Ava

Evaọ Ebaibol na, “uvioziẹ” u dhesẹ epanọ ohwo o re ru oware nọ Ọghẹnẹ ọ ta nọ u kiehọ, o ve je ru ei ababọ ọriẹwẹ. Roro kpahe oghẹrẹ nọ iruẹru Jesu i ro dhesẹ uvioziẹ. Evaọ oke nọ ọ jọ otọakpọ, isu egagọ ahwo Ju a mukpahe ahwo nọ a rrọ ahwo Ju hu, a je rri ahwo Ju nọ a kpohọ isukulu ilogbo ho vo, yọ a jẹ kẹ eyae adhẹẹ hẹ. Rekọ Jesu o wo ọriẹwẹ hẹ yọ o je kienyẹ ahwo ho. Enọ e rrọ ahwo Ju hu nọ e nyabru ei ze fiki ẹrọwọ, ọ jẹ rai rehọ. (Mat. 8:5-10, 13) Ọ ta usi uwoma kẹ ohwo kpobi ababọ ọriẹwẹ, te edafe te iyogbe. (Mat. 11:5; Luk 19:2, 9) Ọ jẹ lahiẹ hayo dhuaro kẹ eyae he. Ukpoye, ọ jẹ rọ uwowou gbe adhẹẹ lele eyae yeri, makọ enọ amọfa a je rri nyenyenye. (Luk 7:37-39, 44-50) Ma sae ta nọ ma be rọ aro kele Jesu nọ ma tẹ be rehọ ababọ ọriẹwẹ yerikugbe amọfa jẹ ta usi uwoma na kẹ ohwo kpobi nọ ọ gwọlọ yo, te edafe te iyogbe, ghelọ egagọ nọ a rrọ kẹhẹ. Ezae nọ e rrọ Ileleikristi a rẹ rọ aro kele Jesu yerikugbe eyae avọ adhẹẹ. w19.05 2 ¶1; 5 ¶15-17

Ekpako ukoko nọ a re fievahọ nẹnẹ a sae ta eme iwowolẹ nọ a tẹ be rọ Ikereakere na sasa enọ e rrọ uye oma. Kọ ekpako ukoko ọvo a rẹ sae kẹ enọ a lele wezẹ evaọ oke emaha omosasọ? Ijo. Mai kpobi ma wo owha-iruo nọ ma rẹ rọ “sasa ohwohwo oma” ẹsikpobi. (1 Tẹs. 4:18) Inievo-emetẹ nọ i kruga ziezi a sae kẹ inievo-emetẹ efa nọ e rrọ uye omosasọ. U kiehọ kẹhẹ nọ Jihova Ọghẹnẹ ọ rọ rehọ omariẹ dhesẹ oniọmọ nọ ọ rẹ sasa ọmọzae riẹ oma. (Aiz. 66:13) Ma rẹ jọ Ebaibol na ruẹ iriruo eyae nọ e kẹ enọ e rrọ uye omosasọ. (Job 42:11) O rẹ were Jihova gaga nọ ọ tẹ ruẹ inievo-emetẹ nọ e be rọ omosasọ kẹ inievo-emetẹ ibe rai nọ e be ruẹ uye nẹnẹ. Ẹsejọ, ọkpako ukoko ọvo hayo ivẹ e sae jọ emu ta kẹ oniọvo-ọmọtẹ nọ o kruga ziezi sọ ọ sai fiobọhọ kẹ oniọvo-ọmọtẹ ọfa nọ o wo ẹbẹbẹ otiọye na. Rekọ, ma rẹ yọroma re ma gbẹ kiẹ oniọvo jọ họ re ọ ta oware nọ ọ gwọlọ ta ha.​—1 Tẹs. 4:11. w19.05 16-17 ¶10-12

Taure ekpako na a tẹ te rọ ohwo guẹdhọ fiki uzioraha ulogbo jọ, fikieme o rọ gwọlọ isẹri imava, o tẹ kawo? Keme Ebaibol na ọ ta nọ enẹ u fo nọ a re ru. Otẹrọnọ ohwo nọ ọ raha uzi ulogbo na ọvo ọ feva ha, o gwọlọ isẹri imava re a ginẹ riẹ nọ oware utioye o via, kẹsena ekpako na a vẹ sai wo udu nọ a rẹ rọ rehọ ohwo na guẹdhọ. (Izie. 19:15; 1 Tim. 5:19) Otẹrọnọ ohwo na ọ ta nọ oware utioye o via ha, ekpako na a ve yo mi ahwo nọ a rẹ sai se isẹri oware nọ o via na. Nọ imava i te se isẹri oware na, koyehọ ọnọ ọ ruẹ oware nọ o via na gbe omọfa nọ ọ ta nọ ohwo na o gine ru oware na, ugboma ekpako na a rẹ rọ ekpako jọ mu re a guẹdhọ na. Otẹrọnọ a ruẹ osẹri avọ ivẹ hẹ, oyena u dhesẹ hẹ inọ osẹri ọsosuọ na ọ ta ọrue. O tẹ make rọnọ isẹri na e gba imava ha fikiere a sai lele mu ohwo na ha, ekpako na a re vuhumu ghele inọ o sae jọnọ ohwo na ọ raha uzi ulogbo. Ekpako na a rẹ gbẹ kẹ ohwo nọ uzioraha na o wha uye se na omosasọ gbe uduotahawọ noke toke jẹ thọ ukoko na no oware uyoma nọ o rẹ sae via.​—Iruẹru 20:28. w19.05 11 ¶15-16

