Akpe

Kọ o be hae jọ bẹbẹ kẹ owhẹ ẹsejọ re who yoẹme? O jẹ hae jọ bẹbẹ kẹ Devidi ovie na re o yoẹme kẹ Ọghẹnẹ ẹsejọ. Oyejabọ nọ ọ rọ lẹ nọ: “Fiobọhọ kẹ omẹ re mẹ rọ unevaze yoẹme kẹ owhẹ.” (Ol. 51:12) Devidi o you Jihova. Ghele na, evaọ ẹsejọ o jẹ hae lọhọ kẹe he re o ru oware nọ Jihova ọ ta. Yọ ere o be hae jọ kẹ omai na re. Eme o be wha onana ze? Ọrọ ọsosuọ, mai kpobi erahaizi. Ma rẹ gwọlọ nọ orọ udu mai na ọvo ma re ru. Ọrọ avọ ivẹ, Setan ọ be rọ kpahe omai tuatuatua re ma veghe uzou kẹ Ọghẹnẹ wọhọ epanọ ọyomariẹ o ru. (2 Kọr. 11:3) Ọrọ avọ esa, ahwo a bi yoẹme evaọ akpọ na ha. Ebaibol ọ ta nọ a wo “ẹzi nọ ọ be kpọ emọ aghẹmeeyo.” (Ẹf. 2:2) Fikiere, joma daoma hai yoẹme o tẹ make rọnọ udu mai o be vuẹ omai nọ ma ru onọ u je omai hayo nọ Ẹdhọ o te bi ru re ma siọ ẹme ba eyo. Yọ ma rẹ rọ aro kele ahwo-akpọ nọ a bi yoẹme he he. Ma rẹ daoma yoẹme kẹ Jihova gbe ahwo nọ ọ vuẹ omai nọ ma yoẹme rai. w23.10 6 ¶1

Eme ma rẹ sae jọ iruo igbunu nana nọ Jesu o ru na wuhrẹ? U fo nọ ma rẹ hae romakpotọ. Jesu ọ rọ iruo igbunu yena hayo efa nọ o ru seha vievie he. Rekọ ọ jẹ hae rehọ ujiro na kpobi kẹ Ọsẹ riẹ keme o wo omaurokpotọ gaga. (Jọn 5:19, 30; 8:28) Ere ọvona re nẹnẹ, nọ ma te wo omaurokpotọ, ma rẹ rehọ eware nọ ma ru no seha ha. Joma rehọ oware nọ ma ru ya oma ha. Joma yere Ọghẹnẹ mai na nọ o fiobọhọ kẹ omai nọ ma sai ro ru ei. Ọye ma re ro seha. (Jeri. 9:23, 24) Ọye ma re jiri rọkẹ oware kpobi nọ ma ru keme oware ovo o riẹ nọ ma rẹ sai ru ababọ riẹ hẹ. (1 Kọr. 1:26-31) Ma te wo omaurokpotọ, otẹrọnọ ma ru oware jọ kẹ ohwo, ma re ru re ahwo a riẹ nọ mai ma ru oware na ha. Ma riẹ nọ Jihova ọ riẹ oware uwoma nọ ma ru kẹ ohwo na, yọ ọ te ghale omai. (Je rri Matiu 6:2-4; Hib. 13:16) Eva mai e rẹ ginẹ were Jihova nọ ma tẹ be hae romakpotọ wọhọ epanọ Jesu o ru.—1 Pita 5:6. w23.04 4 ¶9; 5 ¶11-12

Ọghẹnẹ ọ rọ ẹzi riẹ kpọ Pọl ukọ na kere se Ileleikristi nọ jọ a hae gwọlọ ewoma amọfa. Eme ẹme yena nọ Pọl ọ ta na ọ rẹ lẹliẹ omai kareghẹhọ nọ ma te kpohọ ewuhrẹ? O te lẹliẹ omai kareghẹhọ nọ epanọ ma gwọlọ kẹ uyo na, ere amọfa a gwọlọ kẹ uyo re. Joma rehọ oriruo jọ dhesẹ iẹe. Dae rehọ iẹe nọ whẹ avọ egbẹnyusu ra wha bi gbiku. Kọ whẹ ọvo ọ te hae ta ẹme, binikọ whọ tẹ ta omojọ, ae omarai a vẹ jẹ ta re? Ma riẹ nọ whọ te kẹ ae uvẹ re a ta re. Epọvo na re, nọ ma te kpohọ ewuhrẹ, ma rẹ daoma kẹ amọfa uvẹ re a kẹ uyo re. Ma tẹ be hae kẹ inievo mai uvẹ re a kẹ uyo evaọ ewuhrẹ, yọ emamọ edhere jọ nọ ma rẹ rọ tuduhọ ae awọ. (1 Kọr. 10:24) Jọ iyo mai e jọ kpẹkpee. Ma tẹ be kẹ iyo ekpẹkpẹe o rẹ whae ze nọ uvẹ o rẹ rọ jariẹ nọ a re ro se amọfa. Nọ whọ tẹ be kẹ uyo, who kele eware buobu hu. Whọ tẹ fodẹ eware nọ a jọ edhe-ẹme na ta ẹme te kpobi no, o te jọ bẹbẹ re amọfa a ruẹ ẹme nọ a rẹ ta. w23.04 22-23 ¶11-13

Joma kareghẹhọ nọ u wuzou gaga re ma gbẹ hai fiobọhọ kẹ amọfa. Usi uwoma ota yọ edhere jọ nọ ma re ro fiobọhọ kẹ ahwo. U fo re ma hai nwene oghẹrẹ nọ ma rẹ rọ ta usi uwoma. Ma te kpohọ usi uwoma, ma rẹ nyaku oghoghẹrẹ ahwo. Eware nọ a rọwo, gbe iwuhrẹ egagọ rai i wo ohẹriẹ. Pọl ukọ na ọ jẹ hai nwene oghẹrẹ nọ ọ rẹ rọ ta usi uwoma. Jesu ọ rehọ Pọl mu “ukọ rọkẹ erẹwho na.” (Rom 11:13) O tẹ so ẹe ze nọ ọ jẹ rọ ta usi uwoma kẹ ahwo Ju, ahwo Griki, ahwo nọ e riẹ obe, te edafe te iyogbe, gbe ivie. Pọl ọ jẹ hai nwene oghẹrẹ nọ ọ rẹ rọ ta usi uwoma re ẹme Ọghẹnẹ ọ sai te ahwo nana kpobi udu. Ọ tubẹ ta nọ: “Me zihe ruọ eware kpobi no kẹ oghẹrẹ ahwo kpobi.” (1 Kọr. 9:19-22) Pọl o je muẹrohọ uruemu ẹwho rai, uzuazọ nọ a bi yeri, gbe eware nọ a rọwo. Ọ vẹ rọ areghẹ ta ẹme te eware nana. Ma te wuhrẹ oghẹrẹ nọ ma sae rọ ta usi uwoma kẹ oghoghẹrẹ ahwo, ẹme mai o ti te ai udu re. w23.07 23 ¶11-12

