Rehọ Udu Gbe Iroro Ra Gwọlọ Ọghẹnẹ
Uvi Egagọ-Ileleikristi o rẹ tuduhọ ahwo awọ re a rọ udu gbe iroro bọ ẹrọwọ nọ ọ rẹ were Ọghẹnẹ.
EVAỌ UZẸME, ọnọ o mu Egagọ-Ileleikristi họ, Jesu Kristi, o wuhrẹ nọ ma rẹ rọ ‘iroro mai kpobi,’ hayo ẹgba-iroro mai, you Ọghẹnẹ, kugbe ‘eva mai kpobi’ gbe ‘ẹzi mai kpobi.’ (Matiu 22:37) Ẹhẹ, ẹgba-iroro mai o re wo abọ ologbo hrọ evaọ egagọ mai.
Nọ o te bi zizie enọ e be gaviezọ kẹe re a roro kpahe iwuhrẹ riẹ, ẹsibuobu Jesu ọ rẹ ta nọ: “Ẹvẹ wha roro?” (Matiu 17:25; 18:12; 21:28; 22:42) Epọvo na re, Pita ukọ na o kere se ibe enọ e rọwo re ọ “jaja iroro rai vi.” (2 Pita 3:1) Imishọnare ọsosuọ nọ ọ mai kperẹ kpobi, Pọl ukọ na, ọ tuduhọ Ileleikristi awọ re a rọ ‘ẹgba iroro rai’ ruiruo je “dhesẹ oreva Ọghẹnẹ via [k’oma rai], o nọ uwoma nọ a jẹrehọ nọ ojẹ gbunu.” (Ahwo Rom 12:1, 2) Ẹkwoma edhere ẹrotọvi ọgaga otiọnana kpahe erọwọ rai ọvo Ileleikristi a sae rọ bọ ẹrọwọ nọ ọ rẹ were Ọghẹnẹ onọ o rẹ sai dikihẹ ga kẹ edawọ nọ e rẹ romavia evaọ uzuazọ.—Ahwo Hibru 11:1, 6.
Re u fiobọhọ kẹ amọfa bọ ẹrọwọ otiọye na, etausiuwoma Ileleikristi ọsosuọ ‘a rehọ ikerakere na jiroro kugbe ae, je dhesẹ imuẹro jẹ hẹ fa otọ’ eware nọ a wuhrẹ na. (Iruẹru 17:1-3) Oghẹrẹ edhere ewuhrẹ otiọnana nọ ọ nya lele uvi iroro na o lẹliẹ enọ i wo udu-oruọzewọ jẹ emamọ owọ. Wọhọ oriruo, ahwo buobu evaọ okpẹwho Bẹria ọrọ Masidonia a rọ ọwhọ “rehọ ẹme [Ọghẹnẹ], yọ a riwẹ ikerakere na kẹse kẹse, sọ epanọ [Pọl avọ egbẹnya riẹ] a ta kẹ ae na ere eghinẹ rọ.” (Iruẹru 17:11) Eware ivẹ e jọ ikere na roma lahwe. Orọ ọsosuọ, ahwo Bẹria a rọ ọwhọ gaviezọ kẹ Ẹme Ọghẹnẹ; orọ avivẹ, orọnikọ a rọ aro tuẹtu rọwo nọ eme nọ a bi yo na e gba ha, rekọ a kiẹ Ikereakere na. Luk, imishọnare Ileleikristi na, a rọ omarokpotọ jiri ahwo Bẹria kẹ onana, a se rai “uvi-ahwo.” Kọ who wo ọwhọ otiọye na kpahe eware abọ-ẹzi?
