Agtutubo, Magnakayo a Maikari ken ni Jehova

DADDUMA nga agtutubo a Kristiano ti temporario a nayadayo iti pagtaenganda ken iti kongregasionda. Inaramid dayta ti dadduma tapno palawaenda ti ministerioda. Dadduma ti pimmanaw iti pagtaenganda gapu iti neutral a takderda kadagiti aramid ti lubong. (Isaias 2:4; Juan 17:16) Iti dadduma a pagilian, dagiti nasungdo nga agtutubo ket sinentensiaan ni “Cesar” iti pannakaibalud wenno panagserbi iti komunidad.a​—Marcos 12:17; Tito 3:1, 2.

Bayat ti pannakaibaludda gapu iti neutral a takderda, mabalin a dagiti delingkuente ti nakapulapolda iti sumagmamano a panawen. Ti pannakayadayo iti pagtaengan gapu kadagiti dadduma pay a rason ti makagapu a napilitan dagiti agtutubo nga agtrabaho kadagiti nalulok a kasasaad. Kasano a dagita nga agtutubo a Kristiano wenno dagidiay napilitan nga agtrabaho iti kasta a kasasaad mapagballigianda dagiti karit ken rigat a pakaipasanguanda bayat nga ikagumaanda nga ‘itultuloy a magna a maikari iti Dios?’ (1 Tesalonica 2:12) Kasano a matulongan ida dagiti dadakkelda a mangsango iti aniaman a di makaay-ayo a kasasaad?​—Proverbio 22:3.

Dagiti Karit Kadagiti Agtutubo

“Narigat ken nakaam-amak ti mayadayo iti panangaywan dagiti dadakkelko agraman ti naayat a panangiwanwan dagiti panglakayen a pudno a makaam-ammo kaniak,” kuna ti agtawen iti 21 a ni Tákis, a naobligar nga umadayo iti pagtaenganda iti 37 a bulan.b Innayonna: “No dadduma, kasla awanen ti pagbambanagak.” Ti 20 ti tawenna a ni Pétros ket nasken nga umadayo iti pagtaenganda iti nasurok a dua a tawen. Inadmitirna: “Damdamo iti biagko a masapul nga agdesisionak iti bukodko mainaig iti panaglinglingay ken pannakilangen, ket saan a kanayon a nainsiriban dagiti pangngeddengko.” Gapuna, kinunana: “No dadduma, kasla diak komportable iti dakdakkel a responsabilidad a kakuyog ti dakdakkel a wayawaya.” Napaliiw ni Tássos, maysa a Kristiano a panglakayen a kanayon a makasarita dagiti Kristiano nga agtutubo nga adda iti kasta a kasasaad: “Ti naalas a panagsasao, kinarebelioso, ken naranggas a kababalin dagiti di manamati a kakadua mabalin nga impluensiaanda dagiti inosente ken nakapuy nga agtutubo.”

Iti pannakilangen ken pannakipagtrabaho kadagiti tattao nga awanan iti panagraem kadagiti prinsipio ti Biblia, dagiti kasta a Kristiano nga agtutubo masapul nga agannadda di la ket ta masulisogda a tumulad kadagiti imoral ken di nainkasuratan a panagbiag dagiti kakaduada. (Salmo 1:1; 26:4; 119:9) Kasla narigat a salimetmetan ti nasayaat a rutina ti personal a panagadal, pannakigimong, ken panangasaba. (Filipos 3:16) Nalabit saan met a nalaka ti mangipasdek ken mangragpat kadagiti naespirituan a kalat.

Dagiti matalek a Kristiano nga agtutubo sigurado a kayatda nga ay-aywen ni Jehova babaen dagiti kondukta ken panagsasaoda. Sisusungdo nga ikagumaanda nga ipangag ti makaay-ayo nga awis ti nailangitan nga Amada: “Agmasiribka, anakko, ket pagrag-oem ti pusok, tapno makaipaayak iti sungbat iti daydiay mangrurrurod kaniak.” (Proverbio 27:11) Ammoda a ti kondukta ken tigtignayda apektaranna ti panangmatmat dagiti dadduma ken ni Jehova ken iti ilina.​—1 Pedro 2:12.

