Panangiwaksi iti Sangol ti Espiritismo

TI DIDIGRA kinabilna ti pamiliami idi balasangak nga agtawen ti 14. Iti dayta a tiempo, maysa a narungsot a mammapatay ti nangrugi a mangipakni kadagiti kakabaggiak. Ti immuna a biktimana ket dagiti anak ti kabsatko a babai​—siamda amin. Idin bimmaw-ing maibusor iti asawana. Di nagbayag kalpasanna, pinatayna met ti maysa kadagiti kabsatko a babai. Uppat pay kadagiti kabsatko a lallaki ken babbai ti simmaruno, agingga a ni laengen nanang ken siak ti nabati. Ay, mabutbutengak idi!

Kabayatan dagiti tawen a simmaruno, nanganak, nagtrabahoak, ken naturogak a kanayon a mabutbuteng. Masmasdaawanak: ‘Kaanonto ngata a rumaut? Ket asinonto ti sumaruno​—ni Nanang wenno siak?’

Ti Nalikudak

Tapno matulungankayo a makaawat no aniat’ napasamak kalpasanna, palubosandak a mangibaga kadakayo maipapan iti nalikudak. Idi 1917, naiyanakak a kas miembro ti tribo a Paramaccaner Bush-Negroe iti maysa a puro iti Karayan Maroni idiay Suriname. Dagiti appomi ket den lowenengre, wenno ad-adipen a nagtaray, a nagkamang kadagiti kabakiran tapno maaddaan ti narigat ngem nawaya a panagbiag. Bueno, kinapudnona daytat’ maysa a biag a nawaya manipud pannakaadipen kadagiti tattao ngem saan a nawaya manipud kadagiti demonio.

Ti inaldaw-aldaw a panagbiag iti purokmi ket inturayan dagiti demonio ken ti panagdaydayaw iti ap-appo. Tapno magalutan dagiti dadduma iti maysa nga enkanto ken mangiyeg ti sakit ken ipapatay kadagiti padada a tao, sumagmamano a tattao ti agusar iti wisi, black magic, wenno kasapulanda ti tulong ti maysa a koenoe (mabalikas a koo noo), maysa a teaser. Dagitoy a teaser ti maipagarup a tattao a di nasayaat ti pannakatratoda babaen iti maysa a miembro ti pamilia. Kalpasan ti pannakatayda, maipagarup nga agsublida iti pamilia tapno agibales. Kinapudnona, nupay kasta, dagitoy a teasers ket demonio a naipababa a mangipilit kadagiti tattao nga agrukbab kadakuada.

Kas maysa a miembro iti Evangelical Brother Community, maysa nga iglesia a Protestante, adda met naadalko maipapan iti Dios. Nupay nabaybay-anak a di nalawlawagan maipapan iti no kasano ti panangdaydayaw kenkuana, ti napuskol a kabakiran iti aglawlawko ti nangted ti naruay a pammaneknek nga isut’ naimbag a Managparabur. ‘Kayatko a dayawen ti maysa a naimbag a Dios saan ket a maysa a dakes nga espiritu a mangipaay iti panagrigat,’ inrasonko. Ammok a tagtagiragsaken dagiti teasers ti mangparparigat kadagiti di napalungdo a biktima agingga iti ipapatay.

Iladawanyo no kasano idi ti pannakakellaatko a makaammo a dagiti kabusor ti pamiliami ti nangibaon iti maysa a koenoe kadakami. Agtawenak iti 14 idi inrugina ti makapapatay a ganuatna. Duapulo ket innem a tawen kalpasanna, ni laeng Nanang ken siak ti nabati.

Ti Umuna a Panagsango

Ni Nanang ket nagaget nga agtrabaho. Maysa nga aldaw, kabayatan a magmagna nga agturong iti talon, isut’ natuang ket di makabangon. Ti koenoe napilina ni nanangko. Kimmapsut ti salun-atna ket nagbalin a paralisado. Kasapulanna ti tulong​—ti tulongko. Ngem naipasangoak iti panagpili iti panangayatko kenkuana wenno ti butengko iti demonio nga immuneg kenkuana. Nupay kasta, kabayatan ti panangraut ti koenoe, ni nakakaasi a Nanang nagsangit gaput’ nakaro a sakit ta diakon maibturan ket insadagko ti ulona iti dakulapko tapno mabang-aran. Idin nagkalma, ngem mariknak ti “im-ima” a mangtirtiritir iti bagik.

