No Apay a Pinanawak ti Kinapadi Agpaay iti Nasaysayaat a Ministerio

NAORDINANAK kas maysa a Katoliko a padi idi Hulio 31, 1955, idi agtawenak iti 24. Daytat’ naggibusan ti 12 a tawen a binusbosko iti maysa a seminario nga iwanwanwan ti arsobispo idiay Rachol, Goa, India. Ket aniat’ nakagutugotak nga agbalin a padi?

Naipasngayak idiay Bombay, India, idi Setiembre 3, 1930. Iti simmuno a tawen, nagretiro ni tatangko, ket nagtaeng ti pamiliami idiay Salvador do Mundo, Bardez, Goa, idiay makin-abagatan a laud a kosta ti India. Siak ti buridek iti uppat nga annak. Manipud kinaubing napadakkelak iti sidong ti kultura ken tradision ti Portugues a Katolisismo, a timmanor idiay Goa idi 1510, idi nagbalin a kolonia dayta ti Portugal.

Gapu ta napeklanda kadagiti patpatienda, naregta a Katoliko dagiti dadakkelko, isu a tinawen a selselebraranmi ti Krismas, Semana Santa, Domingo Paskua, ken pipiesta a pammadayaw ken Birhen Maria ken dadduma pay a “sasanto.” Masansan nga agdagus idiay balaymi dagiti papadi a nakiraman kadagitoy a selebrasion, no dadduma nasursurok ngem sangapulo nga aldaw. Gapuna, kanayon a makalangenmi ida, ket kas maysa a barito, naallukoyak kadakuada.

Ti Serbisiok Idiay Goa, Salamanca, ken Roma

Nangrugiak iti ministerio ti kinapadi buyogen ti kasta unay a kinagagar, ket awan panagduaduak no pudno met laeng dagiti doktrina ken al-alagaden ti Iglesia Katolika. Kabayatan ti umuna a pito a tawenko iti ministerio idiay Goa, nagannongak kas mangiwanwan iti kagimongan ken padi idiay St. Thomas Chapel sadi Panaji, ti kabisera ti Goa. Kasta met a naaddaanak iti sibil nga annongen a nagkadua ti akemna​—propesor ken direktor pay ti eskuelaan a Polytechnic Institute a kukua ti dati a gobierno ti Portugal.

Idi 1962, naibaonak idiay University of Salamanca, idiay España, a sadiay ti nakagun-odak iti titulok a PhD iti Philosophy of Law ken Canon Law. Iti panagadalko iti linteg, dadduma kadagiti asignaturak nangruna ti Roman Law ken ti History of Canon Law, dinagadagdak nga ammuen ti itatanor ti konstitusion ti Iglesia Katolika ken ti pannakailasin ti papa kas kasuno ni Pedro nga addaan ‘kangatuan a panangituray iti iglesia.’

Naragsakanak ta naaramid dagiti plano agpaay ti panagadalko iti kinadoktor iti teolohia idiay Roma, Italia, a sadiay ti pagadalak iti ad-adu maipapan ti herarkia ti iglesia. Napanak idiay Roma idi kalgaw ti 1965.

Iti daytoy a tiempo, kangitingitan idi ti ekumenikal a konsilio ti Vatican II. Bayat ti panagadalko iti teolohia, nagundawayak dagiti makapainteres a pannakisarsarita iti sumagmamano a teologo ken “Amma ti Konsilio” a mangbusor kadagiti konserbatibo unay iti konsilio. Ti madama idi a papa ket ni Paulo VI, a nakasarsaritak a mismo bayat ti panagakemko kas bise presidente ti Indian Priests’ Association idiay Roma.

Datin a Pannakaburibor ken Panagduadua

Iti unos dagitoy a pannakisarsarita, panagadal, ken panagsirarak bayat ti panangputarko kadagiti librok kas doktor, nagundawayak a natarusan ti historia ken itatanor dagiti kangrunaan nga urnos ti Iglesia Katolika.a Maigiddiat kadagiti panangmatmat dagiti konserbatibo iti konsilio, a nairuam iti kita ti naan-anay a kinaturay ni Pio XII (1939-58), nagun-od met laengen dagiti liberal ti pananganamong ti konsilio iti Dogmatic Constitution on the Church (Latin a titulo, Lumen Gentium, Lawag Dagiti Nasion). Karaman iti dadduma pay a banag, ti kapitulo 3 ilawlawagna ti kalintegan dagiti obispo a makipaset kas maysa a gunglo iti naan-anay ken kangatuan nga autoridad ti papa iti intero nga iglesia. Daytoy a doktrina ket namunganay unay iti tradision ngem ibilang dagiti konserbatibo a heretiko ken managalsa dayta.

