Ahrẹ

Jihova họ ọnọ ọ ta nọ ohwo nọ o kurẹriẹ hẹ, a re si ei no ukoko. Fikinọ o you omai jabọ o ro jie uzi nana keme u re fiobọhọ kẹ ohwo kpobi, makọ ọnọ a si no ukoko na. Nọ a te si ohwo jọ no ukoko, inievo jọ a rẹ ta nọ a hai ti si ohwo na no ukoko ho. Ahwo nọ a rẹ ta oghẹrẹ eme itieye na a rẹ fodẹ oware uyoma nọ ohwo nọ a si no ukoko na o ru hu. Uzẹme riẹ họ, ma riẹ oware kpobi nọ o via ha, nọ a ro si ohwo na no ukoko. Fikiere, o te mai woma re ma fievahọ ekpako nọ i gu ẹdhọ na inọ a lele oware nọ Ebaibol ọ ta evaọ ẹdhọ nọ a gu “rọkẹ Jihova” na. (2 Irv. 19:6) Who te siomano ohwo ra nọ a si no ukoko wọhọ epanọ Ebaibol ọ ta, o sai tube fiobọhọ kẹe zihe bru Jihova ze. Oniọvo-ọmọtẹ nọ a re se Elizabeth ọ ta nọ: “O jọ bẹbẹ kẹ omai gaga re ma siomano ọmọzae mai nọ o te ohwo no nọ a si no ukoko. Rekọ nọ o zihe bru Jihova ze no ọ ta nọ oware nọ o ru na u te epanọ a re ro gine si ei no ukoko. Ọ tẹ jẹ ta nọ oware nọ o via na u wuhrẹ i rie eware buobu.” w21.09 28-29 ¶11-12

Roro kpahe aye-uku na. O sae jọ nọ ọ jẹ jọ udu riẹ roro nọ dodokọ ọ sae kẹ Jihova vi utho nọ o fihọ na. Dede na, onọ o wo kpobi ọ rọ kẹ Jihova na! Yọ Jesu ọ riẹ nọ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ o rri unevaze riẹ na ghaghae. Oware jọ nọ u wuzou gaga nọ ma rẹ sai wuhrẹ no iku na ze ona: O rẹ were Jihova nọ ma tẹ be kẹe onọ o mai woma, koyehọ nọ ma tẹ be rọ udu mai kpobi ru iruo kẹe. (Mat. 22:37; Kọl. 3:23) Eva e rẹ were Jihova gaga nọ ọ tẹ ruẹ nọ ma be dawo utho ẹgba mai kpobi evaọ egagọ riẹ. Wọhọ oriruo, o rẹ were iẹe nọ ma tẹ be rọ oke gbe ẹgba mai ru iruo Uvie na ziezi, te ewuhrẹ ọnya gbe usi uwoma ota. Eme whọ rẹ sai ru kpahe oware nọ who wuhrẹ no iku aye-uku na ze? Roro kpahe inievo jọ nọ i bi rri omarai inọ a bi ru te epanọ a gwọlọ họ evaọ egagọ Jihova, re who jiri ai. Who te ru ere kẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ kpako no, nọ o be hae kẹ uye inọ ọ gbẹ be sai ru te epanọ ọ gwọlọ họ evaọ iruo Uvie na fiki ẹyao hayo owho, o sae bọe ga. w21.04 6 ¶17, 19-20

Jihova ọ riẹ oke nọ o mai woma nọ ọ te rọ raha akpọ na. Fikinọ Jihova o bi thihakọ anwẹdẹ ze na, ima ahwo buobu a kurẹriẹ ze no jẹ be gọe. O hae jọ nọ Jihova ọ raha akpọ na no anwẹdẹ, a hae te sai yẹ omai hi, ma hae te sai wuhrẹ kpahe iẹe he, yọ ma hae te sae gọe he. Nọ Jihova ọ te ghale omai enọ i thihakọ te urere evaọ obaro, ma te ruẹ nọ u woma gaga nọ ọ gbẹ rọ raha akpọ na no anwẹdẹ hẹ. Ghelọ eghughu ebẹbẹ nọ Setan ọ wha ze nọ Jihova o bi thihakọ rai na, Jihova ọ gbẹ rrọ “Ọghẹnẹ evawere na” ghele. (1 Tim. 1:11) Jọ eva e were omai nọ ma bi thihakọ hẹrẹ oke nọ Jihova o ti ro ru odẹ riẹ fo, dhesẹ nọ esuo riẹ ọ mai woma, si emuemu kpobi notọ, je ti ku ebẹbẹ na kpobi họ. Joma hae kareghẹhọ nọ mai ọvo ma bi thihakọ họ. Jihova Ọsẹ obọ odhiwu mai o bi thihakọ re. Ajọ onana o bọ omai ga re ma gbaemu nọ ma re thihakọ te urere. w21.07 13 ¶18-19

Ahwo buobu a fi ẹrọwọ họ Jesu hu oke nọ ọ jọ otọakpọ. A je rri rie vo inọ ọmọ ekapenta gheghe ọ rrọ, ọ tẹ jẹ rrọ ohwo Nazarẹt. O jọ ahwo buobu oma nọ a te bi kele ewho a re kele Nazarẹt he. Makọ Nataniẹl nọ o zihe ruọ olele Jesu uwhremu na ọ ta evaọ oke ọsosuọ nọ: “Kọ oware uwoma jọ o sai no Nazarẹt ze?” Ẹsejọhọ oware nọ o lẹliẹ e riẹ ta ẹme yena họ eruẹaruẹ nọ e rrọ Maeka 5:2 nọ e ta nọ Bẹtlẹhẹm a ti jo yẹ Mesaya na orọnikọ Nazarẹt he. Aizaya ọruẹaro na ọ ta nọ ọwegrẹ Jesu ọvuọvo ọ te “lahiẹ omariẹ roro kpahe eware nọ e via evaọ oge [Mesaya na] kpobi” hi. (Aiz. 53:8) O hae jọ nọ ahwo oke yena a romatotọ kiẹ kpahe Jesu, a hae te ruẹ nọ Bẹtlẹhẹm a jo yẹe, gbe inọ uyẹ Devidi o no ze. (Luk 2:4-7) Oyena u dhesẹ nọ oria nọ a fodẹ evaọ Maeka 5:2 inọ a ti jo yẹ Mesaya na, oye a jo yẹ Jesu dẹẹ. Kọ eme ahwo a gbẹ riẹ onana ha? A romatotọ kiẹ hẹ. Oyejabọ nọ a gbẹ rọ rọwo Jesu hu na. w21.05 2-3 ¶4-6

