Ammoyo Kadi?

Ania ti panangmatmat ti Dios iti panangannurot dagiti Israelita iti astrolohia?

Sigun iti maysa a diksionario, ti astrolohia ket “ti panangadal iti panaggaraw dagiti planeta, init, bulan, ken bituen gapu ta mapapati nga adda epekto dayta iti biag dagiti tattao.” Bayat a ti daga rikusenna ti init iti kada tawen, agbaliw ti posision dagiti konstelasion ti bitbituen no iti panangmatmat ti maysa nga adda ditoy daga. Sipud idi nagkauna a panawen, dagiti tattao inikkanda iti kaipapanan dagita a napaliiwda a panagbalbaliw.

Nalabit a ti astrolohia ket namunganay kadagiti nagkauna a Babilonio, a nagdaydayaw kadagiti bituen ken konstelasion. Inannurot dagiti Israelita dayta a kita ti panagdayaw idi simiasida iti pudno a panagdayaw. Isu nga idi panawen ti ari ti Juda a ni Josias, nasaknapen ti astrolohia iti intero a pagilian. Nalawag ti panangmatmat ti Dios kadagita a banag. Sinigsiglo sakbayna, imparit ti Mosaiko a Linteg ti panagdayaw iti bituen. Mapapatay ti asinoman a manglabsing iti dayta.​—Deuteronomio 17:2-5.

Tapno maikkat dagiti di umiso a narelihiosuan nga annuroten dagiti Judio, ti maysa nga inaramid ni Ari Josias ket ti panangiparitna iti panagdaton “iti init ken iti bulan ken kadagiti konstelasion ti zodiak ken iti isuamin a buyot ti langlangit.” Sigun iti salaysay ti Biblia, inaramid dayta ti ari gapu ta kayatna ‘ti sumurot ken Jehova ken salimetmetan ti bilbilinna.’ (2 Ar-ari 23:3-5) Agserbi dayta a pagwadan kadagiti tattao nga agtarigagay nga agdayaw iti Dios “buyogen ti espiritu ken kinapudno.”​—Juan 4:24.

Siasino dagiti “Annak ni Zeus” a nadakamat iti Aramid 28:11?

Sigun iti salaysay ti libro ti Biblia nga Aramid, nagturong ni apostol Pablo idiay Roma babaen ti panaglayagna manipud Malta agingga iti Puteoli a nakasakay iti barangay nga addaan iti parupa a tanda nga “Annak ni Zeus.” (Aramid 28:11) Gagangay dagiti kasta a tanda kadagiti nagkauna a marinero ken aglaylayag.

Sigun iti mitolohia dagiti Griego ken Romano, da Zeus (pagaammo met kas Jupiter) ken Leda ket addaan iti singin nga annak a da Castor ken Pollux. Dagitoy nga “Annak ni Zeus” ket maibilang kas nasigo a marinero, a kabaelanda a kontrolen ti angin ken dagiti dalluyon. Gapuna, maidaydayawda kas didiosen a mangsalaknib kadagiti marinero. Agidaton kadakuada dagiti aglaylayag ken kiddawenda ti pannalaknibda no adda bagyo. Gagangay met a patienda nga iparangarang dagiti singin a didiosen ti presensiada ken pannakabalinda a mangsalaknib babaen ti sanselmo, ti gilap a patauden ti kimat nga agparang no dadduma kadagiti palo dagiti barko kabayatan ti bagyo.

Ti panagdayaw kada Castor ken Pollux ket nasaknap kadagiti Griego ken Romano. Maysa a nagkauna a reperensia ti nangdakamat iti dayta iti distrito iti aglikmut ti Cyrene, North Africa. Ti barangay a nadakamat iti Aramid ket naggapu iti asidegna nga Alexandria, idiay Egypt.

[Ladawan iti panid 9]

Bato a pakalaglagipan ti babilonia a mangiladawan ken Ari Nazimaruttash nga addaan kadagiti konstelasion

[Ladawan iti panid 9]

Sinsilio a denario a mangiladawan iti “Annak ni Zeus,” 114-113 K.K.P.

[Picture Credit Lines iti panid 9]

Bato a pakalaglagipan: Réunion des Musées Nationaux/Art Resource, NY; sinsilio: Iti pammalubos ti Classical Numismatic Group, Inc./cngcoins.com