Ahrẹ

Ma rẹ jọ egbẹnyusu Jesu re Jihova o te yo elẹ mai. Orọnikọ thakpinọ ma jọ ekuhọ elẹ mai ta nọ “evaọ odẹ Jesu” ọvo ho. O gwọlọ nọ ma rẹ riẹ oghẹrẹ nọ Jihova ọ be rọ rehọ ẹkwoma Jesu yo elẹ mai. Jesu ọ ta kẹ ikọ riẹ nọ: “Oware kpobi nọ wha yare evaọ odẹ mẹ, me ti ru ei.” (Jọn 14:13) Dede nọ Jihova họ ọnọ ọ rẹ gaviezọ kẹ elẹ mai jẹ kiyo rai, ọ kẹ Jesu udu nọ o re ro ru oware nọ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ na ọ gwọlọ. Fikiere, taure Jihova ọ tẹ te kuyo elẹ mai, o re rri sọ ma ru lele ohrẹ nọ Jesu ọ kẹ omai. Wọhọ oriruo, Jesu ọ ta nọ: “Otẹrọnọ wha rọ iruthọ amọfa rọvrẹ rai, Ọsẹ obọ odhiwu rai ọ te rọvrẹ owhai re; rekọ otẹrọnọ wha gbẹ rọ iruthọ amọfa rọvrẹ rai hi, Ọsẹ rai ọ te rọ iruthọ rai rọvrẹ owhai gbe he.” (Mat. 6:14, 15) Oyejabọ nọ u ro wuzou gaga re ma yerikugbe amọfa epanọ Jihova avọ Jesu a bi yerikugbe omai. w20.04 22 ¶6

Pọl ukọ na ọ jẹ daoma riẹ oware nọ o rẹ were ahwo nọ ọ jẹ ta usi uwoma kẹ, kẹsena o ve nwene ẹmeọta riẹ lele onana. Wọhọ oriruo, ogbotu ahwo nọ o je lele ta ẹme evaọ Listra a riẹ Ikereakere na tere he. Fikiere Pọl ọ tẹ ta kpahe eware nọ e wariẹ e rai họ. Ọ ta kpahe ekakọ nọ e rẹ mọ ziezi gbe omaweromẹ uzuazọ. Ọ kẹ iriruo nọ ahwo nọ a be gaviezọ kẹe a re wo otoriẹ rai lọlọhọ. Daoma wo orimuo re whọ riẹ oware nọ o rẹ were ahwo nọ a rrọ ẹkwotọ ra, kẹsena whọ vẹ kpọ ẹme ra rri abọ yena. Ẹvẹ whọ sae rọ riẹ oware nọ o rẹ were ohwo nọ whọ nyaku evaọ uwou riẹ hayo oria ofa? O gwọlọ nọ who re muẹrohotọ re. O sae jọ nọ ohwo na ọ be rẹrote ighẹ riẹ, o bi se obe, ọ be ruẹrẹ omoto hayo imotosaikoro riẹ, hayo o bi ru oware ofa jọ. O tẹ lọhọ, daoma rọ oware nọ o bi ru na mu ẹme họ kugbei. (Jọn 4:7) Makọ ewu nọ ohwo o fihọ dede o sae vuẹ owhẹ oware jọ kpahe ohwo na, wọhọ orẹwho riẹ, iruo riẹ, hayo utu arozaha nọ o rẹ mae were iẹe. w20.04 11 ¶11-12

Fiki awaọruọ ọgaga, o rrọ bẹbẹ kẹ inievo mai jọ re a hai kuomagbe ahwo. O rẹ sae jọ bẹbẹ kẹ ae re a jọ oria nọ ahwo buobu a rrọ, ghele na a be hai kpohọ iwuhrẹ ukoko gbe ikokohọ. O rẹ bẹ ae re a lele ọrara ta ẹme, ghele na a be hae ta usi uwoma kẹ ahwo. Otẹrọnọ ere o rrọ kẹ owhẹ, riẹ nọ whẹ ọvo o rrọ ere kẹ hẹ. Amọfa buobu a bi thihakọ ẹbẹbẹ nana re. Hae kareghẹhọ nọ eva e be were Jihova inọ whọ be rọ eva ra kpobi gọe. Egagọ riẹ nọ whọ gbẹ be ruabọhọ na u dhesẹ nọ ọ be ghale owhẹ jẹ be kẹ owhẹ ẹgba. (Fil. 4:6, 7) Otẹrọnọ whọ be gọ Jihova ghelọ ẹbẹbẹ ẹyao, owho, hayo awaọruọ ọgaga, jọ u mu owhẹ ẹro nọ who bi ru Jihova eva were. Oma otu mai jọ o gbẹ ga tere he, ghele na ma be ruabọhọ ohrẹ na. (2 Kọr. 4:16) Jihova o ti fiobọhọ kẹ omai kpobi dhẹ ohrẹ na te urere! w20.04 31 ¶20-21

Oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ ma akpọ na u dhesẹ areghẹ riẹ via. (Hib. 3:4) Akpọ na ọ rrọ oghẹrẹsa keme Ọghẹnẹ ọ ma riẹ evaọ oghẹrẹ nọ a sae rọ rriae gbẹsinẹdẹ. Ma sae ta nọ akpọ na ọ wọhọ okọ nọ o bi vori evaọ abade ọraragha. Rekọ ohẹriẹ ulogbo o rrọ akpọ na avọ okọ nọ ahwo a vọ. Wọhọ oriruo, otẹrọnọ ahwo nọ a rrọ okọ na ọvo a re ru ofou nọ a rẹ wẹ, emu nọ a rẹ re gbe ame, yọ a rẹ sai ku ezuzu fiẹ hẹ, ẹvẹ a te sae rria okọ na kri te? O rẹ raha oke re ahwo nọ a rrọ okọ na a te whu hu. Rekọ akpọ na nọ emama buobu gbidi gbidi e be rria na ọ rrọ ere he. Akpọ na ọye ofou nọ ma be wẹ, te emu nọ ma be re gbe ame i bi no ze, yọ i re re ẹdẹvo ho. Orọnikọ ma be hae wọ ezuzu no akpọ na kpobọ idadeghe nyai kufiẹ fihọ họ; ghele na ma gbẹ be sae rriae, yọ ọ gbẹ rrọ wowoma. Ẹvẹ onana o be sae rọ lọhọ? Jihova ọ ma akpọ na evaọ oghẹrẹ nọ o sae rọ rehọ eware nọ i gbe wo iruo kẹ ohwo-akpọ họ ru eware efa nọ i wo iruo. w20.05 20 ¶3-4