Ebaibol ọ ta kpahe ahwo jọ nọ a lele ohrẹ nọ a kẹ rai, yọ Ọghẹnẹ ọ ghale rai. Joma ta kpahe Job. Job ọ jẹ dhozọ Ọghẹnẹ, rekọ ma riẹ nọ ọ jọ ohwo ọgbagba ha. U wo oke jọ nọ eware e jọ gaga kẹe nọ o lẹliẹ e riẹ ta eme jọ nọ i fo ho. U te ru nọ Elaihu gbe Jihova a rọ kẹe ohrẹ. Kọ eme Job o ru? Ọ jẹ ohrẹ na rehọ. Ọ ta nọ: “Mẹ ta eware nọ mẹ riẹ otọ rai hi . . . Oyejabọ nọ mẹ rọ wariẹ unu, mẹ tẹ keria ovu gbe enwo ro dhesẹ nọ me kurẹriẹ.” (Job 42:3-6, 12-17) Job o gine wo omaurokpotọ keme nọ Elaihu nọ ọ maha vi ei kpekufiẹ ọ kẹe ohrẹ, ọ jẹ ohrẹ na rehọ. (Job 32:6, 7) Ma te wo omaurokpotọ, ma rẹ jẹ ohrẹ nọ a kẹ omai rehọ, ma tẹ maki rri nọ ma ru oware ovo thọ nọ a rẹ rọ fiki riẹ kẹ omai ohrẹ hẹ, hayo nọ ohwo na ọ tẹ make maha vi omai. Kọ oniọvo jọ ọ rrọ usu mai na nọ ọ gwọlọ nyaharo ho, nọ ọ gwọlọ gbe wo emamọ iruemu nọ ẹzi ọfuafo na o re fiobọhọ kẹ omai wo ho, hayo nọ ọ gwọlọ daoma viere evaọ usi uwoma ota na ha? w22.02 11 ¶8; 12 ¶12

Mai kpobi na ma rẹ daoma sasa ohwohwo oma je dhesẹ nọ ma you ohwohwo re ohwo ọvo o gbe ru ọkọkora ha. Ẹme nọ ma ta gbe oware nọ ma ru o sae sasa inievo ukoko na oma. Eme whọ rẹ sai ru re oma o sasa inievo nọ ahwo uviuwou rai a rrọ ukoko na ha? Daoma mu usu kugbe ahwo nọ a kurẹriẹ ziọ ukoko na obọ. Ma tẹ ruẹ ohwo okpokpọ nọ ọ ziọ ewuhrẹ, joma dede iei rehọ. (Rom 15:7) Orọnikọ ma te yere iei sasasa no yọ u re no ho. Ma rẹ daoma ru re ọ jọ ogbẹnyusu mai nọ oke o be nyaharo na. Jọ wowou je dhesẹ nọ who gine you rai. Daoma nọ ae re a vuẹ owhẹ ebẹbẹ nọ a bi wo. Dede na, orọnikọ whọ rẹ kiotọ rai hi. Ahwo jọ a rẹ kake ta eva ha, fikiere whọ gba ae họ re a ta eva kẹ owhẹ hẹ. Ukpoye, nọ ae oghẹrẹ enọ nọ i re fiobọhọ kẹ ae ta eva rai, whọ vẹ romatotọ gaviezọ. Wọhọ oriruo, whọ sae nọ ae epanọ a ro kurẹriẹ ziọ ukoko na. w21.06 11 ¶13-14

Eva e be were omai gaga inọ ma rrọ “uthuru ọvo” kugbe inievo ukoko na evaọ otọ “othuru-igodẹ ọvo.” Obe na A Koko Omai Họ re Ma Ru Oreva Jihova o ta evaọ ẹwẹ-obe avọ 165 inọ: “Nọ who bi wo erere no okugbe yena ze na, o gwọlọ nọ who re ru epanọ okugbe na o rẹ gbẹ rọ jariẹ.” Fikiere ma rẹ daoma “rri inievo-emezae gbe inievo-emetẹ mai epanọ Jihova o bi rri rai.” Mai kpobi na ma wọhọ emaha “esese” kẹ Jihova, yọ ọ rẹ rọ omai zaharo ho. U re woma kẹhẹ nọ who te bi tete inievo ukoko na re. Jihova o re muẹrohọ nọ ma tẹ be daoma fiobọhọ kẹ inievo na jẹ be rẹrote ae, yọ o rẹ were iẹe gaga. (Mat. 10:42) Ma you inievo ukoko na gaga. Fikiere “gbaemu inọ who re fi utho ezoruẹ hayo ọzadhe họ kẹ oniọvo ho.” (Rom 14:13) Joma hai rri inievo na inọ a rro vi omai jẹ hae rọvrẹ rai no eva ze nọ a te ru omai thọ. Joma kuvẹ vievie he re oware nọ amọfa a ru u ru omai zoruẹ. Ukpoye, joma hai “ru eware nọ e rẹ wha udhedhẹ ze gbe eware nọ e rẹ bọ [omai ] ohwohwo ga.”—Rom 14:19. w21.06 24 ¶16-17

Ma tẹ be romatotọ wuhrẹ Ebaibol na je bi ru lele eware nọ ma wuhrẹ, u re fiobọhọ kẹ omai wo emamọ uruemu nọ u fo Oleleikristi. Yọ epọvo na eware nọ ukoko Ọghẹnẹ u bi wuhrẹ omai i re fiobọhọ kẹ omai re. Ma rẹ jẹ rọ ere riẹ Ọghẹnẹ ziezi. Jesu ọ kẹ oriruo jọ ro dhesẹ nọ usi uwoma Uvie nọ ma be ta na o wọhọ ubi osese nọ o rẹ rọ ẹmẹrera rro ze evaọ udu ahwo nọ a jẹ riẹ rehọ. Ọ ta nọ: “Ibi na e tẹ dhẹ ze jẹ rro—[ọkibi na] ọ riẹ epanọ e rọ dhẹ ze jẹ rro ho. Otọ na ọvo u ru ekakọ na mọ ibi ẹmẹrera, orọ ọsosuọ ugbe nọ u vi ze, kẹsena o tẹ whẹ iluelue họ, ukuhọ riẹ kọ eruọka.” (Mak 4:27, 28) Jesu ọ be rọ oriruo yena dhesẹ nọ wọhọ epanọ ubi okakọ o rẹ rro ze ẹmẹrera na, ere ọvona ohwo nọ ọ jẹ ovuẹ Uvie na rehọ ọ rẹ rọ ẹmẹrera mu usu kugbe Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, nọ ohwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe o te mu Jihova họ eyou ziezi no, ma rẹ ruẹ nọ o bi siobọno eware jọ nọ i fo ho evaọ uzuazọ riẹ. (Ẹf. 4:22-24) Rekọ ajọ o thọrọ omai ẹro vievie he inọ Jihova họ ọnọ o bi fiobọhọ kẹe nyaharo na. w21.08 8-9 ¶4-5