Idi kayatko ti pumanaw, nagsangit manen ni Nanang. Gapu kenkuana nagbatiak ket inibturak ti umuna a makapigerger a pannakisangok iti daytoy a mammapatay. Idi ket 40 ti tawenko.

Dagiti Kimmaro a Panangraut

Natay ni Nanang. Tallo nga aldaw laeng kalpasanna, nakangngegak iti nainggayyeman a timek a kunkunana: “Lintina, Lintina, dinak kadi mangngeg? Aw-awaganka.” Daytat’ nangrugian ti nakaay-ay-ay a biag ta kinalikagumak ti dagdagus nga ipapatay.

Idi umuna ti demonio riniribuknak laeng no maturogak. No mairidepakon, ti timek ti mangriing kaniak, nga agsarsarita maipapan kadagiti tanem ken ti ipapatay. Ti kurang a pannaturog ti nangpakapsut kaniak, nupay intultuloyko ti panangaywan kadagiti annakko.

Kamaudiananna, ti demonio pinakarona dagiti panangrautna. Iti sumagmamano a beses nariknak a kasla isut’ mangbekbekkel kaniak. Nupay no pinadasko ti agtaray, diak kabalinan agsipud ta maysa a nadagsen a buttuon ti kasla mangimegmegmeg iti bagik. Kayatko ti agikkis ngem diak met makauni. Kaskasdi, nagkedkedak nga agrukbab iti manangrautko.

Apaman a maimbaganak kalpasan ti kada panangraut, nagtalonak manen, nagmulaak ti balinghoy ken unas ket ilaklakok ida idiay tiendaan iti maysa a bassit nga ili iti igid ti baybay. Nagbalin a nanamnam-ay ti panagbiagko, ngem ti kakaruan a panagrigrigat ti adda iti masanguanak.

Panangbiruk iti Agasna

Maysa nga aldaw nangngegko ti mamarpartaan a timek ti demonio a kunkunana, “Pabussogek ti buksitmo kas maysa a bola.” Sumagmamano a panawen kalpasanna, adda ti maysa a natangken a masa iti buksitko a dimmakdakkel agingga a kasla masikogak. Talaga a mabutbutengak, insaludsodko: ‘Mabalinan kadi ti Dios, ti Namarsua, a tumulong kaniak a mangpapanaw iti koenoe? Mabalinanna kadi ti mangibaon iti napigpigsa nga espiritu a mamagtalaw kenkuana?’ Tapno maammuan, napanak iti maysa a bonoeman, maysa nga albulario.

Ti umuna nga albulario inikkannak iti tapoes, wenno galinggaling, ngem di naikkat ti panagbussog. Determinado a makakita ti agasna, nagdaliasatak manipud ti maysa a bonoeman agturong iti sabali​—amin awan naitulongda. Iti nagbabaetan dagidiay a panagsarungkar, intultuloyko ti nagtalon tapno makaalaak ti pundo nga igatang ti beer, arak, champagne, ken aruaten iti barikes a pangbayad kadagiti albulario. Iti adu a beses imbalbalakadda: “Agparintumengka maipaay iti koenoe. Agpakpakaasika a kas apom. Agrukbabka kenkuana, ket panawannakanto.” Ngem kasanot’ panagparintumengko iti maysa nga espiritu a nangtutuok kaniak ken kayatnak a papatayen? Diak mabalinan.

Nupay kasta, iti kaawan ti panginanamaan inaramidko amin nga imbaga dagiti albulario nga aramidek. Maysa kadakuada inagasannak iti unos ti lima a bulan. Binelnasannak kadagiti herba ken ipinespesna iti matak ti tubbog dagiti 11 a nadumaduma a mulmula​—“tapno dalusan ida,” kunana bayat a nagikkisak gaput’ sakitna. Ngem iti ngudo ti panangagas, nagawidak nga awan pulos kuartana, naabuso, ad-adda a masakit ngem iti kaanoman.

“Daytoyen ti Kagibusanam”

Maysa kadagiti anakko, nga agindeg sadi Netherlands, ti nangipatulod kaniak ti kuarta tapno itultuloyko ti panagbirukko iti tulong. Gapuna napanak iti mangngagas a doktor iti kabisera. Kalpasan ti panangeksamen, kinunana: “Saanka a matulongan. Mapanka ket makipagkitaka iti maysa a bonoeman.” Gapuna pinadasko ti maysa nga espiritu a medium a namunganay iti Makindaya nga India​—ngem awan manen ti naitulongna. Nagawidak ngem nakagtengak laeng iti kabisera, nga idiay ti nakadanonak ti balay ti maysa kadagiti anakko a babai. Idiay napukaw ti puotko​—awan kuartana ken masakit. Awan mamaayna, gimmastosak ti 15,000 guilders ($8,300, E.U.) iti 17 a tawtawen a panagbirbirukko iti agas. Idi ket 57 ti tawenko.

