Joma Sioma Kpemu Kpohọ Ọraha Ha!
‘Ma rọ otiọ ahwo nọ i re sioma kpemu kpohọ ọraha ha.’—Ahwo Hibru 10:39.
1. Iyero vẹ e lẹliẹ Pita ukọ na kie ruọ ozodhẹ?
UDU u no ikọ na awọ okenọ Olori oyoyou rai, Jesu, ọ ta kẹ ae nnọ aikpobi a te vahabọ jẹ dhẹ siẹe ba. Ẹvẹ oware utioye o sae rọ via—evaọ auwa ẹgwọlọ ologbo riẹ ọnana? Pita o te sikẹ nnọ: “Makọ ai kpobi a reti zoruẹ, mẹ hẹ.” Evaọ uzẹme, Pita yọ ọzae aruọwha, ọzae udu. Rekọ okenọ a vivie Jesu je mu ei, ikọ na—kugbe Pita—a vahabọ. Uwhremu na, okenọ a jẹ nọ Jesu enọ evaọ uwou Kayafas Ozerẹ Okpehru na, Pita ọ tẹ rọ oma kọ avọ awa evaọ etegu na. Nọ aso ekpahe na o bi t’oba na, Pita ọ tẹ jẹ dhozọ nnọ a ti kpe Jesu gbe ohwo kpobi nọ ọ rọ kugbei. Okenọ ohwo jọ o vuhu Pita wọhọ omọvo igbẹnyusu ekpekpe Jesu, udu u te noi awọ. Ọ vro isiasa nọ o w’obọ kugbe Jesu. Pita ọ vro nọ ọ tubẹ riẹe dede!—Mak 14:27-31, 66-72.
2. (a) Fikieme uruemu ozodhẹ Pita evaọ aso imu Jesu na u gbe ru ei fihọ ‘otiọ ahwo nọ i re sioma kpemu kpohọ ọraha ha’? (b) Eme ọ rẹ jọ ọtamuo mai?
2 Yọ oke ewhrehe evaọ uzuazọ Pita, ababọ avro oke nọ o da riẹ t’uwhu. Ghele na, kọ uzuazọ Pita evaọ aso ọyena u ru rie fihọ ọdhozọ? Kọ u ru rie fihọ ‘otiọ ahwo’ nọ Pọl ukọ na o dhesẹ uwhremu na okenọ o kere nọ: ‘Ma rọ otiọ ahwo nọ i re sioma kpemu kpohọ ọraha ha’? (Ahwo Hibru 10:39) Ibuobu mai e rẹ rọwo nnọ eme Pọl na i kiekpahe Pita ha. Fikieme? Fikinọ ozodhẹ Pita o jọ orọ ubroke, u te no ewhrehe ọkpẹkpẹe ọyena no, uzuazọ riẹ kpobi o vọ avọ aruọwha gbe ẹrọwọ. Epọvo na, ibuobu mai a wo etoke jọ nọ o vrẹ no nọ ma rẹ kareghẹhọ avọ omovuọ, etoke nọ ozodhẹ o rọ dhẹruọ omai oma je si omai kpemu evaọ edikihẹ aruọwha kẹ uzẹme na wọhọ epanọ ma hae gwọlọ ru. (Wawo Ahwo Rom 7:21-23.) Ajọ u mu omai ẹro nnọ oruthọ ubroke otiọye na o ru omai fihọ oghẹrẹ ahwo nọ a re siuke kpemu kpohọ ọraha ha. Ghele na, ma rẹ daoma re ma siọ oghẹrẹ ahwo otiọye na ba ẹjọ. Fikieme? Kọ ẹvẹ ma rẹ rọ whaha ẹjọ oghẹrẹ ahwo otiọye na?
Oware nọ U Dhesẹ re A Sioma Kpemu Kpohọ Ọraha
3. Ẹvẹ Elaeja gbe Jona eruẹaro na a ro kie ruọ ozodhẹ?