U wo eware nọ ma re ru re eva e sae ginẹ were omai. Ohwo nọ ọ rẹ reawere “eware nọ ọ be rọ ibiaro riẹ ruẹ,” eware nọ o wo e rẹ dae ẹro yọ e rẹ were iẹe. Rekọ ohwo nọ o re ghoro gwọlọ eware nọ i bi si ei urru o re fi iroro riẹ họ eware nọ e rẹ sai tei obọ họ. Eme oria Ebaibol yena u wuhrẹ omai? Re eva e sae ginẹ were omai, oware nọ ma wo oye ma re fi iroro mai họ, ma ve je rẹro oware nọ ma riẹ nọ o rẹ sai te omai obọ. Mai ahwo-akpọ ma rẹ gwọlọ ru oware okpokpọ nọ u te te oke jọ no. Nọ o rrọ ere na, kọ eva e sae ginẹ were omai ghele nọ ma te gbe bi ru oware nọ ma bi ru anwẹdẹ? Ee. Eva e sae gbẹ were ohwo ghele. Ẹvẹ ma rọ ta ere? Se re who je roro kpahe ọtadhesẹ etalẹnte nọ Jesu ọ kẹ evaọ obe Matiu 25:14-30 na. Whọ te jariẹ ruẹ epanọ eva e sae rọ were omai ziezi fiki iruo nọ ma bi ru enẹna evaọ ukoko na. w21.08 21 ¶5-6

Jihova ọ be daezọ idibo riẹ nọ e “rrọ ọkora gbe uweri.” Mai kpobi na ma rẹ tuduhọ inievo mai awọ orọnikọ ekpako ukoko na ọvo ho. Edhere jọ nọ ma sai ro ru ere họ, ma re dhesẹ nọ ma be daezọ rai je se ae gboma. Jihova ọ gwọlọ nọ ma you inievo itienana ziezi re ma rọ ere dhesẹ kẹ ae nọ ọyomariẹ o you rai gaga. (Itẹ 19:17) Ma te wo omaurokpotọ, ma gbẹ be jẹ rọ eware nọ ma ru no seha ha, yọ obọ ma bi fihọ kẹ inievo itieye na re na. Keme a ti rri omai kpehru vi epanọ u fo ho, yọ a te re omai ihri gbe he. Joma hae rọ ẹme mai gbe eware nọ ma bi ru rọ tuduhọ ohwohwo awọ. (1 Pita 4:10, 11) Ma te gine rri oghẹrẹ nọ Jesu ọ jẹ hai ru ilele riẹ, ma te riẹ inievo ukoko na ru ziezi. Jesu họ ohwo ologbo nọ ọ mae rro nọ ọ rria akpọ na no. Ghele na ọ jọ “wowolẹ je wo omaurokpotọ.” (Mat. 11:28-30) Ẹme nọ ahwo a je wo otoriẹ rai lọlọhọ ọ jẹ hae ta, yọ eware nọ ahwo a riẹ ziezi ọ jẹ hae rọ kẹ oriruo. Oyejabọ nọ ẹme riẹ ọ jẹ hai ro duobọte ahwo ziezi na.—Luk 10:21. w21.07 23 ¶11-12

Hai bi kẹle inievo nọ e kpako no re who lele ae ta ẹme. O sae jọ nọ a gbẹ be ruẹ ude tere he, a gbe bi siawọ tere he, yọ a gbẹ be sae ta ẹme vẹrẹ tere gbe he. Ghele na, a gwọlọ rọ ẹgba rai kpobi ru iruo evaọ ukoko na, yọ a wo “emamọ odẹ” evaọ aro Jihova. (Ọtausi. 7:1) Hae kareghẹhọ oware nọ Jihova o bi ro rri rai ghaghae. Hae kẹ ae adhẹẹ ẹsikpobi. Rọ aro kele Elaesha. Ọ talamu Elaejah evaọ ẹdẹ urere nọ ọ jọ kugbei. Isiasa soso ọ ta kẹe nọ: “Mẹ te nyasiọ owhẹ ba ha.” (2 Iv. 2:2, 4, 6) Bigba ekpako na re whọ hae jẹ nọ ae enọ, whọ rẹ rọ ere dhesẹ nọ a rrọ ghaghae kẹ owhẹ. (Itẹ 1:5; 20:5; 1 Tim. 5:1, 2) Whọ sae nọ ae enọ wọhọ: “Oke nọ whọ jọ uzoge, ẹvẹ u ro mu owhẹ ẹro nọ egagọ uzẹme na ọna?” “Eware vẹ whọ rọ ẹro ruẹ nọ e lẹliẹ owhẹ si kẹle Jihova ziezi?” “Eme ọ wha riẹ ze nọ eva e be rọ were owhẹ evaọ egagọ Jihova rite enẹna?” (1 Tim. 6:6-8) Nọ whọ tẹ nọ ae no, gaviezọ ziezi kẹ ẹme nọ a te vuẹ owhẹ. w21.09 5 ¶14; 7 ¶15

Whọ tẹ be daoma ta usi uwoma je wuhrẹ ahwo, yọ who bi dhesẹ nọ who gine you Ọghẹnẹ. (1 Jọn 5:3) Dai roro onana: Fikinọ who you Jihova, whọ be daoma ta usi uwoma nuwou ruọ uwou. Kọ o jọ lọlọhọ kẹ owhẹ okenọ who muhọ obọ? Ẹdẹ ọsosuọ nọ who ro kpohọ usi uwoma je kporo ẹthẹ ohwo, kọ ozọ o gbẹ dina mu owhẹ? Ozọ o te siọ owhẹ ba emu hu. Rekọ whọ riẹ nọ oware nọ Jesu ọ ta nọ who ru oye, who te ru ei. Ẹsejọhọ nọ oke o be nyaharo na, ozọ usi uwoma ota u te ti no owhẹ ẹro no. Kọ ẹvẹ kpahe Ebaibol nọ a re wuhrẹ kugbe ohwo? Kọ ozọ o be hai mu owhẹ nọ who te roro kpahe iẹe? O sae jọ ere. O tẹ rrọ ere, lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ si ozọ no ẹro, re whọ sai mu obe-uwuhrẹ Ebaibol họ kugbe ohwo. Jihova ọ sai fiobọhọ kẹ owhẹ wo udu, je ru nọ whọ te rọ gwọlọ wuhrẹ Ebaibol kugbe amọfa. w21.07 3 ¶7