Ohwo nọ ọ rrọ wolẹ yọ ọgba orọnọ ọyẹlẹ hẹ. Ọmọziọ oware he re ohwo ọ gba oma riẹ nọ a te ru ei thọ hayo ta ẹme oyoma kẹe. Ẹwolẹ yọ abọjọ “ubi ẹzi na.” (Gal. 5:22, 23) U wo ẹme Griki jọ nọ a rẹ fa “ẹwolẹ” ẹsejọ. A jẹ hae rehọ iẹe ta ẹme kpahe anyenya ẹwọ nọ a wuhrẹ no. Anyenya otiọye na, a gbe ri wuhrẹ iẹe he, a rẹ sae dhẹe kpohọ oria ha. Rekọ nọ a te wuhrẹ iẹe no, whọ sae dhẹe. Dede nọ ọ rrọ gaga, whọ sae kpọe rri obonọ whọ gwọlọ nya kpobi. Kọ ẹvẹ mai ahwo-akpọ ma sae rọ jọ wolẹ ma tẹ make rrọ gaga? Ma rẹ sae rọ ẹgba obọmai ọvo ru ei hi. Ma rẹ lẹ se Ọghẹnẹ re ọ rehọ ẹzi riẹ fiobọhọ kẹ omai wo emamọ uruemu nana. Iriruo ahwo buobu i dhesẹ nọ ma sae ginẹ jọ ohwo nọ ọ rrọ wolẹ. Ma wo inievo buobu nọ a rọ unu kpotọ kpahe ẹme kẹ ahwo nọ a jẹ wọso ae. Yọ u ru nọ ejọ rai a be rọ rehọ emamọ ubiẹro rri Isẹri Jihova enẹna.—2 Tim. 2:24, 25. w23.09 15 ¶3

Jọn ukọ na ọ ruẹ eruẹaruẹ jọ nọ i re mu urirẹ. Ọ ruẹ ekpako udhegbene evaọ obọ odhiwu nọ a bi guzou kpotọ kẹ Jihova yọ a bi jiri iei. A tẹ jẹ ta nọ Jihova o te ọnọ a rẹ kẹ “oruaro na gbe ọghọ na gbe ogaga na.” (Evia. 4:10, 11) U te no ekpako udhegbene na no, ikọ-odhiwu a be rọ ẹro ruẹ eware buobu nọ e rẹ lẹliẹ ae jiri Jihova re. Ae nọ a rrọ obọ odhiwu kugbe Jihova na, a riẹ Jihova gaga. A be hae ruẹ oghẹrẹ nọ Jihova o re ru eware, o tẹ be lẹliẹ ae riẹ oghẹrẹ uruemu nọ o wo. Enana kpobi o be lẹliẹ ae jiri Jihova. (Job 38:4-7) U fo nọ ma tẹ be lẹ se Jihova, ma rẹ hai jiri iei re. Ma re roro kpahe obọdẹ uruemu jọ nọ o wo nọ o were omai gaga, ma vẹ rọ fiki riẹ jiri iei. Who te bi se Ebaibol, hae romatotọ muẹrohọ obọdẹ uruemu nọ Jihova o wo nọ ọ were owhẹ gaga. (Job 37:23; Rom 11:33) Nọ whọ jẹ be lẹ se Jihova, who ve jiri iei fiki emamọ uruemu riẹ yena. Ma sai je jiri Jihova rọkẹ obọ nọ o bi fihọ kẹ omai gbe inievo ukoko na. Ọghẹnẹ ọ rẹ wezẹ hẹ.—1 Sam. 2:1, 2. w23.05 3-4 ¶6-7

Evaọ ukpe 1919, idibo Ọghẹnẹ a te no Babilọn Ologbo na. Ukpe yena re Ọghẹnẹ ọ rọ rehọ “ọrigbo nọ a re fievahọ nọ o wo areghẹ na” mu. Yọ a fiobọhọ kẹ ahwo nọ a gwọlọ gọ Ọghẹnẹ mu “Edhere Ọrẹri” na họ ẹnya. (Mat. 24:45-47; Aiz. 35:8) Eware nọ ahwo nọ a wo emamọ eva a kere fihotọ no anwẹdẹ na i fiobọhọ kẹ ae riẹ eware buobu kpahe Jihova gbe oware nọ ọ gwọlọ. (Itẹ 4:18) Ere ọvo ho, eware nana i fiobọhọ kẹ ae siobọno eware nọ e rẹ dha Ọghẹnẹ eva. Ghele na, Jihova ọ riẹ nọ orọnọ asohẹrioke a ti ro siobọno eware na kpobi hi. Ẹmẹrera Jihova o ro fiobọhọ kẹ idibo riẹ nwene. Ma riẹ nọ eva e te were omai gaga nọ ma tẹ gba no, nọ ma ti ru oware nọ o rẹ were Jihova ọvo! Re edhere nọ ahwo a be nya a sae gbẹ nyae, a rẹ hae ruẹrẹ iẹe ẹsikpobi. Anwọ 1919 ze, a be ruẹrẹ “Edhere Ọrẹri” na re ahwo nọ a bi no Babilọn Ologbo na ze a sae nyae. w23.05 17 ¶15; 19 ¶16

Inievo nọ e rrọ Utu Ẹruorote na a bi wuhrẹ inievo nọ e rrọ ofiobọhọ kẹ egbẹgwae Utu Ẹruorote na. Inievo nọ i bi fiobọhọ kẹ Utu Ẹruorote na a romakẹ iruo na gaga, yọ a bi ru iruo buobu evaọ ukoko na. A ruẹrẹ oma kpahe kẹ epanọ a te rọ rẹrote igodẹ Kristi no evaọ ẹdẹfa. Nọ a tẹ rehọ enọ a rọ ẹzi wholo nọ i kiọkọ otọakpọ na kpobọ odhiwu no evaọ ubrobọ ekuhọ uye ulogbo na, idibo Ọghẹnẹ nọ i kiọkọ a te gbẹ gọ Ọghẹnẹ vrẹ. Ma yere Ọghẹnẹ inọ Jesu Kristi họ Osu mai, fikiere oware ovo o te kare omai hi. Ma riẹ nọ oke yena, Gọg obọ Magọg, koyehọ erẹwho akpọ na nọ i ti kuomagbe, a te wọ ohọre bru omai ze. (Izik. 38:18-20) Rekọ oyena u ti kri hi. Yọ a sae te whaha idibo Jihova re a se iẹe ba ẹgọ họ. Jihova o ti siwi idibo riẹ. Jọn ukọ na ọ jọ eruẹaruẹ ruẹ “ogbotu obuobu” nọ e rrọ usu igodẹ efa na. A jọ eruẹaruẹ na vuẹ Jọn nọ “ogbotu obuobu” na a “no uye ulogbo na ze.” (Evia. 7:9, 14) Onana u dhesẹ nọ Ọghẹnẹ o ti gine siwi ai. w24.02 5-6 ¶13-14