Iroro gbe Udu I re Ruiruo Kugbe
Wọhọ epanọ ma jọ obehru fodẹ no na, egagọ uzẹme e gwọlọ eroruiruo iroro gbe udu na. (Mak 12:30) Roro kpemu kpohọ ọtadhesẹ nọ ọ rrọ uzoẹme nọ u kpemu na ọrọ ọralọ-iwou nọ a kẹ iruo ọnọ ọ rehọ ọda ọthọthọ ralọ uwou na. O hae jọnọ ọ gaviezọ ziezi kẹ uthubro ọnọ ọ rehọ e riẹ iruo na, ọ hae rọ udu riẹ kpobi ru iruo na, o ve wo udu inọ iruo riẹ e te were ọnọ o wo uwou na. Epọvo na o rrọ kpahe egagọ mai re.
Jesu ọ ta nọ: “E nọ e rẹ ghinẹ gọ e, a rẹ te rehọ ẹzi gbe uzẹme gọ Ọsẹ na.” (Jọn 4:23, ẹjẹlẹ ibiẹme na ọmai.) Oyejabọ nọ Pọl ukọ na o ro kere nọ: “Fikiere . . . ma ti seri olẹ olẹ kẹ owhai họ họ, jẹ be hẹ yare re wha vọ avọ ẹriẹ oreva riẹ evaọ areghẹ ẹzi gbe otọ-oriẹ, re wha yeri uzuazọ, nọ u fo rọ kẹ Ọnowo na, onọ o rẹ weriẹe.” (Ahwo Kọlọsi 1:9, 10) “Otọ-oriẹ” utioye na o rẹ lẹliẹ ahwo ọriẹruo fi udu gbe ẹwẹ rai họ egagọ rai avọ evaifihọ evọvọ keme a be gọ “ọnọ [a] riẹ.”—Jọn 4:22.
Fiki ẹjiroro nana kpobi, Isẹri Jihova a rẹ họ emefofa ame he hayo enọ i bi kuomagbe ae obọ nọ e re roma totọ wuhrẹ Ikereakere na ziezi hi. Jesu o vi ilele riẹ uwou nọ: ‘Wha ru ilele ahwo erẹwho kpobi, . . . wha wuhrẹ ai, re a ru eware kpobi nọ mẹ vuẹ owhai.’ (Matiu 28:19, 20) Nọ uvi ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol o te wo eriariẹ egbagba kpahe oreva Ọghẹnẹ no ọvo ọ sae rọ jẹ emamọ iroro kpahe egagọ. Kọ whọ be daoma re who wo eriariẹ egbagba itieye na?
Ewo Otoriẹ Olẹ Olori Na
Re ma ruẹ ohẹriẹ nọ o rrọ udevie ewo eriariẹ egbagba ọ Ebaibol na gbe ẹfake riẹ ehruehru eme nọ ọ ta, joma roro kpahe oware nọ a bi se Ọsẹ Mai nọ Ọ Rrọ Obọ Odhiwu, hayo Olẹ Olori na, onọ a kere fihọ Matiu 6:9-13 na.
Ima ahwo buobu a rẹ wariẹ olẹ Jesu na ẹsikpobi evaọ obọ ichọche. Rekọ bro ahwo a wuhrẹ otofa riẹ no, maero kọ abọ ọsosuọ ọrọ olẹ na nọ o ta kpahe odẹ gbe Uvie Ọghẹnẹ na? Izoeme nana e r’oja te epanọ Jesu ọ rọ rehọ ae karo evaọ olẹ na.
Enẹ u ro muhọ: “Ọsẹ mai nọ ọ rọ obọ odhiwu, odẹ ra ojọ ọrẹri,” koyehọ a ru ei fuafo. Muẹrohọ nọ Jesu ọ ta nnọ a lẹ re a ru odẹ Ọghẹnẹ fuafo. Rọ kẹ ahwo buobu, o tẹ kawo oyena o rẹ kpare enọ ivẹ ze. Orọ ọsosuọ, diodẹ Ọghẹnẹ? Orọ avivẹ, fikieme o jẹ gwọlọ re a ru ei fo?