Naammuak nga agpada a di umiso dagita a panangmatmat, gapu ta saan ida a masarakan iti kinapudno ti Ebanghelio. Dagitat’ panangballikug iti Mateo 16:18, 19 ken panangpanuynoy kadagiti amin a napalabas ken masanguanan pay a di nainkasuratan a doktrina ken sursuro ti iglesia.b Naamirisko a dagiti Griego a sasao a nausar iti daytoy a teksto, ti peʹtra (pangbabai), kaipapananna “maysa a dakkel a bato,” ken ti peʹtros (panglalaki), kaipapananna “bassit a bato,” ket saan nga inusar ni Jesus nga agpada ti kaipapananda. Kasta pay met a no naipangpangruna koma ni Pedro kas ti maysa a dakkel a bato, kas ti maysa a pasuli a bato, saan koma a nagsusupiat dagiti apostol idi agangay no asino ti kadakkelan kadakuada. (Idiligyo ti Marcos 9:33-35; Lucas 22:24-26.) Kasta met a saan koma a naitured a binabalaw ni Pablo ni Pedro iti publiko gapu ta “[di n]agna a sililinteg kas ti maitunos iti kinapudno ti naimbag a damag.” (Galacia 2:11-14) Nagtengak ti maysa a konklusion nga amin a napulotan-espiritu a pasurot ni Kristo ket agpapadada a kasla bato, a ni Jesus ti kangrunaan a pasuli a bato.​—1 Corinto 10:4; Efeso 2:19-22; Apocalipsis 21:2, 9-14.

Bayat a ngumatngato ti tukad ti adal ken kinapadi a nagun-odak ken ti ad-adu a panangammok iti nadumaduma a kapanunotan, ad-adda nga immadayo ti panunot ken pusok kadagiti nadumaduma a sursuro ti Iglesia Katolika, nangruna dagiti mainaig iti pannakaordin dagiti papadi iti konteksto “ti Nasantuan a Sakripisio ti Misa” ken “ti Kasasantuan a Sakramento ti Eukaristo”​—a maawagan transubstantiation (pannakabalbaliw).

Iti Katoliko nga anag, “ti Nasantuan a Sakripisio ti Misa” isut’ kanayon a pananglaglagip ken awanan dara a panangpabaro iti sakripisio ni Jesus iti “krus.” Ngem naan-anay a nalawag kaniak ti intero a Kristiano a Griego a Kasuratan ken ti surat ni Pablo kadagiti Hebreo a ti sakripisio ni Jesus ket maysa a perpekto a sakripisio. Naan-anay ti inaramidna. Saan a pulos a maikalikagum wenno maikanatad a manayonan, maulit, wenno mapasayaat. Naipaay ti sakripisio iti “namimpinsan a maipaay iti agnanayonen.”​—Hebreo 7:27, 28.

Agtultuloy ti Panangbirukko iti Kinapudno

Tapno matingitingko ti bagik, intultuloyko ti nagtrabaho iti nadumaduma a diocese ken archdiocese idiay Makinlaud nga Europa, para ti archdiocese ti Nueva York, ken ti diocese ti Fairbanks, Alaska. Nasaem ti siam a tawen a panangbirukko iti kinapudno. Naigamerak unay kadagiti administratibo a banag, eklesiastiko a linteg, ken panangtaming iti linteg. Inkagumaak no mabalbalin a di makiraman kadagiti serbisio wenno seremonia ti simbaan. Ti kangrunaan a karit isut’ inaldaw a panangmisa. Nangparnuay iti nakaro a pannakariribuk ti rikna ken panunotko gapu ta diak patien ti maulit nga awanan-dara a panagsakripisio ni Kristo wenno iti pannakabaliw wenno iti naindagaan a kinapadi a kasapulan tapno maaramid a siuumiso ken nainkalintegan ti “magic” ti pannakabalbaliw.