Evaọ oke anwae, ahwo nọ a wo erigbo a jẹ hae ka oka fihọ ae ro dhesẹ nọ ae a wo erigbo na. Epọvo na re nẹnẹ, ahwo a te gwọlọ nọ ohwo kpobi o re wo oka fihọ obọ riẹ hayo aruezo riẹ wọhọ odẹme, nọ a re ro vuhu abọ nọ ọ rrọ. A te gwọlọ nọ ohwo kpobi ọ rẹ rọ ẹmeọta gbe uruemu riẹ dhesẹ nọ abọ egọmeti akpọ na ọ rrọ. Kọ ma te rọwo nọ a kpoka nọ a fodẹ evaọ obe Eviavia na họ omai, koyehọ re ma jọ abọ egọmeti akpọ na? Ahwo nọ a rọwo nọ a re kpoka na họ ae he, a te wọso ae je ru ai eware nọ e rẹ sai si uwhu kpe ai. Obe Eviavia o ta kpahe oghẹrẹ nọ o te jọ inọ: “Re ohwo ọvo ọ gbẹ sae dẹ hayo zẹ hẹ ajokpaọ ohwo nọ o wo oka na.” (Evia. 13:17) Rekọ mai idibo Jihova ma riẹ oware nọ Ọghẹnẹ o ti ru ahwo kpobi nọ a wo oka nọ a ta kpahe evaọ obe Eviavia 14:9, 10 na. Ma rẹ rọwo nọ a kpoka na họ omai hi, koyehọ re ma jọ abọ egọmeti akpọ na. Ukpoye, o te wọhọ ẹsenọ ma kere fihọ obọ mai inọ, “Ọnọ Jihova o wo.” (Aiz. 44:5) U fo nọ ma re ru epanọ ẹrọwọ mai ọ rẹ rọ ga enẹna je talamu Jihova. Ma te ru ere, eva mai e te were Jihova. O ve ti gine se omai ahwo riẹ. w21.09 18 ¶15-16

Re ma ruẹse ta usi uwoma na ziezi, ma sai wuhrẹ mi inievo efa. Pọl ukọ na o wuhrẹ Timoti onaa nọ ọyomariẹ ọ jẹ rọ ta usi uwoma gbe oghẹrẹ nọ ọ jẹ rọ rehọ Ikereakere na wuhrẹ ahwo. Yọ ọ vuẹ Timoti nọ jọ o wuhrẹ amọfa onaa yena re. (1 Kọr. 4:17) Ma sai wuhrẹ mi inievo nọ i wo onaa ziezi evaọ ukoko na wọhọ epanọ Timoti o wuhrẹ mi Pọl na. Ma rẹ jẹ lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ omai. Oke kpobi nọ who bi kpohọ usi uwoma, hae lẹ se Jihova inọ o fiobọhọ kẹ owhẹ. Ababọ ẹgba ẹzi ọfuafo Jihova ma sai ru oware ovo ho evaọ egagọ riẹ. (Ol. 127:1; Luk 11:13) Whọ tẹ be lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ, daoma fodẹ oware nọ whọ gwọlọ na dẹẹ. Wọhọ oriruo, lẹ se Jihova re ọ kpọ owhẹ bru ohwo nọ ọ ginẹ gwọlọ yo, nọ ọ gwọlọ riẹ kpahe Jihova. Ma re je fi oke họ nọ ma re ro ru uwuhrẹ omobọ mai. Ebaibol na ọ ta nọ: “Wha . . . ru omarai wo imuẹro kpahe oware nọ o rrọ oreva Ọghẹnẹ nọ u woma, nọ ọ rẹ jẹrehọ, jẹ rrọ gbagba.” (Rom 12:2) Oware nọ ma riẹ kpahe Ọghẹnẹ u te mu omai ẹro ziezi, oghẹrẹ nọ ma rẹ rọ tae kẹ amọfa o rẹ jọ sa, yọ a rẹ ruẹ nọ ma ginẹ rọwo ẹme nọ ma be ta na. w21.05 18 ¶14-16

Ẹsejọhọ who bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ohwo jọ. Whọ be daoma wuhrẹ iẹe ziezi jẹ lẹ roro iei, rekọ ọ be nyaharo ghele he, yọ u te epanọ whọ te rọ siọ uwuhrẹ na ba no. O sae jẹ jọ nọ ghelọ epanọ whọ be ta usi uwoma te na, who ri wuhrẹ ohwo ọvo te epanọ ọ rọ họ-ame he. Kọ whọ te ta nọ obọ ra u no ze hayo inọ Jihova o bi fiobọhọ kẹ owhẹ evaọ iruo usi uwoma na ha? Muẹrohọ eware nọ Jihova o re rri rọ ta nọ ma be riẹ ru ziezi. Epanọ ma be daoma te je thihakọ te evaọ iruo na Jihova o re rri. Jihova o re rri rie nọ ma be riẹ ru nọ ma tẹ be rọ ọwhọ ru iruo riẹ fikinọ ma you rie, o tẹ make rọnọ ahwo a gaviezọ kẹ omai hi. Pọl ukọ na o kere nọ: “Ọghẹnẹ ọ rrọ ohwo nọ o kiẹrẹe he he nọ iruo rai gbe uyoyou nọ wha dhesẹ kẹ odẹ riẹ e rẹ rọ thọrọ iẹe ẹro, nọ wha rọ gbodibo jẹ be ruabọhọ gbodibo kẹ erẹri na.” (Hib. 6:10) Jihova ọ rẹ kareghẹhọ uyoyou nọ ma wo kẹe gbe epanọ ma be daoma te evaọ iruo riẹ, o tẹ make rọnọ ahwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe a nyaharo te epanọ a rọ họ-ame he. Fikiere ẹme nọ Pọl ọ ta evaọ oria ikere inẹnẹ na o kiekpahe omai re. w21.10 25 ¶4-6