A rẹ sae ruẹ uyo kẹ onọ ọsosuọ na evaọ eria nọ i bu vi 7,000 evaọ Ebaibol na evaọ evẹrẹ ọsosuọ riẹ. Ọvo rai jọ họ evaọ Olezi 83:18 (NW ): “Re ahwo a riẹ nọ whẹ, ọnọ odẹ riẹ o rrọ Jihova, whẹ ọvo họ Ọnọ Ọ Mai Kpehru evaọ otọakpọ na kpobi.” Kpahe odẹ Ọghẹnẹ, Jihova, Ọnyano 3:15 o ta nọ: “Onana họ odẹ mẹ bẹdẹ bẹdẹ, inọ, ere a re roro mẹ họ nọ ige te ige.”a Rekọ fikieme odẹ Ọghẹnẹ, onọ o fo n’otọ duehru, o jẹ gwọlọ nọ a re ru ei fo? Keme a gbe rie ku jẹ raha iẹe no emuhọ ikuigbe ohwo-akpọ ze no.
Evaọ Idẹn, Ọghẹnẹ ọ ta kẹ Adamu avọ Ivi inọ a ti whu a tẹ re ubiure aghọ na. (Emuhọ 2:17) Setan avọ oma ọjẹfiẹ ọ tẹ wọso Ọghẹnẹ, ta kẹ Ivi nọ: “Wha re ti whuẹ hẹ.” Fikiere, Setan ọ bọwo Ọghẹnẹ ota inọ ọ be t’ọrue. Rekọ ọ jọ etẹe kuhọ họ. Ọ raha odẹ Ọghẹnẹ viere, ta kẹ Ivi inọ Ọghẹnẹ ọ be rọ eriariẹ eghaghae jọ gbọe ogbọ. “Keme Ọghẹnẹ ọ riẹ nọ, ẹdẹ nọ wha re riẹ, ibiaro rai i re ti rovie, wha vẹ te jọ wọhọ Ọghẹnẹ, nọ ọ rẹ riẹ uwoma gbe uyoma.” Kinọ ọtaraha!—Emuhọ 3:4, 5.
Ẹkwoma ẹre ubiure aghọ na, Adamu avọ Ivi a ruọ abọ Setan. Ahwo-akpọ buobu no oke oyena ze, makọ a keke aro fihọ hayo avọ ogbori, a fiba ọtaraha ọsosuọ na no ẹkwoma ẹse itee ikiẹrẹe Ọghẹnẹ. (1 Jọn 5:19) Ahwo a gbẹ be raha odẹ Ọghẹnẹ ẹkwoma ẹfo nọ a be fo ẹe fiki uye-oruẹ rai—dede nọ o sae jọ nọ idhere iyoma obọ rai e wha riẹ ze. “Okenọ ugheghẹ ohwo u su rie thọ no, o ve muofu kpahe ỌNOWO na,” ere Itẹ 19:3 o ta. Kọ whọ gbẹ ruẹ oware nọ o soriẹ nọ Jesu, ọnọ o ghine you Ọsẹ riẹ, ọ rọ lẹ nọ a ru odẹ Riẹ fo?
“Uvie Ra Oze”
Nọ ọ lẹ nọ a ru odẹ Ọghẹnẹ fo no, Jesu ọ tẹ ta nọ: “Uvie ra oze, epanọ a rọ obọ odhiwu ru orọ eva ra, ru re a jọ akpọ na ru ere re.” (Matiu 6:10) Kpahe owọ oyena, ma rẹ sae nọ inọ: ‘Eme họ Uvie Ọghẹnẹ? Kọ didi obọ ẹnyaze riẹ u wo kpahe oreva Ọghẹnẹ nọ a rẹ jọ otọakpọ ru?’
