‘Ekẹ Ahwo’ Re A Sẹro Igodẹ Jihova

“Nọ o muvrẹ kpo ehru no, o te su enọ e rọ igbo kpo igbo, jẹ . . . kẹ ahwo ekẹ.”—AHWO ẸFẸSỌS 4:8.

1. Didi ẹme oniọvo-ọmọtẹ Oleleikristi jọ ọ ta kpahe ekpako ukoko riẹ?

“MA YERE owhai ziezi nọ wha rọ rẹro t’omai tere. Ehwẹ rae, omasasa rae, ọdawẹ rae kpobi i no eva ze. Oke kpobi nọ ma gwọlọ owhai wha rẹ jariẹ re wha kezọ k’omai jẹ tudu họ omai awọ no Ebaibol na ze. Mẹ lẹ nọ jo me rri owhai vo ho.” Enẹ oniọvo-ọmọtẹ Oleleikristi jọ o kere se ekpako ukoko riẹ. U re vevẹ, uyoyou nọ ithuru-igodẹ Ileleikristi a dhesẹ na u duobọte udu riẹ.—1 Pita 5:2, 3.

2, 3. (a) Wọhọ epanọ Aizaya 32:1, 2 o ta, ẹvẹ ekpako ohrọ a be rọ sẹro igodẹ Jihova? (b) Okevẹ a sae rọ rehọ ọkpako wọhọ okẹ?

² Ekpako yọ ọruẹrẹfihotọ no obọ Jihova ze re a sẹro igodẹ riẹ. (Luk 12:32; Jọn 10:16) Igodẹ Jihova e rẹ ghaghae kẹe—ghaghae te epanọ ọ rọ rehọ azẹ ọghaghae Jesu rọ dẹ ae. Agbẹta nọ o rẹ rọ were Jihova eva na okenọ ekpako e tẹ rehọ ọdawẹ yeri kugbe igodẹ riẹ na. (Iruẹru 20:28, 29) Muẹrohọ edhesẹ eruẹaruẹ ekpako, hayo “emọ-ivie” na: “[Omomọvo] ọ vẹ te jọ wọhọ oria nọ u sioma no ofou, oria nọ idhere no ẹkporo, wọhọ oko-ame eva oria oyaya, wọhọ edhedhẹ utho ulogbo nọ u ruru otọ oyaya.” (Aizaya 32:1, 2) Ẹhẹ, a rẹ thuke, sasa-oma, jẹ bọ igodẹ na ga. Ekpako nọ e rehọ ohrọ sẹro uthuru na yọ a be daoma rria te oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ mi ai.

³ A jọ Ebaibol dhesẹ ekpako itieye na wọhọ ‘ekẹ ahwo.’ (Ahwo Ẹfẹsọs 4:8) Nọ who te roro kpahe okẹ, who re roro kpahe oware nọ a kẹ re u ru ẹgwọlọ jọ gba hayo re o wha evawere se ọnọ a kẹ okẹ na. A rẹ sai dhesẹ ọkpako wọhọ okẹ otẹrọnọ ọ be rehọ ẹgba riẹ bi ro fiobọhọ je fiba evawere uthuru na. Ẹvẹ ọ sai ro ru onana? Uyo na, nọ o rọ eme Pọl eva Ahwo Ẹfẹsọs 4:7-16 na, u dhesẹ uyoyou ẹruọsa Jihova kẹ igodẹ riẹ.

‘Ekẹ Ahwo’—No Ibovẹ Ze?