Eme ma re ru re ẹzi Ọghẹnẹ ọ sae jọ omai oma? Ma rẹ lẹ se Ọghẹnẹ inọ jọ ọ kẹ omai ẹzi riẹ, ma rẹ hai se Ebaibol nọ a rọ ẹzi Ọghẹnẹ kere na, je kuomagbe ukoko Jihova nọ ọ be rọ ẹzi riẹ kpọ. Ma te bi ru ere, ma ti wo uruemu nọ Ebaibol o se “ubi ẹzi na.” (Gal. 5:22, 23) Ahwo nọ a re roro kpahe oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ jẹ daoma ru ei, ae Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ ẹzi riẹ kẹ. Ọghẹnẹ ọ tẹ ruẹ nọ ma be hai roro kpahe eware iyoma evaọ udu mai je ru ai, ọ rẹ gbẹ kẹ omai ẹzi riẹ hẹ. (1 Tẹs. 4:7, 8) Re ẹzi Ọghẹnẹ ọ gbẹ jọ omai oma, ma re “rri eruẹaruẹ vo ho.” (1 Tẹs. 5:20) “Eruẹaruẹ” nọ oria Ebaibol yena o fodẹ na họ eware nọ Ọghẹnẹ ọ be rọ ẹzi riẹ fiobọhọ kẹ omai riẹ. Ọjọ rai họ, eware nọ Ebaibol o wuhrẹ omai kpahe ẹdẹ Jihova gbe nọ ẹdẹ na ọ kẹle gaga no. Ma re roro ho inọ, ‘U mu omẹ ẹro nọ ẹmo Amagidọn o ti fi ze he bẹsenọ me ti ro whu.’ Rekọ ma rẹ hae kareghẹhọ nọ ẹdẹ Jihova ọ kẹle gaga no. Ma re rri rie nọ o te otọ kpobi no. Ma rẹ daoma wo emamọ uruemu jẹ hai ru eware nọ Ebaibol o se “iruẹru omarọkẹ Ọghẹnẹ” na kẹdẹ kẹdẹ.—2 Pita 3:11, 12. w23.06 12 ¶13-14

Eme u fo nọ Oleleikristi o re ru nọ iwoho ẹbẹba hayo ifimu ọfariẹ-ogbe e tẹ romavia evaọ ifonu hayo ekọmputa riẹ? U fo nọ ọ rẹ nwani ku ovao kufiẹ okioke yena. Oware jọ nọ u re fiobọhọ kẹ omai ku ovao kufiẹ vẹrẹ vẹrẹ họ, nọ ma tẹ kareghẹhọ nọ eware itieye na e rẹ raha usu mai avọ Jihova. Usu mai avọ Jihova họ oware nọ o mae rro nọ ma wo, yọ ma gwọlọ ru oware ovo nọ o rẹ fa usu na ha. Iwoho hayo ifimu jọ e riẹ nọ a rẹ nwane jọ dhesẹ ahwo nọ a bi gbe-ọfariẹ hẹ, rekọ e rẹ lẹliẹ isiuru ọfariẹ-ogbe jọ ohwo udu. Ma rẹ kẹnoma kẹ oghẹrẹ iwoho hayo ifimu itieye na re keme ma gwọlọ whaha oware kpobi nọ o re gbe iroro mai ku, ukuhọ riẹ ma vẹ te nyai gbe-ọfariẹ. (Mat. 5:28, 29) Ọkpako ukoko jọ evaọ obọ Thailand nọ a re se David ọ ta nọ: “Mẹ rẹ nọ omamẹ nọ, ‘O tẹ make rọnọ a be jọ ifimu nana dhesẹ iwoho ẹbẹba ha, kọ eva mẹ e te were Jihova nọ me te bi rri rie?’ Onọ nana u re fiobọhọ kẹ omẹ whaha oware nọ o rẹ dha Jihova eva.” Ma tẹ be ginẹ dhozọ Jihova, u re fiobọhọ kẹ omai ru oware nọ u dhesẹ nọ ma wo areghẹ. Ozodhẹ Ọghẹnẹ họ “emuhọ areghẹ.” w23.06 23 ¶12-13

Ẹsejọhọ ọvuọ ukoko riẹ nọ ma rrọ na họ “ibrikpẹ obeva” nọ a fodẹ na. Jihova ọ te thọ omai evaọ oke uye ulogbo na nọ ma te bi kuomagbe inievo mai gọe. Fikiere, joma daoma ziezi re ma hai thihakọ kẹ ohwohwo jẹ kpairoro vrẹ eware nọ inievo mai a ru omai thọ. Joma you inievo mai keme ẹsejọhọ ere Jihova ọ te rọ thọ omai. “Ẹdẹ ologbo Jihova” ọ te jọ ẹdẹ idhọvẹ gaga kẹ ahwo-akpọ. (Zẹf. 1:14, 15) Eware e te jọ gaga kẹ ahwo Jihova re. Rekọ ma te mu oma họ ẹruẹrẹ kpahe enẹna, udu u ti bru omai hi evaọ oke yena, yọ ma te sai fiobọhọ kẹ amọfa re. Ma ti thihakọ ebẹbẹ nọ i te omai. Nọ ma tẹ ruẹ inievo mai nọ uye o be bẹ, ohrọ rai o te re omai. Ma ve ti ru oware jọ ro fiobọhọ kẹ ae. Yọ fikinọ ma you inievo mai, o te whae ze nọ a tẹ maki ru eva dha omai, ma te gbẹ jọ kugbe ai ghele. Ukuhọ riẹ Jihova ọ vẹ te ghale omai. Ọ vẹ te kẹ omai uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ akpọ nọ eware okpẹtu gbe uye ọvo o te jọ họ. Ma gbẹ te kareghẹhọ uye nọ o bẹ omai evaọ akpọ nana ha.—Aiz. 65:17. w23.07 7 ¶16-17

