Kastoy ti nabileg a pammagbaga ni Jesus: “Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna ti pagarian ken ti kinalintegna, ket amin dagitoy a sabali pay a bambanag mainayonto kadatayo.”—Mateo 6:33.
Natalged Ita ken iti Agnanayon
Mabalin nga agarapaaptayo amin kadagiti nasaysayaat a banag para iti bagitayo ken kadagiti ipatpategtayo. Ngem gapu ta imperpektotayo, nga agbibiag iti imperpekto a lubong, ken ababa ti biagtayo, kapilitan a gun-odentayo laeng dagiti banag a realistiko a mabalintayo a ragpaten. Rinibun a tawen ti napalabas, inlawlawag ti maysa a mannurat iti Biblia: “Nagsubliak a mangkita iti baba ti init a ti lumba awan kadagiti nasiglat, ti gubat awan met kadagidiay mannakabalin, ti taraon awan met kadagiti masirib, ti kinabaknang awan met kadagidiay mannakaawat, ti parabur awan met uray kadagidiay addaan pannakaammo; agsipud ta ti tiempo ken ti di mapakpakadaan a pasamak mapagteng kadakuada amin.”—Eclesiastes 9:11.
No dadduma, okupadotayo unay iti inaldaw a rutina ket malipatantayo ti napatpateg a banag maipapan iti kinasiasinotayo ken no ania a talaga ti masapultayo tapno mariknatayo ti pudno a kinatalged. Utobenyo daytoy nagkauna a sasao ti kinasirib: “Ti managayat laeng iti pirak saanto a mapnek iti pirak, uray ti asinoman a managayat iti kinabaknang saanto a mapnek iti sapul. Daytoy met ket kinaubbaw. Nasam-it ti turog daydiay agserserbi, uray pay no bassit wenno adu ti kanenna; ngem ti aglaplapusanan a kukua daydiay nabaknang saan a mangipalubos kenkuana a maturog.” (Eclesiastes 5:10, 12) Wen, nakaisaadanna ti kinatalgedyo?
No di realistiko ti panagar-arapaapyo a kas ken ni Josué, mabalbaliwanyo kadi dagiti planoyo? Suportarandakayo dagidiay pudno a mangay-ayat kadakayo, no kasano a kasta ti inaramid ti pamilia ken gagayyem ni Josué iti Nakristianuan a kongregasion. Mabalin a makasapulkayo iti nataltalged a kasasaad iti nanumo nga aglawlaw a kadua dagidiay mangay-ayat kadakayo ngem iti siudad a kadua dagidiay mabalin a manggundaway kadakayo.
No nanam-aykayo a kas kada Liz ken ti asawana, mabalbaliwanyo kadi ti estilo ti panagbiagyo tapno makaipaaykayo iti ad-adu a tiempo ken pigsa iti panangtulong kadagiti tattao, nabaknang man wenno nakurapay, a mangadal iti maipapan iti Pagarian, ti solusion tapno magun-od ti pudno a kinatalged?
No ikagkagumaanyo ti mangragpat iti nangatngato a saad iti kagimongan, nalabit tarigagayanyo nga utoben a sipapasnek no ania ti mangtigtignay kadakayo. Mabalin a mangnayon iti rag-oyo ti dadduma a personal a pagnam-ayanyo. Kaskasdi, maitultuloyyo kadi nga ipamaysa ti Pagarian—ti pudno a solusion tapno magun-od ti permanente a kinatalged? Lagipenyo ti sasao ni Jesus: “Ad-adu ti kinaragsak iti panangted ngem iti panangawat.” (Aramid 20:35) No makipasetkayo kadagiti nagduduma nga aktibidad iti Nakristianuan a kongregasion, maaddaankayo iti napaypayso a kinatalged.
Dagidiay naan-anay nga agtalek ken ni Jehova ken iti Pagarianna maliwliwada iti kinatalged ita ken mangnamnamada iti naan-anay a kinatalged iti masanguanan. Kinuna ti salmista: “Insaadko ni Jehova iti sanguanak a patinayon. Agsipud ta isu adda iti makannawanko, saanakto a mapagdiwengdiweng. Gapuna ti pusok agragsak, ket ti dayagko agannayas nga agrag-o. Kasta met, ti bukodko a lasag agtaengto iti kinatalged.”—Salmo 16:8, 9.
[Kahon/Ladawan iti panid 6]
Naisalaysay Idiay Benin
Daytoy a pasamak ket rinibun a daras a naisalaysay iti adu a bersion. Iti di pay nabayag, idiay Benin, Makinlaud nga Africa, insalaysay ti maysa a nataengan nga agnanaed iti away ti sumaganad a bersion iti sumagmamano nga agtutubo.
Nagawid ti mangngalap babaen ti barangayna ket nasabatna ti maysa a ganggannaet nga eksperto nga agtartrabaho iti daytoy napanglaw a pagilian. Inyimtuod ti negosiante iti mangngalap no apay a nasapa a nagawid. Insungbatna a mabalinna pay ti agdaklis ngem umdasen ti nakalapna para iti pamiliana.
“Kasano aya ti panangbusbosmo iti tiempom?” insaludsod ti eksperto.
Insungbat ti mangngalap: “Bueno, agkalapak sagpaminsan. Makiay-ayamak kadagiti annakko. Rumidepkami amin no nadagaang. Iti sardam, mangrabiikami a sangsangkamaysa. Kalpasanna, kumuyogak kadagiti gagayyemko a dumngeg iti musika, ken dadduma pay.”
Bimmallaet ti eksperto: “Kitaem, nagturposak iti unibersidad ken inadalko dagita a banag. Kayatko ti tumulong kenka. Masapul a mangbusboska iti ad-adu pay a tiempo nga agkalap. Dakdakkel ti maurnongmo ket, di agbayag, makagatangka iti biray a dakdakkel ngem iti daytoy a barangay. No biray ti usarmo, ad-adu ti maurnongmo ken makaaramidka pay iti adu a pagkalap a biray.”
“Kalpasanna?” insaludsod ti mangngalap.
“Kalpasanna, imbes nga aglakoka iti ikan babaen ti ahente, mabalinmo ti direkta a makinegosasion iti paktoria wenno makaipasdekka pay ketdi iti bukodmo a paktoria ti ikan. Mapanawamton ti lugarmo ket umakarka idiay Cotonou, wenno Paris, wenno New York ket maimatonam ti negosiom uray addaka sadiay. Mabalinmo pay nga iserrek ti negosiom iti stock market ket makaurnongka iti minilion.”
“Kasano kabayagna dayta?” insaludsod ti mangngalap.
“Nalabit 15 agingga 20 a tawen,” insungbat ti eksperto.
“Ket kalpasanna?” inyimtuod manen ti mangngalap.
“Nanam-ayto ti biagmo,” inlawlawag ti eksperto. “Kalpasanna, mabalinmonto ti agretiro. Mabalinmonto ti umakar iti away manipud iti naringgor a siudad.”
“Ket pagangayanna?” insaludsod ti mangngalap.
“Inton agangay, addanto tiempom nga agkalap sagpaminsan, makiay-ayam kadagiti annakmo, rumidep no nadagaang, mangrabii a kadua ti pamiliam, ken makipaglinglingay kadagiti gagayyem babaen ti musika.”
[Dagiti Ladawan iti panid 7]
Mangyeg kadi iti kinatalged ti pannakaital-o?
[Dagiti Ladawan iti panid 8]
Dagiti padayo a Kristiano pudno a maseknanda iti kinatalgedyo