4. Evaọ orugba Olezi 68:18, edhere vẹ Jihova ọ rọ ‘gadiẹ,’ kọ amono họ “ekẹ eva udevie ahwo” na?

⁴ Okenọ Pọl ọ fodẹ ‘ekẹ ahwo,’ ọ jẹ wariẹ eme Devidi ovie na, ọnọ ọ ta kpahe Jihova nọ: “Whọ ghinẹ gadiẹ ugbehru ukpehru na, who bi su ahwo nọ a mu . . . je bi mi ekẹ eva udevie ahwo.” (Olezi 68:18) Nọ emọ Izrẹl a rria Ẹkwotọ Eyaa na ikpe buobu no, Jihova ọ tẹ rọ edhere uwoho “gadiẹ” Ugbehru Zayọn o te ru Jerusalẹm okpẹwho uvie Izrẹl nọ Devidi ọ jọ ovie kẹ. Rekọ amono họ “ekẹ eva udevie ahwo” na? Ae họ ahwo nọ a mu kpohọ igbo evaọ okenọ a fi ẹkwotọ na kparobọ. Uwhremu na a tẹ rehọ erigbo na jọ kẹ ahwo Livai re a fiobọhọ evaọ iruo uwou-udhu na.—Ẹzra 8:20.

5. (a) Ẹvẹ Pọl o ro dhesẹ nnọ Olezi 68:18 o wo orugba evaọ ukoko Ileleikristi na? (b) Edhere vẹ Jesu o ro “muvrẹ kpo ehru”?

⁵ Evaọ ileta riẹ se ahwo Ẹfẹsọs, Pọl o dhesẹ nọ eme ọso-ilezi na i wo orugba ologbo evaọ ukoko Ileleikristi. Nọ ọ jẹ ta eme Olezi 68:18, Pọl o kere nọ: “Rekọ mai omomọvo a kẹ aruoriwo na, wọhọ epanọ owawọ okẹ Kristi o rọ. Fikiere ọ jẹ ta nọ, ‘Nọ o muvrẹ kpo ehru no, o te su enọ e rọ igbo kpo igbo, jẹ . . . kẹ ahwo ekẹ.’ ” (Ahwo Ẹfẹsọs 4:7, 8) Pọl ọ jọ etenẹ rehọ olezi ọnana ro kiehọ Jesu wọhọ ohwo-ẹro Ọghẹnẹ. Jesu ọ rehọ uzuazọ ẹrọwọ riẹ “re ase akpọ na.” (Jọn 16:33) Ọ tẹ jẹ kparobọ vrẹ uwhu gbe Setan fikinọ Ọghẹnẹ ọ kpare riẹ no uwhu ze. (Iruẹru 2:24; Ahwo Hibru 2:14) Evaọ 33 C.E., Jesu nọ a kpare ze no na o te tovrẹ “thabọ vi ihru kpobi”—kpehru vi emama odhiwu efa kpobi. (Ahwo Ẹfẹsọs 4:9, 10; Ahwo Filipai 2:9-11) Wọhọ ọnọ ọ kparobọ, Jesu ọ rehọ ‘irigbo’ no ewegrẹ riẹ ze. Evaọ oghẹrẹ vẹ?

6. Muhọ eva Pẹntikọst ọ 33 C.E., ẹvẹ Jesu nọ o muvrẹ no na o ro muọ uwou Setan họ ẹraha, kọ eme ọ rehọ ‘irigbo’ na ru?

⁶ Okenọ ọ jọ otọakpọ, Jesu o dhesẹ ogaga riẹ vi Setan ẹkwoma esiwo enọ idhivẹri e rọ ifi gba. O wọhọ epaọ ẹsenọ Jesu ọ vẹro uwou Setan, gbae, jẹ kwa ekwakwa riẹ. (Matiu 12:22-29) Dai roro iei, nọ a tẹ kpare iẹ jẹ kẹe ‘ogaga kpobi evaọ ehru gbe otọakpọ no,’ ẹvẹ Jesu ọ te raha ọraha te! (Matiu 28:18) Muhọ eva Pẹntikọst 33 C.E., Jesu nọ o tovrẹ no na, wọhọ ohwo-ẹro Ọghẹnẹ, o muọ uwou Setan họ ẹraha ẹkwoma ‘ẹwọ kpo igbo’—ahwo nọ a kri no evaọ igbo kẹ uzioraha gbe uwhu gbe otọ ẹkpọ Setan. ‘Irigbo’ enana a rehọ unevaze zihe ziọ “idibo Kristi nọ i re ru oreva Ọghẹnẹ no eva tha.” (Ahwo Ẹfẹsọs 6:6) Koyehọ Jesu ọ kẹ rae ufuoma no ẹkpọ Setan yọ, evaọ abọ Jihova, ọ te rehọ ae kẹ ukoko na wọhọ ‘ekẹ ahwo.’ Dai roro evedha uvru Setan nọ a be tatabọ mi ei ahwo nana kekeke na!