Setan ọ be rọ ere ta kẹ Ivi nọ Jihova yọ ọtọrue. Ere Setan o ro zihe ruọ Ẹdhọ, hayo ohwo ọtaraha. Ivi ọ rọwo ẹme nọ Setan ọ ta, a tẹ rọ ere viẹe họ totọ. (1 Tim. 2:14) Ivi o fievahọ Setan vi Jihova. Oyejabọ nọ ọ rọ jiroro thọ, onọ ma gbẹ be reoja riẹ rite inẹnẹ. Ọ ghẹmeeyo kẹ Jihova. Ọ re ubi-ure nọ Jihova ọ ta nọ ọ re he na. Ọ tẹ jẹ kẹ Adamu. (Emu. 3:6) Dae rọ omoke jọ roro kpahe ẹme nọ Ivi ọ hae te ta kẹ Setan. Dae rehọ iẹe nọ eme itiena ọ ta: “Mẹ riẹ owhẹ hẹ, rekọ mẹ riẹ Jihova Ọsẹ mẹ, me you rie je fievahọ iẹe. Ọye ọ kẹ omẹ avọ Adamu ọzae mẹ eware kpobi nọ ma wo. Ono ọ kẹ owhẹ unu nọ whọ rẹ rọ ta ẹme oyoma kpahe Jihova? Nya no etenẹ no!” Eva e hae te were Jihova kẹhẹ o hae jọnọ o yo eme itiena no unu ọmọtẹ riẹ ze! (Itẹ 27:11) Rekọ Ivi o you Jihova no udu ze he, ere Adamu re. Oye o soriẹ nọ Adamu avọ Ivi a gbẹ sae rọ wọso ọnọ ọ jẹ ta Ọsẹ rai raha ha na. w20.06 4 ¶10-11

U fo nọ ma re jiri inievo-emetẹ na kẹ iruo buobu nọ a bi ru evaọ ukoko na. Ejọ rai e be bọ Egwa Uvie gbe iwou ukoko na efa jẹ be rẹrote ai. A bi wuhrẹ evẹrẹ efa rọ ta usi uwoma, a bi ru iruo evaọ Ebẹtẹle, yọ ejọ i bi kuobọgbe ru iruo ogbodhẹ. Efa e be fa ebe mai fihọ evẹrẹ sa-sa, yọ ejọ e rrọ ekobaro gbe imishọnare. U te no ere no, eyae ekpako gbe idibo iruiruo a be tha ezae rai uke re a sai ru iruo buobu nọ a wo evaọ ukoko na. O gbẹ rrọ eyae rai nọ e be thae uke he, “ezae” nana nọ a rọ “kẹ ekẹ” na a hae sae wọ ewha egbẹgbẹdẹ nọ e rrọ ae uzou ziezi hi. (Ẹf. 4:8) Ekpako ukoko nọ i wo orimuo a rẹ kareghẹhọ nọ inievo-emetẹ na yọ “ogbaẹmo ulogbo,” nọ o be ta usi uwoma na ziezi. U te no ere no, ekpako ukoko a ruẹ nọ inievo-emetẹ nọ e kpako no a be hai fiobọhọ kẹ inievo-emetẹ nọ e gbẹ maha nọ a te wo ẹbẹbẹ. (Tait. 2:3-5) U gine fo nọ ma re jiri inievo-emetẹ mai na! w20.09 23-24 ¶13-14

Ahwo nọ a jẹ gọ Jihova vẹre nọ a siomano ukoko riẹ a rẹ thọrọ iẹe ẹro ho. Iruo nọ a ru kẹe e rẹ thọrọ iẹe ẹro gbe he. (Hib. 6:10) Aizaya ọruẹaro na ọ rọ emamọ oriruo jọ dhesẹ epanọ Jihova ọ rẹ rẹrote idibo riẹ te. Aizaya o kere nọ: “Wọhọ othuru-igodẹ, ọ te rẹrote uthuru riẹ. Ọ te rehọ ugbobọ riẹ koko imigodẹ na họ, ọ te wọ ae fihọ igbama riẹ.” (Aiz. 40:11) Ẹvẹ o rẹ jọ Othuru-Igodẹ Ologbo na oma nọ ogodẹ riẹ jọ o te ghoro no uthuru riẹ? Jesu o dhesẹ oghẹrẹ nọ o rẹ jọ Jihova oma nọ ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Ẹvẹ wha roro? Otẹrọnọ ọzae jọ o wo igodẹ udhusoi (100) rekọ ọvo jọ o te ghoro vrẹ, kọ ọ gbẹ te nyasiọ udhone gbe ikpegbizii na ba obọ igbehru, ọ vẹ nyae gwọlọ ọnọ o ghoro vrẹ na? Yọ otẹrọnọ ọ ruẹ e riẹ, uzẹme mẹ be ta kẹ owhai, ọ rẹ ghọghọ fiki riẹ vi udhone gbe ikpegbizii nọ i ghoro vrẹ hẹ na.”—Mat. 18:12, 13. w20.06 19-20 ¶8-9

Iruo kpobi nọ a kẹ omai evaọ egagọ Jihova, ma re rri rie nọ ọghọ a bru họ omai oma. (Ol. 27:4; 84:10) Nọ oniọvo-ọmọzae ọ tẹ gwọlọ nọ o re ru obọdẹ iruo jọ evaọ ukoko na, yọ emamọ oware. Rekọ a tẹ kẹe iruo, jọ o rri omariẹ kpehru vi epanọ u fo ho. (Luk 17:7-10) Oware nọ o rẹ jariẹ oja họ, epanọ ọ rẹ rọ gbodibo kẹ amọfa avọ omaurokpotọ. (2 Kọr. 12:15) Ma rẹ jọ Ebaibol na ruẹ iku ahwo nọ a rri omarai kpehru vi epanọ u fo. Diọtrẹfis o wo omaurokpotọ họ, ọ jẹ gwọlọ “oria ọsosuọ” evaọ ukoko na. (3 Jọn 9) Uzaya ọ jẹ gwọlọ ru iruo nọ Jihova ọ ta nọ izerẹ ọvo a re ru. (2 Irv. 26:16-21) Absalọm o je ru re ahwo a rọ emamọ ubiẹro rri rie keme ọ gwọlọ jọ ovie. (2 Sam. 15:2-6) Ẹme nọ Ebaibol ọ ta kpahe ahwo nana u dhesẹ vevẹ nọ ahwo nọ a rẹ gwọlọ ọkwa gbe okpodẹ a rẹ dha Jihova eva. (Itẹ 25:27) Uye ọvo u re no omorro ze.—Itẹ 16:18. w20.07 4 ¶7-8