Bayat ti Maikadua a Konsilio ti Vatican, adda reklamo maipapan daytoy a “magic.” Sinuportaran dagiti liberal nga indauluan ti Katoliko a herarkia ti Holland ti “transignification” laeng, a ti tinapay ken arak kaipapanan wenno irepresentarda ti bagi ken dara ni Kristo. Iti sabali a bangir, dagiti konserbatibo unay, nga indauluan ti Katoliko a herarkia ti Italia a sibabatad nga intandudoda ti “transubstantiation,” nga isu ti panagbalbaliw ti substansia ti tinapay ken arak nga agbalin a pudno ken napaypayso a bagi ken dara ni Kristo babaen kadagiti “konsagrado a sasao” a maibalikas kabayatan ti Misa. Ngarud, ti pannao idi ket: ‘Idiay Holland amin a banag ket agbaliw malaksid ti tinapay ken arak, bayat nga idiay Italia awan ti agbaliw malaksid ti tinapay ken arak.’

Simminaak iti Iglesia

Gapu iti kasta a panangballikug ken Kristo ken ti ebangheliona, naupay ken napaayak unay ta riniribuk dagiti ulbod a doktrina ti kalatko nga itan-ok ti Dios ken ispalen dagiti kararua. Gapuna, idi Hulio 1974, naglusulosak met laengen manipud iti aktibo a ministerio babaen ti panagkiddawko iti di masinunuo a panagbakasionko. Saan a nainkalintegan ken maikanatad a kiddawek ti pannakaikkat ti sinapataak iti kinapadi a di met pulos naibasar iti Biblia. Kabayatanna, nanipud Hulio 1974 inggat’ Disiembre 1984, nagtalinaedak a naisina iti aniaman a relihion. Diak nakisinggalut iti aniaman a relihion ti Kakristianuan gapu ta awan kadakuada ti kumanunong iti konklusionko maibusor iti Trinidad, ti di ipapatay ti kararua, ti sursuro nga amin a nalinteg ket agbiag nga agnanayon idiay langit, ken ti awan patinggana a pannakadusa idiay umap-apuy nga impierno. Minatmatak dagitoy a doktrina a nagtaud iti paganismo.

Kinatalna ken Kinaragsak

Nagpatingga ti isisinak iti relihion idi Disiembre 1984. Iti akemko kas manager ti Credit and Accounts Receivables Department ti maysa a negosio idiay Anchorage, Alaska, nasken idi nga ilawlawagko ti sumagmamano nga invoice iti maysa a parokiano a ni Barbara Lerma. Agdardaras idi ket kinunana a masapul a tabunuanna ti maysa a “panagadal iti Biblia.” Naginteresak ti balikas a “panagadal iti Biblia,” ket nagdamagak kenkuana iti sumagmamano a saludsod iti Biblia. Siraraem ken sisisigo a sinungbatannak manipud Kasuratan a medio maitunos kadagiti bukodko a konklusion no doktrina ti pagsasaritaan. Gapu ta adu pay ti saludsodko, inyam-ammonak ni Barbara ken Gerald Ronco, nga adda iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova idiay Alaska.

Ti makapabileg a nainaig-Biblia a panagpatangmi ti nangyeg kaniak iti talna ken kinaragsak. Dagitoy ti kita ti tattao a nabayagen a sapsapulek​—dagiti tattao ti Dios. Immararawak iti Dios agpaay iti panangiwanwan ket di nagbayag nangrugiakon a nakikadua kadagiti Saksi ni Jehova kas maysa a di pay nabautisaran a manangaskasaba ti naimbag a damag. Talaga a nasdaawak a nakaammo a ti hedkuarter daytoy nga organisasion ket masarakan idiay Brooklyn, Nueva York, sumagmamano laeng a kilometro manipud iti Holy Family Church idiay Manhattan a nagserbiak (idi 1969, 1971, ken 1974) kas kadua a padi ti Parish Church ti Naciones Unidas.