U wuzou gaga inọ esẹgbini a re wuhrẹ emọ rai epanọ a re ru uwuhrẹ omobọ rai. Wọhọ oriruo, o gwọlọ nọ emọ na a re wuhrẹ epanọ a rẹ rọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ iwuhrẹ ukoko na, hayo epanọ a sai ro ru ekiakiẹ kpahe ẹme jọ nọ ọ romavia evaọ obọ isukulu. (Hib. 5:14) A tẹ be hae rehọ oke jọ ru uwuhrẹ evaọ obọ uwou, u re fiobọhọ kẹ emọ na gaviezọ ziezi evaọ iwuhrẹ ukoko, ikokohọ okogho gbe erọ ubrotọ. Uzẹme riẹ họ, ikpe emọ na gbe epanọ a rẹ sae gaviezọ lehie te oye u re dhesẹ epanọ uwuhrẹ na u re kri te. U fo nọ ahwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe a rẹ jẹ riẹ epanọ a re ru uwuhrẹ omobọ rai. Otẹrọnọ a muhọ ewuhrẹ obọ, eva e rẹ were omai nọ ma tẹ ruẹ nọ a si usi fihọ iyo enọ na okenọ a jẹ ruẹrẹ oma kpahe kẹ obe-uwuhrẹ rai hayo iwuhrẹ ukoko. Rekọ o gwọlọ nọ ma re wuhrẹ ai epanọ a re ru ekiakiẹ gbe epanọ a rẹ romatotọ ru uwuhrẹ omobọ rai. Ma te ru ere, nọ a te wo ẹbẹbẹ, a te riẹ epanọ a rẹ rọ jọ ebe ukoko na gwọlọ ehrẹ nọ i re fiobọhọ kẹ ae. w19.05 26 ¶2; 28 ¶10-11

Setan ọ be gwọlọ oghẹrẹ kpobi nọ o re ro nwene iroro mai. Ọ be rọ oghẹrẹ iwuhrẹ gbe eriariẹ sa-sa rọ daoma raha emamọ iroro nọ Ẹme Ọghẹnẹ o bi fiobọhọ kẹ omai wo. Setan ọ gbẹ be nọ ọkpọ onọ nọ ọ nọ Ivi evaọ ọgbọ Idẹn, inọ: “Kọ Ọghẹnẹ ọ ginẹ ta nọ . . . ?” (Emu. 3:1) Evaọ akpọ nana nọ Setan o bi su na, ẹsibuobu ma re yo enọ nọ e rẹ sai fi avro họ omai udu, wọhọ: ‘Kọ Ọghẹnẹ ọ ginẹ ta nọ aye ọvuọvo ohwo o re wo? Kọ Ọghẹnẹ ọ ginẹ ta nọ who ru Kresimesi gbe ehaa ẹdẹ-eyẹ hẹ? Kọ Ọghẹnẹ ọ ginẹ ta nọ who se azẹ fihọ oma ha? Kọ Ọghẹnẹ nọ o wo uyoyou ọ rẹ ginẹ ta nọ who ru oware ovo kugbe ahwo nọ a si no ukoko ho?’ U fo nọ eware nọ ma rọwo i re mu omai ẹro. Otẹrọnọ ma wo enọ jọ evaọ udu mai kpahe eware nọ ma rọwo, yọ ma re ruẹ uyo rai hi, o sai ru omai wo avro. Avro yena ọ sae rọ ẹmẹrera raha iroro mai no je whrehe ẹrọwọ mai. w19.06 12-13 ¶15-17

Jihova o you omai gaga. (Jọn 3:16) Ma gwọlọ nọ ma rẹ rọ aro kele Ọsẹ oyoyou mai na. Fikiere ma re dhesẹ “ororokẹ kẹ ohwohwo, wo uyoyou-inievo, [je dhesẹ] uvi ọdawẹ” kẹ ohwo kpobi, maero kọ “enọ ma gbẹ rrọ ẹrọwọ na.” (Gal. 6:10) Nọ ebẹbẹ i te tunyẹ inievo mai, ma rẹ daoma fiobọhọ kẹ ae. Ẹvẹ ma sae rọ kẹ enọ ọzae hayo aye rai o whu uduotahawọ? Oware ọsosuọ nọ who re ru họ, who re lele oniọvo na ta ẹme o tẹ make rọnọ whọ nwane riẹ ẹme nọ whọ te ta hayo oghẹrẹ nọ who ti fi ẹme na họ họ. Paula nọ ọzae o whu ku idudhe ọ ta nọ: “Mẹ riẹ nọ ohwo ọ tẹ rrọ uweri, amọfa a rẹ gwọlọ ẹme nọ a rẹ ta kẹe bẹ. A rẹ ruawa nọ a te ta ẹme nọ o fo ho kẹe. Rekọ a gbẹ ta ẹme ọvo kẹe he u yoma vi ẹme nọ a riẹ ta tere he.” Ẹsejọhọ ohwo nọ ọ rrọ uweri o bi rẹro nọ ma te ta ẹme jọ nọ ma ru onaa fihọ họ. Paula ọ ta nọ: “O jẹ hae were omẹ nọ inievo na a tẹ tubẹ ta ọvo nọ, ‘kru udu ga.’” w19.06 20 ¶1; 23 ¶14

A te fi awhaha họ iruo mai, ekpako ukoko a ti ru ọruẹrẹfihotọ nọ wha rẹ rọ lẹlẹ ru iwuhrẹ. A sae ghale owhai fihọ ekueko, yọ a sai nwene oke gbe oria iwuhrẹ na kẹse kẹse. Rọ kpahe usi uwoma ota, epanọ oria o rrọ oye u ti dhesẹ oghẹrẹ nọ wha rẹ rọ ta usi uwoma. Ma you Jihova, ma tẹ jẹ gwọlọ vuẹ amọfa kpahe Uvie riẹ, fikiere ma rẹ gwọlọ edhere kpobi nọ ma rẹ rọ ta usi uwoma na. (Luk 8:1) Ogbiku jọ nọ a re se Emily B. Baran ọ ta kpahe Isẹri Jihova evaọ oke esuo Soviet Union nọ u kpemu, inọ: “Nọ egọmeti ọ vuẹ ae nọ a gbẹ ta usi uwoma kẹ amọfa ha, Isẹri na a te mu ẹme họ ẹta kugbe ahwo nọ a gbẹ rrọ oria, enọ a gbẹ rrọ iruo, gbe egbẹnyusu rai. Nọ egọmeti a rọ fiki onana mu ai kpohọ uwou-odi, Isẹri na a te mu usi uwoma họ ẹta kẹ enọ a gbẹ rrọ uwou-odi.” Ghelọ awhaha na, inievo mai nana a siọ usi uwoma ota ba ha. Gbaemu nọ who re ru epọvo na. w19.07 11 ¶12-13

Ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ ahwo nọ a rrọ egagọ họ si kẹle Ọghẹnẹ je zihe ruọ ilele Jesu? Ma re vuhumu nọ oria nọ a jọ yọrọ ohwo o rẹ sai dhesẹ sọ ọ te gaviezọ kẹ omai hayo ọ te gaviezọ họ. Wọhọ oriruo, oghẹrẹ nọ ahwo ofẹ Europe a ti rri ovuẹ mai o rẹ sai wo ohẹriẹ no oghẹrẹ nọ ahwo obọ Asia a ti rri rie. Fikieme? Keme evaọ obọ Europe, ahwo buobu a riẹ kpahe Ebaibol na yọ a re yo inọ Ọghẹnẹ ọ ma eware kpobi. Rekọ evaọ obọ Asia, ahwo buobu a riẹ oware ovo kpahe Ebaibol na ha, yọ ẹsejọhọ a te rọwo nọ Ọmemama ọ rrọ họ. Fikiere, rẹro nọ ahwo a te gaviezọ. Kukpe kukpe ahwo nọ a jọ egagọ evo vẹre he a bi zihe ruọ Isẹri Jihova. Ibuobu rai a wo emamọ uruemu vẹre rekọ eviẹhọ nọ e rrọ egagọ i je tu ai oma. Amọfa evaọ usu rai a wo iruemu iyoma jọ nọ u fo nọ a re siobọno. Jọ u mu omai ẹro nọ Jihova o ti fiobọhọ kẹ omai gwọlọ ku ahwo nọ “a wo emamọ eva, nọ a ti wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.”​—Iruẹru 13:48; 1 Tim. 2:3, 4. w19.07 20-21 ¶3-4

Otẹrọnọ ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ obọ odhiwu ma wo hayo ẹruore aparadase otọakpọ, ma rẹ ruabọhọ yeri uzuazọ nọ u dhesẹ nọ ma tẹrovi utee na. Oghẹrẹ nọ uzuazọ o rrọ kẹ omai kpobi kẹhẹ, ajọ ma rri emu vievie he; joma kuvẹ re oware ovuovo o whaha omai ẹnyaharo nọ ma re wo evaọ egagọ Jihova ha. (Fil. 3:16) O sae jọnọ ma hẹrẹ eware nọ ma bi rẹro rai bẹ no hayo oma mai o gbẹ ga te epaọ ọsosuọ họ. O sae jẹ jọnọ ma thihakọ ebẹbẹ gbe ukpokpoma ikpe buobu no. Oghẹrẹ nọ o rrọ kpobi kẹhẹ, whọ “ruawa kpahe oware ovo ho.” Ukpoye, hae lẹ olẹ ayare-ọgaga jẹ ta eva ra kpobi kẹ Ọghẹnẹ. O ti ru owhẹ wo oghẹrẹ udhedhẹ nọ who rẹro riẹ hẹ. (Fil. 4:6, 7) Wọhọ ọdhẹ-ohrẹ nọ ọ dhẹ kẹle urere no nọ ọ be daoma riẹ kpobi, joma tẹrovi obọ oka ohrẹ uzuazọ na jẹ gbaemu nọ ma rẹ dhẹ ohrẹ na te urere. Oghẹrẹ nọ uyero gbe ẹgba mai o rrọ kẹhẹ, joma tẹrovi eware iwoma nọ ma bi rẹro rai jẹ ruabọhọ ohrẹ uzuazọ na. w19.08 7 ¶16-17

O sae jọ bẹbẹ kẹ omai re ma riẹ ẹme nọ ma rẹ ta kẹ ohwo nọ uweri o da oma fia. Ẹsejọ, ma te lele ohwo na viẹ, u re tube duobọtei vi ẹme nọ ma ta. Okenọ ogbẹnyusu Jesu nọ a re se Lazarọs o whu, Meri, Mata, gbe amọfa a viẹ oniọvo hayo ogbẹnyusu oyoyou rai na. Edẹ ene e vrẹ no, nọ Jesu o te etẹe “irui-oviẹ i te [noi] aro ze,” dede nọ ọ riẹ nọ ọ be te kpare Lazarọs no uwhu ze. (Jọn 11:17, 33-35) Irui-oviẹ nọ i no Jesu aro ze na i dhesẹ oghẹrẹ nọ oware na o jọ Ọsẹ riẹ oma. I te je dhesẹ nọ Jesu o you ahwo uviuwou na, yọ onana o jọ omosasọ kẹ Meri avọ Mata. Epọvo na re, nọ ibe Ileleikristi mai a tẹ riẹ nọ ma you rai je wo ọdawẹ kẹ ae, o rẹ jarae oma nọ egbẹnyusu nọ i you rai nọ e be tha ae uke a rrọ kugbe ai. Ẹsejọ oware nọ o rẹ gwọlọ mi omai họ nọ ma te fibo gaviezọ kẹ ae. Ma rẹ kuvẹ re oniọvo na ọ ta eva riẹ kpobi kẹ omai, yọ o rẹ kẹ omai uye he nọ ọ tẹ make ta “eme izuehọ” jọ. (Job 6:2, 3) Ghelọ uweri na, o sae jọnọ imoni riẹ nọ e rrọ Isẹri Jihova ha a be gbae họ nọ o ru eware jọ. Fikiere, kuomagbei lẹ. Lẹ se “Ọnọ o re yo olẹ” na re ọ kẹe udu gbe iroro egbagba.​—Ol. 65:2. w19.04 18-19 ¶18-19