3 Okenọ Pọl o kere kpahe ‘otiọ ahwo nọ i re sioma kpemu kpohọ ọraha,’ orọnikọ ọ jẹ ta kpahe enọ udu u dina n’awọ evaọ otiẹse jọ họ. Pọl ọ riẹ kpahe oware nọ o via kẹ Pita gbe eware itieye na efa. Elaeja, ọruẹaro aruọwha unutẹmeta na, o kie ruọ ozodhẹ okejọ ọ tẹ dhẹ kẹ uzuazọ riẹ fiki eguegue uwhu ọ Jezibẹl Ovie-Aye omuomu na. (1 Ivie 19:1-4) Jona ọruẹaro na ọ mai tube kie kẹ ozodhẹ. Jihova o vi rie re o kpohọ Ninẹve, okpẹwho nọ a riẹ kẹ ozighi gbe emuemu riẹ. Jona ọ tẹ nwane la ruọ okọ nọ u bi kpohọ Tashish—ikilomita 3,500 evaọ afẹdekọ riẹ! (Jona 1:1-3) Ghele na, a rẹ sai dhesẹ uvumọ eruẹaro enana hayo Pita ukọ na wọhọ enọ i sioma kpemu hu. Eme jabọ?
4, 5. (a) Ẹvẹ eme nọ e wariẹ e riẹ họ na i ro fiobọhọ k’omai wo otoriẹ ‘ọraha’ nọ Pọl ọ fodẹ eva Ahwo Hibru 10:39 na? (b) Eme Pọl o wo họ iroro okenọ ọ ta nọ: ‘Ma rọ otiọ ahwo nọ i re sioma kpemu kpohọ ọraha ha’?
4 Muẹrohọ igogo eme nọ Pọl ọ ta na: ‘Ma rọ otiọ ahwo nọ i re sioma kpemu kpohọ ọraha ha.’ Eme ọ rehọ ‘ọraha’ dhesẹ? Ubiẹme Griki nọ o ro ruiruo na u re dhesẹ ọraha ebẹdẹ bẹdẹ ẹsejọ. Otofa onana u kiehọ eme nọ ọ jọ etenẹ ta na. Pọl ọ nwane vẹvẹ unu no inọ: “O tẹrọnọ ma riẹ uzẹme na no, ma tẹ jẹ barosa keke be raha izi, iwẹ egọ fiki izieraha igbe fiokaha; rekọ kọ ozọ obrukpe ẹdhoguo-ologbo gbe ebrerae nọ a te rọ maha ewegrẹ na, ma re rẹro riẹ.”—Ahwo Hibru 10:26, 27.
5 Fikiere okenọ Pọl ọ ta kẹ ibe enọ e rọwo nọ, ‘Ma rọ otiọ ahwo nọ i re sioma kpemu kpohọ ọraha ha,’ ọ be ta nnọ tei te Ileleikristi ẹrọwọ nọ i bi se eme riẹ na a gba riẹ mu no nnọ a re kiemu ku Jihova ha re a se iẹe ba ẹgọ. Re a ru ere u re su kpohọ ọraha. Judas Iskariọt yọ ohwo nọ o sioma kpemu kpohọ ọraha otiọye na, kugbe ewegrẹ uzẹme efa nọ e barosa ruiruo kpareso ẹzi Jihova. ( Jọn 17:12; 2 Ahwo Tẹsalonika 2:3) Ahwo otiọye na a rọ usu “edhozọ” nọ e te ruẹ uye erae ebẹdẹ bẹdẹ ẹwoho na. (Eviavia 21:8) Ijo, ma gwọlọ jọ wọhọ ahwo otiọye na vievie he!