Panangtulong iti Pamiliak a Mangammo iti Kinapudno

Kalpasan ti innem a bulan a pannakikaduak kadagiti Saksi ni Jehova idiay Anchorage, immakarak idiay Pennsylvania idi Hulio 31, 1985. Ditoy nga inranudko ti naimbag a damag ti Pagarian ni Jehova iti kaanakak a ni Mylene Mendanha, a mangal-ala idi iti masteral iti biochemistry idiay University of Scranton. Idi naammuan ni Mylene a sapsapulek dagiti Saksi ni Jehova, isut’ nasdaaw, gapu ta ti damagna ket maysa [laeng] a kulto dagiti Saksi ni Jehova. Idi damo awan ti naikunana gapu ta raemennak kas pangamaenna ken kas maysa a padi ken nangato unay ti panangmatmatna kaniak gapu ta nangato ti adalko ken nagapuanak iti simbaan.

Iti simmuno a Domingo, nakimisa ni Mylene idiay Simbaan dagiti Katoliko, ket napanak met iti Kingdom Hall para ti maysa a palawag ti Biblia ken Panagadal iti Pagwanawanan. Iti dayta a rabii nagpatangkam a dua, nga inusarna ti Katoliko a Jerusalem Bible ket inusarko met ti New World Translation of the Holy Scriptures. Impakitak kenkuana ti nagan a Yahweh iti Bibliana, ken ti katupagna, ti Jehova, iti New World Translation. Naragsakan a nakaammo nga adda nagan ti Dios ken kayatna nga awagantay isuna iti naganna. Impakaammok met kenkuana nga awan idiay Biblia dagiti doktrina a Trinidad, transubstantiation, ken ti di ipapatay ti kararua ket impakitak kenkuana dagiti mangpaneknek a teksto. Talaga a nagsiddaaw!

Lallalo a rimmayray ti interes ni Mylene idi inranudko ti namnama ti biag nga agnanayon iti Paraiso a daga. Sakbay dayta, isut’ madanagan no aniantot’ mapasamak kenkuana no matay. Kinunana a saan unay a nasingpet tapno dagus a makapan idiay langit, ngem inaklonna a saan met unay a dakes tapno madusa iti agnanayon a pannakatutuok idiay umap-apuy nga impierno. Gapuna, ti laeng pagpilianna isut’ purgatorio, a sadiay ti pagur-urayannanto iti kararag dagiti tao ken dagiti Misa a mangibaon kenkuana idiay langit. Nupay kasta, kalpasan nga impakita ken inlawlawagko kenkuana ti sumagmamano a kasuratan maipapan ti namnama ti agnanayon a biag iti Paraiso a daga, lallalo a nagagaran a nangammo iti ad-adu pay maipapan iti daytoy a nakaskasdaaw a naimbag a damag. Kaduak ni Mylene a timmabuno kadagiti gimong idiay Kingdom Hall. Rinugianmi ti napasnek a panagadal ti Biblia kadagiti Saksi iti dayta a lugar. Di nagbayag, indedikarmi ti biagmi ken Jehova a Dios ket nabautisarankam idi Mayo 31, 1986.

Ti pamiliak, nangruna ti manongko a ni Orlando, ket nakaunget idi nadamagna a panawakon ti kinapadi. Nakiuman ken manangko a ni Myra Lobo Mendanha, nga isut’ nangpakalma kenkuana, babaen ti panagkunana: “Ditay madanagan iti daytoy, yantangay saan met ngata nga isuko ni Alinio ti 43 a tawen a panagbannogna no awan naimbag a gapuna.” Idi Setiembre 1987, nakikabbalay kaniak ni Myra ken ti pamiliana idiay Wisconsin, E.U.A. Saanak a narigatan a nangilawlawag kadakuada a di nainkasuratan ti kaaduan kadagiti Katoliko a doktrina ken alagaden. Nagagaranda a nakaammo iti kinapudno ti Biblia. Dagus nga inyadalanmi ida ken Mylene. Uray idi immakardan idiay Orlando, Florida, intultuloyda ti panagadalda.