Te ma rrọ iruo Uvie na evaọ Ebẹtẹle hayo obọ otafe, uyoyou mai kẹ ahwo nọ ma rrọ kugbe o rẹ ga nọ oke o be nyaharo na, yọ oria nọ ma rrọ u re je mu omai họ ẹwere. Fikiere o rẹ da omai gaga nọ ma te bi no oria utiona. Ẹro ahwo nọ ma be nyaseba o re vo omai gaga, yọ ma rẹ ruawa kpahe ae maero nọ o tẹ rọnọ ukpokpoma u ru nọ ma ro no etẹe. (Mat. 10:23; 2 Kọr. 11:28, 29) Ofariẹ, nọ ma te kpohọ oria okpokpọ hayo tube zihe kpohọ obonọ ma no ze, o rẹ gwọlọ nọ ma wuhrẹ eware ekpokpọ hayo daoma kareghẹhọ eware nọ e thọrọ omai ẹro no. Inievo jọ nọ owha-iruo rai u nwene a sae raha ugho fihọ eware nọ a jẹ raha ugho fihọ vẹre he. Onana o sae lẹliẹ udu bru ai, ru ai jọ awawa jẹ tubẹ lẹliẹ udu whrehe ai. Eme ọ rẹ sai fiobọhọ? Si kẹle Jihova. (Jem. 4:8) Ẹvẹ ma sai ro ru ere? Eva mai kpobi nọ ma re fihọ “Ọnọ o re yo olẹ” na. (Ol. 65:2) Jihova ọ sai ru “eware buobu gbidi gbidi kẹ omai vi eware kpobi nọ ma yare hayo nọ ma roro.” (Ẹf. 3:20) Orọnikọ eware nọ ma yare dẹẹ ọvo o re ru ba ha. Ọ sai ru eware nọ ma rẹro rai hi, tube ru vi epanọ ma roro re ọ ruẹsi ku ebẹbẹ mai họ. w19.08 21 ¶5-6

Ahwo jọ a rẹ ta nọ “Amagidọn” yọ ẹmo hayo okpẹtu nọ ọ te raha ahwo gbe eware kpobi muotọ. Rekọ Ebaibol ọ ta nọ Amagidọn yọ emamọ oware nọ o te wha evawere ze. (Evia. 1:3) Ẹmo Amagidọn ọ te wha esiwo ze. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Ọ te rọ esuo ahwo-akpọ te oba. Ẹmo na ọ te raha ahwo omuomu kpobi no, ikiẹrẹe na ọvo i ve ti kiọkọ. U ti je si eware nọ e be wha ọraha se otọakpọ na kpobi no. (Evia. 11:18) Ẹsiẹvo ọvo ẹme na “Amagidọn” ọ romavia evaọ Ebaibol na soso, yọ u no ẹme Hibru ze nọ otofa riẹ o rrọ “Ugbehru Mẹgido.” (Evia. 16:16; ẹme-obotọ) Okpẹwho jọ evaọ Izrẹl oke anwae a jẹ hai se Mẹgido. (Jos. 17:11) Rekọ Amagidọn yọ oria jọ dẹẹ evaọ otọakpọ na ha. U dhesẹ uyero hayo etoke nọ “ivie otọakpọ na soso” a ti ro kuomagbe wọso Jihova.​—Evia. 16:14. w19.09 8 ¶1-3

Aye na ọ dhẹ họ oma riẹ bẹ no. Ọ nyabru edọkita buobu no sọ a te sai siwi ei. Ikpe ikpegbivẹ soso ẹyao na o gboja kẹe no yọ oma na o re kẹe uvẹ hẹ. Wọhọ epanọ Uzi Mosis o ta, ẹyao na o ru nọ aye na ọ rọ rrọ ohwo nọ ọ fo ho. (Izerẹ 15:25) Nọ o yo nọ Jesu ọ rẹ sai siwi ahwo nọ ẹyao ọ rrọ oma, ọ tẹ nyae gwọlọ iẹe. Ọ tẹ te ruẹ Jesu, kẹsena ọ tẹ rọ obọ te efọlefọ ewu ehru riẹ. Ẹsiẹvo na, ẹyao riẹ na o te kpo. Orọnikọ ẹyao riẹ na ọvo Jesu o siwi hi, o bru ọghọ họ iẹe oma. Wọhọ oriruo, nọ Jesu o je lele iei ta ẹme o se rie “ọmọtẹ,” ẹme nọ ọ rẹ kẹ ohwo omosasọ je bru ọghọ họ ohwo oma. Ababọ avro, onana o sasa aye na oma je ru udu tei otọ. (Luk 8:43-48) Kareghẹhọ nọ aye na ọvo ọ nyabru Jesu. Ọ daoma ru oware nọ o gwọlọ. Epọvo na o rrọ nẹnẹ re, ma rẹ daoma “nyabru” Jesu. Evaọ oke mai na, Jesu ọ gbẹ be rọ edhere igbunu siwi eyao ahwo nọ a “nyabru” ei hi. Rekọ o gbe bi zizie ahwo nọ: “Wha nyabru omẹ ze, . . . mẹ te sasa owhai oma.”​—Mat. 11:28. w19.09 20 ¶2-3

Zẹkaraya ọruẹaro na ọ ruẹ ọkpọ oware utioye evaọ okenọ u kpemu. O kere nọ: “Evaọ edẹ yena ezae ikpe evaọ evẹrẹ erẹwho na kpobi a rẹ te jabọ kru, ẹhẹ, a te zaza abọ mu ewu othethei ohwo Ju, yọ a be ta nọ: ‘Ma gwọlọ lele owhai, keme ma yo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ kugbe owhai.’” (Zẹk. 8:23) Isẹri Jihova a vuhumu nọ, otẹrọnọ ahwo a re no evẹrẹ kpobi ze, kiyọ a rẹ ta usi uwoma na evaọ evẹrẹ sa-sa. Obọnana evẹrẹ nọ ma be fa ebe mai fihọ i bu te egba buobu no. A re fa eware fihọ evẹrẹ nọ i bu te enẹ oke ovo ho. O rrọ vevẹ nọ Jihova o bi ru oware igbunu jọ evaọ oke mai na, o bi koko ogbotu obuobu na họ no erẹwho kpobi ze. Ogbotu nana a be rọ okugbe gọ Jihova dede nọ a no eria sa-sa ze keme ma wo Ebaibol na gbe ebe mai efa evaọ evẹrẹ buobu. U te no ere no, a riẹ Isẹri Jihova wọhọ ahwo nọ a be rọ ọwhọ ta usi uwoma na, a te je you ohwohwo. Onana o kẹ uduotahawọ kẹhẹ!​—Mat. 24:14; Jọn 13:35. w19.09 30 ¶16-17