A jọ Ebaibol dhesẹ idibo Ọghẹnẹ jọ inọ a jọ gaga. Rekọ orọnikọ ẹsikpobi a je rri omarai inọ a rrọ gaga ha. Devidi ọ jẹ hai rri omariẹ inọ ọ rrọ “gaga wọhọ ugbehru.” Rekọ orọnọ nwanọ ẹsikpobi hi, keme okejọ o kere nọ: “Iguegue e tẹ ruọ omẹ oma.” (Ol. 30:7) Samsin yọ omọfa nọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ jẹ kẹ ogaga ro ru ikpeware. Rekọ ọ riẹ nọ Ọghẹnẹ o te mi ei ogaga na no, ọ sai gbe ru oware ovo ho. Ọ ta nọ oke yena, “oma o vẹ te lọhọ omẹ, mẹ vẹ te jọ wọhọ ezae efa kpobi.” (Ibr. 14:5, 6; 16:17) Ogbẹrọ Ọghẹnẹ nọ ọ jẹ kẹ ahwo nana ẹgba ha, a hae sai ru eware nọ a ru na ha. Pọl ukọ na ọ ta nọ ọ ga ha. Jihova ọvo ọ rẹroso inọ ọ te kẹe ogaga nọ o re ro thihakọ ebẹbẹ riẹ. (2 Kọr. 12:9, 10) Ẹyao ọ jẹ lahiẹ Pọl. (Gal. 4:13, 14) Ẹsejọ o jẹ hae bẹe re o ru oware nọ u woma. (Rom 7:18, 19) Ere ọvo ho, ẹsejọ eware jọ e jẹ hae via nọ e jẹ hae lẹliẹe ruawa hayo roro nọ o ti whu no dede. (2 Kọr. 1:8, 9) Ghele na, Pọl ọ ruẹ nọ okenọ ẹgba ọ gbẹ riẹe oma ha, Jihova ọ rẹ kẹe ogaga. w23.10 12 ¶1-2

Otẹrọnọ ma be hai rri omamai nọ ma fioka ha, joma kareghẹhọ nọ Jihova ọye o ru nọ ma rọ rrọ ukoko na. (Jọn 6:44) Ọ be ruẹ epanọ ma be daoma te, yọ ọ riẹ eva mai. (2 Irv. 6:30) Fikiere ọ tẹ ta nọ mai yọ emamọ ahwo, ma rẹ vro ho. (1 Jọn 3:19, 20) Re inievo jọ a te ti kurẹriẹ, a ru eware jọ nọ e gbẹ be kẹ ae uye rite inẹnẹ na. (1 Pita 4:3) Makọ ohwo nọ ọ be gọ Ọghẹnẹ ziezi ọ sai roro nọ ọ be daoma te he fiki ikpehre eware nọ o re roro ẹsejọ. Kọ udu ra o be hai brukpe owhẹ ẹsejọ? O tẹ rrọ ere, riẹ nọ whẹ ọvo ho. O jọ ere kẹ idibo Jihova jọ. Ohwo otiọye jọ họ Pọl ukọ na. O jẹ hae kẹe uye gaga nọ ọ tẹ kareghẹhọ eware nọ o ru thọ. (Rom 7:24) Nọ Pọl ọ maki kurẹriẹ jẹ họ-ame no, ọ ta nọ ọye “ọ mae kawo evaọ usu ikọ na,” yọ ọye “ọ mai yoma” evaọ usu erahaizi nọ e rrọ akpọ na.—1 Kọr. 15:9; 1 Tim. 1:15. w24.03 27 ¶5-6

Oware jọ nọ ma jọ iku Jehoash ovie na wuhrẹ họ, joma lele ahwo nọ a you Jihova nya usu, enọ i bi ru oware nọ o rẹ were iẹe. Ahwo otiọye na ae a ti fiobọhọ kẹ owhẹ kru egagọ Ọghẹnẹ ga. Who du ta nọ emaha ibe ra ọvo who re lele nya usu hu. Kareghẹhọ nọ Jehoyada o vi Jehoash kpekufiẹ. Rekọ avọ iẹe a kẹle ohwohwo gaga ghele. U fo re whọ nọ omara nọ: ‘Kọ egbẹnyusu mẹ a be lẹliẹ ẹrọwọ mẹ ga? Kọ a be hae tuduhọ omẹ awọ re mẹ hai koko izi Ọghẹnẹ? Kọ a be hae ta ẹme kpahe Jihova gbe obọdẹ eware nọ o bi wuhrẹ omai? Kọ a be hae daoma koko izi Ọghẹnẹ? Kọ me te bi ru oware jọ nọ o woma ha, a be hae vuẹ omẹ, kabinọ ejiri ọvo a re jiri omẹ evaọ oware kpobi nọ me ru?’ (Itẹ 27:5, 6, 17) Whọ tẹ ruẹ nọ ahwo nọ who bi lele nya usu a you Jihova ha, daoma kẹnoma kẹ ae. Rekọ who te wo egbẹnyusu nọ i you Jihova, kọkọ gba ae keme a ti fiobọhọ kẹ owhẹ kruga.—Itẹ 13:20. w23.09 9-10 ¶6-7

Ibieme nọ ahwo Griki a re ro kere ẹvẹrẹ rai, alfa họ ọrọ ọsosuọ, omẹga họ ọrọ urere. Fikiere, nọ Jihova ọ ta nọ “mẹ họ Alfa gbe Omẹga” na, u dhesẹ nọ o te mu oware họ no, o re ru ei te ubro ọ vẹ dhẹ se iẹe ba ha. O re ru ei re. Nọ Jihova ọ ma Adamu avọ Ivi no, ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Wha vihọ re wha jọ buobu, wha vọ otọakpọ na je woi.” (Emu. 1:28) Oke yena o wọhọ ẹsenọ Jihova ọ ta nọ “Alfa.” Koyehọ o mu oware jọ họ no. Oware nọ o muhọ na họ, ọ kẹ Adamu avọ Ivi ogaga nọ a re ro yẹ emọ egbagba no. Yọ ọ gwọlọ nọ a yẹ akpọ na vọ avọ emọ nọ e rrọ gbagba nọ i re yoẹme kẹe. Oke o be tha nọ emọ Adamu avọ Ivi nọ i bi yoẹme kẹ Ọghẹnẹ ọvo a te vọ otọakpọ na. Oke yena o vẹ te wọhọ ẹsenọ Ọghẹnẹ ọ be ta nọ “Omẹga.” Koyehọ oware nọ o muhọ na, o ru rie re no. Nọ Jihova ọ ma “idhiwu gbe otọakpọ na gbe eware kpobi nọ e rrọ eva rai” no, ọ ta ẹme jọ nọ o dhesẹ nọ odhiwu gbe akpọ na e te ginẹ jọ oghẹrẹ nọ ọ gwọlọ. Oghẹrẹ nọ ọ gwọlọ nọ eware e jọ, ere e te jọ. Oware ovo o te whaha iẹe he. Eware na kpobi e te jọ oghẹrẹ nọ ọ gwọlọ taure ẹdẹ avọ ihrẹ na o te ti kpo.—Emu. 2:1-3. w23.11 5 ¶13-14