Ti talna ken rag-o a tinagiragsakmi amin ti nangtignay kadakami nga iranud ti naimbag a damag ti Pagarian ni Jehova ken manangmi, ni Jessie Lobo, nga agnanaed idiay Toronto, Canada. Nakaskasabaan isunan idi 1983. Ngem, gapu ta adda adingna a padi, impapanna a din kasapulan a balbaliwanna ti pammatina. Uppat a tawen kalpasan ti damo a pannakisaritana kadagiti Saksi ni Jehova, idi nadamagna a nagbalinakon a Saksi ni Jehova ket ni Myra ken ti pamiliana ket manangaskasaba ti naimbag a damag, nakiuman iti maysa a Saksi a sitatallugod a nangyadal kenkuana iti Biblia. Nagpabautisar ni Jessie idi Abril 14, 1990; ni Myra, ti bayawko a ni Oswald, ken ti kaanakak a ni Glynis ket nabautisaran idi Pebrero 2, 1991. Siraragsakda itan nga agserserbi ken Jehova, ti Kangatuan Amin.

Talaga a nasaririt a tattao dagiti konserbatibo a tradisionalista ken dagiti liberal a progresibo ti Iglesia Katolika. Patienda nga ar-aramidenda ti pagayatan ti Dios. Nupay kasta, ditay koma laksiden ti kinapudno a “ti dios daytoy a sistema dagiti bambanag binulsekna ti is-isip dagiti saan a mamati, tapno di agraniag kadakuada ti lawag ti ebanghelio ti dayag ni Kristo, isu a ladawan ti Dios.” (2 Corinto 4:4) Nalawag ngarud a ti kinasirib daytoy a lubong ket kinamaag iti Dios. (1 Corinto 3:18, 19) Anian a yaman ken ragsakko ta ni Jehova “pagsiribenna ti nanengneng” babaen ti umiso a pannakaammo iti Saona.​—Salmo 19:7.

Ti 19 a tawen a panagserbik kas maysa a Katoliko a padi ket maysa a paset ti napalabas. Maysaak itan a Saksi ni Jehova. Tarigagayak a magna iti daldalan ni Jehova ken tuladen ti Anakna, ni Jesu-Kristo, ti Ari ken Manangisalakantayo. Kayatko a tulongan ti sabsabali nga umammo ken Jehova tapno mabalinda met nga awaten ti sagut nga agnanayon a biag iti maysa a paraiso a daga, agpaay a pakaidayawan ti pudno a Dios, ni Jehova.​—Kas insalaysay ni Alinio de Santa Rita Lobo.

[Dagiti Footnote]

[Kahon iti panid 23]

Dagiti Tulbek ti Pagarian

No maipapan “kadagiti tulbek ti pagarian ti langlangit,” ti kaipapananna agbalin a nabatad no usigentayo ti panangbabalaw ni Jesus kadagiti panguluen ti relihion: “Inikkatyo ti tulbek ti pannakaammo; dakayo dikay simrek, ket pinawilanyo pay dagiti sumrek koma!” (Lucas 11:52) Ilawlawag pay ti Mateo 23:13 ti “sumrek” kas ti iseserrek iti “pagarian ti langlangit.”

Binukel dagiti tulbek nga inkari ni Jesus ken Pedro ti naisangsangayan a mangisuro nga akem a mangilukat kadagiti naisangsangayan a gundaway dagiti tao a sumrek iti nailangitan a Pagarian. Inusar ni Pedro daytoy a pribilehio iti tallo a gundaway, iti panangtulong kadagiti Judio, Samaritano, ken Gentil.​—Aramid 2:1-41; 8:14-17; 10:1-48; 15:7-9.

Ti kalat ti kari ket, saan a ti panangdiktar ni Pedro idiay langit no ania ti rumbeng wenno di rumbeng a magalutan wenno mawarwaran, no di ket ti pannakausar ni Pedro kas instrumento ti langit agpaay iti tallo nga espisipiko nga annongen. Dayta ti kasasaad gapu ta nagtalined ni Jesus kas ti pudno nga Ulo ti kongregasion.​—Idiligyo ti 1 Corinto 11:3; Efeso 4:15, 16; 5:23; Colosas 2:8-10; Hebreo 8:6-13.

[Ladawan iti panid 24]

Ni Alinio de Santa Rita Lobo a maysan a Saksi