Iviuwou jọ evaọ ukoko na a kwa kpohọ orẹwho ofa fiki iruo nọ a be gwọlọ hayo fiki ebẹbẹ nọ e rrọ orẹwho rai. Nọ o tẹ via ere, ẹvẹrẹ orẹwho nọ a kwa kpohọ na oye a ti ro wuhrẹ emọ na evaọ obọ isukulu. Ẹsejọhọ o te gwọlọ nọ esẹgbini na omarai a re wuhrẹ ẹvẹrẹ na re a sae ruẹ iruo. Kọ otẹrọnọ ukoko ẹvẹrẹ rai o rrọ obei, eme a re ru? Ukoko vẹ uviuwou na o rẹ jọ, orọ ẹvẹrẹ nọ a be jẹ evaọ ẹkwotọ na manikọ orọ ẹvẹrẹ rai? Ọnọ o wuzou uwou na ọye ọ rẹ jiroro ukoko nọ uviuwou na o rẹ jọ. Ọye o re roro kpahe onọ o te mai kiehọ kẹ uviuwou na. Onana yọ ẹme obọriẹ, ma re dhunu họ iẹe he. Onọ ohwo nọ o wuzou uwou na ọ jiroro riẹ kpobi ma rẹ rehọ. Ma re dede uviuwou utioye rehọ ziezi nọ a te kuomagbe ukoko mai.—Rom 15:7. w20.08 30 ¶17-18

Ma tẹ gwọlọ nọ Jihova ọ kẹ omai ẹgba, ma re roro vievie he inọ o ti rri omai ghaghae fikinọ ma goma gaga, ma kpohọ isukulu ziezi, ma no ẹwho nọ a riẹ odẹ ze, hayo ma fe gaga. Orọnikọ eware nana eye e rẹ lẹliẹ omai te ahwo nọ i re ru iruo kẹ Jihova ha. Uzẹme riẹ họ, ma te rri ahwo Jihova ma rẹ ruẹ nọ “orọnikọ ibuobu i wo areghẹ akpọ na ha, orọnikọ ibuobu e ga ha, orọnikọ ibuobu i no iwou ikpahwo ze he.” (1 Kọr. 1:26) Fikiere, whọ sae gọ Jihova ziezi o tẹ make rọnọ who fe he, whọ goma ha, who kpohọ isukulu tere he, hayo who no ẹwho nọ a riẹ odẹ ze he. Eware e tẹ rrọ ere kẹ owhẹ ẹsiẹe whọ rẹ mae ruẹ nọ Jihova ọ be kẹ owhẹ ẹgba. Wọhọ oriruo, otẹrọnọ ozọ u re mu owhẹ nọ whọ tẹ be ta oware nọ whọ rọwo kẹ ahwo nọ e rẹ vro avro, lẹ se Jihova re ọ kẹ owhẹ udu. (Ẹf. 6:19, 20) Otẹrọno ẹyao ọ be lahiẹ owhẹ, lẹ se Jihova re ọ kẹ owhẹ ẹgba nọ who re ro ru utho nọ whọ rẹ sai ru evaọ egagọ riẹ. Ẹsikpobi nọ Jihova o fiobọhọ kẹ owhẹ, ẹrọwọ ra ọ te ga, ẹgba ọ vẹ jẹ ruọ owhẹ oma. w20.07 16 ¶9

Re ma sai dhesẹ nọ Uvie na họ oware nọ o mae rrọ omai oja, ma rẹ rọ aro kele Abraham nọ ọ nyasiọ eware jọ ba re ọ ruẹsi ru Jihova eva were. (Mak 10:28-30; Hib. 11:8-10) Who roro nọ eware e te riẹ nya ẹsikpobi hi. Makọ ahwo nọ a be rọ eva rai kpobi gọ Jihova a re wo ebẹbẹ. (Jem. 1:2; 1 Pita 5:9) Nẹnẹ o mae tubẹ gwọlọ nọ ma rẹ tẹrovi eghale nọ i ti te omai evaọ obaro. Eware nọ e be jọ akpọ via i dhesẹ vevẹ nọ edẹ urere na i ti kuhọ kẹle. Eghale buobu i ti te omai nọ Uvie na o tẹ ze no. Ojọ họ, ahwo mai nọ i whu no a te kparoma. Evaọ oke yena, Jihova ọ te ghale Abraham fiki ẹrọwọ riẹ gbe oghẹrẹ nọ o ro thihakọ hẹrẹ Uvie na. Ọ te kpare iẹe avọ ahwo uviuwou riẹ ziọ uzuazọ. Kọ whọ te jariẹ evaọ oke yena? Whọ te jariẹ otẹrọnọ whọ gba riẹ mu nọ whọ rẹ kpairoro vrẹ eware jọ fiki iruo Uvie na, who re kru ẹrọwọ ra dede nọ who wo ebẹbẹ, jẹ hẹrẹ bẹsenọ Jihova o re ru eyaa riẹ gba.—Mae. 7:7. w20.08 5-6 ¶13-14; 7 ¶17

Ma riẹ nọ a tẹ maki kpe omai no dede, Jihova ọ te kpare omai ze. A rẹ sae fa usu nọ ma wo kugbe Jihova ha. (Rom 8:35-39) Jihova o wo areghẹ kẹhẹ nọ ọ rọ ya eyaa nọ ọ te kpare ahwo nọ i whu no ze! Onana u ru nọ Setan ọ gbẹ sae rọ rehọ ozọ uwhu gele omai no edhere Ọghẹnẹ hẹ. Ẹkparomatha na ọ tẹ jẹ kẹ omai udu nọ ma rẹ rọ gọ Jihova ghelọ oware kpobi nọ o via kẹhẹ. Otẹrọnọ ewegrẹ Jihova a ta nọ a re kpe owhẹ no, kọ who ti fievahọ Jihova inọ ọ te kpare owhẹ ze? Ẹvẹ whọ sae rọ riẹ sọ who ti fievahọ Jihova evaọ oke utioye? Nọ omara nọ, ‘Kọ eware nọ me bi ru kẹdẹ kẹdẹ i dhesẹ nọ me gine fievahọ Jihova?’ (Luk 16:10) Onọ ofa nọ whọ rẹ nọ omara họ, ‘Kọ eware nọ me bi ru gbe oghẹrẹ nọ me rri ugho u dhesẹ nọ me fievahọ eyaa Jihova inọ ọ te rẹrote omẹ nọ mẹ tẹ rọ Uvie riẹ karo?’ (Mat. 6:31-33) Otẹrọnọ whọ kuyo enọ nana nọ Ee, kiyọ who ti dikihẹ ga nọ edawọ i te te owhẹ.—Itẹ 3:5, 6. w20.08 17-18 ¶15-16