Evaọ etoke uye ulogbo na, u ti gbe ahwo buobu unu nọ a te ruẹ nọ eware kpobi nọ a rẹroso e be raha kuotọ. A te ‘rova,’ jẹ ruawa kẹ uzuazọ rai nọ a te rọ ẹro ruẹ okpẹtu nọ ọ re via ẹdẹvo ho anwẹnọ akpọ ọ rọ fa. (Zẹf. 1:14, 15) Evaọ oke yena, u muẹro nọ eware e te jọ gaga makọ rọkẹ idibo Jihova. Yọ oghẹrẹ ẹgaga ọfa jọ ọ sai te omai fikinọ ma rrọ abọ ọvuọvo evaọ akpọ na ha. Ẹsejọhọ eware jọ nọ ma ginẹ gwọlọ e te kare omai. U kri no nọ “ọrigbo nọ a re fievahọ nọ o wo areghẹ na” o bi ro wuhrẹ omai epanọ ma sai ro yoẹme evaọ etoke uye ulogbo na. (Mat. 24:45) A rọ idhere sa-sa ru onana no. Ikokohọ ubrotọ nọ a ru evaọ 2016 rite 2018 i fiobọhọ kẹ omai gaga evaọ onana. Eware nọ ma wuhrẹ evaọ ikokohọ yena i fiobọhọ kẹ omai gbaemu nọ ma rẹ ruabọhọ emamọ iruemu nọ ẹdẹ Jihova ọ be kẹle na. w19.10 14 ¶2; 16 ¶10; 17 ¶12

Nọ ma te si emu lọ no, u gbe wo oware ovo nọ ma re ru kpahe oghẹrẹ nọ emu na ọ te jọ evaọ omamai hi. Emamọ emu ọ rẹ lẹliẹ ugboma mai jọ ziezi, rekọ ekpehre emu ọ rẹ sae lẹliẹ omai mọ. Ẹsejọhọ ma ti muẹrohọ onana asohẹrioke he, rekọ nọ oke o be nyaharo na, onana u ve ti dhesẹ oma via. Epọvo na re, nọ ma tẹ be salọ eware ẹkeriotọ, ma wo uvẹ nọ ma rẹ rọ salọ oghẹrẹ eware nọ e rẹ ruọ iroro mai. Rekọ nọ ma tẹ salọ eware nana no, i ve kpomahọ iroro gbe uruemu mai. Eware ẹkeriotọ nọ Ọghẹnẹ ọ jẹrehọ e rẹ sasa omai oma, rekọ enọ i fo ho e rẹ wha enwoma se omai. (Jem. 1:14, 15) Ẹsejọhọ enwoma nọ u ti no eware ẹkeriotọ iyoma ze o te nwani dhesẹ oma via ẹsiẹsiẹ hẹ, rekọ nọ oke o be nyaharo na, u ve ti dhesẹ oma via. Oyejabọ nọ Ebaibol na ọ rọ vẹvẹ omai unu nọ: “Oware kpobi nọ ohwo ọ be kọ, oye o ti vu re; keme ohwo nọ ọ be rọ iroro uwo riẹ kọ, o ti vu egbogbo no uwo riẹ na ze.” (Gal. 6:7, 8) O roja gaga re ma whaha eware ẹkeriotọ kpobi nọ a rẹ jọ dhesẹ eware nọ Jihova o mukpahe.​—Ol. 97:10. w19.10 30 ¶12-14

Jihova o dhesẹ uyoyou riẹ via nọ o vi Ọmọ riẹ ze re ọ ta omai no igbo. (Jọn 3:16) Ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele Jihova dhesẹ uyoyou? Ma re rri oniọvo-ọmọzae gbe oniọvo-ọmọtẹ kpobi ghaghae, yọ “ogodẹ nọ o vru” kpobi nọ o zihe bru Jihova ze, ma re dede iei rehọ. (Ol. 119:176; Luk 15:7, 10) Ma re dhesẹ uyoyou nọ ma wo kẹ inievo mai via nọ ma tẹ be rehọ oke gbe ẹgba mai fiobọhọ kẹ ae, maero nọ akpọ ọ tẹ be bẹ ae. (1 Jọn 3:17) Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ a dhesẹ uyoyou omarodheidhe kẹ amọfa. (Jọn 13:34, 35) Ujaje Jesu na yọ ujaje okpokpọ keme Uzi nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kẹ ahwo Izrẹl u du gwọlọ nọ a dhesẹ oghẹrẹ uyoyou nana ha. Ujaje okpokpọ na họ: You inievo ra oghẹrẹ nọ Jesu o you owhẹ. Oyena o gwọlọ uyoyou omarodheidhe. Ma re you inievo-emezae gbe inievo-emetẹ mai tube vi oghẹrẹ nọ ma you omobọ mai. Ma re you rai te epanọ ma re ro siobọno uzuazọ mai fiki rai, wọhọ epanọ Jesu o ru kẹ omai. w19.05 4 ¶11-13