Fiki ikpehre idhere, re ohwo ọ nya no Babilọn kpobọ Izrẹl, o rẹ rehọ enwenọ emerae ene. Rekọ Jihova ọ vuẹ ahwo Izrẹl nọ o ti ru nọ a te rọ nyate ẹwho rai oma vrẹrẹrẹ. Ahwo Ju nọ i gine you Jihova a riẹ nọ a te zihe kpo, eware nọ a ti wo i ti bu vi enọ a kpairoro vrẹ evaọ obọ Babilọn. Onọ o mae rro kpobi evaọ usu rai họ obei a te sae jọ gọ Ọghẹnẹ ziezi. Etẹmpol Jihova ọvuọvo ọ jọ obọ Babilọn ho. Uzi nọ Ọghẹnẹ ọ rọ Mosis kẹ ahwo Izrẹl o ta nọ agbada-idhe a rẹ jọ dheidhe. Rekọ ahwo Izrẹl a wo agbada-idhe ọvo evaọ ẹwho na ha. Yọ u wo izerẹ ọvo nọ a fihọ inọ a hai dhe idhe he. U te no ere no, ahwo nọ a riẹ Ọghẹnẹ hẹ, nọ i je koko izi riẹ gbe he ae a mai bu. Fikiere, eva e jẹ were ahwo Ju nọ a you Jihova inọ a bi zihe kpo, keme obọ Izrẹl a te sae jọ gọ Jihova ziezi. w23.05 14-15 ¶3-4

Re ma hai ru oware nọ u fo nọ “emọ elo” a re ru, ma rẹ lẹ re Ọghẹnẹ ọ rọ ẹzi riẹ fiobọhọ kẹ omai. Fikieme ma rọ ta ere? Keme o lọhọ họ re ohwo ọ sae kẹnoma kẹ eware etọtọ nọ a bi ru evaọ akpọ na. Nẹnẹ na, ahwo a be wọ eware etọtọ dede họ oma. (1 Tẹs. 4:3-5, 7, 8) Ẹzi ọfuafo na ọ sai fiobọhọ kẹ omai nọ ma gbe rri eware oghẹrẹ nọ ahwo nọ a be gọ Ọghẹnẹ hẹ a bi rri eware he. U ve ti ru nọ iroro itieye na e te rọ dha omai eva. Ẹzi ọfuafo na o sai fiobọhọ kẹ omai ru “oghẹrẹ ewoma kpobi” gbe ‘oware nọ u kiẹrẹe’ evaọ aro Ọghẹnẹ. (Ẹf. 5:9) Oware jọ nọ ma re ru re ẹzi ọfuafo na ọ sai te omai obọ họ, ma rẹ lẹ se Jihova re ọ kẹ omai ẹzi riẹ. Jesu ọ ta nọ Jihova “ọ rẹ rehọ ẹzi ọfuafo kẹ enọ e be yare iẹe.” (Luk 11:13) Nọ ma tẹ be hai kuomagbe inievo mai so ile jiri Jihova evaọ obọ ewuhrẹ, ẹzi ọfuafo na o re je te omai obọ re. (Ẹf. 5:19, 20) Ẹzi Ọghẹnẹ o re fiobọhọ kẹ omai nọ ma sai ro ru oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ. w24.03 23-24 ¶13-15

Kọ o be hae jọ bẹbẹ kẹ owhẹ ẹsejọ re who wo odiri? Lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ gbe wo odiri. Odiri yọ abọjọ ubi ẹzi na. (Gal. 5:22, 23) Fikiere lẹ se Jihova re ọ kẹ owhẹ ẹzi ọfuafo riẹ, re o je fiobọhọ kẹ owhẹ wo uruemu nọ ohwo nọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ rrọ oma o re wo. Nọ oware jọ o tẹ be via nọ o be kẹ omai uye, joma “ruabọhọ” lẹ se Jihova re ọ kẹ omai ẹzi riẹ re ma sai wo odiri. (Luk 11:13) Ma sae jẹ lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ omai rri oware na oghẹrẹ nọ o bi rri rie. Yọ orọnọ ẹlẹ ọvo ma rẹ lẹ hẹ. Ma rẹ jẹ daoma hai wo odiri kẹdẹ kẹdẹ. Ma tẹ be hae lẹ jẹ daoma wo odiri evaọ oware kpobi, ẹmẹrera na, odiri ọ vẹ te reria omai oma no. U re je fiobọhọ nọ whọ tẹ jọ Ebaibol se iku ahwo nọ a wo odiri je roro didi kpahe ae. Ma rẹ jọ Ebaibol ruẹ iku ahwo buobu nọ a wo odiri. Ma te bi roro didi kpahe iku ahwo yena, o te lẹliẹ omai riẹ epanọ a re wo odiri. w23.08 22 ¶10-11

Jesu o ru nọ u ro mu Pita ukọ na ẹro inọ Jihova ọ te rẹrotei. Nọ a kpare Jesu ze no, o te ru nọ Pita gbe ikọ nọ i kiọkọ na a rọ wariẹ kpe iyei buobu. (Jọn 21:4-6) Ma riẹ nọ oware igbunu yena nọ Jesu ọ wariẹ ru na, o te lẹliẹ Pita riẹ nọ Jihova ọ sae rẹrotei avọ uviuwou riẹ. Ẹsejọhọ Pita ọ te kareghẹhọ ẹme nọ Jesu ọ ta inọ ohwo kpobi nọ ọ “kake gwọlọ Uvie na,” Jihova ọ te rẹrotei. (Mat. 6:33) No umuo oke yena vrẹ, iruo usi uwoma ota na eye e mae jọ Pita oja orọnikọ iyei nọ o je kpe he. Evaọ ẹdẹ Pẹntikọst 33 C.E., Pita ọ ta usi uwoma kẹ ahwo buobu ududu. O tẹ whae ze nọ ahwo buobu a ro kurẹriẹ. (Iruẹru 2:14, 37-41) Ọghẹnẹ ọ rehọ e riẹ fiobọhọ kẹ ahwo Sameria nọ ẹzi ọfuafo na o ro te ai obọ. Ọ tẹ jẹ ta usi uwoma kẹ ahwo erẹwho efa nọ a yawo ho, a te kurẹriẹ. (Iruẹru 8:14-17; 10:44-48) Jihova ọ ginẹ rọ Pita fiobọhọ kẹ oghoghẹrẹ ahwo kurẹriẹ ziọ ukoko na. w23.09 20 ¶1; 23 ¶11