U fo nọ ma rẹ riẹ oghẹrẹ nọ ma rẹ rehọ Ebaibol na fiobọhọ kẹ omamai, jẹ rehọ iẹe wuhrẹ amọfa. Ma re wuhrẹ idhere jọ nọ ma re ro ru onana nọ ma te kpohọ ewuhrẹ. Rekọ re ma sae rọ Ebaibol na wuhrẹ ahwo uzẹme na ziezi, ma re wuhrẹ Ebaibol na kẹ omamai kẹse kẹse. Joma hai wuhrẹ Ebaibol na re ẹrọwọ mai ọ ga ziezi. Orọnikọ ese ọvo ma re sei hi. Ma rẹ daoma roro didi kpahe eware nọ ma bi se jẹ hae kiẹ ebe ukoko na, re ma sai wo otoriẹ oware nọ ma se gbe oghẹrẹ nọ ma sai ro fi ei hiruo. (1 Tim. 4:13-15) Ma te ru ere ma te riẹ oghẹrẹ nọ ma sae rọ rehọ Ebaibol na wuhrẹ ahwo. Yọ, ma tẹ be rehọ Ebaibol na wuhrẹ ahwo, orọnikọ ese ọvo ma re sei kẹ ae he. Ma re je fiobọhọ kẹ ae wo otoriẹ oware nọ ma se na gbe epanọ a sai ro fi ei hiruo. Ma tẹ be hai wuhrẹ Ebaibol na kẹ omamai kẹse kẹse u re fiobọhọ kẹ omai rehọ Ẹme Ọghẹnẹ wuhrẹ amọfa ziezi.—2 Tim. 3:16, 17. w20.09 28 ¶12

Ma te roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro fiobọhọ kẹ omai, o rẹ whae ze nọ ma rẹ rọ rehọ iruo usi uwoma ota na karo. Wọhọ oriruo o fiobọhọ kẹ omai wo ebe buobu, te enọ a rekọdo, gbe ividio buobu evaọ oria itanẹte mai na. A rehọ evẹrẹ nọ i bu vi odu ọvo (1,000) soso ru eware nana fihọ oria itanẹte mai na. (Mat. 24:45-47) Oware ofa nọ o rẹ sai fiobọhọ kẹ omai rọ iruo usi uwoma ota na karo họ oriruo Jesu nọ ma rẹ rọ aro kele. Ọ kẹ uvẹ hẹ re oware jọ o lẹliẹe si ovao no iruo usi uwoma ota na. (Jọn 18:37) Oke nọ Setan ọ ta nọ ọ rẹ kẹe “ekwotọ-ivie akpọ na kpobi gbe oruaro rai,” ọ rọwo mi ei hi. Yọ oke nọ a jẹ gwọlọ rehọ iẹe mu ovie, ọ rọwo ho. (Mat. 4:8, 9; Jọn 6:15) O kie lele efe akpọ na gbe he, yọ dede nọ a je kpokpo iei gaga, ọ ruabọhọ usi uwoma ota na. (Luk 9:58; Jọn 8:59) Nọ edawọ i te te omai, ma rẹ gbẹ sae rọ iruo usi uwoma ota na karo nọ ma tẹ kareghẹhọ ohrẹ nọ Pọl ọ kẹ omai evaọ oria ikere okpẹdẹ mai na. w20.09 9-10 ¶6-7

Ma wo inievo-emetẹ buobu nọ e be ginẹ daoma gaga evaọ ukoko na. Onana o be were omai eva kẹhẹ! Inievo nana a re ru ẹme jẹ kuyo evaọ obọ ewuhrẹ, yọ a re kpohọ usi uwoma ziezi. Ejọ i re fiobọhọ ru Ọgwa Uvie fo jẹ ruẹrẹ eware nọ e jariẹ raha. A re je fiobọhọ kẹ inievo efa evaọ ukoko na. Orọnọ eware e nwane lọhọ kẹ ae tere he. Ejọ e be rẹrote esẹgbini rai nọ e kpako no. U te je wo inievo-emetẹ efa nọ ahwo uviuwou rai a bi kpokpo. Efa, ae ọvo a be yọrọ emọ rai. Re a sae kuọ emọ na, o nwane lọhọ kẹ ae tere he. Fikieme ma rẹ rọ rẹrote inievo-emetẹ mai? Ma te rri akpọ na nẹnẹ, ma rẹ ruẹ nọ ahwo a rẹ kẹ eyae adhẹẹ hẹ. Ma rẹ jọ oghẹrẹ ahwo otiọye he. U te no ere no, Ebaibol ọ ta nọ ma fiobọhọ kẹ ae. Wọhọ oriruo, Pọl ukọ na ọ ta kẹ inievo nọ e jọ ukoko obọ Rom nọ a dede Fibi rehọ jẹ “kẹe oghẹrẹ obufihọ kpobi nọ ọ gwọlọ.” (Rom 16:1, 2) Pọl ọ riẹ nọ ahwo Farisi a se eyae gb’ahwo ho keme ọ jọ usu rai vẹre. Rekọ nọ o kurẹriẹ no, ọ tẹ jẹ hae kẹ eyae na adhẹẹ je fiobọhọ kẹ ae wọhọ epanọ Jesu o je ru. w20.09 20 ¶1-2

Re ma sai wuhrẹ emọ-uwuhrẹ Ebaibol mai evaọ oghẹrẹ nọ usi uwoma ota na o rẹ rọ were ai, ma rẹ sae nọ ae enọ wọhọ: “Ẹvẹ usi uwoma na nọ whọ gaviezọ kẹ u ro fiobọhọ kẹ owhẹ no? Kọ who gbe roro nọ u fo re ma ta usi uwoma na kẹ amọfa re? Ẹvẹ whọ sai ro ru onana?” (Itẹ 3:27; Mat. 9:37, 38) Kareghẹhọ nọ Jesu ọ ta kẹ omai nọ ma wuhrẹ ahwo “re a ru eware kpobi” nọ o jie uzi rai. Usu eware jọ nọ o jie uzi rai họ ijaje ivẹ nọ e mae rro na, koyehọ uyoyou nọ ma re wo kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ mai. Ohwo nọ ma bi wuhrẹ kugbe o te koko ijaje ivẹ nana, ẹsiẹe ọ sae rọ ta usi uwoma na ziezi. (Mat. 22:37-39) Uzẹme riẹ họ, ugogo oware nọ o rẹ wọ omai ta usi uwoma na họ, uyoyou. O make rrọ ere na, usi uwoma ota o rẹ sai mu emọ-uwuhrẹ Ebaibol jọ ozọ. Rekọ, ma sae ta kẹ ae nọ Jihova o ti fiobọhọ kẹ ae. Ozọ na o vẹ te rọ ẹmẹrera no ai ẹro.—Ol. 18:1-3; Itẹ 29:25. w20.11 3 ¶6-8