Re ẹzi ọfuafo na o te fiobọhọ kẹ omai, o gwọlọ nọ ma rẹ ruabọhọ yare obufihọ riẹ. (Luk 11:13) Ọtadhesẹ Jesu nọ ọ rrọ Luk 11:5-9 na ọ rẹ sai je fiobọhọ kẹ omai ruẹ oware nọ o soriẹ nọ Jihova ọ rẹ rọ kẹ omai ẹzi ọfuafo na. Ọzae nọ a fodẹ evaọ ọtadhesẹ na ọ gwọlọ nọ ọ rẹ ghọ ọrara riẹ ziezi. O se rie gboja nọ ọ rẹ kẹ ọrara nọ ọ kpahe riẹ evaọ udevie aso emu, rekọ emu ọvo ọ jọ uwou na ha. Jesu ọ ta nọ ọrivẹ ọzae na ọ kẹ riẹ ebrẹdi fikinọ ọ gbaudu ruabọhọ jẹ yare. Eme họ otọ ẹme Jesu na? Otẹrọnọ ohwo-akpọ nọ ọ gba ha o fiobọhọ kẹ ọrivẹ riẹ nọ ọ ruabọhọ jẹ yare, kọ Ọsẹ obọ odhiwu mai nọ ọ rrọ wowou o gbe ti fiobọhọ kẹ ahwo nọ a be ruabọhọ yare iẹe ẹzi ọfuafo na? Fikiere, ma sae lẹ avọ imuẹro nọ Jihova ọ te kuyo elẹ mai nọ ma tẹ ruabọhọ be yare iẹe kpata kpata kẹ ẹzi ọfuafo na. (Ol. 10:17; 66:19) O rẹ sai mu omai ẹro nọ oghẹrẹ kpobi nọ Setan ọ daoma te re o gele omai kie kẹhẹ, ọ te kparobọ họ. w19.11 13 ¶17-19

Jesu ọ riẹ nọ u fo nọ ọyomariẹ avọ ikọ riẹ a re serihọ ẹsejọ. Rekọ ahwo buobu evaọ oke yena gbe oke mai na a wọhọ ọdafe nọ Jesu ọ fodẹ evaọ ọtadhesẹ riẹ. Ọzae na ọ ta kẹ omariẹ nọ: “Whọ gbẹ lahiẹ oma ha, re, da, reakpọ kuoma.” (Luk 12:19; 2 Tim. 3:4) O roro nọ eriosehọ gbe akpọriọ họ eware nọ e mai wuzou evaọ uzuazọ. Rekọ Jesu avọ ikọ riẹ a roro ẹdẹvo ho inọ omaweromẹ họ oware nọ a rẹ rọ karo. Ma tẹ rrọ ilivi, ma rẹ rọ oke na kpobi serihọ họ, ukpoye ma rẹ daoma ta usi uwoma je kpohọ iwuhrẹ. Ma te bi ru ere yọ ma be rọ aro kele Jesu. Usi uwoma na avọ iwuhrẹ nọ ma rẹ nya i wuzou kẹ omai te epanọ ma rẹ rọ daoma romakẹ eware nana nọ e rrọ abọjọ egagọ mai na kẹse kẹse. (Hib. 10:24, 25) Ma tẹ make rrọ ilivi dede, ma re gbe kpohọ iwuhrẹ ẹsikpobi evaọ oria kpobi nọ ma rrọ, ma vẹ jẹ gwọlọ edhere kpobi nọ ma rẹ rọ ta usi uwoma kẹ ahwo nọ ma nyaku.​—2 Tim. 4:2. w19.12 7 ¶16-17

Jihova ọ kẹ omai uvẹ nọ ma rẹ rọ salọ oware nọ ma gwọlọ ru evaọ uzuazọ. O bi wuhrẹ omai epanọ ma rẹ rọ jẹ emamọ iroro je fiobọhọ kẹ omai ru oware nọ ma jiroro riẹ gba nọ o tẹ rọwokugbe oreva riẹ. (Ol. 119:173) Ma tẹ be hai fi ehrẹ Ebaibol họ iruo, ma te jẹ emamọ iroro. (Hib. 5:14) Ma tẹ make jẹ emamọ iroro, o rẹ sae jọ bẹbẹ re ma ru oware nọ ma jiroro riẹ na gba. Joma ta kpahe iriruo jọ: Oniọvo-ọmọzae jọ ọ jiroro nọ o re se Ebaibol na no emuhọ rite ekuhọ. O gine muhọ ese, rekọ nọ eka jọ e vrẹ no ọ tẹ seba. Oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ jiroro nọ ọ rẹ jọ ọkobaro oke-kpobi rekọ o te bi dhe ẹdẹ nọ o re ro muhọ ẹvẹva. Ekpako ukoko jọ a jiroro nọ a te hai weze bru inievo ukoko rai kẹ uduotahawọ vi epaọ anwẹdẹ, rekọ emerae buobu e vrẹ no yọ a ri muhọ họ. Eware nọ ma fodẹ na i wo ohẹriẹ no ohwohwo, rekọ ma sai muẹrohọ ẹbẹbẹ ọvona evaọ aikpobi. A ru oware nọ a jiroro riẹ na gba ha. w19.11 26 ¶1-2

Jesu ọ ta nọ oke nọ ma be rria na o wọhọ “edẹ Noa,” yọ o rrọ vevẹ nọ “oke obẹbẹ nọ o rẹ bẹ ẹria” ma rrọ na. (Mat. 24:37; 2 Tim. 3:1) Fikiere, ezae-avọ-eyae jọ a jiroro nọ a re yẹ emọ obọnana ha re a sai wo oke ziezi nọ a re ro ru iruo Uvie na. Evaọ ẹme emọ-iyẹ gbe unu emọ nọ a re yẹ, imava nọ e gwọlọ rọo nọ i rri otọ mu ziezi a re “roro araha na.” (Luk 14:28, 29) Ezae-avọ-eyae nọ e yọrọ emọ te ahwo no a ta nọ re a yọrọ emọ, o rẹ rehọ ugho gaga. O rẹ jẹ gwọlọ oke gbe ẹgba. Fikiere, u fo nọ imava nọ e gwọlọ rọo a re roro kpahe enọ nana: ‘Kọ mai imava na ma ti ru iruo nọ ma rẹ rọ kuọ uviuwou mai? Kọ ma ta kpahe eware nọ ma ginẹ gwọlọ no? Otẹrọnọ mai imava ma ti ru iruo, kọ ono ọ te rẹrote emọ mai? Oriruo ono a te rọ aro kele?’ Imava na e tẹ romatotọ ta kpahe enọ nana, yọ a bi ru lele ẹme nọ ọ rrọ oria ikere inẹnẹ na. w19.12 23-24 ¶6-7