6. Edhere vẹ Setan Ẹdhọ na ọ gwọlọ nọ ma nya?
6 Setan Ẹdhọ na ọ gwọlọ nọ ma sioma kpemu kpohọ ọraha. Fikinọ ọ rọ olori “ereghẹ,” ọ riẹ nọ edhere ọraha otiọye na ọ rẹ rọ idhere esese muhọ. (Ahwo Ẹfẹsọs 6:11) Otẹrọnọ ọkparesuọ ovao-dhe-ovao ọ sai ru ẹgwọlọ riẹ gba ha, ọ rẹ gwọlọ rọ idhere ẹghẹ raha ẹrọwọ Ileleikristi uzẹme. Ọ gwọlọ ruru unu Isẹri Jihova aruọwha, erọ ọwhọ. Joma ruẹ eghẹ nọ o ro ruiruo rọ wọsuọ Ileleikristi Hibru nọ Pọl o kere se na.
Epanọ A ro Tunyẹ Ileleikristi re A Sioma Kpemu
7. (a) Eme họ ikuigbe ọ ukoko nọ o jọ Jerusalẹm na? (b) Didi iyero abọ-ẹzi e jọ oma isisase eme ọ Pọl jọ?
7 Imuẹro i dhesẹ nọ Pọl o kere ileta riẹ se ahwo Hibru ole 61 C.E. Ukoko obọ Jerusalẹm na u wo ikuigbe ukpokpoma. Nọ Jesu o whu no, ọkparesuọ ọgaga ọ tẹ romavia nọ o gba Ileleikristi okpẹwho na buobu họ vahabọ. Dede na, oke udhedhẹ o tẹ romavia nọ o lẹliẹ Ileleikristi na vihọ. (Iruẹru 8:4; 9:31) Ikpe na e be nyaharo na, ọkparesuọ gbe ọbẹwẹ sa-sa e roma via je fu. O wọhọ nọ evaọ etoke nọ Pọl o ro kere ileta se ahwo Hibru na, yọ ukoko na o be wariẹ reawere umutho udhedhẹ. Ghele na, otunyẹ ọ jariẹ. Enwene ọgbukpe ọ vrẹ no anwẹ nọ Jesu ọ rọ ruẹaro ọraha Jerusalẹm. Ababọ avro ejọ e jariẹ nọ i roro nnọ urere na u bi mu raha oke gheghe yọ ẹsejọhọ o te tha evaọ edẹ uzuazọ rai hi. Efa, maero kọ enọ i kurẹriẹ obọ, a te rọ ukpokpoma dawo ae he yọ a riẹ epanọ a re ro thihakọ evaọ otọ odawọ họ. (Ahwo Hibru 12:4) Setan ọ gwọlọ rehọ uvẹ itieye na ruiruo. Didi “areghẹ” otiọye o ro ruiruo?
8. Didi uruemu ahwo Ju buobu a wo kpahe ukoko oboba Ileleikristi na?
8 Ahwo Ju evaọ Jerusalẹm gbe Judia a rọ ẹro oyoma je rri ukoko Ileleikristi oboba na. Ma tẹ rọ eme ileta Pọl rri rie, ma rẹ ruẹ ẹwọviẹ nọ isu egagọ omoya ahwo Ju gbe ilele rai a je kuhọ Ileleikristi na oma. O sae jọnọ a jẹ ta nọ: ‘Ma wo etẹmpol ologbo na evaọ Jerusalẹm, nọ u kri te ikpe udhusoi buobu no! Ma wo ozerẹ okpehru nọ ọ be jọ etẹe ruiruo, kugbe ethabọ-izerẹ na. A rẹ jọ etẹe dheidhe kẹdẹ kẹdẹ. Ma wo Uzi na, onọ enjẹle e rọ kẹ Mosis nọ a romu avọ eka idudu evaọ Ugbehru Sainai. Ẹko-egagọ ọkpokpọ nana, Ileleikristi enana, enọ e fia no egagọ Ju ze na, a wo uvumọ oware he!’ Kọ ẹkoko nana o ru ẹjiroro riẹ gba? Ababọ avro, ikpokpoma nana e jọ idhọvẹ kẹ Ileleikristi ahwo Hibru jọ. Ileta Pọl i bru rai ze ti fiobọhọ kẹ ae evaọ ẹruoke.