Whọ tẹ be ruẹrẹ oma kpahe kẹ uwuhrẹ, lẹ se Jihova kpahe ebẹbẹ jọ nọ ohwo nọ who bi ti wuhrẹ na o wo. Lẹ re Jihova o fiobọhọ kẹ owhẹ wuhrẹ iẹe evaọ edhere nọ u re ro tei udu. Kareghẹhọ nọ oware nọ o rẹ mae jọ owhẹ oja kpobi họ, re who fiobọhọ kẹ ohwo na nyaharo te epanọ ọ rẹ rọ họ-ame. U fo nọ ohwo nọ who bi wuhrẹ kugbe na ọ rẹ hae lẹ se Jihova re, jẹ gaviezọ kẹe. Ẹvẹ ọ sai ro ru onana? Ọ tẹ be hai se Ebaibol na kẹdẹ kẹdẹ, yọ Jihova ọ be gaviezọ kẹ na. (Jos. 1:8; Ol. 1:1-3) Ọ rẹ jẹ hae lẹ se Jihova kẹdẹ kẹdẹ. Fikiere, hae rọ olẹ mu uwuhrẹ na họ jẹ rọ olẹ kuhọ. Jọ olẹ ra u no owhẹ udu ze. Fodẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ na evaọ olẹ na. Yare Jihova inọ o fiobọhọ kẹe. Nọ ọ be gaviezọ kẹ elẹ ra na, ọyomariẹ o ve ti wuhrẹ oghẹrẹ nọ ọ rẹ rọ lẹ se Jihova no udu riẹ ze, jẹ rehọ odẹ Jesu ku olẹ riẹ họ. (Mat. 6:9; Jọn 15:16) Dai roro epanọ usu riẹ avọ Jihova o te kpekpe te nọ o te bi se Ebaibol kẹdẹ kẹdẹ jẹ lẹ se Jihova.—Jem. 4:8. w20.10 8 ¶8; 9 ¶10-11

Epanọ o jọ Ileleikristi oke yena oja re a ru eware kpatiẹ je lele ọruẹrẹfihotọ na ere ọvona o rrọ ukoko Jihova oja nẹnẹ re. (Iruẹru 16:4, 5) Joma kẹ oriruo jọ: Who te kpohọ ewuhrẹ evaọ ukoko ọfa, makọ evaọ orẹwho ọfa, whọ rẹ riẹ oghẹrẹ nọ a ti ru Uwuhrẹ Uwou-Eroro na gbe uzoẹme nọ a ti wuhrẹ ẹdẹ yena. O rẹ nwane jọ owhẹ oma wọhọ ẹsenọ whọ rrọ ukoko nọ who no ze. Kọ o gbẹ rrọ ẹzi Ọghẹnẹ hẹ, eme o rẹ sai ru ahwo wo okugbe otiọna? (Zẹf. 3:9, ẹme-obotọ) Kọ eme whọ rẹ sai ru? Nọ omara nọ: ‘Kọ me bi ru oware nọ o rẹ lẹliẹ okugbe gbe udhedhẹ jọ ukoko na? Kọ me bi yoẹme kẹ enọ e be kobaro evaọ ukoko na? Kọ a tẹ kẹ omẹ iruo evaọ ukoko na, ahwo a sai fievahọ omẹ nọ me ti ru ai? Kọ mẹ be hae kaki ru iruo na? Kọ mẹ be hai fiobọhọ kẹ ahwo? Kọ u no omẹ eva ze nọ mẹ rẹ gbodibo kẹ amọfa evaọ ukoko na?’ (Jem. 3:17) Whọ tẹ ruẹ nọ u wo eria jọ nọ whọ be jọ ru te he, lẹ se Ọghẹnẹ re ọ rọ ẹzi riẹ fiobọhọ kẹ owhẹ. Whọ tẹ be daoma ru oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ, inievo na a ti you owhẹ, yọ whọ te jọ ghaghae kẹ ae. w20.10 23 ¶12-13

Ẹme Ọghẹnẹ ọ wọhọ ughẹgbe nọ ma re ro rri oma mai. (Jem. 1:23-25) Kohiohiẹ kohiohiẹ, mai ahwo buobu ma re rri ughẹgbe taure ma te ti no uwou. Onana o vẹ whae ze nọ ma rẹ rọ ruẹ oware nọ u fo nọ ma rẹ ruẹrẹhọ taure amọfa a tẹ te ruẹ omai. Epọvo na re, ma te bi se Ebaibol kẹdẹ kẹdẹ, ma rẹ ruẹ iroro iyoma nọ u fo nọ ma re si no udu gbe iruemu ethọthọ nọ u fo nọ ma re siobọno. Ahwo buobu a ruẹ nọ o mai woma re a se isase okpẹdoke na kohiohiẹ kohiohiẹ taure a te ti no uwou. A ve roro didi kpahe oware nọ a se na. Kẹsena evaọ oware kpobi nọ a bi ru, yọ a be kareghẹhọ ẹme nọ a se na jẹ daoma ru ei. U te no isase okpẹdoke na no, u fo re ma hai se oria jọ evaọ Ebaibol na kẹdẹ kẹdẹ je roro kpahe iẹe. Ẹsejọhọ ma ti rri onana vo. Rekọ onana yọ oware jọ nọ u wuzou gaga nọ u re fiobọhọ kẹ omai, nọ ma gbe ro no edhere uzuazọ nọ ọ rrọ kekeke na ha. Ẹme Ọghẹnẹ ọ wọhọ okwakwa nọ edọkita o re ro rri ohwo oma, keme u re fiobọhọ kẹ omai riẹ oware nọ o thọ evaọ oma mai. Re ma sai lele ohrẹ Ebaibol na gbe onọ ahwo nọ Ọghẹnẹ o bi ro wuhrẹ omai a be kẹ omai, o gwọlọ nọ ma re wo omaurokpotọ. w20.11 18 ¶3; 20 ¶8

Dede nọ a je kpokpo Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ, u wo oke jọ nọ a wo ufuoma. Eme a ru evaọ oke ufuoma na? Ezae avọ eyae nana nọ i wo ẹrọwọ na a jẹ ta usi uwoma na avọ ọwhọ. Obe Iruẹru Ikọ o ta nọ a jẹ “nya evaọ ozodhẹ Jihova.” A ruabọhọ usi uwoma ota na, onọ u ru nọ a je ro “dhe evievihọ.” Onana u dhesẹ nọ Jihova ọ ghale rai fikinọ a jẹ rọ ọwhọ ta usi uwoma na evaọ oke ufuoma. (Iruẹru 9:26-31) Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a jẹ rọ uvẹ kpobi nọ a wo ta usi uwoma na. Wọhọ oriruo, oke nọ Pọl ukọ na ọ jọ obọ Ẹfisọs, ọ ruẹ nọ uvẹ ulogbo nọ ọ rẹ rọ ta usi uwoma u rovie fihọ kẹe evaọ okpẹwho yena. (1 Kọr. 16:8, 9) Ileleikristi na kpobi a jẹ daoma gaga je “whowho usi uwoma ẹme Jihova.” (Iruẹru 15:30-35) Eme o no onana ze? Oye oria ikere okpẹdẹ mai na o vuẹ omai na. w20.09 16 ¶6-8