Oghẹrẹ nọ Jesu ọ jẹ hai ru ilele riẹ u dhesẹ nọ ọ jọ wowou gaga, yọ o gine you rai. Ọ riẹ nọ oghẹrẹ ọvona aikpobi a rrọ họ, yọ epọvo na eware e jọ kẹ ae he. Fikiere, u wo oghẹrẹ iruo nọ ejọ e rẹ sai ru, nọ efa e rẹ sai ru hu. Yọ oghẹrẹ ovona a ti ru te evaọ usi uwoma na ha. O make jọ ere na, eva e jẹ were Jesu gaga inọ aikpobi na a be dao utho ẹgba rai. Ọtadhesẹ etalẹnte na u dhesẹ nọ Jesu ọ ginẹ riẹ nọ epọvo na ilele riẹ na kpobi a rrọ họ. Ọ jọ ọtadhesẹ na ta nọ olori nọ o wo erigbo na ọ rọ etalẹnte kẹ ae omomọvo “wọhọ epanọ ẹgba riẹ o mu.” Evaọ usu erigbo ivẹ nọ e rọ etalẹnte rai ru iruo na, erere nọ ọjọ o wo o bu vi ọrọ ọdekọ. Ghele na, ẹme ọvona olori na ọ ta ro jiri aimava na. Ọ ta kẹ ae omomọvo nọ: “Whẹ kobiruo, emamọ ọrigbo nọ a re fievahọ!” (Mat. 25:14-23) Oghẹrẹ nọ Jesu o bi ru omai evaọ ukoko na u dhesẹ nọ ọ rrọ wowou, yọ o you omai gaga. Ọ riẹ epanọ eware e rrọ kẹ omai omomọvo, gbe oware nọ ma rẹ sai ru. Ma tẹ be ginẹ dao utho ẹgba mai kpobi, eva e rẹ were iẹe. U fo nọ epanọ Jesu o bi ru omai na, ere ma re ru amọfa re. w21.07 23 ¶12-14

U wo ẹsejọ nọ Devidi ovie na ọ re ohrọ amọfa ha. U wo oke jọ nọ Nebale nọ ọ jọ eva gaga ọ rọ ta ikpehre eme kẹ ahwo nọ Devidi o vi bru ei, yọ ọ rọwo kẹ ae emu hu. Eva e dha Devidi gaga, ọ tẹ wọ nọ ọ rẹ nyai kpe Nebale avọ ezae nọ e rrọ uwou riẹ kpobi no. Aye Nebale nọ a re se Abigẹle ọ jọ wowou gaga, o te je wo odiri. Ogbẹrọnọ ọ rọ emu se Devidi avọ ahwo riẹ ovovẹrẹ hẹ, Devidi ọ hai ti kpe Nebale avọ ezae nọ e rrọ uwou riẹ kpobi no. (1 Sam. 25:9-22, 32-35) Kareghẹhọ nọ oke nọ Devidi ọ rọ ta nọ o re kpe Nebale avọ ezae nọ e rrọ uwou riẹ soso no na, eva e jẹ dhae. Uwhremu na, Devidi ọ tẹ ta nọ a re kpe ọzae nọ Netan ọ rọ kẹ oriruo na no. Ọrọ uwhremu na o sai gbe omai unu inọ, epanọ Devidi o wou te na, eme ọ gbẹ rọ nwane re ohrọ ohwo na ha nọ ọ rọ ta nọ a re kpei no? Ma rẹ kareghẹhọ nọ oke yena, Devidi o ru eware jọ nọ e jẹ lẹliẹ udu brukpei. Fikiere nọ ohwo ọ tẹ be hai dhesẹ eva egaga, nọ ọ gbẹ be re ohrọ amọfa ha, kiyọ oware jọ o thọ kugbe usu riẹ avọ Jihova. w21.10 12 ¶17-18; 13 ¶20

Ẹme oria ikere inẹnẹ na o dhesẹ nọ ma rẹ sae rọ aro kele Jihova nọ ọ rrọ ọrẹri na. O roja gaga re ma jọ ọrẹri evaọ uruemu mai. Ẹsejọhọ who ti roro nọ ma sae jọ ere he keme ma gba ha. Dede nọ eware e thọ Pita ukọ na obọ unuẹse buobu, uzuazọ nọ o yeri u dhesẹ nọ ma sae ginẹ jọ ọrẹri. Nọ a tẹ ta nọ ohwo ọ rrọ ọrẹri, iroro ahwo buobu i re kpohọ ohwo nọ o ku iwu egagọ họ, nọ ọ be nya ẹmẹrera yọ a rẹ jọ ovao riẹ ruẹ ehwẹ hẹ. Rekọ orọnọ ohwo otiọye a rẹ ta nọ ọ rrọ ọrẹri hi. Whaọ Ebaibol ọ ta nọ Jihova nọ ọ rrọ ọrẹri na yọ “Ọghẹnẹ evawere.” (1 Tim. 1:11) Enọ e be gọe, ‘eva e rẹ were ai.’ (Ol. 144:15) Jesu ọ ta nọ ma du rọ aro kele ahwo nọ a re dhesẹ nọ a kiẹrẹe gaga evaọ aro ahwo ho, enọ i re ku eghẹrẹ iwu rai sa họ. (Mat. 6:1; Mak 12:38) Uvi Ileleikristi a riẹ oware nọ u dhesẹ re a jọ ọrẹri fiki eware nọ a jọ Ebaibol wuhrẹ. Ma riẹ nọ Jihova o you omai, ọ sae vuẹ omai nọ ma ru oware nọ ọ riẹ nọ ma rẹ sai ru hu hu. w21.12 2 ¶1, 3

Uvẹ nọ Jihova ọ kẹ omai re ma gọe na yọ okpoware jọ evaọ usu eware iwoma buobu nọ o ru kẹ omai no. Joma hai “koko ijaje” Jihova re ma rọ ere dhesẹ nọ ma you rie. (1 Jọn 5:3) Jesu ọ vuẹ omai oware jọ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ ma ru. Ọ gwọlọ nọ ma wuhrẹ ahwo re a họ-ame, re a jọ ilele riẹ. (Mat. 28:19) Ọ tẹ jẹ ta nọ ma you ohwohwo. (Jọn 13:35) Jihova o ti ru re ahwo nọ a bi yoẹme kẹe evaọ akpọ na soso a jọ uviuwou riẹ bẹdẹ bẹdẹ. (Ol. 15:1, 2) You amọfa. Uyoyou họ onọ o karo evaọ usu iruemu kpobi nọ Jihova o wo. (1 Jọn 4:8) Taure ma tẹ te riẹ Jihova dede yọ o you omai no. (1 Jọn 4:9, 10) Ma te you amọfa, yọ ma be rọ aro kele Jihova. (Ẹf. 5:1) Oware nọ o mai woma nọ ma re ru kẹ amọfa ro dhesẹ nọ ma you rai họ, ma re wuhrẹ ae kpahe Jihova nọ oke o gbẹ riẹ na. (Mat. 9:36-38) A sae jọ ahwo uviuwou Ọghẹnẹ nọ a te ru eware nọ ma bi wuhrẹ ai na. w21.08 5-6 ¶13-14