Makomendaran ta kaaduan kadagita nga agtutubo ti mangikagkagumaan a mangtulad kadagiti kakabsatda idi umuna a siglo nga inkararagan idi ni apostol Pablo iti kastoy: “Magnakayo a maikari ken Jehova iti panggep a panangay-ayo a naan-anay kenkuana bayat nga agtultuloykayo nga agbunga iti tunggal naimbag nga aramid . . . tapno naan-anay a makapagibturkayo ken maaddaankayo iti mabayag a panagitured buyogen ti rag-o.” (Colosas 1:9-11) Naglaon ti Biblia iti sumagmamano a mapagwadan a managbuteng-Dios nga agtutubo a sibaballigi a nagna a maikari iti Dios iti tengnga ti ganggannaet, nasabrak, ken idolatroso a kagimongan.​—Filipos 2:15.

“Ni Jehova Adda ken ni Jose”

Ni Jose, ti dungdunguen nga anak da Jacob ken Raquel, ket ubing a nayadayo iti managbuteng-Dios nga amana. Nailako kas adipen idiay Egipto. Nagsayaat ti ulidan ni Jose kas maysa nga agtutubo no maipapan iti kinagaget, kinamapagtalkan, ken kinadalus iti moral. Nupay nagbalin nga adipen ni Potifar​—maysa a tao a saan nga agdaydayaw ken ni Jehova​—responsable ken naanep ni Jose, isu nga idi agangay intalek kenkuana ni apona ti amin a banag mainaig iti sangakabbalayanna. (Genesis 39:2-6) Nagtalinaed ni Jose a natarnaw ken ni Jehova. Idi nagbanag daytoy iti pannakaibaludna, saanna a kinuna: “Ania koma pay ti serbina ti kinatarnawko?” Uray naibalud, imparangarangna dagiti nasayaat a galad, ket di nagbayag naitalek kenkuana ti adu a paset ti operasion ti pagbaludan. (Genesis 39:17-22) Binendisionan ti Dios, ket kas kunaen ti Genesis 39:23, “ni Jehova adda ken Jose.”

Gapu ta awan iti poder dagiti managbuteng-Dios a dadakkelna, naglaka la koma a tinulad ni Jose ti kababalin dagiti pagano nga adda iti aglawlawna, ti imoral a panagbiag dagiti Egipcio! Imbes ketdi, sinalimetmetanna dagiti nadiosan a prinsipio ken tinaginayonna ti nadalus a takderna iti laksid dagiti nakaro a sulisog. Idi maulit-ulit a ginargari ti asawa ni Potifar a makidenna kenkuana, kastoy ti determinado a sungbatna: “Kasano koma a maaramidko daytoy dakkel a kinadakes ket pudno nga agbasolak a maikaniwas iti Dios?”​—Genesis 39:7-9.

Dagiti agtutubo a Saksi ita masapul nga ipangagda dagiti naibatay-Biblia a pakdaar maibusor iti di umiso a pannakikadkadua, imoral a paglinglingayan, pornograpia, ken naalas a musika. Ammoda a “dagiti mata ni Jehova addada iti amin a lugar, a sisisiput kadagidiay dakes ken kadagidiay naimbag.”​—Proverbio 15:3.

Liniklikan ni Moises ti “Panangtagiragsak iti Basol”

Dimmakkel ni Moises iti palasio ni Faraon a napno iti idolatroso ken managayat iti ragragsak a tattao. Kuna ti Biblia maipapan kenkuana: “Babaen iti pammati nagkitakit ni Moises . . . a maawagan ti anak daydi anak a babai ni Faraon, a pinilina ti dakes a pannakatrato a kadua ti ili ti Dios imbes a maaddaan iti temporario a panangtagiragsak iti basol.”​—Hebreo 11:24, 25.

Mabalin nga addada pagimbagan ti pannakigayyem iti lubong, ngem temporario dayta. Agpaut laeng dayta iti limitado a tiempo a nabatbati iti daytoy a lubong. (1 Juan 2:15-17) Saan kadi a nasaysayaat a suroten ti ulidan ni Moises? Kuna ti Biblia a ni Moises “nagtalinaed a natibker a kasla kitkitaenna daydiay Maysa a di makita.” (Hebreo 11:27) Nagtalinaed a sipapanunot iti naespirituan a tawid dagiti kapuonanna a managbuteng iti Dios. Ti panangtungpal iti pagayatan ni Jehova ti inaramidna a panggep ken kalatna iti biag.​—Exodo 2:11; Aramid 7:23, 25.