Sumaruno, pinangtaannak ti demonio: “Naumaak kenkan. Daytoyen ti kagibusanam.”

“Ngem saanka met a Dios, saanka a ni Jesus,” impukkawko.

“Uray ti Dios dinak mapasardeng,” insungbat ti demonio. “Nabilangen ti al-aldawmo.”

Ti Maudi a Pannakidangadang

Limmabas ti sumagmamano a lawas. Ni Meena, maysa a babai a kaarrubak nga amin-tiempo a ministro ni Jehova, sinaludsodanna ti anakko a babai maipapan iti kasasaadko ket kinunana: “Ni nanangmo matulongan ngem babaen laeng iti Biblia.” Naallingagak ti panagsarsaritada, napanak kadakuada. Nupay kasta, kasakbayan a nadanonko ida, naipuruakak iti daga. Nagdardaras ni Meena nga immay ket kinunana: “Saannakanto a panawan dayta a demonio. Ti laeng maymaysa a makatulong kenka ket ni Jehova, awanen sabali.” Idin nakipagkararag kaniak ken ni Jehova a Dios ket rinugiannak a sinarungkaran. Ngem ti ad-adda a panangsarungkarna kaniak, ad-adda met a narungrungsot dagiti panangraut ti demonio. Kabayatan ti rabii, nagpigerger ti bagik a nakarangranggas a ta awan uray maysa a makaturog iti balay. Nagsardengak a mangmangan ken addada kanito a napukawko a naan-anay ti panunotko.

Ti kasasaadko nagbalin a nakaserserioso a ta immay dagiti annakko a lalaki manipud iti uneg tapno isublidak iti purokko tapno matay. Gapu ta nakapuyak unay nga agbiahe, nagkedkedak. Ngem gaput’ panagriknak nga umas-asidegen ti ipupusayko, inawagak ti Saksi tapno agpakadaak. Inlawlawag ni Meena manipud iti Biblia nga uray no matayak, adda ti namnama ti panagungar.

“Panagungar? Aniat’ kayatmo a sawen?”

“Mabalinnaka a pagungaren ti Dios idiay Paraiso,” insungbatna. Maysa a silnag ti namnama!

Ngem iti dayta a rabii sinalukobannak ti demonio. Iti maysa a sirmata kasla makitkitak ti koenoe a sursuroten ti bunggoy dagiti tao. Inyuyawna: “Ipagarupna a maaddaanto iti panagungar.” Idin nagkatkatawa ti bunggoy. Ngem idin nakaaramidak iti maysa a banag a diak pay pulos naaramid. Immawagak: “Jehova! Jehova!” Dayta laeng ti ammok a maibaga. Ket pimmanaw ti demonio!

Immay manen dagiti annakko a lallaki ket nagpakpakaasida: “Mama, saankayo a matmatay iti siudad. Ipandaka iti purokmo.” Nagkedkedak, ta kayatko ti makaadal iti ad-adu pay maipapan ken ni Jehova. “Bueno, mabalin a matayakto,” imbagak kadakuada, “ngem nakapagserbiakto met bassit iti Namarsua.”

Kas Maysa a Nabileg a Sarikedked

Intultuloy ni Meena ken dagiti dadduma a Saksi ti panangsarungkarda kaniak. Sinursuruandak nga agkararag ken ni Jehova. Kadagiti dadduma pay a bambanag, imbagada kaniak ti maipapan iti isyu iti nagbaetan ni Jehova ken ni Satanas ken no kasano a nangipaay ti Diablo ken ni Job iti panagsagsagaba tapno mapatallikudna iti Dios. Ti pannakaadal kadagitoy ti nangpapigsa iti pammatik a di pulos agrukbab iti demonio. Bimmasa dagiti Saksi ti maysa a kasuratan a nagbalin a nakapatpateg kaniak: “Ti nagan ni Jehova nabileg a sarikedked. Ti nalinteg agkamang kenkuana ket maisalakan.”​—Proverbio 18:10.