Jesu o ru eware jọ nọ e jọ bẹbẹ fikinọ o you Jihova gaga o te je you omai gaga re. (Jọn 14:31) Oghẹrẹ nọ Jesu o yeri uzuazọ riẹ oke nọ ọ jọ otọakpọ u dhesẹ nọ o gine you ahwo gaga. Ọ jọ wowou, yọ ọ jẹ hae re ohrọ ahwo dede nọ ahwo jọ a mukpahe iẹe. Oware jọ nọ u wuzou gaga nọ ọ jẹ hai ru nọ u dhesẹ nọ o you ahwo họ, ọ jẹ hai wuhrẹ ahwo kpahe Uvie Ọghẹnẹ. (Luk 4:43, 44) Jesu ọ kuvẹ re erahaizi a gboja kẹe je kpei. O ru eware nana kpobi kẹhẹ na, fikinọ o you Ọghẹnẹ gbe omai ahwo-akpọ gaga. Ọ tẹ rọ ere rovie uvẹ fihọ kẹ omai nọ ma sai ro wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Ma you Jihova jabọ nọ ma rọ roma mudhe kẹe jẹ họ-ame. Fikiere nọ ma te bi lele amọfa yeri ziezi wọhọ epanọ Jesu o ru na, yọ ma bi dhesẹ nọ ma gine you Jihova. Jọn ukọ na o kere nọ: “Ohwo nọ o you oniọvo riẹ hẹ, ọnọ ọ be ruẹ, ọ rẹ sai you Ọghẹnẹ hẹ, ọnọ ọ re ruẹ hẹ.”—1 Jọn 4:20. w22.03 10 ¶8-9

O rẹ were omai gaga re ma gine si kẹle Jihova. Rekọ ẹsejọ o rẹ lọhọ tere he. Ma re wo uvẹ tere he fiki eware nọ e vọ omai obọ. Fikiere o sae jọ bẹbẹ re ma wo uvẹ nọ ma rẹ rọ lẹ, se Ebaibol je ru eware efa nọ i re si omai kẹle Jihova ziezi. Okọ mai, epanọ ma rẹ rọ rẹrote uviuwou mai gbe eware efa nọ u fo nọ ma re ru e sae whae ze nọ ma gbe ro wo uvẹ ziezi hi. Ma ve ti roro nọ ma wo uvẹ nọ ma re ro se Ebaibol, lẹ je roro didi kpahe eware nọ ma wuhrẹ hẹ. Eware efa jọ e riẹ nọ i re ru nọ ma gbe ro wo uvẹ tere he, rekọ ma rẹ kake riẹ nọ eware na e be rehọ oke mai hi. Eware buobu e riẹ nọ u fo nọ ma re ru. Rekọ ma gbe rri otọ mu hu, e rẹ sae rehọ oke nọ ma re ro ru eware nọ i re fiobọhọ kẹ omai si kẹle Jihova. Wọhọ oriruo, ma rẹ gwọlọ ru eware nọ i re ru oma sasa omai, kpohọ ore, je serihọ. Dede nọ eware nana e thọ họ, e rẹ sai ru nọ ma gbe ro wo uvẹ ru eware nọ i re fiobọhọ kẹ omai si kẹle Jihova ziezi hi. Joma kuvẹ re oware utionana o via ha.—Itẹ 25:27; 1 Tim. 4:8. w22.01 26 ¶2-3

Nọ Jihova ọ ta kẹ ahwo Izrẹl nọ a you erivẹ rai, orọnikọ ọ ta kẹ ae nọ ahwo Izrẹl ọvo a re you hu. Ọ ta kẹ ae re inọ a re you erara nọ e rrọ udevie rai. Ma rẹ ruẹ ẹme yena evaọ Iruo-Izerẹ 19:33, 34. Ọ ta kẹ ae re inọ a re yerikugbe ọrara “wọhọ ọmotọ,” a ve je “you rie” wọhọ epanọ a you omoma rai na. Wọhọ oriruo, ahwo Izrẹl a rẹ kẹ erara gbe iyogbe uvẹ inọ a jọ udhu rai si isogẹ. (Izerẹ 19:9, 10) Ere ọvona o gwọlọ nọ Ileleikristi nẹnẹ a re you erara re. (Luk 10:30-37) Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma you erara? A rẹ jọ eria buobu ruẹ ahwo nọ a kwa no eria efa ze. Ẹsejọhọ ejọ e be rria kẹle owhẹ. U fo nọ ma rẹ riẹ yerikugbe ahwo nana, te a rrọ ezae, eyae, hayo emaha. w21.12 12 ¶16

Ma tẹ be hai ru oware nọ Jihova ọ ta enẹna jẹ be rẹroso ẹe, odẹnotha u ti mu omai ẹro ziezi inọ ọ te thọ omai. Ma gbe wo ẹrọwọ jẹ rẹroso Jihova ha, ma sae yare nọ jọ ọga-iruo mai ọ kẹ omai uvẹ nọ ma re ro kpohọ okokohọ, hayo ewuhrẹ hẹ, kabikọ oke nọ ma re ro kpohọ usi uwoma ziezi. Nọ ọga-iruo mai ọ tẹ make se kẹ omai nọ a je si omai no iruo, kọ ma te rẹroso Jihova inọ ọ te siọ omai ba ha gbe inọ o ti fiobọhọ kẹ omai ruẹ umutho orọ okpẹdẹ nọ ma te rọ rẹrote omamai? (Hib. 13:5) Inievo buobu nọ e rrọ iruo odibọgba oke-kpobi na a ruẹ nọ Jihova o bi gine fiobọhọ kẹ ai wo eware nọ e roja kẹ ae. Whọ tẹ nọ ae, a re gbe kẹ owhẹ. Jihova o re fi idibo riẹ hotọ họ. Nọ Jihova ọ rrọ abọ mai na, ma rẹ dhozọ eware nọ e te via kẹle na ha. Ọghẹnẹ mai na ọ te nyase omai ba ha nọ ma tẹ be rọ oreva riẹ karo kẹdẹ kẹdẹ. w22.01 7 ¶16-17