7. (a) Ekwa vẹ ‘ekẹ ahwo’ na a bi jo ruiruo evaọ ukoko na? (b) Didi uvẹ-ọghọ Jihova ọ rọ kẹ omomọvo ezae nọ i bi ruiruo wọhọ ekpako na?

⁷ Kọ ma be jọ ukoko na ruẹ ‘ekẹ ahwo’ enana nẹnẹ? E! Ma be rue rai nọ a bi ruiruo wọhọ ekpako, bi ruiruo gaga wọhọ ‘etausiuwoma, ithuru-igodẹ, gbe iwuhrẹ’ evaọ ikoko ahwo Ọghẹnẹ nọ i bu vi 87,000 evaọ akpọ-soso na. (Ahwo Ẹfẹsọs 4:11) O rẹ were Setan eva gaga otẹrọnọ ekpako na a rẹ lahiẹ uthuru na. Rekọ fikiere Ọghẹnẹ ọ rọ rehọ ẹkwoma Kristi rehọ ai kẹ ukoko na ha. Ukpoye, Jihova ọ rehọ ahwo nana kẹ fiki ewoma ukoko na, yọ a ti guọvunu kẹe kpahe igodẹ nọ a mu họ ae obọ na. (Ahwo Hibru 13:17) Whọ tẹ rọ ọkpako, Jihova ọ k’owhẹ obọdẹ uvẹ-ọghọ nọ who re ro dhesẹ oma ra wọhọ okẹ, hayo oghale, kẹ inievo ra. Whọ rẹ sai ru ere ẹkwoma erugba ewha-iruo obọdẹ ene jọ.

Okenọ Ẹgwọlọ ‘Ẹkpọhọ’ Ọ tẹ Riẹ

8. Didi idhere mai kpobi ma jọ gwọlọ ẹkpọhọ ẹsejọ?

⁸ Orọ ọsosuọ, a kẹ ‘ekẹ ahwo’ na fiki ‘ẹkpọhọ erezi na,’ ere Pọl ọ ta. (Ahwo Ẹfẹsọs 4:12) Ubiẹme Griki nọ a fa ‘ẹkpọhọ’ na u dhesẹ oghẹrẹ nọ a rẹ “kpọ oware họ.” Wọhọ ahwo-akpọ nọ a gba ha, mai kpobi ma gwọlọ ẹkpọhọ n’oke ruoke—re a ‘kpọ’ iroro mai, owọjẹ, gbe uruemu mai họ rọwo kugbe iroro gbe oreva Ọghẹnẹ. Avọ uyoyou, Jihova ọ k’omai ‘ekẹ ahwo’ no re i fiobọhọ k’omai ru inwene nọ i fo. Ẹvẹ a bi ro ru onana?

9. Ẹvẹ ọkpako ọ sai ro fiobọhọ kpọ ogodẹ nọ o ruthọ họ?

⁹ Ẹsejọ, a rẹ sai se ọkpako re o fiobọhọ kẹ ogodẹ nọ o ruthọ, ọnọ ‘uzi o thọ obọ.’ Ẹvẹ ọkpako na ọ sai ro fiobọhọ? “U fo re wha rehọ ẹzi oma-urokpotọ se ohwo otiọye ziheze,” ere Ahwo Galesha 6:1 o ta. Fikiere, okenọ ọ tẹ be kẹ ohrẹ, ọkpako ọ rẹ whọku ọnọ o ruthọ na hayo do ku ei hi. U fo re ohrẹ o tudu họ, orọnikọ o rẹ “raha” ọnọ ọ be rehọ iẹe na ha. (2 Ahwo Kọrint 10:9; wawo Job 33:7.) O sae jọnọ oma o be vo ohwo na, fikiere othuru-igodẹ oyoyou ọ rẹ whaha ẹraha ẹzi ohwo ọyena. Okenọ a tẹ rehọ uyoyou kẹ ohrẹ, hayo ọwhọkuo dede, o rẹ kpọ iroro hayo uruemu ọnọ o ruthọ na, o vẹ rọ ere zihe iei ze.—2 Timoti 4:2.