In-inut a nagsubli ti pigsak. Idi nagsubli ti anakko, imbagak kenkuana nga urayennak idiay ruar. Nagpellesak ket insakbotko ti badok iti sayak tapno ipakita a ti panagbussog ket ngangngani awanen. Idin nagnaak a rimmuar.

“Daytoy kadi ni Mama Lintina?” insawang ti anakko a lalaki.

“Wen, agpayso​—agyamanak ken ni Jehova, a Diosko!”

Ti Panangalak iti Takderko

Manipud iti kanito a makapagnaakon bassit, nagturongak iti Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova. Nakaawatak idiay kadagiti adu a pammaregta manipud kadagiti gagayyem ta diakon pulos nagsardeng a tumabtabuno kadagiti gimong. Kalpasan iti sumagmamano a bulan, kimmuyogak kadagiti Saksi iti panangaskasaba iti publiko. Di nagbayag kalpasanna, nabautisaranak ket nagbalinak nga adipen ni Jehova, ti naayat a Manangisalakanko. Agtawenak idi ti 58.

Nupay kasta, maysa a banag ti kasapulan pay nga aramiden. Kadagiti nasapsapa a tawtawen, idiay abungko iti purok, nangipatakderak iti altar a ditoy ti pangidatonak kadagiti sakripisio para kadagiti ap-appok. Tapno nadalusak iti espiritual, kasapulan a dadaelek dayta. Dimmawatak ti tulong ken ni Jehova, agsipud ta ti panaggunayko mabalin a mangibunga iti gulo kadagiti umili. Idi nakagtengak iti abungko ket linukatak ti ridaw, adda nagpukkaw “Pingos!” (Dagiti alingo!) Maysa a pangen ti bumalballasiw iti puro ket tumappuakda iti karayan tapno aglangoyda a bumallasiw. Insigida, dagiti ub-ubbing ken lallakay pinanawanda ti purok para iti daytoy a nalaka a panagtiliw. Maragsakan, nagparintumengak ket nagyamanak ken Jehova para iti daytoy a napasamak. Dagdagus, inulodko ti altar iti ruar, binukbokak ti gas ket pinuorak. Awanen ti altar idi nagsubli ti bunggoy. Siempre, natakkuatanda, ngem awanen ti mabalin a maaramidan iti dayta. Gapuna, nagsubliak iti kabisera, nga addaan ti natalna a panunot.

Manipud Kinakakaasi Agturong iti Kinaragsak

Ad-adu pay a bendision ti dimteng kaniak. Ti anakko a lalaki idiay Netherlands saan a namati kadagiti estoria a nangngeganna maipapan kaniak ket simmakay ti eroplano agturong iti Suriname tapno makitana a mismo. Maragragsakan unay a makakita kaniak a nasalun-at ta inggatangannak pay ti nagsayaat a balay iti kabisera, a pagnanaedak itan. Anian a panagbalbaliw ti napadasak​—manipud ti awan kuartana nga adipen dagiti demonio agturong iti nasayaat-pannakaaywanna nga adipen ni Jehova!

Sangapulo ket maysa a tawen kalpasan ti pannakabautisarko, addaanak ti ad-adu pay a rason tapno agyaman. Nagutigot babaen kadagiti adu a bembendision a naawatko, tallo kadagiti annakko ken maysa a kaanakak nagbalinda met nga interesado iti kinapudno iti Biblia ket kamaudiananna indedikarda ti biagda ken ni Jehova a Dios. Ket iti adun a beses, insalaysaykon daytoy a kapadasak iti demonismo no dagiti kakabsat a lallaki ken babbai ikuyogdak tapno sarungkaran dagiti iyad-adalanda iti Biblia nga agkurang iti kinatured a lumapsut kadagiti demonio. Iti dayta a pamay-an uray dagidiay a nakabutbuteng a tawtawen ti adda met sumagmamano nga usarda iti trabaho a panangikaskasaba ti Pagarian.

Agkurangak kadagiti umanay a balikas a mangiyebkas iti panagyamanko ken ni Jehova, a Diosko. Pudno unay, nakitak ti mannakabalin-amin nga imana maipaay iti pagimbagak. Talaga, ni Jehova ti nagsayaatan kaniak!​—Idiligyo iti Salmo 18:17-19.

[Ladawan iti panid 7]

Iti pannakailapsut manipud espiritismo, naadal ni Lintina van Geenen a “ti nagan ni Jehova ket nabileg a sarikedked”

[Ladawan iti panid 9]

Ti naseksek a lugar idiay Suriname a dagiti tattao ket naadipenda iti espiritismo