Eme o rẹ sae lẹliẹe jọ bẹbẹ kẹ omai re ma rọwo nọ iroro nọ ekpako na a jẹ o rrọ ziezi? A te si ogbẹnyusu ọkpekpe hayo ohwo uviuwou mai no ukoko, ma sai roro nọ ekpako na a rri ẹme na te he, hayo a bruoziẹ na oghẹrẹ nọ Jihova ọ gwọlọ họ. Eme ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ omai nọ ma te bi roro ere? Joma hae kareghẹhọ nọ Jihova họ ọnọ ọ ta nọ a si ohwo nọ o kurẹriẹ hẹ no ukoko, yọ u re ru nọ ukoko na o rẹ rọ jọ fuafo. O rẹ jẹ sai fiobọhọ kẹ ohwo nọ ọ raha uzi na kurẹriẹ. A tẹ kẹ ohwo nọ ọ be raha izi Ọghẹnẹ odode uvẹ re ọ gbẹ jọ ukoko na, ọ sae raha amọfa. (Gal. 5:9) U te no ere no, ọ sai roro nọ oware nọ o ru na o nwani yoma tere he. O vẹ te whae ze nọ o gbe ro nwene he, re Jihova ọ rọvrẹ riẹ. (Ọtausi. 8:11) Joma riẹ nọ re ekpako a te ti si ohwo no ukoko, a rẹ romatotọ rri ẹme na. w22.02 5-6 ¶13-14

Ohwo nọ ma rọ Ebaibol kẹ ohrẹ ọ gbẹ rehọ ohrẹ na hayo ru oware nọ ma ta kẹe okioke yena ha, u fo re ma wo odiri jẹ jọ wowou. U fo re ọkpako ọ dheva ha nọ ohwo nọ ọ kẹ ohrẹ ọ gbẹ make rehọ ohrẹ na okioke yena ha. Fikiere ọkpako ọ sae jọ obọ uwou riẹ lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ ohwo nọ ọ be te kẹ ohrẹ na re ohwo na ọ riẹ oware nọ ọ be te rọ fiki riẹ kẹe ohrẹ na o ve je ru lele iei. Nọ ọ tẹ kẹ ohwo na ohrẹ no, ẹsejọhọ ohwo na ọ te gwọlọ gbe roro kpahe ẹme nọ ọ ta kẹe na taure o te ti ru lele iei. Ọkpako na o te wo odiri jẹ rehọ unu uwowolẹ ta ẹme na, ẹsiẹe ohwo nọ ọ be kẹ ohrẹ na ọ te mae rọ gaviezọ, je ru oware nọ ọ ta kẹe na. U te no ere no, jọ ọ kareghẹhọ rehọ Ebaibol kẹe ohrẹ na. Orọnikọ thakpinọ ma kẹ ohwo na emamọ ohrẹ ọvo ho, rekọ ma gwọlọ nọ ohrẹ na u ‘ru udu riẹ ghọghọ.’—Itẹ 27:9. w22.02 18 ¶17; 19 ¶19

Ma tẹ lẹ se Jihova inọ ọ kẹ omai ẹgba thihakọ ẹbẹbẹ jọ hayo siobọno uruemu jọ nọ u fo ho, ma sai roro nọ ọ be raha oke gahrọ re ọ tẹ te kuyo olẹ na. Kọ fikieme Jihova ọ gbẹ rọ kuyo elẹ mai kpobi ẹsiẹsiẹ hẹ? Ma tẹ be hae lẹ se Jihova no eva ze ẹsikpobi, yọ ma bi dhesẹ nọ ma fi ẹrọwọ họ iẹe. (Hib. 11:6) Ma tẹ be lẹ se Jihova nọ o fiobọhọ kẹ omai ru oware nọ o rẹ were iẹe, ọ gwọlọ nọ ma rẹ daoma ru lele olẹ mai na. (1 Jọn 3:22) Fikiere ma tẹ be lẹ nọ Jihova o fiobọhọ kẹ omai whaha ekpehre uruemu jọ, ma rẹ daoma gaga re ma whaha oware nọ ma be lẹ sei nọ o fiobọhọ kẹ omai whaha na. Ma ve je thihakọ hẹrẹ iẹe, keme ma riẹ nọ ẹmẹrera o ti ro fiobọhọ kẹ omai siobọno uruemu na. Jesu ọ ta ẹme jọ nọ u dhesẹ nọ ẹsejọ Jihova ọ rẹ nwane kuyo elẹ mai ẹsiẹsiẹ hẹ. Ọ ta nọ: “Wha ruabọhọ ẹyare, a te kẹ owhai; wha ruabọhọ ẹgwọlọ, wha te ruẹ; wha ruabọhọ ekporo, a ti rovie kẹ owhai; keme ohwo kpobi nọ ọ be yare, a rẹ kẹe, ohwo kpobi nọ ọ be gwọlọ, ọ rẹ ruẹ, yọ ohwo kpobi nọ o bi kporo, a ti rovie kẹe.”—Mat. 7:7, 8. w21.08 8 ¶1; 10 ¶9-10

Re o sai mu owhẹ ẹro ziezi inọ Ọghẹnẹ ọ ma eware, whọ rẹ gbẹ romatotọ se Ebaibol ẹsikpobi. (Jos. 1:8) Hai je muẹrohọ epanọ eruẹaruẹ nọ e riẹ i ro rugba gbe oghẹrẹ nọ eme riẹ e rọ rọwokugbe ohwohwo. Whọ tẹ be hai ru ere, u ti mu owhẹ ẹro ziezi inọ Ọghẹnẹ oyoyou nọ o wo areghẹ thesiwa na ọye ọ ma omai, o te je wo eme nọ e rrọ Ebaibol na. (2 Tim. 3:14; 2 Pita 1:21) Nọ who te bi se Ebaibol na, hai roro kpahe epanọ ehrẹ nọ e riẹ i woma te. Wọhọ oriruo, nẹnẹ akpọ họ nọ Ebaibol ọ rọ ta nọ ohwo nọ o you ugho ọ rẹ wha enwoma se omariẹ je wo “edada buobu.” (1 Tim. 6:9, 10; Itẹ 28:20; Mat. 6:24) Ohrẹ nọ Ebaibol ọ kẹ inọ ma you ugho ho na, whọ gbẹ ruẹ epanọ u woma te? Kọ whọ kareghẹhọ ohrẹ Ebaibol ofa nọ u re fiobọhọ ziezi nọ ma te ru lele iei? Nọ ma tẹ be hai roro kpahe epanọ ehrẹ Ebaibol i woma te, ma ti vuhumu nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ ewoma mai, ma vẹ te rẹroso ẹe. (Jem. 1:5) Eva e vẹ te were omai evaọ uzuazọ mai.—Aiz. 48:17, 18. w21.08 17-18 ¶12-13