10. Eme ẹkpọhọ amọfa o gwọlọ?

¹⁰ Evaọ ẹkẹ ‘ekẹ ahwo’ kẹ ẹkpọhọ mai, Jihova o wo h’iroro nnọ ekpako a rẹ kẹ omosasọ abọ-ẹzi je te enọ ahwo riẹ a rẹ raro kele. (1 Ahwo Kọrint 16:17, 18; Ahwo Filipai 3:17) Ẹkpọhọ amọfa o gwọlọ, orọnikọ ẹkpọvi enọ e nyathọ ọvo ho, rekọ te obufihọ kẹ erọ ẹrọwọ re a dadamu edhere ọgbagba.a Nẹnẹ, avọ ebẹbẹ buobu nọ i bi whrehe omai, ibuobu e gwọlọ uduotahawọ re a kru udu ga. Ejọ e gwọlọ obufihọ ẹwo re a kpọ iroro rai vi kiehọ erọ Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, Ileleikristi ẹrọwọ jọ a bi muabọ kugbe iroro ididi inọ ae a fioka ha. Ahwo otiọye nọ “udu u re bro” na a sai roro nọ Jihova ọ sai ti you rai hi gbe nnọ epanọ a daoma te re a gọ Ọghẹnẹ kẹhẹ, ọ te jẹ ai rehọ họ. (1 Ahwo Tẹsalonika 5:14) Rekọ edhere iroro ọnana o rọwo kugbe epanọ Ọghẹnẹ o bi ghine rri egegagọ riẹ hẹ.

11. Eme ekpako a rẹ sai ru re a fiobọhọ kẹ enọ i bi muabọ kugbe iroro ọkora?

¹¹ Whai ekpako, eme wha rẹ sai ru ro fiobọhọ kẹ ahwo otiọye na? Wha rehọ ẹwo dhesẹ imuẹro Ikereakere kẹ ae inọ Jihova ọ be daezọ idibo riẹ kpobi jẹ kẹ ae imuẹro nnọ eria Ebaibol nana i kie kpahe ae dẹẹ. (Luk 12:6, 7, 24) Fiobọhọ kẹ ae ruẹ nnọ Jihova o “si” rai ze re a gọe, fikiere ọ ruẹ nọ a rẹ ghaghae. (Jọn 6:44) Kẹ ae imuẹro nnọ orọnikọ ae ọvo a rọ ere he—idibo ẹrọwọ Jihova buobu a wo iroro itieye na no. Ọkora ologbo ọ jọ Elaeja ọruẹaro na oma okejọ te epanọ ọ rọ gwọlọ uwhu. (1 Ivie 19:1-4) Ileleikristi jọ nọ a wholo evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ a je wo ‘obrukpe’ idu obọ rai. (1 Jọn 3:20) O rọ omosasọ re ma riẹ nọ ahwo ẹrọwọ evaọ oke Ebaibol a wo ‘iroro wọhọ emai.’ (Jemis 5:17) Whọ sae jẹ kiẹ izoẹme uduotahawọ no Uwou-Eroro Na gbe Awake! ze kugbe enọ e rọ ọkora na. Omodawọ oyoyou ra re who zihe evaifihọ ahwo itieye na ze u bi vo Ọghẹnẹ nọ ọ rehọ owhẹ kẹ wọhọ ‘ekẹ ahwo na’ ẹro ho.—Ahwo Hibru 6:10.