Ikpe ivẹ e vrẹ no nọ ahwo Babilọn a raha Jerusalẹm no, Nebukadneza ovie Babilọn ọ wezẹ ewezẹ jọ nọ e lẹliẹ ozọ mu ei. Ọ jọ ewezẹ na ruẹ ẹmema ologbo jọ. Ọ tẹ ta nọ ezae iwareghẹ riẹ kpobi, te Daniẹl a nyaze re a ta ewezẹ na jẹ fa otọ rai kẹe, ogbẹrọ ere he, o re kpe ae no. (Dan. 2:3-5) U fo nọ Daniẹl o re ru oware jọ vẹrẹ vẹrẹ oke yena, ogbẹrọ ere he, uzou riẹ avọ uzou ahwo nọ i kiọkọ na u ti lele iei. Daniẹl ọ tẹ “ruọ eva nyae yare ovie na inọ ọ kẹe oke re ọ fa otọ ewezẹ na kẹ ovie na.” (Dan. 2:16) Daniẹl o gbe wo udu gbe ẹrọwọ họ, ọ hae sai ru oware yena ha. Eme ma rọ ta ere? Keme ma rẹ jọ Ebaibol ruẹ ẹme ọvo nọ u dhesẹ nọ Daniẹl ọ jẹ hae fa otọ ewezẹ kẹ ahwo anwẹdẹ vẹre he. Ọ tẹ ta kẹ egbẹnyusu riẹ nọ jọ a “lẹ se Ọghẹnẹ obọ odhiwu re o dhesẹ ohrọ kẹ ae evaọ oware idhere nana.” (Dan. 2:18) Jihova o yo olẹ rai. O fiobọhọ kẹ Daniẹl fa otọ ewezẹ Nebukadneza na. O tẹ so ẹe ze nọ a gbe ro kpe ai hi. w23.08 3 ¶4

Roro kpahe irere nọ ma re wo nọ ma te wo odiri. Ma te wo odiri, o rẹ lẹliẹ eva were omai, yọ udu u re te omai otọ. O vẹ whae ze nọ ma gbẹ rọ mọ oghẹrẹ eyao jọ họ. Ma te bi wo odiri kẹ ahwo, ma re lele ae riẹ yeri. Yọ o rẹ whae ze nọ ma re ro lele inievo ukoko na rria dhedhẹ. Oye ọvo gbe he, ma te wo odiri, ohwo o te ru omai thọ, ma te nwani mu ofu kẹe he keme ofu o re ru eware yoma ga. (Ol. 37:8, ẹme-obotọ; Itẹ 14:29) Ma te wo odiri kiyọ Jihova Ọsẹ obọ odhiwu mai ma be rọ aro kele na, yọ ma te kẹle iẹe gaga. Oware u re gbe woma viere he! Odiri yọ emamọ uruemu gaga. Ma riẹ nọ re ohwo o wo odiri ẹsikpobi, o lọhọ tere ha. Rekọ Jihova ọ sai fiobọhọ kẹ omai woi ẹsikpobi. Nọ ma be hẹrẹ oke nọ Ọghẹnẹ ọ te rọ rehọ akpọ ọkpokpọ na ze na, jọ u mu omai ẹro nọ “ubiẹro Jihova u bi rri enọ e be dhozọ riẹ, enọ e be hẹrẹ iẹe re o dhesẹ uyoyou riẹ nọ o rẹ hiẹ hẹ na.” (Ol. 33:18) Fikiere, wọhọ epanọ a re ku ewu họ na, joma gbẹ hae whẹ odiri họ oma. w23.08 22 ¶7; 25 ¶16-17

Jemis ọ ta nọ, ohwo ọ tẹ ta nọ o wo ẹrọwọ, kọ oware nọ o bi ru u gine dhesẹ nọ o wo ẹrọwọ? (Jem. 2:1-5, 9) Jemis ọ tẹ jẹ ta ẹme te ohwo nọ ọ ruẹ ‘oniọvo-ọmọzae hayo oniọvo-ọmọtẹ nọ o wo ewu nọ o re kuhọ họ, hayo o wo emu nọ o re tei re he.’ Rekọ o ru oware ovo ro fiobọhọ kẹ oniọvo na ha. Kọ ohwo otiọye na ọ tẹ ta nọ o wo ẹrọwọ, oware nọ o ru na u gine dhesẹ nọ o wo ẹrọwọ? Ijo. Ẹrọwọ ohwo yena o wiruo ho. (Jem. 2:14-16) Jemis ọ ta nọ Rehab yọ ohwo jọ nọ o ru oware nọ u dhesẹ nọ o wo ẹrọwọ. (Jem. 2:25, 26) Rehab o yo kpahe Jihova, ọ tẹ jẹ ruẹ nọ Jihova ọ rrọ kugbe ahwo Izrẹl. (Jos. 2:9-11) Rehab o wo ẹrọwọ, yọ o ru oware jọ ro dhesẹ iẹe via. O si ezae ivẹ nọ ahwo Izrẹl a vi ze te kiotọ Jẹriko no re a se ae ba ekpe. Oware nọ o ru na o wha riẹ ze nọ Ọghẹnẹ o ro rri rie nọ o kiẹrẹe dede nọ ọ jọ ohwo Izrẹl he, yọ ọ gba ha. U te je dhesẹ nọ ohwo o te wo ẹrọwọ, o re ru oware jọ ro dhesẹ iẹe via. O rẹ jọ orọ unu ọvo ho. w23.12 5-6 ¶12-13

Mai Ileleikristi, emeware elọlọhọ nọ e rrọ Ebaibol na ọvo nọ ma rẹ riẹ, e rẹ da omai ẹro ho. Ma rẹ daoma wuhrẹ “eware ididi Ọghẹnẹ” yọ ẹzi Ọghẹnẹ o re fiobọhọ kẹ omai riẹ otọ rai. (1 Kọr. 2:9, 10) Whọ sai wuhrẹ kpahe eware jọ nọ i re fiobọhọ kẹ owhẹ kẹle Jihova viere. Wọhọ oriruo, whọ sai wuhrẹ kpahe eware jọ nọ Jihova o ru evaọ oke anwae nọ u dhesẹ nọ o you idibo riẹ gbe epanọ eware yena i ro dhesẹ nọ o you owhẹ re. Whọ sai wuhrẹ kpahe oghẹrẹ nọ ahwo Izrẹl a jẹ rọ gọ Jihova evaọ oke anwae gbe oghẹrẹ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ Ileleikristi a rẹ rọ gọe nẹnẹ. Whọ sae jẹ romatotọ wuhrẹ kpahe eruẹaruẹ nọ i rugba evaọ oma Jesu nọ ọ jọ otọakpọ. Who te rri obe Watch Tower Publications Index hayo Obe Ekiakiẹ Rọkẹ Isẹri Jihova, whọ te ruẹ eware nọ ukoko u kere kpahe eme nọ e rrọ ẹkpẹti yena. Yọ eware nọ whọ te riẹ, e te lẹliẹ eva were owhẹ gaga. Whọ tẹ be romatotọ wuhrẹ Ebaibol, ẹrọwọ ra ọ te ga yọ who ti “duku eriariẹ Ọghẹnẹ.”—Itẹ 2:4, 5. w23.10 18-19 ¶3-5