Oware nọ A Gbe Sioma Kpemu Kpohọ Ọraha Ha
9. (a) Didi uzoẹme o dhẹ ileta nọ a kere se ahwo Hibru na du? (b) Edhere vẹ Ileleikristi a be rọ gọ evaọ etẹmpol nọ o woma vi onọ o jọ Jerusalẹm na?
9 Joma rri ẹjiroro ivẹ nọ Pọl ọ kẹ inievo riẹ evaọ Judia nọ a gbe ro sioma kpemu kpohọ ọraha ha. Orọ ọsosuọ—ekpehru uyero egagọ Ileleikristi—o vọ ileta nọ a kere se ahwo Hibru na. Pọl ọ ta ẹme ọnana dhẹ ileta na duwu. Etẹmpol na evaọ Jerusalẹm o jọ oriruo gheghe ọrọ onọ o mae rro, etẹmpol abọ-ẹzi Jihova, uwou ‘nọ a rọ abọ bọ họ.’ (Ahwo Hibru 9:11) Ileleikristi nana a wo uvẹ-ọghọ nọ a rẹ rọ gọ evaọ ọruẹrẹfihotọ abọ-ẹzi ọyena kẹ egagọ efuafo. Otọ ọvọ nọ ọ mai woma a be jọ gọ, ọvọ ọkpokpọ nọ a y’eyaa riẹ kri no na, onọ u wo Obruthe nọ ọ rro vi Mosis, Jesu Kristi.—Jerimaya 31:31-34.
10, 11. (a) Fikieme uyẹ Jesu o gbẹ rọ whaha iẹe iruo Ozerẹ Okpehru hu evaọ etẹmpol abọ-ẹzi na? (b) Idhere vẹ Jesu ọ rọ jọ Ozerẹ Okpehru nọ o vi ọnọ o je ruiruo evaọ etẹmpol obọ Jerusalẹm na?
10 Ileleikristi eyena a te je wo Ozerẹ Okpehru nọ ọ mae rro, Jesu Kristi. Ijo, orọnikọ oma Erọn o no ze he. Ukpoye, ọ jọ Ozerẹ Okpehru evaọ ithatho “esuo Mẹlkizẹdẹk.” (Olezi 110:4) Mẹlkizẹdẹk, ọnọ a riẹ uyẹ riẹ hẹ, ọ jọ ovie gbe ozerẹ okpehru Salẹm anwae. Fikiere ọ tẹ nwane wọhọ Jesu, ọnọ ọkwa-ozerẹ riẹ o roma hwa uvumọ uyẹ ohwo-akpọ sebaẹgba ha rekọ o roma hwa oware nọ o mae rro—iyowu obọ Jihova Ọghẹnẹ. Wọhọ Mẹlkizẹdẹk, orọnikọ Jesu o bi ruiruo wọhọ Ozerẹ Okpehru ọvo ho, rekọ jẹ wọhọ Ovie, ọnọ o ti whu vievie he.—Ahwo Hibru 7:11-21.
11 Ofariẹ, wo ohẹriẹ no ozerẹ okpehru na eva etẹmpol ọ Jerusalẹm, orọnikọ Jesu o re dheidhe k’ukpe k’ukpe he. Idhe riẹ họ uzuazọ ogbagba riẹ, onọ o ro dheidhe ẹsiẹvo ọvo. (Ahwo Hibru 7:27) Idhe nọ a jẹ jọ etẹmpol na dhe kpobi na yọ ẹwoho gheghe, oriruo idhe nọ Jesu o dhe. Idhe egbagba riẹ e rehọ uvi erọvrẹ izieraha kẹ enọ i fi ẹrọwọ họ iẹe kpobi. Eme ọ Pọl efa nọ i wo isiuru họ enọ i dhesẹ nnọ Ozerẹ Okpehru nana họ Jesu ọvona nọ o re nwene he na nọ Ileleikristi evaọ Jerusalẹm a riẹ na. Ọ jọ avọ omarokpotọ, ẹwolẹ, gbe ọnọ o re ‘weri kẹ oyẹlẹ mai.’ (Ahwo Hibru 4:15; 13:8) Ileleikristi eyena nọ a wholo na a wo irẹro ọrọ ẹgọ wọhọ izerẹ-ethabọ Kristi! Fikieme a je ro tube roro kpahe omasikpemu kpohọ “eware oyẹlẹ gbe eware esese ọsosuọ” erọ egagọ ogbekuo ahwo Ju?—Ahwo Galesha 4:9.
