Spánn gerir márana útlæga

SPÆNSKA konungsríkið vildi að allir þegnar ríkisins væru kristnir og að ein lög giltu fyrir alla. Litið var á Márana sem heiðingja – eða þannig var málið lagt upp – og þess vegna var tilvera þeirra álitin alvarleg móðgun við Guð. Eftir mörg ár var ákvörðun tekin – Márarnir skyldu gerðir útlægir úr landinu.

NEYDDIR TIL AÐ SKIPTA UM TRÚ

Í margar aldir fengu Márarnir á Spáni, múslímskur minnihlutahópur sem var kallaður Mudéjar, að búa tiltölulega óáreittir á yfirráðasvæðum kaþólikka. Á sumum svæðum nutu þeir ákveðinna lagalegra réttinda um nokkurt skeið. Þeir máttu hafa sín eigin lög og siðvenjur og iðka trú sína.

En árið 1492 féll síðasta vígi múslíma á Íberíuskaganum þegar konungshjónin Ferdínand 2. og Ísabella tóku Granada. Í uppgjafarsamningnum var kveðið á um að Márarnir í Granada fengju að njóta svipaðra réttinda og aðrir múslímar á Spáni. En ekki leið á löngu þar til kaþólskir leiðtogar fóru að þrýsta á múslímska minnihlutann á þeirra yfirráðasvæði að taka kristna trú. Márarnir mótmæltu þessu broti á fyrra samkomulagi og árið 1499 gerðu þeir uppreisn. Hersveitir Spánverja stöðvuðu uppreisnina og settu múslímum þá afarkosti að skipta um trú eða yfirgefa landið. Spánverjar kölluðu þá sem skiptu um trú og voru áfram í landinu moriscos en það merkir ,litlir Márar‘.

„FALSKRISTNIR OG ÓTRÚIR ÞEGNAR“

Árið 1526 var búið að banna íslam um allan Spán. En margir Máranna, sem höfðu verið knúnir til trúskipta, héldu þó áfram að stunda trú sína á laun. Sem heild héldu þeir menningarlegum sérkennum sínum að mestu leyti.

Í fyrstu fetti enginn fingur út í að Márarnir aðhylltust kaþólska trú aðeins að nafninu til. Þeir gegndu vissulega mikilvægu hlutverki í þjóðfélaginu sem handverksmenn, verkamenn og skattgreiðendur. En flestir þeirra neituðu að aðlagast spænskri menningu, bæði yfirvöldum og almenningi til skapraunar og þeim var mismunað vegna þess. Vaxandi efasemdir innan kirkjunnar um hvort kristnitaka Máranna hafi verið einlæg gætu hafa aukið á fordómana.

Ekki leið á löngu þar til umburðarlyndi gagnvart Márunum vék fyrir ógnarvaldi. Árið 1567 gaf Filippus 2. út tilskipun um að banna tungumál Máranna, klæðnað, siði og hefðir. Það hrinti af stað nýrri uppreisnaröldu sem olli miklu blóðbaði.

Sagnfræðingar telja að leiðtogar Spánar hafi sannfærst um að trúskiptingarnir væru bæði „falskristnir og ótrúir þegnar“. Þess vegna voru þeir grunaðir um að hafa snúist á sveif með óvinunum sem vildu ráðast inn í landið, það er að segja sjóræningjum frá Barbaríinu, mótmælendum frá Frakklandi og Tyrkjum. Bæði fordómar og ótti við að trúskiptingarnir myndu snúast gegn ríkinu áttu þátt í að Filippus 3. ákvað að gera þá útlæga úr landinu árið 1609.a Fólk, sem lá undir grun um að vera Márar, var grimmilega ofsótt næstu árin. Á þennan fyrirlitlega hátt varð Spánn alkaþólskt ríki.