No dagiti managbuteng-Dios nga agtutubo ket nalikmut kadagiti nadangkes ken nasabrak a tattao, mapatibkerda ti relasionda ken ni Jehova babaen ti personal a panagadal, nga am-ammuenda a naimbag “daydiay Maysa a di makita.” Ti panagbalin nga okupado kadagiti Nakristianuan nga aktibidad, kas iti regular a pannakigimong ken panangasaba, tulonganna dagita nga agtutubo a mangisentro iti isipda kadagiti naespirituan a bambanag. (Salmo 63:6; 77:12) Masapul nga ikagumaanda a sukayen ti nabileg a pammati ken namnama kas ken Moises. Nasken nga ikagumaanda nga ipamaysa ken ni Jehova ti pampanunot ken ar-aramidda, a pagragsakanda ti makigayyem kenkuana.

Inaramatna ti Dilana a Nangidayaw iti Dios

Ti sabali pay nga agtutubo a mapagulidanan bayat a nayadayo iti pagtaenganda isu ti Israelita a balasitang a kinautibo dagiti Siriano idi kaaldawan ti mammadto ti Dios a ni Eliseo. Daytoy a balasitang ti nagbalin a tagabo ti asawa ti agkukutel a panguluen ti buyot ti Siria a ni Naaman. Kinuna ti balasitang iti apona a babai: “No adda laeng koma ni apok iti sanguanan ti mammadto nga adda idiay Samaria! Iti kasta mapaimbagna koma iti kukutelna.” Gapu iti panangpaneknekna, napan ni Naaman ken ni Eliseo idiay Israel ket immimbag ti kukutelna. Maysa pay, nagbalin ni Naaman a managdaydayaw ken ni Jehova.​—2 Ar-ari 5:1-3, 13-19.

Ti kapadasan daytoy a balasitang ipaganetgetna a masapul nga usaren dagiti agtutubo ti dilada a mangidaydayaw iti Dios, uray no nayadayoda kadagiti dadakkelda. No nairuam daydi a balasitang kadagiti “minamaag a panagsasao” wenno “naalas a panagang-angaw,” naituredna ngata nga inusar a sieepektibo ti dilana kas iti inaramidna idi kiniddaw ti gundaway? (Efeso 5:4; Proverbio 15:2) Malagip pay ni Níkos, maysa a baro nga agtawen iti nasurok laeng a 20 a naibalud gapu iti neutral a takderna: “Idi naibaludak ken dagiti dadduma pay nga agtutubo a kakabsat a lallaki, a nayadayo iti panangaywan dagiti nagannak ken kongregasion, nadlawko nga immalas ti panagsasaomi. Sigurado a saan a nangyeg dayta iti pakaidayawan ni Jehova.” Imbag laengen ta impangag ni Nikos ken dagiti dadduma ti balakad ni Pablo iti daytoy a banag: “Ti pannakiabig ken tunggal kita ti kinarugit wenno kinaagum saan koma nga uray madakamat iti nagtetengngaanyo, kas maitutop kadagiti nasantuan a tattao.”​—Efeso 5:3.

Napaypayso Kadakuada ni Jehova

Ti kapadasan ti tallo a Hebreo a kakadua ni Daniel iti nagkauna a Babilonia patalgedanna ti kinapudno ti prinsipio a dinakamat ni Jesus a ti kinamatalek iti babassit a banag ket mangiturong iti kinamatalek iti dadakkel a banag. (Lucas 16:10) Idi naipasangoda iti parikut a pannangan kadagiti taraon nga iparit ti Linteg ni Moises, mabalin koma nga inrasonda a kautiboda met iti maysa a ganggannaet a daga ket awan ti maaramidanda. Ngem anian a pannakabendisionda gapu ta dida tinagilag-an ti banag a kasla nagbassit ti pategna! Nasalsalun-at ken nasirsiribda ngem iti amin a dadduma a nakautibo a nagtultuloy a nangan kadagiti taraon ti ari. Awan duadua a napabilegda gapu iti kinamatalekda kadagitoy babassit a banag, isu nga idi naipasangoda iti dakdakkel a suot nga agrukbab iti idolo, dida nakikompromiso.​—Daniel 1:3-21; 3:1-30.

Napaypayso ni Jehova kadagitoy tallo nga agtutubo. Iti laksid ti pannakayadayoda iti pagtaenganda ken iti sentro ti panagdayaw iti Dios, determinadoda a di agpatulaw iti lubong. (2 Pedro 3:14) Nagpateg ti relasionda ken ni Jehova nga uray la sidadaanda a matay para iti dayta.