Adamu ọ raha uzi, ọ tẹ rọ ere si uye se omariẹ gbe emọ riẹ. Uye nọ aghẹmeeyo riẹ ọ wha ze o gbẹ rrọ otọ rite inẹnẹ. Rekọ fikinọ Ọghẹnẹ ọ kpare Ọmọ riẹ no uwhu ze, ma riẹ nọ uye nana kpobi u ti notọ ẹdẹ jọ. Pọl ukọ na o te je kere nọ: “Ọzae ọvo ọ wha ẹkparomatha enọ i whu no ze.” Ọye họ Jesu. Kẹsena ọ tẹ ta nọ: “Wọhọ epanọ ahwo kpobi a bi whu fiki Adamu na, ere ọvona re ahwo kpobi a ti wo uzuazọ fiki Kristi.” (1 Kọr. 15:22) Eme họ otọ ẹme Pọl na inọ “ahwo kpobi a bi whu fiki Adamu”? Pọl ọ be ta kpahe emọ Adamu nọ e reuku uzioraha, a te zihe ruọ ahwo nọ a gba ha nọ o wha riẹ ze nọ a bi ro whu. (Rom 5:12) Adamu ọ rrọ usu ahwo nọ a “ti wo uzuazọ” họ. Adamu ọ rẹ sai wo erere no idhe ẹtanigbo Kristi ze he, keme ohwo ọgbagba ọ jọ, o te keke aro fihọ raha uzi Ọghẹnẹ. A te kpare iẹe no uwhu ze he, nwane wọhọ epanọ o te jọ kẹ enọ “Ọmọ ohwo” o ti brukpe, nọ o se “ewe” na. “Ọraha ebẹdẹ bẹdẹ” o ti te ai.—Mat. 25:31-33, 46; Hib. 5:9. w20.12 5 ¶13-14

Otẹrọnọ a kẹ omai iruo jọ nọ e were omai gaga evaọ ukoko na ha, joma roro kpahe emamọ oriruo nọ ikọ-odhiwu a fi hotọ. Evaọ oke nọ Ehab ọ jọ ovie, Jihova ọ ta kẹ ikọ-odhiwu inọ a fodẹ edhere nọ a roro nọ a sae rọ viẹ ovie ọgeva yena họ. Ikọ-odhiwu sa-sa a ta ọvuọ iroro riẹ kpahe epanọ a roro nọ a sae rọ viẹ ovie na họ. Rekọ Ọghẹnẹ ọ tẹ ta nọ onọ ukọ-odhiwu jọ ọ ta ze na, oye a te rọ viẹ ovie na họ. (1 Iv. 22:19-22) Kọ o kẹ ikọ-odhiwu nọ i kiọkọ uye inọ a lahiẹ oma kufiẹ? Vievie. Ikọ-odhiwu a wo omaurokpotọ gaga! Yọ a gwọlọ nọ Jihova a rẹ kẹ orro na kpobi. (Ibr. 13:16-18; Evia. 19:10) Kareghẹhọ nọ oware nọ o mai wuzou kpobi họ, re ma jọ Isẹri Jihova jẹ ta usi uwoma Uvie na. Orọnọ fiki iruo jọ nọ a kẹ omai ma rọ rrọ ghaghae kẹ Ọghẹnẹ hẹ. Ma te wo omaurokpotọ, ẹsiẹe Jihova avọ inievo mai evaọ ukoko na a re ro rri omai ghaghae. Fikiere, lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ wo omaurokpotọ. Hai roro kpahe idibo Jihova nọ i wo omaurokpotọ nọ a gbiku rai fihọ Ebaibol na. Jọ u no owhẹ eva ze inọ who re ru iruo kpobi nọ a kẹ owhẹ evaọ ukoko Jihova.—1 Pita 5:5. w20.12 26 ¶16-17

Etu ọgaga esiwo na họ ẹruore nọ Jihova o ru omai wo. Ma wo ẹruore inọ Jihova ọ te hwosa kẹ ohwo kpobi nọ o bi ru oreva riẹ, yọ ma tẹ maki whu no dede, ọ te kpare omai ze. (1 Tẹs. 5:8; 1 Tim. 4:10; Tait. 1:1, 2) Ẹruore nọ ma wo ọ rẹ thọ iroro mai. O re fiobọhọ kẹ omai tẹrovi eyaa Ọghẹnẹ, je ru nọ ma gbe ro roro kpahe ebẹbẹ mai gahrọ họ. U re dhesẹ nọ ma ku etu ọgaga esiwo na họ nọ ma tẹ be daoma rri eware oghẹrẹ nọ Jihova o rri rai. Wọhọ oriruo, ma re fi iroro mai họ efe akpọ nana ha, ukpoye, Jihova ma re fi ẹruore mai họ. (Ol. 26:2; 104:34; 1 Tim. 6:17) Ọgbọdọ ẹzi na họ Ẹme Ọghẹnẹ, Ebaibol na. Ọgbọdọ nana ọ da te epanọ o re ro bru ifi iwuhrẹ erue wọhọ odẹme, je si ohwo no igbo ekpehre iruemu nọ e rẹ sae wha uye ze. (2 Kọr. 10:4, 5; 2 Tim. 3:16, 17; Hib. 4:12) Eware nọ ukoko Jihova u bi wuhrẹ omai gbe ewuhrẹ omobọ mai i re fiobọhọ kẹ omai riẹ oghẹrẹ nọ ma rẹ rọ rehọ ọgbọdọ na ruiruo ziezi.—2 Tim. 2:15. w21.03 27 ¶4; 29 ¶10-11

