Salsaludsod Dagiti Agbasbasa

• Kasanotayo a mapagleddaang ti nasantuan nga espiritu ti Dios, yantangay saan a persona dayta?

Ni apostol Pablo ti nangisurat: “Dikay koma pagleddaangen ti nasantuan nga espiritu ti Dios.” (Efeso 4:30) Ipapan dagiti dadduma a dagitoy a sasao ipasimudaagda a persona ti nasantuan nga espiritu. Ngem dagiti publikasion ti “matalek a mayordomo” masansan a nangipaayda kadagiti nainkasuratan ken historikal a pammaneknek a dagiti nagkauna a Kristiano dida minatmatan ti nasantuan nga espiritu kas persona wenno kas dios a pumada iti Kangatuan a paset ti makunkuna a Trinidad.a (Lucas 12:42) Saan ngarud a persona ti nasantuan nga espiritu a tuktukoyen ni Pablo.

Ti nasantuan nga espiritu ti Dios isu ti di makita nga aktibo a puersana. (Genesis 1:2) Naipadto a mangbautisar ni Jesus “iti nasantuan nga espiritu,” no kasano a ni Juan nangbautisar iti danum. (Lucas 3:16) Idi Pentecostes 33 K.P., agarup 120 nga adalan ti ‘napno iti nasantuan nga espiritu’​—nalawag a saan nga iti persona. (Aramid 1:5, 8; 2:4, 33) Naparaburan iti nailangitan a namnama dagitoy a napulotan, ket ti espiritu ti Dios inwanwanna ida iti panagbiag a matalek. (Roma 8:14-17; 2 Corinto 1:22) Ti espiritu namataud iti nadiosan a bunga ken timmulong kadakuada a mangliklik kadagiti dakes nga “aramid ti lasag” a mabalin nga agresulta iti pannakapukaw ti anamong ti Dios.​—Galacia 5:19-25.

No adipennatayo ti Dios nga addaan iti naindagaan a namnama, saantayo a napulotan iti nasantuan nga espiritu. Nupay kasta, masagraptayo ti espiritu ti Dios a kas kadagidiay nailangitan ti namnamada. Gapuna, mabalin a mapagleddaangtayo met ti espiritu. Ngem kasano?

No ditay ikankano ti Nainkasuratan a balakad a naisurat babaen ti panangiwanwan ti nasantuan nga espiritu, mabalin a makapatanortayo kadagiti ugali nga agresulta iti sipapakinakem a panagbasol maibusor iti espiritu, ti pannakapukaw ti anamong ni Jehova, ken pannakadadaelto. (Mateo 12:31, 32) Mabalin a saan pay a nadagsen ti ar-aramidentayo a basol, ngem mabalin a makapatanortayo kadagiti ugali a mangiturong kadatayo nga agtignay a maikaniwas iti panangiwanwan ti espiritu. Iti sidong dagiti kasta a kasasaad, mabalin a mapagleddaangtayo ti nasantuan nga espiritu.

Ania ngarud ti aramidentayo tapno saan a lumdaang ti espiritu ti Dios? Kasapulan a medmedantayo ti pampanunot ken ar-aramidtayo. Iti suratna kadagiti taga Efeso, kapitulo 4, dinakamat ni apostol Pablo ti maipapan iti panangliklik iti pagannayasan nga agulbod, agipempen iti gura, kinasadut, ken naalas a panagsasao. Ania ti mabalin nga ar-aramidentayo no inkawestayo ti “baro a personalidad” ket kaskasdi nga agsublitayo kadagiti kasta nga aramid? Suksukirentayo ti impaltiing ti espiritu a balakad ti Sao ti Dios, ti Biblia. Ti resultana, pagledleddaangentayo ti nasantuan nga espiritu.

Iti Efeso kapitulo 5, mabasatayo ti balakad ni Pablo maipapan iti panangliklik iti makadangran a tarigagay nga agaramid iti pannakikamalala. Indagadag met ti apostol kadagiti kapammatian a liklikan ti nakababain nga ugali ken naalas a panagang-angaw. No ditay kayat a pagleddaangen ti nasantuan nga espiritu ti Dios, nasken a laglagipentayo dagitoy a balakad no agpilitayo iti paglinglingayan. Gapuna, apay koma a paginteresantayo dagiti kasta a banag babaen ti panangisarsarita kadagita, panagbasa iti maipapan kadagita, ken panangbuya kadagita iti telebision wenno iti sadinoman?

Siempre, mapagleddaangtayo ti espiritu kadagiti sabali a pamay-an. Ti espiritu ni Jehova itandudona ti panagkaykaysa iti kongregasion, ngem kasanon no agaramidtayo iti makadangran a panangidanondanon wenno iparegtatayo ti pannakabingbingay iti kongregasion? Saantayo ngata a busbusoren ti panangiwanwan ti espiritu maipaay iti panagkaykaysa? No an-anagen, pagledleddaangentayo ti nasantuan nga espiritu, kas kadagidiay nangpataud iti panaglalasin iti kongregasion idiay Corinto. (1 Corinto 1:10; 3:1-4, 16, 17) Pagledleddaangentayo met ti espiritu no sipapakinakem a dadaelentayo ti panagraem kadagiti napulotan iti espiritu a lallaki iti kongregasion.​—Aramid 20:28; Judas 8.

Nalawag ngarud a nainsiriban nga usigentayo ti kababalin ken ar-aramidtayo maitunos iti ammotayo a panangiwanwan ti nasantuan nga espiritu kas nayanninaw iti Biblia ken iti kongregasion Kristiano. ‘Agkararagtayo met buyogen ti nasantuan nga espiritu,’ nga agpaiwanwantayo iti dayta ken kanayon nga agtignaytayo maitunos iti sagudayen ti naipaltiing a Sao ti Dios. (Judas 20) Determinadotay koma a ditay pulos pagleddaangen ti espiritu imbes ketdi kanayon nga agpaiwanwantay iti dayta tapno mapadayawan ti nasantuan a nagan ni Jehova.