‘Ẹbọga’ Uthuru Na

12. Eme a rehọ eme na “ebabọ oma Kristi” dhesẹ, kọ eme họ usiavẹ ẹbọga uthuru na?

¹² Orọ avivẹ, a kẹ ‘ekẹ ahwo’ na fiki “ebabọ oma Kristi.” (Ahwo Ẹfẹsọs 4:12) Pọl ọ jọ etenẹ ta ẹme ọtakpeze. “Ebabọ” o rẹ kareghẹhọ omai ẹbọ uwou, yọ “oma Kristi” na u dhesẹ ahwo—ahwo ukoko Ileleikristi nọ a wholo na. (1 Ahwo Kọrint 12:27; Ahwo Ẹfẹsọs 5:23, 29, 30) U fo re ekpako i fiobọhọ kẹ inievo rai re a rro ga evaọ abọ-ẹzi. Ẹjiroro rai họ ‘re a bọ ga, orọnikọ re a raha’ uthuru na ha. (2 Ahwo Kọrint 10:8) Usiavẹ nọ a rẹ rọ bọ uthuru na họ uyoyou, keme “uyoyou u re ru ohwo gbakiete.”—1 Ahwo Kọrint 8:1.

13. Eme u dhesẹ re a wo ororokẹ, kọ fikieme u je wuzou kẹ ekpako re a dhesẹ ororokẹ?

¹³ Ofẹjọ uyoyou nọ u re fiobọhọ kẹ ekpako bọ uthuru na ga họ ororokẹ. Ororokẹ họ re a roro kẹ amọfa—re who fi oma ra họ iroro rai, re whọ riẹ kpahe ọnyaba rai. (1 Pita 3:8) Fikieme o jẹ r’oja kẹ ekpako re a wo ororokẹ? Orọ ọsosuọ họ keme Jihova—ọnọ ọ kẹ ‘ekẹ ahwo’ na—yọ Ọghẹnẹ ororokẹ. Okenọ uye o tẹ be bẹ idibo riẹ hayo a rọ edada, o re roro kẹ ae. (Ọnyano 3:7; Aizaya 63:9) O re roro kpahe ọnyaba rai. (Olezi 103:14) Kọ ẹvẹ ekpako a sai ro dhesẹ ororokẹ?

14. Idhere vẹ ekpako i re ro dhesẹ ororokẹ kẹ amọfa?

¹⁴ Okenọ ohwo nọ ọ rọ ọkora o te bru ai ze, a rẹ gaviezọ, dhesẹ ovuhumuo kẹ iroro ohwo ọyena. A rẹ gwọlọ riẹ kpahe otọhotọ, uruemu, gbe iyero inievo rai. Fikiere, nọ ekpako e tẹ be kẹ obufihọ ọbọga Ikereakere, o rẹ lọhọ igodẹ na obọ re a jẹ obufihọ na rehọ keme u bi no obọ ithuru-igodẹ nọ e riẹ kpahe ae jẹ be daezọ rai ze. (Itẹ 16:23) Ororokẹ ọ rẹ jẹ wọ ekpako re a roro kpahe ọnyaba amọfa gbe iroro nọ i re no ọnyaba na ze. Wọhọ oriruo, Ileleikristi oruọzewọ jọ a rẹ sai wo iroro obrukpe fikinọ a bi ruiruo buobu evaọ ẹgọ Ọghẹnẹ hẹ, ẹsejọhọ fiki owho hayo ẹyao. Evaọ abọdekọ riẹ, ejọ e rẹ sae gwọlọ uduotahawọ re a ru ẹnyaharo evaọ odibọgba rai. (Ahwo Hibru 5:12; 6:1) Ororokẹ ọ rẹ wọ ekpako re a gwọlọ “eme-awere” nọ e rẹ bọ amọfa ga. (Ọtausiuwoma Na 12:10) A tẹ bọ igodẹ Jihova ga jẹ kẹ ai ọwhọ, uyoyou rai kẹ Ọghẹnẹ o rẹ wọ ai re a ru uthoma rai kpobi evaọ ẹgọ riẹ!