Makọ oke nọ a mu Jọn ukọ na fihọ uwou-odi fikinọ ọ be ta usi uwoma kpahe Jesu, o je ru eware nọ i dhesẹ nọ o bi roro kpahe amọfa. Wọhọ oriruo, o kere obe Eviavia. Kẹsena o te vi ei se ikoko sa-sa re a ruẹse riẹ “eware nọ e te via hrọ kẹle na.” (Evia. 1:1) O wọhọ nọ, nọ a siobọnoi no obọ Patmọs ze ẹsiẹe o ro kere obe Usi Uwoma riẹ kpahe uzuazọ Jesu gbe odibọgba riẹ. O te je kere ileta esa rọ bọ inievo na ga jẹ tuduhọ ae awọ. Whọ sae rọ aro kele Jọn evaọ oghẹrẹ nọ ọ jẹ hai ro roro kpahe amọfa. Oware nọ whọ be rọ uzuazọ ra ru oye u re dhesẹ sọ who you amọfa. Evaọ akpọ Setan nọ ma rrọ na, ahwo a rẹ gwọlọ nọ whọ rọ oke gbe ẹgba ra kpobi ru eware nọ e rẹ wha erere se owhẹ ọvo. A rẹ gwọlọ nọ who le efe hayo okpodẹ. Rekọ inievo mai nọ e rrọ eria sa-sa akpọ na a bi ru ere he. A be rehọ oke ziezi ta usi uwoma na je fiobọhọ kẹ ahwo si kẹle Jihova. w21.01 10 ¶9-10

Jonatan ọ hae te re Devidi ihri. Nọ Jonatan ọ rrọ ọmọ Sọl na, ọ hae te ta nọ ọye uvie na u re te. Yọ ọ ta thọ họ nọ ọ tẹ ta ere. (1 Sam. 20:31) Rekọ Jonatan ọ romakpotọ. Ọ riẹ nọ Jihova họ ọnọ ọ salọ Devidi re ọ jọ ovie, yọ ọ gwọlọ wọso ọruẹrẹfihotọ Jihova ha. O you Devidi, yọ ọ gbẹ jẹ nya usu kugbei dede nọ onana u je ru eva dha ọsẹ riẹ gaga. (1 Sam. 20:32-34) Fikinọ Jonatan o you Devidi gaga, o rri rie nọ o bi ti mi ei otọ no ho. Jonatan ọ jọ ọgbaẹmo ologbo nọ ọ gudu yọ ọ riẹ ose ẹsa gaga. Ebaibol ọ ta nọ avọ Sọl ọsẹ riẹ a “siawọ vi igo,” yọ “a goma vi ikpohrokpo.” (2 Sam. 1:22, 23) Onana o hae sae lẹliẹ Jonatan seha inọ o fi emo buobu kparobọ no. Rekọ Jonatan o dhesẹ nọ ọye ọ mae ga ha, yọ ọ jẹ Devidi egrẹ hẹ. Ukpoye Devidi ọ were riẹ gaga keme ọ ruẹ nọ Devidi ọ gudu re, ọ tẹ jẹ rẹroso Jihova. Nọ Devidi o kpe Goliat no, Jonatan o te you rie wọhọ epanọ o you omobọ riẹ. w21.01 21 ¶6; 22 ¶8-9

Oleleikristi kpobi ọ rrọ otọ Jesu, yọ Jesu ọ rrọ gbagba. Rekọ nọ oniọvo-ọmọtẹ o te wo ọzae no, orọnikọ otọ Jesu ọvo ọ rẹ gbẹ jọ họ, ọ rẹ jọ otọ ọzae riẹ re. Whaọ ọzae riẹ nọ ọ be te jọ otọ riẹ na yọ ohwo-akpọ nọ ọ gba ha. Onana o rẹ whae ze nọ o rẹ rọ jọ bẹbẹ kẹ aye re ọ romakpotọ kẹ ọzae riẹ ẹsejọ. Oyejabọ nọ u ro wuzou gaga re oniọvo-ọmọtẹ ọ nọ omariẹ enọ jọ nọ o te bi roro kpahe oniọvo-ọmọzae jọ nọ ọ riẹe ẹro. U fo re ọ nọ omariẹ nọ: ‘Eme mẹ jọ oma oniọvo-ọmọzae nana ruẹ nọ o lẹliẹ omẹ roro nọ ọ te jọ emamọ ọzae? Kọ ọ be rọ egagọ Jihova karo? Otẹrọnọ ijo, kọ oniọvo-ọmọzae nana yọ ohwo nọ mẹ rẹ sae ginẹ rẹroso inọ o ti ru ẹrọwọ mẹ ga nọ mẹ avọ iẹe ma tẹ rọo no?’ U fo re oniọvo-ọmọtẹ na ọ nọ omariẹ re inọ: ‘Emamọ iruemu vẹ me wo nọ e te wha evawere fihọ orọo na? Kọ mẹ yọ ohwo nọ o wo odiri, nọ o re je ru ọghọ? Kọ usu mẹ avọ Jihova o rrọ kpekpekpe?’ (Ọtausi. 4:9, 12) Oniọvo-ọmọtẹ ọ gbẹ riẹ iroro jẹ taure o te ti wo ọzae he, o rẹ sae whae ze nọ ọ gbẹ rọ wereva tere he evaọ orọo na. Inievo-emetẹ mai buobu a be romakpotọ kẹ ezae rai ziezi, yọ ma bi jiri ai gaga rọkẹ emamọ uruemu nana. w21.02 8 ¶1-2

Evaọ imikpe jọ ze na, iwhowho-uvie buobu a be daoma wuhrẹ ẹvẹrẹ ọkpokpọ re a sae rehọ iẹe ta usi uwoma. Kẹsena a ve kpohọ ukoko nọ a be jọ jẹ ẹvẹrẹ yena nọ a jọ gwọlọ iwhowho-uvie gaga. Inievo nana ọvo ae a jiroro na re a sae ta usi uwoma na vi epanọ a bi ru anwẹdẹ. Dede nọ o sai lehie re a tẹ riẹ ẹvẹrẹ na ziezi, a bi fiobọhọ kẹ ukoko rai gaga. Emamọ uruemu gbe eriariẹ nọ a wo u bi fiobọhọ kẹ ukoko nọ a rrọ na. Inievo itiena e rrọ ghaghae kẹ omai gaga! U fo ho re ekpako ukoko a ta nọ oniọvo-ọmọzae jọ o te ohwo nọ a re ro mu ọkpako hayo odibo oruiruo ho fikinọ ọ be sae jẹ ẹvẹrẹ nọ a bi ro ru ewuhrẹ rai ziezi hi. Nọ ekpako ukoko a tẹ be jiroro ohwo nọ o te ọkpako hayo odibo oruiruo, orọnikọ epanọ oniọvo jọ ọ riẹ ẹvẹrẹ nọ a bi ro ru ewuhrẹ ẹta te a re rri hi, rekọ sọ oniọvo na o bi ru eware nọ Ebaibol ọ ta nọ ohwo nọ a bi ro mu o re ru.—1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tait. 1:5-9. w20.08 30 ¶15-16