Eware buobu e via kẹ Pọl ukọ na unọjọ utọjọ nọ u ru nọ uzuazọ riẹ o rọ jọ ọza. (2 Kọr. 11:23-28) Yọ u wo ẹbẹbẹ ọfa jọ nọ o je thihakọ riẹ nọ ọ wọhọ “unwe evaọ oma.” O sae jọnọ onana yọ ẹyao jọ nọ ọ jẹ kẹe uye. (2 Kọr. 12:7) U te no ere no, o kẹ riẹ uye gaga okenọ Dimas nọ ọ jọ ibe oruiruo riẹ ọ nyasiọ iẹe ba “fikinọ [Dimas] o you uyero-akpọ nana.” (2 Tim. 4:10) Dede nọ Pọl ọ jọ Oleleikristi nọ a rọ ẹzi wholo nọ o wo udu, nọ ọ jẹ rọ eva riẹ kpobi fiobọhọ kẹ inievo na, u wo oke sa-sa nọ udu u whrehe i rie. (Rom 9:1, 2) Pọl o gine wo omosasọ gbe obufihọ evaọ oke obẹbẹ. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Avro ọ riẹ hẹ inọ Jihova ọ rehọ ẹzi ọfuafo riẹ rọ kẹe ẹgba. (2 Kọr. 4:7; Fil. 4:13) Jihova ọ tẹ jẹ rọ ibe Ileleikristi riẹ rọ sasa iẹe oma. Pọl ọ ta nọ ibe Ileleikristi riẹ jọ a jọ “omosasọ ulogbo” kẹe. (Kọl. 4:11) Inievo jọ nọ o se edẹ rai họ Aristakọs, Tikikọs, gbe Mak. Inievo nana a bọ Pọl ga, onọ u fiobọhọ kẹe thihakọ. w20.01 8 ¶2-3

Jesu o dhesẹ nọ a gbẹ rọ ẹzi wholo ohwo ho, o lọhọ vievie he re o wo otoriẹ epanọ o rẹ jọ re a “wariẹ ohwo yẹ,” hayo re “a rọ ẹzi yẹ” ohwo. (Jọn 3:3-8) Ẹvẹ iroro Ileleikristi i re ro nwene nọ a tẹ rọ ẹzi wholo ai? Taure Jihova ọ tẹ te rọ ẹzi wholo Ileleikristi nana, a je rẹro nọ a te rria otọakpọ na bẹdẹ bẹdẹ. A jẹ rọ ọwhọ rẹro okenọ Jihova o ti si emuemu kpobi notọ je ru otọakpọ na kpobi fihọ aparadase. Ẹsejọhọ a jẹ hai roro kpahe epanọ a ti ro dede ohwo uviuwou rai hayo ogbẹnyusu rai jọ nọ o whu no zihe ziọ uzuazọ. Rekọ nọ a rọ ẹzi wholo ai no, iroro rai i te nwene. Fikieme? Orọnikọ fikinọ ẹruore otọakpọ ọ gbẹ be were ae he a ro nwene iroro ho. Orọnikọ fiki ọkora nọ o rrọ ae oma hayo uye ogaga nọ u te rai hi. Yọ orọnikọ a nwene iroro fikinọ a roro nọ re a rria otọakpọ na u ti fou ehoo ho. Ukpoye, Ọghẹnẹ ọ rọ ẹzi riẹ nwene iroro gbe ẹruore rai. w20.01 22-23 ¶9-11

Evaọ Uzi nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kẹ ahwo Izrẹl na, orọnikọ eware nọ i kiekpahe egagọ ọvo enọ a ro mu na a je bruoziẹ rai hi, rekọ te enọ i kiekpahe ẹwhọ imava hayo uzi ulogbo kpobi nọ ohwo ọ thọ. Rekọ evaọ otọ “uzi Kristi” nọ ma rrọ na, nọ ohwo ọ tẹ raha uzi, abọ nọ o kiekpahe egagọ Jihova ọvo ekpako ukoko na a re guẹdhọ riẹ. (Gal. 6:2) A riẹ nọ ahwo egọmeti họ enọ Ọghẹnẹ ọ kẹ udu nọ a re ro bruoziẹ enọ e so ẹme amọfa hayo raha izi egọmeti. A wo udu nọ a re ro ho ohwo na hayo fi ei họ uwou-odi. (Rom 13:2-4) Eme ekpako ukoko a re ru kpahe izieraha ilogbo nọ i kiekpahe egagọ Jihova? A rẹ rọ ehrẹ Ebaibol kiẹ ẹme na riwi, kẹsena a vẹ jiroro oware nọ a re ru. A rẹ kareghẹhọ nọ fiki uyoyou a ro jie uzi Kristi na. Uyoyou u re ru ekpako na nọ omarai nọ: Eme ma re ru ro fiobọhọ kẹ oniọvo kpobi nọ uye u te fiki uzioraha ulogbo na? Uyoyou nọ ekpako na a wo o rẹ jẹ lẹliẹ ae nọ omarai nọ: Kọ ọnọ ọ raha uzi na o wo oma ekurẹriẹ? Kọ ma sai fiobọhọ kẹe ruẹrẹ usu riẹ họ kugbe Jihova? w19.05 6-7 ¶23-24

Jesu ọ jọ oria ikere inẹnẹ na dhesẹ vevẹ nọ Ọsẹ riẹ họ Ọnọ ọ kẹ riẹ uzuazọ gbe Ọnọ ọ be sẹro uzuazọ riẹ. Jesu o fi eva riẹ kpobi họ Ọsẹ riẹ, yọ Jihova ọ kẹ riẹ oware kpobi nọ ọ gwọlọ re ọ sae gbẹ jọ uzuazọ. Jihova ọ tẹ jẹ kẹe oware nọ o mai wuzou, o fiobọhọ kẹe kru ẹrọwọ riẹ. (Mat. 4:4) Jihova ọ be kẹ omai oware kpobi nọ ma gwọlọ re ma sai wo usu okpekpe kugbei ọyomariẹ re. Ọ jọ Ebaibol dhesẹ oghẹrẹ Ọsẹ nọ ọ rrọ kẹ omai, ẹjiroro riẹ, oware nọ ọ rọ ma omai, gbe epanọ obaro ọ te jọ. O fiobọhọ kẹ omai evaọ okenọ ma ro mu Ebaibol na họ ewuhrẹ, okenọ ọ rehọ ọsẹ mai, oni mai, hayo omọfa wuhrẹ omai re ma riẹe ziezi. Yọ ọ gbẹ be rọ ekpako ukoko mai gbe inievo efa nọ i kruga ziezi evaọ ukoko na fiobọhọ kẹ omai. U te no ere no, Jihova ọ be jẹ rọ iwuhrẹ ukoko fiobọhọ kẹ omai, enọ ma rẹ jọ kuomagbe inievo mai wuhrẹ kpahe ọyomariẹ. Idhere nana gbe efa buobu Jihova o bi ro dhesẹ kẹ omai kpobi nọ ọyomariẹ yọ Ọsẹ oyoyou.​—Ol. 32:8. w20.02 3 ¶8; 5 ¶13