Ezae nọ E be Wha Okugbe Ze

15. Eme ẹme na, “okugbe orọwọ na,” u dhesẹ?

¹⁵ Orọ avesa, a kẹ ‘ekẹ ahwo’ re ‘mai kpobi ma wo okugbe orọwọ na, gbe eriariẹ egbagba Ọmọ Ọghẹnẹ.’ (Ahwo Ẹfẹsọs 4:13) Ẹme na “okugbe orọwọ na” u dhesẹ okugbe, orọnikọ ọrọ erọwọ ọvo ho, rekọ te orọ enọ e rọwo na. Fikiere, onana yọ ẹjiroro ọfa jọ nọ Ọghẹnẹ ọ rọ k’omai ‘ekẹ ahwo’—re a wha okugbe fihọ udevie ahwo riẹ. Ẹvẹ a bi ro ru onana?

16. Fikieme u je wuzou re ekpako e yọrọ okugbe evaọ udevie rai?

¹⁶ Orọ ọsosuọ, a rẹ yọrọ okugbe evaọ udevie rai hrọ. Otẹrọnọ ithuru-igodẹ na a hẹrioma, igodẹ na a rẹ ruẹ uye abọgbekẹ. Oke oghaghae nọ a hae rọ sẹro uthuru na o rẹ sai vru fihọ egwae ithethei gbe avro kpahe eme nọ i fioka ha. (1 Timoti 2:8) Ekpako e sae nwane rọwo kugbe evaọ eme kpobi nọ a ta ha, keme a rọ ahwo nọ a wo uruemu sa-sa. Okugbe ọ rẹ whaha ewo ọvuọvuọ eriwo sa-sa hayo ẹtavia owowa ọrọ eva ohwo ho evaọ etoke iroro-ejẹ ivevẹ. Ekpako a rẹ yọrọ okugbe ẹkwoma ezọgaviẹ avọ adhẹẹ kẹ ohwohwo ababọ ẹme nọ a rẹ za họ ọdekọ unu. Thakpinọ a raha ehri-uzi Ebaibol ho, omomọvo ọ rẹ rọwo kugbe ẹjiroro nọ ugboma ekpako na a rehọ uwhremu na. Ẹzi ọrọwokugbe o re dhesẹ nọ “areghẹ nọ o nehru ze” ọ be kpọ ai, onọ o rọ ‘dhedhẹ, avọ iroro.’—Jemis 3:17, 18.

17. Ẹvẹ ekpako na a sai ro fiobọhọ yọrọ udhedhẹ ukoko na?

¹⁷ Ekpako a re je muẹrohọ otọ re a wha okugbe ukoko na haro. Okenọ ẹzi omohẹriẹ—wọhọ iguẹgu enwoma, ẹrovikuo iroro amọfa, hayo ẹzi ẹwhọ—i te bi fi ozighi họ udhedhẹ, a rẹ rehọ unevaze kẹ ohrẹ obufihọ. (Ahwo Filipai 2:2, 3) Wọhọ oriruo, ekpako e rẹ sai muẹrohọ ahwo nọ a re keke obọ hrọ hayo dhomahọ eme amọfa, rọ ere zihe ruọ alaruekọ. (1 Timoti 5:13; 1 Pita 4:15) Ekpako na a rẹ daoma fiobọhọ kẹ ahwo otiọye na vuhumu nnọ edhere ọnana ọ wọso oware nọ Ọghẹnẹ o wuhrẹ omai no gbe nnọ ‘kohwo kohwo ọ rẹ wọ owha riẹ.’ (Ahwo Galesha 6:5, 7; 1 Ahwo Tẹsalonika 4:9-12) Ẹkwoma Ikereakere na, ekpako na a re ru ei vẹ nnọ Jihova ọ nyasiọ eware buobu ba kẹ iroro-oziẹbro omomọvo, yọ ma rẹ rehọ eme itieye na gu amọfa ẹdhọ họ. (Matiu 7:1, 2; Jemis 4:10-12) Re a sae gọ kugbe evaọ okugbe, evaifihọ gbe adhẹẹ e rẹ jọ ukoko na. Ẹkwoma ẹkẹ ohrẹ Ikereakere evaọ okenọ a tẹ gwọlọ iẹe, ‘ekẹ ahwo’ na i re fiobọhọ k’omai yọrọ udhedhẹ gbe okugbe mai.—Ahwo Rom 14:19.