Dinakay Baybay-an ni Jehova

No nayadayo dagiti agtutubo kadagidiay ay-ayaten ken pagtaltalkanda, natural laeng a makariknada iti kinaawan talged, kinaawan ti direksion, ken panagduadua. Kaskasdi, mabalinda a daeran dagiti pannubok ken pakasuotanda buyogen ti naan-anay a panagtalek a “saanto a baybay-an [ida] ni Jehova.” (Salmo 94:14) No dagita nga agtutubo ket ‘agsagaba maigapu iti kinalinteg,’ sidadaan ni Jehova a tumulong kadakuada tapno makapagtultuloyda a magna “iti dana ti kinalinteg.”​—1 Pedro 3:14; Proverbio 8:20.

Nagtultuloy a pinabileg ken sipaparabur a binendisionan ni Jehova da Jose, Moises, ti adipen a balasitang nga Israelita, ken ti tallo a matalek nga agtutubo a Hebreo. Iti kaaldawantayo, us-usarenna ti nasantuan nga espirituna, ti Saona, ken organisasionna tapno saranayenna dagidiay ‘makirupak iti nasayaat a dangadang ti pammati,’ nga inkabilna iti sanguananda ti gunggona a “biag nga agnanayon.” (1 Timoteo 6:11, 12) Wen, posible ti pannagna a maikari ken ni Jehova, ket dayta ti nainsiriban nga aramiden.​—Proverbio 23:15, 19.

[Footnotes]

[Kahon iti panid 25]

NAGANNAK​—ISAGANAYO DAGITI ANNAKYO!

“Kas kadagiti pana iti ima ti nabileg a lalaki, kasta ti annak ti kinaagtutubo.” (Salmo 127:4) Ti pana saan nga aksidente a mapuntaanna ti puntiriana. Masapul a nasayaat ti pannakasirigna. Umasping iti dayta, saan a nakasagana dagiti annak a mangsango kadagiti realidad ti panagbiag iti ruar ti pagtaengan no awan ti umiso a giya dagiti nagannak.​—Proverbio 22:6.

Masansan nga agtignay a sidadarasudos dagiti agtutubo wenno agpaabak “kadagiti tarigagay a naikasigudan iti kinaagtutubo.” (2 Timoteo 2:22) Namakdaar ti Biblia: “Ti pagbaut ken pannubngar isuda ti mangted iti sirib; ngem ti ubing a mabaybay-an ibabainnanto ni inana.” (Proverbio 29:15) Saan a nakasagana ti ubing a mangsango kadagiti realidad ken rigat ti panagbiag a nayadayo iti pagtaengan no saan a maisuro kenkuana ti nasken a panagtignay ti maysa nga agtutubo.

Iti nalawag ken responsable a pamay-an, dagiti Kristiano a nagannak nasken nga isuroda kadagiti annakda dagiti rigat, suot, ken realidad ti panagbiag iti daytoy a sistema ti bambanag. Iti wagas a saan a mangumsi wenno di mangupay, mailawlawagda dagiti saan a makaay-ayo a kasasaad a mabalin a pakaipasanguan ti maysa nga agtutubo no agbiag iti ruar ti pagtaenganda. Daytoy a panangsanay, buyogen ti inted-Dios a sirib, ket “mangipaay iti kinasaririt kadagidiay awanan kapadasan, iti maysa nga agtutubo pannakaammo ken pannakabael nga agpanunot.”​—Proverbio 1:4.

No dagiti nagannak itukitda dagiti nadiosan a kababalin ken moral a prinsipio iti puso dagiti annakda, mapagballigian dagitoy dagiti karit ti biag. Ti balligi wenno pannakapaay ket agpannuray iti regular a panagadal ti pamilia iti Biblia, nawaya a komunikasion, ken pudno a pannakaseknan iti pagimbagan dagiti annakda. Nasken a mangipaay dagiti nagannak iti nadiosan a panangsanay iti wagas a natimbeng ngem positibo ken rasonable, a mangisagana kadagiti annakda nga agtakder iti bukodda inton agangay. Babaen ti ulidan, maisuro dagiti nagannak kadagiti annakda a posible ti agbiag iti lubong ngem saan nga agbalin a paset dayta.​—Juan 17:15, 16.

[Ladawan iti panid 23]

Dadduma nga agtutubo a Kristiano ti masapul a pumanaw iti pagtaenganda

[Dagiti Ladawan iti panid 24]

Babaen ti panangsaranget iti sulisog, dagiti agtutubo matuladda ni Jose ken makapagtalinaedda a nadalus iti moral

[Dagiti Ladawan iti panid 26]

Tuladenyo ti Israelita a balasitang nga adipen a nangusar iti dilana a mangidayaw ken ni Jehova