Ẹme nọ Pita ukọ na o kere, nọ a fa uyoyou “ogaga” na, u dhesẹ epanọ a rẹ rriẹ oware fihọ oria. Abọ avọ ivẹ owọ avọ eree na o fodẹ oware nọ u re noi ze nọ ma te wo uyoyou ogaga kẹ inievo mai. O ta nọ: “Uyoyou u re ruru izieraha buobu.” Eme họ otọ ẹme na? Joma kẹ oriruo jọ. Nọ eware i te wholo ehru itebo, nọ ohwo ọ jẹ yẹ ohọ ruru ehru itebo na, ohọ na u re ruru eware na kpobi no, orọnọ ejọ ọvo ho. Ere ọvona re, nọ ma te wo uyoyou ogaga kẹ inievo mai, orọnikọ ma tẹ rọvrẹ rai ẹsiẹvo hayo isiava, yọ u re no ho. Rekọ ma te hae rọvrẹ rai wọhọ ẹsenọ ma be rọ uyoyou mai ruru ‘izieraha rai buobu.’ Uyoyou nọ ma wo kẹ inievo mai o tẹ ginẹ rrọ gaga, ma te hae rọvrẹ rai. O tẹ make rọnọ a ru omai oware nọ o da omai te ẹzi, ma te rọvrẹ rai ghele. (Kọl. 3:13) Nọ ma tẹ be hae rọvrẹ inievo mai, u re dhesẹ nọ ma you rai gaga, yọ ma gwọlọ ru eva were Jihova. w23.11 11-12 ¶13-15

Nọ Josaya o te ohwo no, ọ tẹ ta nọ jọ a mu etẹmpol na họ ẹruẹrẹ. Nọ a jẹ ruẹrẹ etẹmpol na, a tẹ ruẹ “obe Uzi Jihova nọ ọ rehọ ẹkwoma Mosis kẹ.” A te se eme nọ e rrọ eva riẹ kẹ Josaya. Josaya ọ tẹ jẹ daoma ru oware nọ obe Uzi na o ta. (2 Irv. 34:14, 19-21) Kọ whọ be hai se Ebaibol kẹdẹ kẹdẹ? Otẹrọnọ whọ be hae daoma sei, kọ isase na e be were owhẹ oma? Kọ whọ be hai kere eria Ebaibol jọ fihotọ nọ e sai fiobọhọ kẹ owhẹ? Nọ Josaya o te enwenọ ikpe ọgbagbizii no, o ru oware jọ nọ u si uwhu kpei. Nọ oware jọ o jẹ via, ọ nọ Jihova oware nọ o re ru hu. O te ru orọ udu riẹ. (2 Irv. 35:20-25) Nẹnẹ na, o tẹ make rọnọ whọ gbẹ rrọ ọmaha ha, hayo nẹnẹ akpọ whọ be rọ gọ Jihova je se Ebaibol ho, hae gbẹ daoma riẹ oware nọ Jihova ọ gwọlọ. Ma rẹ lẹ sei re o fiobọhọ kẹ omai riẹ oware nọ ma re ru, ma rẹ hai wuhrẹ Ebaibol, ma vẹ hae jẹ nọ inievo nọ i kruga ziezi re a vuẹ omai oware nọ o sai fiobọhọ kẹ omai. Ma te ru ere, ma te kake jiroro thọ họ, yọ eva e te were omai.—Jem. 1:25. w23.09 12 ¶15-16

A jọ Ebaibol gbiku eyae buobu nọ a you Jihova, a tẹ jẹ gọe uvi ẹgọ. ‘Uruemu eyae yena o jọ owowa,’ yọ a dhesẹ nọ a wo “ẹrọwọ evaọ eware kpobi.” (1 Tim. 3:11) U te no eyae yena no, emetẹ nọ e rrọ ukoko na a te rri ukoko rai, a te ruẹ eyae nọ i wo emamọ uruemu nọ a sae rọ aro kele. Whẹ ọmọtẹ nọ ọ rrọ ukoko na, kọ who gbe roro kpahe inievo-emetẹ jọ nọ e kpako no nọ i wo emamọ uruemu nọ whọ sae rọ aro kele? Muẹrohọ emamọ uruemu nọ a wo, re whọ daoma rọ aro kele ae. O roja gaga re Oleleikristi o wo omaurokpotọ. Oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ be romakpotọ, ọ rẹ jọ ogbẹnyusu ọkpekpe Jihova, yọ o re lele ahwo riẹ yeri. Aye nọ o you Jihova ọ rẹ romakpotọ kẹ ahwo nọ Jihova Ọsẹ obọ odhiwu riẹ o ro mu. (1 Kọr. 11:3) Jihova ọ rọ ahwo jọ mu inọ a rẹrote omai evaọ ukoko na, yọ ọ ta nọ ọzae ọye o wuzou uviuwou riẹ. w23.12 18-19 ¶3-5

Jihova ọ gwọlọ nọ ọzae o re you aye riẹ, ọ rẹ rẹrotei, o re ru eware nọ e rẹ lẹliẹ eva were iẹe, avọ iẹe a ve je wuhrẹ ẹme Ọghẹnẹ re ẹrọwọ riẹ ọ ga. Who te wuhrẹ emamọ uruemu o te lẹliẹ owhẹ jọ emamọ ọzae uwou-orọo. Ejọ rai họ, who re rorote, who re ru emetẹ na epanọ u je owhẹ hẹ, yọ whọ rẹ jọ ohwo nọ a rẹ rẹroso. Ẹsejọhọ who ti yẹ emọ ẹdẹfa. Kọ eme o ti fiobọhọ kẹ owhẹ jọ emamọ ọsẹ? Whọ rẹ daoma rọ aro kele Jihova. (Ẹf. 6:4) Wọhọ oriruo, Jihova ọ ta kẹ Jesu Ọmọ riẹ inọ o you rie gaga, yọ eva riẹ e be were iẹe. (Mat. 3:17) Fikiere who te yẹ emọ no, hae jẹ ae riẹ nọ who you rai. Whọ rẹ hai jiri ai nọ a te ru emamọ oware. Esẹ nọ e be rọ aro kele Jihova a re fiobọhọ kẹ emọ rai re a sae jọ emamọ ahwo ẹdẹfa evaọ ukoko na. Kọ ẹvẹ whọ sae rọ jọ ọsẹ otiọye na ẹdẹfa? Enẹna who re jo mu ei họ ewuhrẹ. Hai fiobọhọ kẹ ahwo nọ wha gbẹ rrọ uwou gbe inievo na. Hae ta kẹ ae nọ who you rai gbe inọ eware nọ a bi ru e be were owhẹ oma.—Jọn 15:9. w23.12 28-29 ¶17-18