12, 13. (a) Ẹjiroro avivẹ vẹ nọ a gbe ro sioma kpemu hu Pọl ọ kẹ? (b) Fikieme okerefihotọ ithihakọ oke n’ukpemu no rai o rẹ rọ tuduhọ Ileleikristi Hibru na awọ re a sioma ba esikpemu kpohọ ọraha?
12 Epaọ ẹsenọ imuẹro eyena i te he, Pọl ọ tẹ kẹ ahwo Hibru na ẹjiroro avivẹ nọ a gbe ro sioma kpemu kpohọ ọraha ha—okerefihotọ ithihakọ obọ rai. O kere nọ: “Wha kareghẹ họ edẹ nọ e vrẹ no, okenọ elo o te owhai obọ no, nọ wha ro wo odiri eva uye obẹbẹ.” Pọl ọ kareghẹhọ ae nnọ a lahiẹ e rai avọ ekela “eva aruọ ogbotu.” Ejọ e ruẹ uye ekarọ; ejọ i weri kẹ je fiobọhọ kẹ enọ e rọ uwou-odi. Ẹhẹ, a dhesẹ obọdẹ ẹrọwọ gbe ithihakọ no. (Ahwo Hibru 10:32-34) Ghele na, fikieme Pọl ọ jẹ ta kẹ ae nnọ a ‘kareghẹhọ’ eware edada itieye na? Kọ oyena o gbẹ te lẹliẹ udu no ai ẹta?
13 Ukpoye, ‘ẹkareghẹhọ edẹ nọ e vrẹ’ o rẹ kareghẹhọ ahwo Hibru na epanọ Jihova ọ rọ thọ ae evaọ otọ ẹdawọ. Avọ obufihọ riẹ, a dadamu kẹ ehọre Setan buobu no. Pọl o kere nọ: “Ọghẹnẹ ọ kare ọ rọ ẹrẹreokie he nọ iruo rai i re vẹro ho gbe uyoyou nọ owha be rehọ fiki riẹ ruẹ.” (Ahwo Hibru 6:10) Ẹhẹ, Jihova ọ kareghẹhọ iruo ẹrọwọ rai kpobi, o fi rai họ iroro riẹ nọ i wo oba ha. Onana o kareghẹhọ omai uthubro Jesu inọ ma koko efe fihọ obọ odhiwu. Uvumọ oji ọ rẹ sai tho efe nana ha; ehẹhẹ hayo egbẹ e rẹ sae raha ae he. (Matiu 6:19-21) Evaọ uzẹme, oware nọ o rẹ raha efe nana kpobi họ otẹrọnọ Oleleikristi o sioma kpemu kpohọ ọraha. Oyena o rẹ raha efe kpobi nọ o koko fihọ obọ odhiwu no. Ẹvẹ ohrẹ nana nọ Pọl ọ kẹ Ileleikristi Hibru na o rọ ẹjiroro ologbo te re a siọ edhere otiọye na ba ele! Fikieme ikpe iruo ẹrọwọ rai kpobi e jẹ jọ ivrẹvru? O rẹ jọ gbagba jẹ mai woma re a ruabọhọ ithihakọ.