Evaọ Ebaibol na, ubiẹme na “uvie” u dhesẹ “esuo ovie.” Fikiere o nwane rrọ gbagba inọ, Uvie Ọghẹnẹ o rẹ jọ esuo, hayo egọmeti Ọghẹnẹ, avọ ovie nọ ọ salọ. Ovie ọnana họ Jesu Kristi nọ ọ kparoma no na—“Ovie ivie gbe Olori ilori.” (Eviavia 19:16; Daniẹl 7:13, 14) Kpahe Uvie Mesaya Ọghẹnẹ evaọ obọ Jesu Kristi, Daniẹl ọruẹaro na o kere nọ: “Evaọ ezi ivie eyena [egọmeti ahwo-akpọ nọ i bi su enẹna], Ọghẹnẹ obọ odhiwu na ọ rẹte rehọ uvie nọ a rẹ raha ha muẹ, hayo a rẹte se isuẹsu riẹ ba kẹ amọfa ha. Ọ rẹte whọlọ ivie na kpobi ọ vẹte rehọ ai ze oba, ọ vẹte jọ bẹdẹ.”—Daniẹl 2:44.
Ẹhẹ, Uvie Ọghẹnẹ u ti su otọakpọ na kẹle, si irumuomu na kpobi noi je su “bẹdẹ.” Evaọ edhere nana, Uvie Ọghẹnẹ họ edhere nọ Jihova o ti ro ru odẹ riẹ fo, ru ei fo no erue kpobi nọ Setan gbe ahwo-akpọ emuemu a ta kpahe iẹe.—Izikiẹl 36:23.
Wọhọ egọmeti kpobi, Uvie Ọghẹnẹ u wo ahwo nọ u bi su. Amono ye? Enẹ Ebaibol na ọ kuyo: “Rekọ enọ e rọ oma kpotọ, e rẹ te rọ otọ na reuku; oma o rẹ te were ae evaọ omofọwẹ.” (Olezi 37:11) Epọvo na re, Jesu ọ ta nọ: “Ahwo nọ a te rọ oma kpotọ eva e were ae, keme arẹ te ria akpọ na.” Uzẹme, enana i wo eriariẹ egbagba ọ Ọghẹnẹ, onọ o rrọ ute kẹ uzuazọ.—Matiu 5:5; Jọn 17:3.
Dai roro epanọ o te jọ re ahwo iwowolẹ, erọ omarokpotọ nọ i ghine you Ọghẹnẹ je you ohwohwo a tẹ vọ otọakpọ na kpobi. (1 Jọn 4:7, 8) Oye Jesu ọ lẹ kẹ nọ ọ ta nọ: “Uvie ra oze, epanọ a rọ obọ odhiwu ru orọ eva ra, ru re a jọ akpọ na ru ere re.” Kọ who wo otoriẹ oware nọ Jesu o ro wuhrẹ ilele riẹ re a lẹ enẹ na no? Mai wuzou, kọ whọ ruẹ epanọ orugba olẹ yena o sai ro kpomahọ owhẹ no?
Ima Ahwo Buobu A Be Rọ Ikereakere na Jiroro Enẹna
Jesu ọ ruẹaro kpahe iruo ewuhrẹ abọ-ẹzi ọrọ akpọ-soso nọ u ti whowho Uvie Ọghẹnẹ nọ o be tha na. Ọ ta nọ: “A rẹ te vuẹ ovuẹ usiuwoma uvie na kẹ akpọ na kpobi, re o jọ isẹi kẹ erẹwho akpọ na kpobi; kẹsena urere [akpọ, hayo eyero-eware enana] u te zi te.”—Matiu 24:14.
Nya akpọ na kpobi wariẹ, oware wọhọ ima ezeza Isẹri Jihova a be ghale emamọ usi na kugbe erivẹ rai. A zizie owhẹ re who wuhrẹ viere kpahe Ọghẹnẹ gbe Uvie riẹ ẹkwoma ẹgba iroro ra nọ who re ro ruiruo rọ ‘kiẹ Ikerakere na riwi.’ Ere oruo o te bọ ẹrọwọ ra ga je ru owhẹ ghọghọ nọ who bi roro kpahe ẹruore uzuazọ evaọ otọakpọ aparadase na, onọ o te vọ avọ “eriariẹ ỌNOWO na wọhọ epanọ ame ọ vọ abade.”—Aizaya 11:6-9.