• Ti nabaknang a lalaki a marigatan a sumrek iti Pagarian ket inyasping ni Jesu-Kristo iti maysa a kamelio a marigatan a lumsot iti abut ti dagum. Literal kadi a kamelio ken pagdait a dagum ti tuktukoyen ni Jesus?

Agkaasping unay ti dua kadagiti tallo a teksto ti Kasuratan a nangdakamat iti daytoy a banag. Sigun iti salaysay ni Mateo, kinuna ni Jesus: “Ti maysa a kamelio nalaklaka a lumsot iti abut ti dagum ngem iti maysa a nabaknang a tao a sumrek iti pagarian ti Dios.” (Mateo 19:24) Kasta met, mabasa iti Marcos 10:25: “Ti maysa a kamelio nalaklaka a lumsot iti abut ti dagum ngem iti maysa a nabaknang a tao a sumrek iti pagarian ti Dios.”

Dadduma a reperensia isingasingda a ti “abut ti dagum” ket maysa a bassit a ridaw iti maysa kadagiti dadakkel a ruangan ti Jerusalem. No mairikep iti rabii ti dakkel a ruangan, mabalin a maluktan ti bassit a ridaw. Nakuna a mabalin a lumsot iti dayta ti maysa a kamelio. Dayta kadi ti tuktukoyen ni Jesus?

Nalawag a saan. Nabatad a tuktukoyen ni Jesus ti maysa a pagdait a dagum. Yantangay dagiti nagkauna a tulang ken metal a dagum ket agpada a masarakan iti dayta a rehion, kadawyan la ketdi dagita nga alikamen iti pagtaengan. Ti Lucas 18:25 lawaganna dagiti sasao ni Jesus, agsipud ta naadaw dagitoy a sasaona: “Iti kinapudnona, ti maysa a kamelio nalaklaka a lumsot iti abut ti pagdait a dagum ngem iti maysa a nabaknang a tao a sumrek iti pagarian ti Dios.”

Dagiti nagduduma a leksikograpo umanamongda iti patarus a “pagdait a dagum” kas masarakan iti Baro a Lubong a Patarus. Ti Griego a sao para iti ‘dagum’ iti Mateo 19:24 ken Marcos 10:25 (rha·phisʹ) ket naggapu iti berbo a kaipapananna “daiten.” Ken ti Griego a sao iti Lucas 18:25 (be·loʹne) ket nausar a mangtukoy iti literal a pagopera a dagum. Kuna ti Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words: “Agparang a kabbaro ti kapanunotan a ‘ti abut ti dagum’ ket tumukoy kadagiti babassit a ridaw; awan ti mangipakita a kasta ti nagkauna nga anagna. Ti panggep ti sasao ti Apo ket tapno ilawlawagna ti maysa a banag nga imposible para iti maysa a tao isu a saan a kasapulan nga ikagumaan a palag-anen ti anagna babaen ti panangtarus nga adda sabali a kaipapanan ti dagum.”​—1981, Tomo 3, panid 106.

Adda dagiti mangisingasing a kadagitoy a bersikulo, ti “kamelio” ket rumbeng a naipatarus kas “tali.” Agkaarngi dagiti Griego a sao para iti tali (kaʹmi·los) ken kamelio (kaʹme·los). Ngem ti Griego a sao para iti “kamelio,” saan a para iti “tali,” ti nausar iti Mateo 19:24 kadagiti kadaanan nga adda pay ita a manuskrito ti Ebanghelio ni Mateo (ti Sinaitic, ti Vatican No. 1209, ken ti Alexandrine). Naipadamag a ni Mateo orihinal nga insuratna iti Hebreo ti Ebangheliona ken nalabit nga isu a mismo ti nangipatarus iti dayta iti Griego. Ammona no ania ti eksakto a kinuna ni Jesus isu nga umiso ti inusarna a sao.

Gapuna, literal a pagdait a dagum ken kamelio ti tuktukoyen ni Jesus. Inusarna dagitoy tapno ipaganetgetna ti kinaimposible ti maysa a banag. Ngem kaipapananna kadi daytoy nga awan ti nabaknang a tao a makastrek iti Pagarian? Saan, ngamin saan a literal ti kaipapanan dagiti sasao ni Jesus. Nagusar ni Jesus iti hyperbole tapno iladawanna a no kasano a ti literal a kamelio saan a makastrek iti abut ti literal a pagdait a dagum, imposible para iti nabaknang a tao a sumrek iti Pagarian no agtultuloy a naisinggalut iti kinabaknangna ken saanna nga ipangpangruna ni Jehova iti biagna.​—Lucas 13:24; 1 Timoteo 6:17-19.

Sinao dagitoy ni Jesus kalpasan unay a ti maysa a nabaknang nga agkabannuag nga agturay linaksidna ti naindaklan a pribilehio nga agbalin kas pasurot ni Jesus. (Lucas 18:18-24) Ti nabaknang a tao a dakdakkel ti panagayatna kadagiti sanikuana ngem kadagiti naespirituan a banag saanna a manamnama a magun-odan ti biag nga agnanayon iti urnos ti Pagarian. Kaskasdi, adda dagiti nabaknang a tattao a nagbalin nga adalan ni Jesus. (Mateo 27:57; Lucas 19:2, 9) No kasta, mabalin a maisalakan ti nabaknang a tao no sipapanunot iti naespirituan a kasapulanna ken no agpatulong iti Dios.​—Mateo 5:3; 19:16-26.

[Footnote]