Ebẹbẹ buobu nọ i bi te ahwo evaọ akpọ na i bi te omai idibo Jihova. Yọ ẹsejọ ma rẹ mọ wọhọ epanọ amọfa a rẹ mọ na. U te no ebẹbẹ yena no, ẹsejọ ahwo nọ a mukpahe idibo Jihova a re kpokpo omai fikinọ ma be gọ Ọghẹnẹ. Jihova ọ rẹ thọ omai no ebẹbẹ kpobi hi. Rekọ ọ ta nọ o ti fiobọhọ kẹ omai. (Aiz. 41:10) O ti fiobọhọ kẹ omai re ma gbẹ gọe avọ evawere ghelọ ẹbẹbẹ na, ma vẹ sae jẹ riẹ oware nọ ma re ru. Ebaibol ọ ta nọ Jihova o ti ru nọ ma ti ro wo “udhedhẹ” riẹ. (Fil. 4:6, 7) Udhedhẹ na họ epanọ udu u re te ohwo otọ fikinọ ohwo na o wo usu okpekpe kugbe Jihova. Udhedhẹ nana “u vi otoriẹ kpobi” keme u re gbe omai unu ọvo nọ ma tẹ ruẹ nọ udu u te omai otọ ghelọ ẹbẹbẹ nọ o te omai. Kọ whọ lẹ se Jihova gaga fiki ẹbẹbẹ jọ nọ o te owhẹ no, nọ whọ jẹ lẹ no, oghẹrẹ nọ udu u ro te owhẹ otọ u te gbe owhẹ unu? Whaọ “udhedhẹ Ọghẹnẹ” nọ ma be ta na ọye. w24.01 20 ¶2; 21 ¶4

Ahwo nọ a you Jihova a rẹ rọ eva rai kpobi ru oware nọ a re ro jiri odẹ riẹ. Devidi ọ riẹ nọ re ohwo o jiri odẹ Jihova, ohwo na o re jiri Jihova nọ o wo odẹ na. A tẹ fodẹ odẹ Jihova, yọ a be ta ẹme kpahe uruemu riẹ, oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ, gbe ikpeware nọ o ru no. Devidi ọ gwọlọ nọ o re ru oware nọ a rẹ rọ ta ẹme ezi kpahe odẹ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ na, yọ ọ gwọlọ jiri ei. Ọ ta nọ ọ gwọlọ rọ “oware kpobi nọ o rrọ ugboma” riẹ jiri odẹ Jihova. Koyehọ ọ gwọlọ rọ eva riẹ kpobi jiri ei. Ere ọvona ahwo Livai nọ a jẹ hae so ile jiri Jihova a ru re. A ta nọ a be ruẹ unu jiri odẹ ọrẹri Jihova ha. (Neh. 9:5) Ẹme nọ a ta na o dhesẹ nọ a wo omaurokpotọ, yọ ujiro na u no rai eva ze. Yọ o te lẹliẹ eva were Jihova. w24.02 9 ¶6

Otẹrọnọ whọ sai ru oware jọ nọ whọ ma omaa riẹ hẹ, Jihova o ti rri nọ whọ be daoma ha ha. (2 Kọr. 8:12) Wuhrẹ oware jọ no oware nọ o via na ze. Hae kareghẹhọ eware nọ who ru no. Ebaibol ọ ta nọ: “Ọghẹnẹ ọ rrọ ohwo nọ o kiẹrẹe he he nọ iruo rai . . . e rẹ rọ thọrọ iẹe ẹro.” (Hib. 6:10) U fo nọ iruo ra e rẹ thọrọ owhẹ omara ẹro gbe he. Hai roro kpahe eware nọ who ru no evaọ egagọ Jihova. Ejọ rai họ, who mu usu kugbe Jihova no, who te je mu usi uwoma Uvie na họ ẹta kẹ ahwo no, yọ whọ họ-ame no re. Nọ orọnọ whọ nyaharo te ere no na, eware efa nọ whọ ma omaa rai evaọ egagọ Jihova, whọ sai ru ai re. Jihova o ti fiobọhọ kẹ owhẹ re whọ sai ru eware nọ whọ ma omaa rai evaọ egagọ riẹ. Nọ whọ be daoma ru eware nọ whọ ma omaa rai na, hai muẹrohọ eware nọ Jihova o bi ru ro fiobọhọ kẹ owhẹ, re eva e hae were owhẹ. (2 Kọr. 4:7) Whọ tẹ be daoma ru oware nọ whọ ma omaa riẹ, nọ o gbẹ bẹ owhẹ no ho, Jihova ọ te ghale owhẹ gaga.—Gal. 6:9. w23.05 31 ¶16-18

Jihova o te you ohwo, ọ rẹ vuẹe nọ o you rie. Isiava soso ọ ta kẹ Jesu nọ o you rie gaga, ọ tẹ jẹ jẹe rehọ. (Mat. 3:17; 17:5) Kọ whọ gwọlọ nọ Jihova ọvo ọ rehọ unu riẹ vuẹ owhẹ nọ o you owhẹ? Jihova ọ rẹ ta ẹme no obọ odhiwu ze kẹ omai hi. Ebaibol na ọ be rọ ta ẹme kẹ omai. Ma te se eme nọ Jesu ọ ta evaọ obe Matiu, Mak, Luk, gbe Jọn, o rẹ wọhọ ẹsenọ ma bi yo urru Jihova nọ ọ be vuẹ omai nọ o you omai. Jesu ọ rọ aro kele oware kpobi nọ Ọsẹ riẹ o ru. Dede nọ ilele riẹ a gba ha, ọ jẹ vuẹ ae nọ a be riẹ ru. Ma te se eme itieye na nọ ọ jẹ hae ta kẹ ae na, ma rẹ rehọ iẹe nọ yọ edhere jọ nọ Jihova ọ be rọ vuẹ omai nọ ma be daoma. (Jọn 15:9, 15) Ma te wo ẹbẹbẹ u dhesẹ nọ eva mai e gbẹ be were Ọghẹnẹ ha ha. Okenọ ma wo ẹbẹbẹ ma sai gine ro dhesẹ nọ ma you Jihova gaga, ma te je fievahọ iẹe.—Jem. 1:12. w24.03 28 ¶10-11