Oware nọ Ma Gbe ro Sioma Kpemu Kpohọ Ọraha Ha
14. Didi use-abọ nọ u tho erọ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ na ma rẹriẹ ovao ku?
14 Ileleikristi uzẹme nẹnẹ a wo ẹjiroro ọgaga ọvona nọ a gbe ro sioma kpemu hu. Orọ ọsosuọ, joma kareghẹhọ oghale nọ ma wo evaọ egagọ efuafo nọ Jihova ọ rọ k’omai. Wọhọ Ileleikristi ikpe udhusoi ọsosuọ, ma be rria etoke nọ ahwo egagọ nọ e viodẹ a be jọ mienu k’omai je bi se omai ẹkoko, be rehọ ikpiwou egagọ rai gbe ẹkpako iruemu rai seha. Rekọ, Jihova ọ k’omai imuẹro inọ ọ jẹ oghẹrẹ egagọ mai rehọ. Evaọ uzẹme, nẹnẹ ma be reawere eghale nọ Ileleikristi ikpe udhusoi ọsosuọ na a wo ho. O rẹ sai gb’owhẹ unu nọ, ‘Evaọ oghẹrẹ vẹ?’ Whaọ, a rria evaọ etoke nọ etẹmpol abọ-ẹzi na ọ rọ ziọ iruo. Kristi o zihe ruọ Ozerẹ Okpehru riẹ evaọ etoke ame-ọhọ riẹ evaọ 29 C.E. Ejọ rai a ruẹ Ọmọ Ọghẹnẹ nọ o ru eware igbunu. Nọ ọ tubẹ kparoma no dede, eware igbunu efa e romavia. Dedena, wọhọ epanọ a ruẹaro, ekẹ itieye na i te ti serihọ.—1 Ahwo Kọrint 13:8.
15. Etoke orugba eruẹaruẹ vẹ Ileleikristi uzẹme a be rria, kọ eme oyena u dhesẹ k’omai?
15 Rekọ ma be rria evaọ etoke orugba ologbo ọrọ eruẹaruẹ ekẹkẹ etẹmpol ọrọ Izikiẹl izou 40-48 na.a Fikiere, ma ruẹ eromuo ọruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ kẹ egagọ efuafo no. A ru etẹmpol abọ-ẹzi ọyena fo no ogbekuo gbe edhọgọ egagọ kpobi no. (Izikiẹl 43:9; Malakae 3:1-5) Roro irere nọ orufuọ ọyena ọ k’omai no.
16. Oware omoyẹlẹ vẹ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a rẹriẹ ovao ku?
16 Evaọ etoke ikpe-udhusoi ọsosuọ, obaro na o jọ bizibizi kẹ ukoko Ileleikristi na. Jesu ọ ruẹaro no vẹre nọ o te jọ wọhọ ẹsenọ a kọ ikpoko fihọ udhu eka nọ a kọ obọ, onọ a sae kake jọ vuhu eka no ikpoko ho. (Matiu 13:24-30) Yọ ere o jọ. Evaọ abọ urere ikpe udhusoi ọsosuọ na, okenọ Jọn, ukọ nọ ọ kpako no na ọ jọ ọzadhe urere mukpahe ogbekuo, yọ ekieno-ẹrọwọ u mu otọ họ ẹdafia no. (2 Ahwo Tẹsalonika 2:6; 1 Jọn 2:18) U kri hi nọ ikọ na i whu no, ẹko isu-egagọ nọ e hẹrioma e tẹ romavia, nọ i je kienyẹ uthuru na avọ ẹgọ nọ a re ro vuhu ai. Ekieno-ẹrọwọ o tẹ d’otọ fia. Ẹvẹ onana o jọ ọkora kẹ Ileleikristi ẹrọwọ te! A ruẹ egagọ ogbekuo nọ u ruru ọruẹrẹfihotọ ọkpokpọ egagọ efuafo na. Onana o via kawo vi ikpe-udhusoi no okenọ Kristi ọ rọ rehọ ukoko na mu.