Ma tẹ be hae re ohwohwo ihri, udhedhẹ o rẹ sae jariẹ hẹ. Ma re si oghẹrẹ ihri-eriọ kpobi no udu mai, yọ ma rẹ whaha oware nọ o rẹ sae lẹliẹ amọfa re omai ihri. Eme ma rẹ sai ru dẹẹ ro fiobọhọ kẹ amọfa whaha ihri-eriọ, kọ ẹvẹ ma sai ro wo udhedhẹ kugbe amọfa ẹsikpobi? Uruemu mai o rẹ sai kpomahọ amọfa gaga. Ahwo akpọ na nẹnẹ, a rẹ gwọlọ rọ eware nọ a wo ‘dhesẹ oma,’ yọ a rẹ gwọlọ nọ ma rọ aro kele ai ru ere. (1 Jọn 2:16) Rekọ uruemu utioye o rẹ wha ihri-eriọ ze. Ma gbẹ be hae ta ẹsikpobi kpahe eware nọ ma wo hayo enọ ma gwọlọ dẹ hẹ, o sai ru nọ amọfa a gbẹ rọ re omai ihri hi. Ma gbẹ be hae rọ iruo nọ ma wo evaọ ukoko na dhesẹ oma ha, u re je ru nọ amọfa a gbẹ rọ re omai ihri hi. Ma tẹ be hae ta kpahe ewha-iruo mai evaọ ukoko na ẹsikpobi, o rẹ wha ihri-eriọ ze. Evaọ abọdekọ riẹ, ma tẹ be hai roro kpahe amọfa je yere ai kẹ iruo nọ a bi ru, u re fiobọhọ kẹ ai wo edẹro je ru nọ ma re ro yerikugbe ohwohwo dhedhẹ evaọ ukoko na. w20.02 18 ¶15-16

Whọ sae rọ eware nọ Jihova ọ ma ro wuhrẹ kpahe iẹe. (Evia. 4:11) Roro didi kpahe onaa nọ Jihova o ru fihọ ekakọ gbe erao, re whọ ruẹ epanọ o wo areghẹ te. Roro kpahe ugboma ra na re whọ ruẹ epanọ u gbunu te. (Ol. 139:14) Roro kpahe ẹgba nọ ọre na o wo, re whọ jẹ kareghẹhọ nọ ọre na yọ esi ọvo gheghe evaọ udevie isi nọ i bu thesiwa na. (Aiz. 40:26) Nọ who bi roro kpahe eware nana, u ti ru owhẹ wo adhẹẹ odidi kẹ Jihova vi epaọ anwẹdẹ kpobi. Rekọ re whọ riẹ nọ Jihova o wo areghẹ gbe ogaga u te he, nọ whọ tẹ gwọlọ wo usu okpekpe kugbei. Re uyoyou nọ who wo kẹ Jihova o ga ziezi, o gwọlọ nọ whọ rẹ riẹ eware efa kpahe iẹe. O gwọlọ nọ u re mu owhẹ ẹro nọ Jihova o gine you owhẹ. Kareghẹhọ nọ, “otẹrọnọ whọ kiẹ gwọlọ iẹe, o ti ru re whọ ruẹ e riẹ.” (1 Irv. 28:9) Jihova ọ ta nọ, “[Me] si owhẹ kẹle omamẹ.” (Jeri. 31:3) Who te bi muẹrohọ eware nọ Jihova o ru kẹ owhẹ no, uyoyou nọ who wo kẹe o te ga vi epaọ anwẹdẹ. w20.03 4 ¶6-7

Pọl ukọ na o fi emamọ oriruo họ otọ evaọ oghẹrẹ nọ ọ rọ rehọ iruo odibọgba na karo evaọ uzuazọ. Nọ ọ jọ Kọrint evaọ erẹ usi uwoma ota avọ ivẹ riẹ, ugho o jariẹ obọ tere he fikiere ọ tẹ jẹ hai ru iwou-udhu kẹ ahwo. Ọ jẹ kọ okọ yena re ọ sae rẹrote omariẹ evaọ iruo odibọgba na, re ọ ta usi uwoma na kẹ inievo obọ Kọrint “ọvọvẹ,” ọ gbẹ jọ owha kẹ ae he. (2 Kọr. 11:7) Dede nọ Pọl o je ru iruo nọ ọ rẹ rọ rẹrote omariẹ, ọ gbẹ jẹ rọ odibọgba na karo, ọ jẹ hae ta usi uwoma evaọ Ẹdijala kpobi. Nọ eware e dina woma no omojọ, ọ tẹ romakẹ iruo usi uwoma ota na ziezi. Ọ “rehọ oke riẹ kpobi vuẹ ẹme na, bi se isẹri kẹ ahwo Ju ro dhesẹ nọ Jesu họ Kristi na.” (Iruẹru 18:3-5; 2 Kọr. 11:9) Uwhremu na nọ a mu ei imu ikpe ivẹ inọ o re no uwou riẹ ze he evaọ Rom, Pọl ọ ta usi uwoma kẹ ahwo nọ a je weze bru ei ze, yọ ọ jẹ hai kere ileta re. (Iruẹru 28:16, 30, 31) Pọl ọ gba riẹ mu nọ oware ovo o rẹ whaha iẹe usi uwoma ota ha. w19.04 4 ¶9