[Oruvẹ-obotọ]
a O rẹ mae were ewena-isukulu jọ re a se “Yahweh” viukpọ “Jihova.” Rekọ, efefafa Ebaibol ọgbọna buobu a voro odẹ Ọghẹnẹ no efafa rai no riẹriẹriẹ, a tẹ rehọ edẹ-eva odode wọhọ “Olori” hayo “Ọghẹnẹ” fihọ ẹta riẹ. Rọ kẹ ẹme nọ a ta didi kpahe odẹ Ọghẹnẹ, iviena rri ibroshọ na The Divine Name That Will Endure Forever, onọ Isẹri Jihova a kporo.
[Ẹkpẹti/Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 8]
RARO KELE OWUHRẸ OLOGBO NA
Jesu ọ jẹ hae tẹrovi igogo izoeme Ebaibol ro wuhrẹ ahwo. Wọhọ oriruo, nọ ọ kparoma no, o dhesẹ ẹkẹ-abọ riẹ evaọ ẹjiroro Ọghẹnẹ kẹ ilele ivẹ jọ nọ akpọ o je gbunu kpahe uwhu riẹ. Luk 24:27 o ta nọ: “Ọ tẹ rehọ Mosis muhọ ze ruọ eruẹaro kpobi, o te dhesẹ eware kpobi nọ a [jọ Ikereakere na] kere kpahe iẹ kẹ ae.”
Muẹrohọ nọ Jesu ọ salọ ugogo uzoẹme jọ—‘ọye omariẹ,’ Mesaya na—ọ rehọ eme riẹ no “eware kpobi nọ a jọ Ikereakere na kere” ze. Koyehọ, Jesu ọ tọlọ eme no eria Ebaibol sa-sa ze ọ tẹ zo ae kugbe, onọ o lẹliẹ ilele riẹ ruẹ uzẹme abọ-ẹzi vevẹ. (2 Timoti 1:13) Fikiere, orọnikọ ẹme na o vẹ ae ẹro ọvo ho rekọ o kẹ rai ọwhọ. Oria na o ta k’omai nọ: “Ai ohwo ọ tẹ ta kẹ ohwo nọ, ‘Kọ eva mai egbẹ ghariẹ okenọ ọ jẹ ta eme ko mai eva edhere, nọ o dhesẹ ikerakere na kẹ omai?’ ”—Luk 24:32.
Isẹri Jihova a be daoma raro kele ona Jesu evaọ odibọgba rai. Ugogo ebe nọ a bi ro wuhrẹ ahwo họ ibroshọ na Eme Ọghẹnẹ Ọ Gwọlọ Mi Omai? gbe obe na Eriariẹ Nọ I Re Su Kpohọ Uzuazọ Ebẹdẹ Bẹdẹ. Ebe nana i dhobọte izoeme Ebaibol isiuru buobu, wọhọ: “Ono Họ Ọghẹnẹ?,” “Fikieme Ọghẹnẹ Ọ Jẹ K’uvẹ kẹ Uye-Oruẹ?,” “Ẹvẹ Whọ Sai ro Duku Egagọ Uzẹme Na?,” “Enana Họ Edẹ Urere Na!,” gbe “Ebabọ Uviuwou nọ O rẹ Kẹ Ọghẹnẹ Orro.” Uwuhrẹ kpobi u wo ikereakere buobu.
Whọ sae gwọlọ Isẹri Jihova ruẹ evaọ oria ra hayo kere kpohọ adrẹse nọ o fo evaọ ẹwẹ-obe avọ 2 ọ emagazini nana rọ kẹ uwuhrẹ Ebaibol ọvọvẹ kpahe izoẹme enana gbe efa.
[Uwoho]
Nyate udu ọmọ-uwuhrẹ ra ẹkwoma ẹrotọvi igogo izoẹme Ebaibol
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 7]
Kọ whọ riẹ otofa olẹ oriruo Jesu na?
“Ọsẹ mai nọ ọ rọ obọ odhiwu, odẹ ra ojọ ọrẹri . . . ”
Uvie [Mesaya] ra oze . . . ”
“Epanọ a rọ obọ odhiwu ru orọ eva ra, ru re a jọ akpọ na ru ere re”