Otẹrọnọ owho u bi te owhẹ oma no, riẹ nọ Jihova ọ be kareghẹhọ iruo kpobi nọ who ru no evaọ egagọ riẹ. Whọ rọ ajọwha ta usi uwoma ikpe buobu no. Ebẹbẹ buobu i te owhẹ no, te enọ e wha ọkora se owhẹ yọ who thihakọ rai kpobi. Whọ romatotọ ru oware nọ Jihova ọ ta evaọ Ebaibol na, who te je ru iruo nọ a kẹ owhẹ kpatiẹ evaọ ukoko na je wuhrẹ amọfa. Ofẹ kpobi nọ ukoko Ọghẹnẹ u nwene kpohọ, whọ daoma nwene lele iei. Whọ tẹ jẹ tuduhọ inievo nọ e rrọ iruo odibọgba oke-kpobi awọ jẹ daoma fiobọhọ kẹ ae. Jihova o you owhẹ gaga keme whọ talamu ei. Ọ ya eyaa nọ “o ti gbabọkẹ enọ e talamu ei hi.” (Ol. 37:28) Ọ be ta kẹ owhẹ nọ: “Bẹsenọ eto ra e rẹ fo no, mẹ te gbẹ wọ owhẹ.” (Aiz. 46:4) Fikiere nọ whọ be kpako no na, who du roro ho inọ who gbe wiruo tere he evaọ ukoko Jihova. Who wiruo dẹẹ! w21.09 3 ¶4

Fikinọ Jihova o wo areghẹ thesiwa, ọ rẹ re ohrọ gaga. Ebaibol na ọ ta nọ “areghẹ nọ o no obọ ehru ze” ọ rẹ “vọ avọ ohrọ-oriọ gbe ewoma oruo.” (Jem. 3:17) Ọsẹ nọ o you emọ riẹ ọ riẹ nọ ọ tẹ be hae re ohrọ emọ riẹ yọ oware uwoma o bi ru kẹ ae na. Ere Jihova ọ rrọ re. (Aiz. 49:15) Fikinọ Jihova ọ be re ohrọ mai, ma wo ẹruore inọ eware i ti woma evaọ obaro dede nọ ma gba ha. Fikiere nọ ohwo jọ o te ruthọ, Jihova ọ rẹ re ohrọ riẹ nọ ọ tẹ ruẹ oware nọ u ro fo re o ru ere. Rekọ u re wo ẹsejọ nọ Jihova ọ rẹ ruẹ nọ u fo ho re ọ re ohrọ ohwo nọ o ruthọ. Fikinọ o wo areghẹ gaga, ọ rẹ re ohrọ ohwo te epanọ o rẹ rọ wọhọ ẹsenọ ọ be kẹ ohwo omuomu uvẹ re o ru epanọ u je rie he. Ma rehọ iẹe nọ odibo Jihova jọ o kekaro fihọ bi ru oware nọ Jihova o mukpahe. Eme ma re ru? Jihova ọ rọ ẹzi riẹ kẹ Pọl ukọ na kere nọ ma rẹ “siọ usu ba ẹnya kugbe ohwo” otiọye na. (1 Kọr. 5:11) Ọrahauzi nọ ọ rọwo kurẹriẹ hẹ, a re si ei no ukoko na. A re ru onana re ekpehre uruemu riẹ na u gbe wholo inievo ukoko na nọ i kiọkọ họ, nọ e be daoma koko izi Jihova. U re je dhesẹ nọ Jihova ọ rrọ fuafo. w21.10 9-10 ¶7-8

Ma tẹ be hai ru unevaze re iruo Uvie na e nyaharo ziezi yọ edhere jọ nọ ma be rọ gọ Jihova. Oke nọ ahwo Izrẹl a jẹ hai kpohọ ehaa rai, a ta kẹ ae nọ ohwo ọvo ọ rẹ nyaze aro Jihova ababọ họ. (Izie. 16:16) A rẹ wha oware jọ nọ a rẹ rọ kẹ okẹ lele oma, yọ epanọ a wo te a rẹ rọ kẹ. A te ru ere u re dhesẹ nọ eware kpobi nọ Jihova o ru kẹ ae no e da rai ẹro. Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma you Jihova, gbe nọ eware kpobi nọ o bi ru kẹ omai e da omai ẹro? Edhere jọ nọ ma re ro ru ei họ, ma rẹ rọ ugho ru unevaze re a sae ruẹ ugho ru iruo Uvie na evaọ ukoko mai gbe evaọ akpọ na soso. Epanọ ma wo te ere ma rẹ kẹ te. Pọl ukọ na ọ ta nọ: “Ọwhọ na ọ tẹ riẹ no, oyena Ọghẹnẹ ọ rẹ jẹrehọ wọhọ epaọ onọ ohwo o wo, orọnikọ onọ ohwo o wo ho ho.” (2 Kọr. 8:4, 12) Oware kpobi nọ ma ro ru unevaze o rẹ were Jihova otẹrọnọ utho nọ ma wo oye.—Mak 12:42-44. w22.03 24 ¶13

Ekpako na a sai si ebẹbẹ kpobi nọ i bi te idibo Jihova no ho. O make rrọ ere na, Jihova ọ gwọlọ nọ ekpako ukoko a rẹ daoma rai kpobi re a hae tuduhọ inievo na awọ jẹ thọ ae no eware iyoma. Kọ epanọ eware i bu ekpako na obọ te na, ẹvẹ a te sai ro wo uvẹ nọ a re ro fiobọhọ kẹ inievo na te epanọ u fo? Uvẹ kpobi nọ u rovie oye Pọl o je ro jiri inievo na jẹ tuduhọ ae awọ. U fo nọ ekpako ukoko a rẹ rọ aro kele Pọl. A re you inievo na jẹ rẹrote ai ziezi. (1 Tẹs. 2:7) Pọl ọ jẹ hae ta kẹ inievo na ẹsikpobi nọ o you rai, gbe nọ Jihova o you rai re. (2 Kọr. 2:4; Ẹf. 2:4, 5) Pọl ọ rehọ inievo ukoko na wọhọ egbẹnyusu riẹ, yọ ọ jẹ hae jọ kugbe ai ziezi. Ọ jẹ hae vuẹ inievo na eware nọ e be kẹe uye gbe eware nọ e thọ riẹ obọ. Oyena u dhesẹ nọ o fievahọ ae. (2 Kọr. 7:5; 1 Tim. 1:15) Rekọ orọnọ ebẹbẹ riẹ ọvo ọ jẹ mai roro kpahe he. Ukpoye ọ jẹ gwọlọ edhere kpobi nọ o re ro fiobọhọ kẹ inievo na. w22.03 28 ¶9-10