Ahwo a rẹ sai roro nọ a te fe, nọ a gbẹ be mọ họ, nọ udhedhẹ o tẹ jẹ rrọ uwou rai ẹsiẹe eva e rẹ rọ were ae. Rekọ orọnọ oghẹrẹ evawere itieye Jemis o wo họ iroro ho. Ukpoye kọ onọ ẹzi Ọghẹnẹ o re fiobọhọ kẹ ohwo wo. Ohwo na o re gbe wo oghọghọ na ghelọ oware nọ o via kẹe kpobi kẹhẹ. (Gal. 5:22) Oleleikristi ọ tẹ riẹ nọ ọ be rọ aro kele Jesu yọ o bi ru eva were Jihova, u re fiobọhọ kẹe wo oghọghọ nana. (Luk 6:22, 23; Kọl. 1:10, 11) Oghọghọ utionana o wọhọ elo ukpẹ eke, ofou ọ rẹ sai furie ukpẹ na ha keme evaọ eke elo na ọ rrọ. Wọhọ elo ukpẹ eke na, ma rẹ gbẹ sae ghọghọ ghelọ ebẹbẹ nọ i re te omai kẹhẹ. Makinọ ẹyao o kie omai, ugho o kare omai, ahwo uviuwou mai hayo amọfa a bi mukpahe omai fiki ukoko na, hayo nọ oghẹrẹ ebẹbẹ efa i te bi te omai, ma rẹ gbẹ ghọghọ ghele keme obọ udu oghọghọ mai u bi no ze. A te bi kpokpo omai, ẹsiẹ ma rẹ tubẹ mae ghọghọ dede. Ukpokpoma nọ u bi te omai fiki ẹrọwọ mai na u dhesẹ nọ mai yọ Ileleikristi uzẹme. (Mat. 10:22; 24:9; Jọn 15:20) Agbẹta nọ Jemis o ro kere ẹme oria ikere inẹnẹ na. w21.02 27 ¶6

Whọ tẹ jọ Ebaibol se eria nọ i dhesẹ nọ ohwo o re wo ẹgba nọ ọ tẹ fọ je fievahọ Jihova, daoma fi ikere itieye jọ họ uzou. O rẹ sai fiobọhọ nọ whọ tẹ be hai se eria ikere itienana do via hayo kere ai họ otọ re whọ hai se ai no oke te oke. Jihova ọ ta kẹ Joshua nọ ọ hae rọ unu kpotọ se obe Uzi na kẹse kẹse re ọ sai ru eware avọ areghẹ. Ọ tẹ be hai se obe Uzi na enẹ, o rẹ sai je ru nọ ozọ u gbe ro mu ei hi nọ o bi su idibo Jihova na. (Jos. 1:8, 9) Eme buobu e rrọ Ebaibol na nọ e rẹ lẹliẹ udu te omai otọ nọ ma tẹ nyaku ebẹbẹ nọ e rẹ sai ru omai ruawa hayo dhozọ. (Ol. 27:1-3; Itẹ 3:25, 26) Ma te kpohọ iwuhrẹ, eme nọ a re ru, iyo nọ inievo mai a rẹ kẹ, gbe eme nọ ma re lele ohwohwo ta e rẹ lẹliẹ udu te omai otọ. (Hib. 10:24, 25) Yọ ma tẹ ta ẹbẹbẹ mai kẹ oniọvo jọ nọ ma fievahọ evaọ ukoko na, ọ rẹ sae jẹ tuduhọ omai awọ. w21.01 6 ¶15-16

Ame nọ whọ họ no na u dhesẹ nọ who wo ẹrọwọ gaga, who te je fievahọ Jihova. Jihova ọ rọ evawere dede owhẹ rehọ ziọ uviuwou riẹ, onọ u dhesẹ nọ whọ rrọ ghaghae kẹe. Enẹna nọ whọ họ-ame no na, hae rẹroso Jihova ẹsikpobi, keme onana u wuzou gaga. Uzẹme riẹ họ, whọ tẹ gwọlọ ru oware jọ nọ u wuzou gaga, whọ rẹ nwane riẹ nọ u fo re whọ rẹroso Jihova. Rekọ o tẹ rrọ oware nọ o nwani wuzou tere he, kọ whọ te rẹroso Jihova re? U wuzou gaga re whọ hae rẹroso Jihova evaọ oware kpobi, whọ tẹ be maki roro kpahe oghẹrẹ igemu hayo ifimu nọ whọ gwọlọ rri, iruo nọ whọ gwọlọ ru gbe eware ilogbo efa nọ whọ gwọlọ ru evaọ uzuazọ. Who du rẹroso omobọ ra ha inọ who wo areghẹ gaga. Ukpoye, gwọlọ ehrẹ Ebaibol nọ i kiekpahe oware nọ whọ gwọlọ ru na, re who je lele ai. (Itẹ 3:5, 6) Who te bi ru ere, eva ra e te were Jihova, inievo ukoko na a vẹ te jẹ kẹ owhẹ adhẹẹ re. Hae kareghẹhọ nọ mai kpobi na ma gba ha, fikiere oware o sae thọ owhẹ obọ ẹsejọ. Rekọ whọ jọ onana o wha ozọ fihọ owhẹ ẹro ho, hae dao utho ẹgba ra kpobi evaọ egagọ Jihova. w21.03 6 ¶14-15

Kọ ahwo uviuwou ra a be wọso owhẹ fikinọ whẹ yọ Osẹri Jihova? Manikọ whọ be rria orẹwho nọ egọmeti ọ jọ whaha iruo mai jọ hayo nọ a jọ gwọlọ Isẹri Jihova ha? O tẹ rrọ ere, udu o te jọ owhẹ awọ nọ who te se eria ikere nana: 2 Timoti 1:12-16; 4:6-11, 17-22. Oke nọ Pọl ukọ na ọ jọ uwou-odi o ro kere eria Ebaibol nana. Taure who te ti se eria Ebaibol nọ ma fodẹ na, vuẹ Jihova ẹbẹbẹ ra. Vuẹe uzedhe oware nọ o be kẹ owhẹ uye na, gbe epanọ o be da owhẹ te. Kẹsena whọ vẹ lẹ sei re o fiobọhọ kẹ owhẹ wuhrẹ eware jọ, nọ who ti se kpahe ebẹbẹ nọ i te Pọl na. O vẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ oware nọ who re ru kpahe ebẹbẹ nọ i bi te owhẹ. Jihova ọ ta kẹ Pọl vẹre nọ a te kẹe uye fiki iruo Uvie na. (Iruẹru 21:11-13) Ẹvẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹ Pọl? Ọ kuyo elẹ riẹ, ọ tẹ jẹ kẹe ẹgba evaọ oke ebẹbẹ na. A ta kẹ Pọl nọ o ti wo osa iruo nọ uye o bẹ riẹ fihọ na. Jihova o te je ru nọ egbẹnyusu riẹ nọ e jọ kugbei a ro fiobọhọ kẹe. w21.03 18 ¶14-15, 19