17. Edhere vẹ ukoko Ileleikristi ọgbọna o rọ tọ vi orọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na?
17 Who rri ohẹriẹ nọ o riẹ. Nẹnẹ, egagọ efuafo i kri vrẹ etoke nọ ikọ na a rọ jọ uzuazọ no. Kpemu ro no okenọ a ro kporo ukere ọsosuọ orọ emagazini nana evaọ 1879, Jihova ọ rehọ egagọ efuafo ghale omai no. Jihova avọ Kristi Jesu a rueva etẹmpol abọ-ẹzi na evaọ 1918 re a ru ei fo. (Malakae 3:1-5) Anwọ 1919 ze, a ru ọruẹrẹfihotọ kẹ ẹgọ Jihova Ọghẹnẹ fo viere no. Otoriẹ mai orọ eruẹaruẹ gbe ehri-izi Ebaibol u vẹ viere no. (Itẹ 4:18) Ono o wo orro na? Orọnikọ ahwo-akpọ sebaẹgba ha. Ajokpa Jihova, avọ Ọmọ riẹ wọhọ Ọnowuzou ukoko na, a rẹ sae thọ ahwo Riẹ no ogbekuo evaọ etoke ogbekuo nana. Fikiere joma siọ Jihova ba eyere he nọ ọ rọ k’omai uvẹ bi w’abọ evaọ egagọ efuafo nẹnẹ. Yọ joma tae mu viere re ma siọ emu ba ekpohọ kẹ ọraha!
18. Didi ẹjiroro ma wo nọ ma gbe ro sioma kpemu kpohọ ọraha ha?
18 Wọhọ Ileleikristi Hibru na, ma wo ẹjiroro avivẹ nọ ma rẹ rọ whaha edhere ozodhẹ, ọrọ omasikpemu—okerefihotọ ithihakọ mai. Makọ ma muọ Jihova họ ẹgọ obọ hayo ma gọ avọ ẹrọwọ te ikpe buobu no, ma wo okerefihotọ ọrọ iruo Oleleikristi no. Ibuobu mai a ruẹ-uye ukpokpoma no, makọ uwou-odi, awhaha, olahiẹ, hayo ekufiẹ ekwakwa. Ibuobu efa e rẹriẹ ovao dhe ukpokpoma uviuwou no, ẹkokose, ekela, gbe ababọ-isiuru. Mai kpobi a thihakọ no, jẹ ruabọhọ iruo ẹrọwọ Jihova mai makọ use-abọ gbe edawọ uzuazọ no. Ẹkwoma ere oruo, ma wo okerefihotọ ithihakọ no nọ o rẹ thọrọ Jihova ẹro ho, evu efe evaọ obọ odhiwu. Fikiere, onana o rọ oke nọ ma re ro sioma kpemu kpohọ uyero anwae ogbekuo nọ ma kiemu ku no na ha! Fikieme iruo egaga mai kpobi e jẹ jọ ivrẹvru? Onana o mae rọ uzẹme nẹnẹ, nọ oke nọ u kiọkọ re urere na u te te u “tulo ho” na.—Ahwo Hibru 10:37.
19. Eme ma te t’ẹme te evaọ uzoẹme n’otha?
19 Ẹhẹ, joma tae mu inọ ‘ma rọ otiọ ahwo nọ i re sioma kpemu kpohọ ọraha ha’! Ukpoye, joma jọ enọ “i wo orọwọ.” (Ahwo Hibru 10:39) Ẹvẹ o sai ro mu omai ẹro nnọ ma fo udhesẹ onana, kọ ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ ibe Ileleikristi re a ru epọvo na? Uzoẹme n’otha mai u ti rri ẹme ọnana.
[Oruvẹ-obotọ]
a Rri Uwou-Eroro Na, March 1, 1999, ẹwẹ-obe avọ 14-29.
Kọ Whọ Kareghẹhọ?
• Eme u dhesẹ re a sioma kpemu kpohọ ọraha?
• Didi otunyẹ e jọ kẹ Ileleikristi Hibru nọ Pọl o kere se na?
• Ẹjiroro vẹ nọ a gbe ro sioma kpemu kpohọ ọraha ha Pọl ọ kẹ ahwo Hibru na?
• Didi ẹjiroro ma wo nọ ma rẹ rọ gbaemu nnọ ma re sioma kpemu kpohọ ọraha ha?
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 7]
Ekie nọ Pita o kie ruọ ozodhẹ u ru rie fihọ ‘ọnọ o re sioma kpemu kpohọ ọraha ha’