Ẹthọ Uthuru Na

18, 19. (a) Obọ ono ‘ekẹ ahwo’ na a rẹ th’omai no? (b) Enwoma efa vẹ u fo nọ a rẹ thọ igodẹ na no, kọ ẹvẹ ekpako na a be rọ j’owọ thọ igodẹ na?

¹⁸ Orọ avọ ene, Jihova ọ kẹ ‘ekẹ ahwo’ na re a thomai no ‘ofou uwuhrẹ nọ o rẹ wọ omai, fiki ẹghẹ ahwo gbe ẹghẹ eviẹhọ.’ (Ahwo Ẹfẹsọs 4:14) A ta nọ ubiẹme anwae nọ a rọ fa “ẹghẹ” na u dhesẹ “ewhariọ evaọ edhọfi” hayo “eviẹhọ evaọ edhọfi.” Kọ oyena o gbẹ kareghẹhọ omai epanọ ikọ-erue a wo ẹghẹ te? Avọ avro ẹghẹ, a rẹ thahe Ikereakere na evaọ omodawọ nọ a rẹ rọ bẹbẹ Ileleikristi uzẹme no ẹrọwọ rai. Ekpako a re muẹrohọ otọ kẹ “erao ijihẹ” itieye na!—Iruẹru 20:29, 30.

¹⁹ U fo re a thọ igodẹ Jihova no enwoma efa re. Devidi othuru-igodẹ anwae na ọ rehọ aruọwha thọ igodẹ ọsẹ riẹ no erao ijihẹ. (1 Samuẹle 17:34-36) Nẹnẹ re, iyero jọ e rẹ sae roma via nọ ithuru-igodẹ Ileleikristi a re ro dhesẹ aruọwha re a thọ uthuru na no obọ ọnọ ọ be lahiẹ hayo tunyẹ ogodẹ Jihova jọ, maero kọ enọ e ga tere he. Ekpako na a rẹ j’owọ vẹrẹ vẹrẹ re a si ọrahauzi nọ ọ be barosa rehọ iwhayo, ẹghẹ, gbe ẹgwa oyoma wha emuemu haro no ukoko na.b—1 Ahwo Kọrint 5:9-13; wawo Olezi 101:7.

20. Fikieme udu u je kie omai vi evaọ ẹruọsa ‘ekẹ ahwo’ na?

²⁰ Ẹvẹ ma rẹ kẹ uyere te fikiọ ‘ekẹ ahwo’ na! Evaọ ẹruọsa oyoyou rai, udu o rẹ sai kie omai vi, keme a be rehọ ẹwolẹ kpọ omai vi, be rọ uyoyou bọ omai ga, be rọ unevaze yọrọ okugbe mai, jẹ be rehọ aruọwha th’omai. Rekọ ẹvẹ ‘ekẹ ahwo’ na a re rri iruo rai evaọ ukoko na? Kọ ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma se rai gb’oja? Ma te jọ uzoẹme n’otha na t’ẹme kpahe enọ enana.

[Footnotes]

Kọ Whọ Kareghẹhọ?

◻ Amono họ ‘ekẹ ahwo’ na, kọ fikieme Ọghẹnẹ ọ rọ rehọ ẹkwoma Kristi rehọ ae kẹ ukoko na?

◻ Ẹvẹ ekpako i bi ro ru owha-iruo rai gba re a kpọ uthuru na vi?

◻ Eme ekpako a rẹ sai ru re a bọ ibe enọ e rọwo na ga?

◻ Ẹvẹ ekpako e sae rọ yọrọ okugbe ukoko na?

[Pictures on page 20]

Ororokẹ o re fiobọhọ kẹ ekpako na tudu họ enọ e rọ ọkora awọ

Okugbe evaọ udevie ekpako na o rẹ wha okugbe ze evaọ ukoko na